(Opmerking: Wissler-quotaasjes ûnderoan.
Ferrassing, ferrassing! Op it kongres fan de LINKE, de loftse partij, rûnen it hiel oars as ferwachte. De ferrassing wie net dat it hielendal plakfûn, nei't de pandemy twongen útstellen fan juny oant oktober en fan oktober oant ferline wykein, mei de measte fan 'e 580 ôffurdigen thús foar in skerm, mikrofoan en kamera; allinnich de sosjaal-ôfstannige, maskere lieders sieten yn in tin besette seal yn Berlyn. Mar ek oare partijen komme sa byinoar.
De ferrassing wie earder dat de bittere, mooglik fatale ynderlike konflikten, tige freze troch guon, tige winske troch oaren, gewoan net barde. Oars as de lilke rûzjes, fijannigens en tichtby split-ups dy't guon eardere kongressen lestich fallen, wie d'r dizze kear in freonlike, freonlike sfear yn 't heule.
Gjin ferrassing, alteast foar de measte leden, wie de kar fan nije partijlieders. Harren foargongers stapten sa nedich op nei twa termyn fan fjouwer jier (plus ekstra moannen fanwegen de útstellen). Allinnich bûtensteanders wiene miskien ferrast dat beide nije co-chairs froulju wiene, wat nij wie.
Mar in protte wiene yndied beweech om de twa sa waarm freonlik te sjen, elk lokwinsken de oare mei har (aparte) ferkiezing en beide partijleden fersekerden dat se it tige goed meiinoar komme soene by it dûken yn 'e drege taken dy't foarút komme; in jierfol ferkiezings yn seis steaten en, op 26 septimber, yn hiel Dútslân, en mei de LINKE no stimme op in soarchlike 7 of 8%, te ticht by it 5% cut-off punt.
Wa binne de twa nije lieders, net mear in man-frou-ploech mar dochs it wenstige East-West-duo?
Janine Wissler, 39, hat de LINKE-opposysjekoukus laat yn 'e wetjouwende macht fan West-Dútske Hessen sûnt 2014. Se is bekend as in fjochter. Yn 'e lêste ferkiezingskampanje besloech se har hiele steat op 'e fyts, spraakmeitsjen oer de rûte, en wûn mear LINKE-stimmen dan yn it grutste part fan West-Dútslân. Mear resint, meidwaan oan it protest tsjin it kapjen fan in part fan in âld bosk om in oare autodyk te bouwen, bleau se in skoft yn ien fan 'e hege beamhutten dy't rjochte wiene om houthakkers en de plysje ôf te hâlden.
Susanne Hennig-Wellsow, 42, har co-foarsitter, is ek bekend om te wêzen pucky. Oarspronklik in profi reedrider, in heul goede ien, stapte se oer op ûnderwiiskwestjes yn har East-Dútske wenplak Erfurt yn Thüringen, en klom gau nei in posysje lykweardich oan dy fan Janine Wissler krekt oer de eardere East-Westgrins, en waard foarsitter fan sawol de steatepartij as har koukus yn 'e wetjouwer. Mar oars as Wissler wie se net yn opposysje. Thüringen is de earste en ienige Dútske steat mei in LINKE, Bodo Ramelow, as minister-presidint (lykas in gûverneur), om't syn partij de measte sitten wûn. Sûnt 2014 stiet er foar in wankele koälysje mei in lytse sosjaaldemokratyske en noch lytsere Griene koalysje.
