Bron: www.kontext-tv.de
“De toekomst van de eurozone ziet er behoorlijk somber uit, tenzij vooral Duitsland zijn standpunt verandert”, zegt Noam Chomsky. Duitsland kreeg na de Tweede Wereldoorlog van de Europese landen kwijtschelding van zijn enorme schulden, zodat het land uit de crisis kon groeien en het belangrijkste industriële centrum van Europa kon worden. Nu loopt Duitsland voorop in het proberen een soortgelijk beleid te voorkomen. “Bezuinigingen zijn geen manier om uit een crisis te komen; het maakt de crisis alleen maar erger.” Zelfs het Internationale Monetaire Fonds heeft zich hiervan teruggetrokken. Ondertussen bleek het beroemde artikel van de Harvard-economen Reinhart en Rogoff, dat als intellectuele basis voor de bezuinigingsprogramma's werd gebruikt, gebrekkig te zijn. “Tekorten voorzien en stimuleren inderdaad de vraag. (…) Het overwinnen van tekorten is geen probleem. Het is een probleem voor de banken en daarom staat het centrum van het politieke debat vanwege hun politieke macht.” Maar uit bevolkingspeilingen blijkt dat het probleem de werkgelegenheid is. “Het gebrek aan banen vernietigt een hele generatie met allerlei gevolgen voor de toekomst. In Europa is het nog erger. En het schaadt ook de economie. Een enorme hoeveelheid potentiële groei wordt vernietigd omdat we ons zorgen moeten maken over de niet-bestaande dreiging van inflatie.” Het publiek heeft steeds minder inspraak als het gaat om neoliberaal beleid, sociale bezuinigingen en vrijhandel. “Het is niet onomkeerbaar en er is veel protest. Het zou zich kunnen uitkristalliseren in volksbewegingen die serieuze veranderingen zullen afdwingen. Maar het is nog een lange weg te gaan en Duitsland bevindt zich in het centrum vanwege zijn macht.”
Noam Chomski: MIT Taalkundige, Amerikaanse criticus en activist, auteur van tientallen boeken over het Amerikaanse buitenlandse beleid, staatskapitalisme en massamedia, b.v. "Toestemming voor productie", "Winst boven mensen", "Hegemonie of overleving" en "Bezetten". Chomsky is officieel voorstander van Kontext TV.
David Goessmann: Welkom bij ContextTV. Onze gast is vandaag MIT-linguïst, Amerikaans criticus, dissident en activist Noam Chomsky. Chomsky is voorstander van Kontext TV. Drie jaar na het laatste interview met Kontext TV kregen we opnieuw de kans om met hem te praten.
Fabian Scheidler: Noam Chomsky is wereldberoemd geworden met zijn onderzoek naar een ‘universele grammatica’ waarop alle talen zijn gebaseerd. Tegenwoordig wordt hij gezien als de vader van de moderne taalkunde. In de jaren zestig verzette Chomsky zich tegen de Amerikaanse oorlogen in Vietnam, Cambodja en Laos. Sindsdien heeft hij tientallen boeken gepubliceerd over het buitenlands beleid van de VS, met de nadruk op Latijns-Amerika, Zuidoost-Azië en het Midden-Oosten, over het staatskapitalisme en de massamedia.
David Goessmann: Een van zijn meest populaire boeken is ‘Manufacturing Consent. The Political Economy of the Mass Media”, geschreven in 1988, waarin Chomsky en de politicoloog Edward Herman een model ontwikkelden over hoe propaganda werkt in moderne en vrije samenlevingen. Andere boeken van Chomsky zijn “Hegemony or Survival”, Profit over People”, “9-11” en “Occupy”.
Fabian Scheidler: Op 85-jarige leeftijd blijft Chomsky interviews geven, geeft commentaar op de politiek van de dag, houdt lezingen over de hele wereld en steunt bewegingen en activisten. Hij verschijnt echter bijna nooit op de reguliere media in de VS. We zaten samen met Noam Chomsky in zijn kantoor aan het Massachusetts Institute of Technology in Cambridge.
David Goeßmann: Welkom bij Kontext TV, Noam Chomsky.
Noam Chomski: Dank je.
David Goessmann: Ik wil het hebben over de eurocrisis. Bezuinigingsmaatregelen zijn toegepast in verschillende landen, zoals Griekenland, Portugal en Spanje. De Duitse regering loopt voorop in dit beleid om de lonen te verlagen, de sociale zekerheid te verlagen en staatsbedrijven te privatiseren. Wat is uw oordeel over dit beleid en wat is volgens u de toekomst van de eurozone?
Noam Chomski: De toekomst van de eurozone ziet er tamelijk somber uit, tenzij vooral Duitsland zijn standpunt verandert. Duitsland heeft ook het voortouw genomen bij het opleggen van bezuinigingen aan de perifere landen: het zuiden en Ierland. Dat is nogal ironisch als je terugkijkt op de kwalijke geschiedenis. Na de Tweede Wereldoorlog had Duitsland een enorme staatsschuld. Het werd vergeven, zo kon Duitsland zich herstellen. Europa heeft de schulden feitelijk kwijtgescholden. In 1953 was de Bondsrepubliek praktisch aan het instorten en deed zij een beroep op een schuldverlichting, hoofdzakelijk van Europa. Het kreeg aanzienlijke hulp bij de herstructurering en het terugdringen van zijn schulden. Daarna kon Duitsland uit de crisis groeien en werd het het belangrijkste industriële centrum van Europa. Nu loopt Duitsland voorop en probeert een soortgelijk beleid te voorkomen in de landen die vrijwel schade hebben geleden door de specifieke manier waarop de eurozone zich heeft ontwikkeld, inclusief de Duitse banken. Het probleem in het zuiden is dus vooral een bankencrisis. In Spanje bijvoorbeeld stond de begroting er in 2007 goed voor en was de ineenstorting feitelijk een bankenschandaal, net als in Ierland. En het is tweerichtingsverkeer: het bankenschandaal. Het zijn de Spaanse en Ierse banken, maar het zijn ook de kredietverstrekkers zoals de Bundesbank, de Deutsche Bank, enzovoort. Het is dus een tweerichtingsaangelegenheid en het is in wezen een bankencrisis, geen overheidscrisis. En de gevolgen zijn precies wat u in Duitsland hebt beschreven. Mario Draghi, hoofd van de Europese Centrale Bank (ECB), zei het eerlijk gezegd in een interview met The Wall Street Journal: “Het sociale contract is dood”. Welnu, dat is het gevolg van de bezuinigingen. Alleen al op puur economische gronden zijn bezuinigingen geen manier om uit een crisis te komen; ze maken de crisis alleen maar erger. Je kunt het de afgelopen jaren zien, sterker nog, de ECB heeft zich ervan teruggetrokken, het Internationale Monetaire Fonds (IMF) heeft zich ervan teruggetrokken. Waarschijnlijk heb je hier onlangs op de een of andere manier een verzwegen schandaal gezien over het artikel van de beroemde Harvard-economen Reinhart en Rogoff, dat werd gebruikt als de intellectuele basis van de bezuinigingsprogramma's en het blijkt dat ze een aantal rekenfouten hebben gemaakt en als je ze corrigeert blijkt dat...
David Goessmann: Een leerling heeft het gecorrigeerd.