Hennig-Wellsow krige ferline jier ûngewoane bekendheid nei't in konservative politikus Ramelow as steatshaad útdrukte, mar allinnich troch it akseptearjen fan de stimmen fan 'e neo-nazi Alternative for Germany partij (AfD), dy't sterker en rabider is yn Thüringen dan earne oars . De tradysje easke dat partijlieder Hennig-Wellsow de winner, elke winner, mei lokwinske blommen presintearre. Se kaam op him ta, en liet doe ynienen it bouquet op 'e flier falle. Onbeleefd, mar de measte anty-fascisten wiene bliid mei wat in top Youtube-hit waard. (Nei in grutte publike opskuor moast de man trije dagen letter ophâlde en kaam Ramelow werom - mei Susanne. No binne dizze twa steatelieders de lieder fan 'e nasjonale partij, en hoewol se it oer guon saken skerp net iens binne, binne se it iens oer in gasthear fan oaren - en freonlik.
In oare opfallende eigenskip; fan 'e ôffurdigen dy't elektroanysk prate, mei bydragen strikt yn 'e tiid beheind om't safolle prate woene, hoefolle wiene jong en, net allinich oan 'e top, hoefolle froulju wiene. Dizze markearre feroaringen út it ferline, doe't safolle âldere, faak manlike, en faaks eardere leden fan 'e âlde Sosjalistyske Ienheidspartij, de regearende partij yn 'e DDR, wiene. Dizze generaasje stjert út. Tsien jier lyn wenne mear as 50% fan de leden yn de fiif lytsere steaten fan East-Dútslân; no meitsje se 38% út fan in totaal fan 60,000. Mei alle respekt foar dizze wirklik "Alde trouwe", is de trend nei in nije, jongere generaasje in heul needsaaklike reden foar hope. En sa is harren striidberens - dat waard wjerspegele yn de wurden en de geast fan Janine en Susanne.
De measte fan dizze jonge leden rôpen energetysk op foar folle mear aksje, sichtbere, militante aksje yn alle doelen dêr't de partij foar stiet. In wichtich tema: minsken helpe te herstellen fan 'e epidemy, dy't swiere skulden, swierrichheden, wurkferlies en fallisemint feroarsaket foar tsientûzenen lytse bedriuwen, retailwinkels, restaurants en kulturele arbeiders, wylst de grutten, fan Amazon oant Aldi, fan Daimler- Benz nei BMW rake bergen fan euro's yn foar har eigners en oandielhâlders. De LINKE easket echte belestingen op 'e rike, hegere leanen foar de arbeiders - in minimum fan 15 euro - en mear foar bern en pensjonearren. It betsjut folle nauwer bining mei de fakbûnen en harren striid. Guon fan harren stjoerden groetenis oan it kongres, dat easke noch in bytsje moed.
In protte beklamme de relatearre striid foar it miljeu, te faak negeare en oerlitten oan de Grienen. Mar de Grienen, oant no ta op it twadde plak yn 'e peilings foar de Sosjaal-Demokraten (SPD), mar goed efter de twillingpartijen fan' e "Kristlike Uny", binne hieltyd tichter by ôfspraken mei grutte bedriuwen kommen, de behoeften fan gewoane minsken minderweardich en sels ferlitten wichtige prinsipes om kabinetsposysjes te krijen of te behâlden, lykas yn Hessen, wêr't har koälysjeministers it iens wiene om bosksektoren op te offerjen oan in ûnnedige ferlinging fan 'e snelwei (dêr't Janine wat nedich "beammen koekje").
In protte ôffurdigen warskôgen foar fierdere sikehûsprivatisaasje en stipen de striid foar betelbere wenningbou yn it iepenbier eigendom om de winst-basearre gentrifikaasje út te wreidzjen troch de measte stêden te oertsjûgjen. Der wie lof foar de LINKE yn Berlyn; it late lokale koälysjepartners SPD en Greens yn troch te drukken troch in wet foar hierkontrôle dy't de slimste oerpriis omkearde en de measte ferhegings ferbean. It hat ek Griene fuotslepen en SPD-ferset tsjin in referindum om de grutste ûnreplik guodgiganten fan Berlyn út te keapjen (of "konfiskearje").