Noam Chomski: Een student vond het en een paar faculteitsleden deden mee en publiceerden er een artikel over. Maar de algemene reactie is: het is nog steeds waar dat schulden de groei schaden, wat op de lange termijn ook het geval is. Maar zoals Keynes zei: ‘op de lange termijn zijn we allemaal dood’. Op de korte termijn is dat niet het geval. In feite is het waarschijnlijk een goede zaak. Het is een van de manieren om de vraag te stimuleren. Een tekort is een manier om de vraag aan te moedigen op een moment dat niets anders dat doet. Net als in de Verenigde Staten zijn de banken en bedrijven de werkelijke daders van de crisis groter en rijker dan ooit. Ze hebben zoveel geld dat ze niet weten wat ze ermee moeten doen. Maar ze investeren niet, en ze investeren niet om een aantal redenen: ten eerste omdat er niet genoeg vraag is, dus waarom zou je je druk maken; dus wie gaat... de consumenten kunnen de vraag niet creëren, ze worstelen nog steeds met de schulden van de huishoudens die zijn opgebouwd tijdens de crisis die door de banken is ontstaan, maar... dus het moet de overheid zijn. Tekorten voorzien en stimuleren inderdaad de vraag. Er zijn betere manieren, maar ze doen het wel. En het overwinnen van tekorten is geen probleem. Het is een probleem voor de banken en daarom staat het vanwege hun politieke macht centraal in het politieke debat. Maar voor de bevolking is er – zoals uit peilingen heel duidelijk blijkt – een veel realistischer beeld: het probleem is de werkgelegenheid. Het gebrek aan banen maakt een hele generatie kapot met allerlei gevolgen voor de toekomst. In Europa is het nog erger. En het schaadt ook de economie. Een enorme hoeveelheid potentiële groei wordt vernietigd omdat we ons zorgen moeten maken over de niet-bestaande dreiging van inflatie. Omdat banken dat misschien niet leuk zullen vinden als het ooit gebeurt. We hebben nu dus een sekwester in de Verenigde Staten, maar dan over het tekort, niet over de werkgelegenheid. Dit is opnieuw een indicatie van de fragmentatie van de democratie onder de neoliberale programma’s die al een tijdje gaande zijn. Het publiek heeft gewoon steeds minder te zeggen – ze hebben nooit veel te zeggen gehad – maar nu hebben ze steeds minder te zeggen over het beleid. En het is behoorlijk goed bestudeerd: in de Verenigde Staten heeft ongeveer 70% van de bevolking, de laagste 70% op de inkomensschaal, feitelijk geen invloed op het beleid. Niemand besteedt aandacht aan hen. De invloed neemt toe naarmate je hoger komt. Helemaal bovenaan run je de show, zoals Adam Smith lang geleden beschreef. Maar dat is wat we voor onze ogen zien gebeuren. Het is niet onomkeerbaar en er is veel protest. Het zou zich kunnen uitkristalliseren in volksbewegingen die serieuze veranderingen zullen afdwingen. Maar het is nog een lange weg te gaan en Duitsland bevindt zich in het centrum vanwege zijn macht.
David Goessmann: Obama wil ook bezuinigen op de sociale zekerheid, zoals Medicare.
Noam Chomski: Tegen de overweldigende tegenstand van de bevolking in, maar dat geldt voor veel dingen. Neem een ander onderwerp: wapenbeheersing. Ik bedoel, 90% van de bevolking wilde het en het werd door het Congres gesloten. Maar ja, de standaardlijn, de elitelijn is: we moeten bezuinigen op de uitkeringen. Het worden geen rechten genoemd, maar voordelen. De sociale zekerheid is geen begrotingsprobleem. Een klein begrotingsprobleem kan in de loop van de tijd vrij gemakkelijk worden opgelost. De gezondheidszorg is een probleem. De uitgaven aan gezondheidszorg stijgen en zullen de economie schaden. Maar om een reden die je niet mag bespreken. Het komt door een disfunctioneel geprivatiseerd systeem. Het geprivatiseerde systeem is vrijwel ongereguleerd en zeer disfunctioneel. Het heeft misschien twee keer zoveel kosten per hoofd van de bevolking als de OESO-landen en relatief slechte resultaten. In feite zie je het elke dag op de voorpagina's, behalve met heel weinig commentaar. Een van de elementen van de zogenaamde Obamacare was het aanmoedigen van lokale organisaties om hulp te bieden aan gehandicapte volwassenen. Maar het zijn de Verenigde Staten, dus het werd overgedragen aan particuliere bedrijven en zij doen wat elk bedrijf probeert te doen: geld verdienen. Het is een groot schandaal. Er zijn allerlei soorten mensen en wat ze zeggen is: "Het zijn de mensen die naar binnen gaan, het zijn de mensen. De mensen die volkomen gezond zijn, gaan naar binnen en gebruiken de apparatuur", enzovoort. Het zijn deze slechte mensen. Het zijn niet deze slechte mensen! Dat is wat er gebeurt als je dingen in particuliere handen legt. Dat is hun taak, het is ook niet zo dat het slechte mensen zijn. De taak van een CEO is het vergroten van de winst. Als je denkt dat je dit kunt doen door de overheid af te zetten, des te beter. Maar totdat dat is geregeld – en er zijn in feite behoorlijk goede onderzoeken – die min of meer aantonen dat als we de gezondheidszorguitgaven eenvoudigweg op het niveau van bijvoorbeeld Europese landen zouden kunnen brengen, en niet op een utopisch doel, er geen tekortenprobleem zou zijn. In feite zouden we waarschijnlijk een overschot hebben.