Janine, Susanne en in protte ôffurdigen rôpen op foar in konstant, wachtig ferset tsjin 'e groeiende bedriging fan' e fascisten, guon los ferbûn yn pleatslike thug-bendes en ûndergrûnske moardner-ienheden, oaren organisearre op in partijbasis of ynbêde yn 'e plysje, de wapene tsjinsten of as fertocht spooky geheime aginten fan it FBI-type Constitutional Defense Bureau.
D'r wie ek algemiene oerienkomst oer it opnij rjochtsjen fan miljarden bestege oan wapenoankeapen en produksje nei de reparaasje fan ferfalle skoallen, rutty diken, ûnfeilige brêgen en alle iepenbiere foarsjenningen.
Mar algemiene oerienkomst hjiroer rûn op fragen dy't de partij jierrenlang ferdiele. Guon leden - en in protte yn lieding - hoopje fan herte dat de LINKE mei de Sosjaaldemokraten en Grienen meidwaan kin yn in nasjonale, regearjende "links-fan-sintrum koalysje", lykas yn hjoeddeistige steatsregearingen yn Thüringen en Berlyn. Eardere hurde ôfwizing troch de oare twa fan elke ferbining mei de "eardere hearskers fan 'e DDR-diktatuur" is no ferswakke, benammen as de stimmen fan LINKE-deputearren har helpe kinne oer de 50% marzje nei oerwinning. Sûnt sawol de SPD as de LINKE de kleur read as symboal oannaam, soe dit in Grien-Reade-Reade koalysje wêze, as G2R, of RGR, ôfhinklik fan wa't de tophûn soe wêze. Sa'n alliânsje, sizze har foarfjochters, soe in bar wêze tsjin it rjocht, dat betsjut de kristlike susterpartijen, de konservative Frije Demokraten en de fassistyske AfD.
De steat en it nasjonale nivo ferskille op in protte manieren. Wichtichste, allinnich dat lêste hâldt him dwaande mei bûtenlânsk en militêr belied, dat grutte, wichtige hindernissen opsmyt. Sawol SPD as Grien steane op twa betingsten foar in alliânsje: de LINKE moat har ferset tsjin de NATO ferlitte en om Bundeswehr-troepen bûten Dútske grinzen te stjoeren, sels op UN-missys. Dat is har reade line; No-NATO betsjut No-go! En goed bewapene Dútske troepen moatte swart-read-gouden flaggen fan Kabul oant Bamako fladderje kinne, fan mêsten yn 'e Yndyske Oseaan, de Middellânske See, de Reade See, of elke see of kust dêr't it Dútske doelen tsjinnet. Rôlje de tanks, drones, fjochters en bewapene fregatten op!
Guon LINKE-lieders roppe foar kompromissen. In humanitêre missy foar de UN no en dan moat gjin grutte hindernis wêze, wylst it ferfangen fan de NATO troch in Jeropeeske befeiligingsakkoart, ynklusyf Ruslân ynstee fan it te bedrigen, is op it stuit pure fantasy. Yn in heul kontroversjele iepen brief sei Matthias Höhn, in liedende LINKE, dat sokke saken kinne wurde oerienkommen, Dútslân hoecht de US-easken foar 2% fan har budzjet foar militêre opbou net folslein te fersmiten, mar kin it ferminderje nei 1%, mei de oare 1% omlaat nei ûntwikkelingshelp foar lannen fan it suden. Syn tsjinstanners wiene gau te antwurdzjen; se stiene der op dat Dútslân troch nimmen bedrige waard; de Bundeswehr wie yn wêzen in ynstrumint fan deselde útwreide machten dy't it bloedige Dútske belied foar mear as in ieu bepaald hawwe. It bombardearjen fan Belgrado en Afganistan waard ek wol "humanitêr" neamd! Elke weromfallende stap yn dizze saken wie wirklik in foet yn 'e doar, in gefaarlike foet, en soe de basisbewearing fan 'e LINKE annulearje om de ienige partij fan frede yn 'e Bundestag te wêzen.
Dizze fraach hat gefolgen foar in noch mear basale fraach: stipet of ferset de LINKE it hjoeddeistige sosjale systeem fan Dútslân? In protte lieders yn it Easten, dy't faaks foardielen hawwe belibbe ferbûn oan kabinetssitten op steatsnivo, steane derop oan dat de LINKE allinich politike effekt kin útoefenje om it libben te ferbetterjen as se dielnimme op regearingsnivo. De oare kant beweart dat de LINKE, as in tolerearre lytse broer yn sa'n koälysje, in pear mindere kabinetsministearjes takend wurde soe, mar maklik útstimd wurde soe op wichtige beliedskwestje, bûtenlânsk as binnenlânsk, mei mar twa opsjes - bûge of opjaan. Nee, sizze se, de partij wol ferbetteringen, mar sjocht it ferlet fan in folsleine sosjale switch. Dat betsjut aktive opposysje en gjin diel wurde fan "de Establishment", in rol dy't it yn East-Dútslân djoer koste hat yn peilingsresultaten, ferkiezings en reputaasje.
De skiedsline hie ek ynfloed op de twa nije lieders. Susanne út Thüringen is ree om in GRR-koälysje te beskôgjen, sels mei in kompromis of twa. Is dat net wat realistyske polityk soms freget? Janine fom Hesse seit Nee; se wol gjin gesellige, swak knibbel kabinet sit foar in LINKE. Lit de SPD en de Grienen feroarje, in echt fredesbelied oannimme en gefaarlike "east-west" konfrontaasje ferlitte!
By de stimming foar seis plakferfangend foarsitters waarden de ferskillende stânpunten op in test set. Matthias Höhn, dy't dy brief stjoerde mei it foarstellen fan in retreat oer bewapening en ynset, krige 224 kiezers. Tobias Pflüger, in ûntwapeningsekspert dy't tsjin elke ferwettering fan fredesposysjes ferset, fersloech him mei 294 stimmen. En it wiene de opfettingen fan Pflüger dy't faker werjûn waarden troch de list mei oerweldigjend jonge sprekkers.
Mar dizze koälysjefraach is yn elts gefal suver hypotetysk. Mei Greens en SPD no 17% elk en de LINKE op 8% (mar hoopje werom te kommen nei dûbele sifers), is it berikken fan 50% gewoan in dream.
Dat ferklearret wêrom't safolle beklamme ynstee de needsaak om folle minder te fjochtsjen yn parleminten of partijgearkomsten, mar folle mear op 'e strjitten, fabriken en hegeskoallen, ûnder masinisten, leararen, medysk personiel, supermerkmeiwurkers, frachtweinsjauffeurs en alle plakken dêr't dejingen dy't it dogge it wurk fan it lân moat yn ferdigening komme tsjin hjoeddeistige oanfallen op libbensstandert en wearden. Dit moat op syn minst likefolle froulju berikke as manlju, sawol jong as âld, alle seksuele oriïntaasjes, en perfoarst dejingen dy't it hurdst rekke binne, de miljoenen mei allochtoane eftergrûnen. Hoopfolle symboalen wiene de hertlike groetnis fan 'e Alevite Turkske mienskip, fan ferskate grutte fakbûnen en jonge aktivisten yn Fridays for Future.
Mienigens oer wichtige saken koe en sil net negearre wurde. Mar de blide ferrassing wie dat dit net liede ta in splitsing, wat LINKE betsjutte soe as net algemiene linkse politike dea! De kanten binne it iens om it net iens te wêzen en wurkje no gear om oanhingers - en stimmen - te winnen by de seis steateferkiezings en de lanlike ferkiezings dy't de partij gau útdaagje.
D'r wie ien oar aspekt dat in protte fernuvere en omtinken fertsjinnet: hoefolle dielnimmers, benammen de jongeren, ferdwûnen foarby ferlegenens en stelden dat it hjoeddeistige sosjale systeem, no dúdliker as ea syn ferfal en ûnminsklikheid bewiist, ferfongen wurde moat. It doel waard ek neamd, sûnder in protte eardere taboes; in sosjalistyske ekonomy, net mear bepaald troch in lytse kabaal waans lust foar ûnfertsjinne winst in enoarme, groeiende kloof feroarsake tusken miljardêr lúkse en miljarden dy't te krijen hawwe mei ûntberens en wanhoop.
As dizze nije fjochtsgeast en fernijde oriïntaasje kinne wurde behâlden, kin de LINKE-partij in folle machtiger rol spylje by it fersterkjen fan de opposysje mei yn Dútslân. En nei de wrede nederlaach fan Jeremy Corbyn syn striid yn Brittanje en mei de swakkens fan linkse partijen yn Frankryk, Itaalje en op oare plakken yn Europa, koe in militant Links yn sintraal, machtich Dútslân it belang werom krije dat it eartiids hie yn 'e bloeitiid fan minsken as Rosa Luxemburg – dy’t 150 jier lyn berne waard, op 5 maart 1871!
Allegear ynteressearre yn eardere Berliner Bulletins - of yn my en myn boeken:
victorgrossmansberlinbulletin.
Foar elkenien dy't ynteressearre binne, hjir binne úttreksels út in ynterview mei Janine Wissler:
As partij moatte wy de saken dêr't wy it oer iens binne sterker foarrang jaan. Dêr binne wy de lêste jierren net sa goed yn slagge. En wy moatte mear nei de minsken draaie, om oanwêzich te wêzen ûnder skjinmakwurkers dy't fjochtsje foar bettere omstannichheden as yndustriële arbeiders dy't stride om har banen te behâlden, mei freeds foar takomst of Black Lives Matter-protesten ...
Minsken binne no net bot dwaande mei it krijen fan in oar sosjaal systeem. Mar as wy foarkomme wolle dat de kloof tusken ryk en earm noch fierder grutter wurdt, as wy wolle dat elkenien in gelikense kâns hat op ûnderwiis, kultuer en sûnenssoarch, sûnder dat ien har noed hoecht te meitsjen oer it beteljen fan de hier, dan, yn de definitive analyze, wy moatte prate oer it feroarjen fan it systeem. Wy sille ek net by steat wêze om te lossen de klimaat krisis sûnder feroarings yn eigendom en macht relaasjes, want de korporaasjes sille blokkearje de nedige feroarings yn elektryske enerzjy en ferfier. Itselde jildt yn 'e medyske sektor; partikuliere sikehûskorporaasjes betelje grutte dividenden oan tredden, wylst de dokters en sikehûspersoniel ferantwurdlik foar har ynkomsten enoarm oerbelêste binne.
It hawwen fan de LINKE meidwaan oan in regear komt net út op systemyske feroaring. Foar echte feroaringen binne sosjale druk nedich. Dat wie yn Berlyn wier mei it beheinen fan hiernivo's. D'r wie ynterferinsje yn 'e merk, yn striid mei de belangen fan' e grutte ûnreplik guodbedriuwen yn it foardiel fan 'e ynterets fan de tinten. Sokke feroarings wiene net mooglik sûnder druk fan hierdersinisjativen en protesten.
Wy wolle dingen feroarje. Allinich yn in regear sitte is net genôch. Grutte prestaasjes waarden altyd wûn troch bewegingen fan it folk, itsij foar frouljuskiesrjocht, de dei fan acht oeren, in ein oan de bou fan atoomsintrales of it houlik fan itselde geslacht. Minne omstannichheden komme op de aginda troch maatskiplike druk, net suver troch dielname oan in oerheid.
Der Tagesspiegel 20 feb 2021 (Sebastian Huld stelde fragen)
ZNetwork wurdt allinich finansierd troch de generositeit fan har lêzers.
Donaasjes