David Goessmann: Het lijkt erop dat de vrijhandelsonderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Europa in juni van dit jaar van start kunnen gaan. Het zou de grootste vrijhandelsovereenkomst ooit zijn. In de VS heb je al NAFTA en verschillende andere vrijhandelsovereenkomsten. Er wordt ook gesproken over een vrijhandelszone tussen de VS en het Midden-Oosten. De EU heeft onlangs vrijhandelsovereenkomsten ondertekend met onder meer Peru en Colombia en stimuleert economische partnerschapsovereenkomsten met landen uit het Afrikaanse, Caribische en Pacifische statengebied. Wat is de strategie achter de vrijhandel die door de Verenigde Staten en Europese landen wordt afgedwongen?
Noam Chomski: Het eerste wat we erover moeten zeggen is dat het geen vrijhandelsovereenkomsten zijn. Kijk eens naar de regels van de overeenkomsten, die lijken op de regels van de Wereldhandelsorganisatie. Ze zijn zeer protectionistisch. Er zijn elementen van liberalisering en er zijn elementen van extreem protectionisme. Zoals het buitengewone patentregime dat in het verleden nooit heeft bestaan. Sommige andere regels hebben niet eens te maken met handel, maar met privileges voor investeerders. Er is enige liberalisering, maar u weet dat de tarieven tussen deze landen geen groot probleem zijn. Ze zijn vrij klein en hebben niet veel effect. Het zijn dus in de eerste plaats overeenkomsten voor investeerdersrechten. En het heeft allerlei effecten, zoals: je kunt ze zien. Als je ze van tevoren niet kon bedenken, kun je ze zien als soberheid. Neem bijvoorbeeld de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst. Een van de gevolgen die meteen duidelijk waren, was dat de Mexicaanse landbouw hierdoor zou worden vernietigd. Mexicaanse boerenbedrijven zijn behoorlijk efficiënt, maar zullen niet kunnen concurreren met de sterk gesubsidieerde Amerikaanse agro-industrie. Dat betekent dus dat ze verpletterd zullen worden. Kleine bedrijven zouden verpletterd worden omdat ze niet kunnen concurreren met Amerikaanse multinationals. Het voor de hand liggende gevolg is dat mensen de grens over zullen vluchten. Dus nu hebben we een immigratiecrisis. Nou ja, het wordt een immigratiecrisis genoemd. Ik denk niet dat het er één is. Maar hoeveel heeft dit te maken met het feit dat we doelbewust en bewust een crisis in Mexico hebben gecreëerd waaraan mensen kunnen ontsnappen door gewoon te vluchten? Eén persoon die dit begreep was Bill Clinton. Toen de NAFTA in 1994 werd aangenomen, begon hij onmiddellijk met het militariseren van de grens. Oké, dat was logisch. We creëren een vluchtelingenstroom, we kunnen ze beter tegenhouden. Dit zijn eenvoudigweg geen vrijhandelsovereenkomsten. Dus wat dan ook, we kunnen erover praten, maar niet in die termen.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren