Mohloli: 'Nete
Ha ho na "ha ho letho le ka bapisoang le nalane ea Amerika" le tšollo e kholo ea boipelaetso bo hlahisitsoeng ke polao ea George Floyd, ho bolela setsebi se tsebahalang lefatšeng ka bophara Noam Chomsky. Le sehlohlolong sa botumo ba Martin Luther King Jr., boipelaetso bo bongata boo Morena a bo etelletseng pele le ho bo khothaletsa "ha boa ka ba atamela" boipelaetso bo boholo ba toka ea morabe bo qalileng selemong sena se fetileng, Chomsky oa eketsa.
Ha sehopotso sa polao ea Floyd se ntse se atamela, ke ile ka mema Chomsky - setsebi se bohlale se kopanyang bophara bo tebileng le bo ke keng ba kholoa ba nalane, maikutlo a hlabang maikutlo, le tjantjello e tebileng tlhahlobong ea hae ea litaba tsa lipolotiki le tse teng - ho bua le nna ka lefu la George Floyd le ba molato. kahlolo khahlanong le Derek Chauvin, hammoho le pefo e khahlano le batho ba batšo Amerika Leboea le kamoo US e hlohlelitseng "setso sa lithunya".
Chomsky ke motho ea bohlale eo ke mo ananelang haholo, ho mo khahla le ho mo nka e le motsoalle. Ka mohlala oa hae, ke ithutile mokhoa oa ho se mamele le oa ho se mamele lefatšeng lena le tletseng thuto. Ha e le hantle, o nthutile hore ha motho e mong le e mong a lumellana ka ntho e itseng e rarahaneng ho feta “peli le peli le lekana le ’nè,” re lokela ho e botsa.
George Yancy: Ho ba bang ba rona, ho bona ha George Floyd a bolaoa le ho mo utloa a re ha a khone ho hema ho ile ha re hopotsa lefu la monna ea lilemo li 43 oa Motšo Eric Garner ka 2014, leha a itse, "Ha ke khone ho hema" 11 makhetlo. Ha u nahana ka se etsahetseng ka George Floyd ka har'a nalane e kholo ea khethollo ea batho ba basoeu US, lefu la Floyd le bua le uena joang? Ho 'na, e ne e se ntho e makatsang, empa e buile joang le uena?
Noam Chomski: Lefu la hae le ile la tšoantšetsa lilemo tse 400 tsa tlōlo ea molao le liketso tse sehlōhō ka tsela e hlollang, ’me ho hlakile hore le ile la bolela seo ho karolo e khōlō ea baahi. Hoa makatsa haholo se etsahetseng kamora polao ea hae, joalo ka ha re lokela ho e bitsa. Ho bile le tšollo e khōlō, ho se letho le ka bapisoang le histori ea Amerika. Ho bile le lipontšo tse kholo; ho ne ho e-na le boikutlo ba bonngoe bo inehetseng ba batho ba Batšo le ba makhooa ba tsamaeang hammoho. Ba ne ba se na mabifi haholo, le hoja lepheo le letona le ka rata hore u lumele ho seng joalo. Ho ne ho boetse ho na le tšehetso e kholo ea sechaba, 'me karolo ea bobeli ho tse tharo ea baahi e ne e tšehetsa boipelaetso. Ha ho na letho le kang leo nalaneng ea US.
Boipelaetso bo eteletsoeng pele ke Martin Luther King Jr., sehlohlolong sa botumo ba hae, ha boa ka ba atamela ho hang. Ke nahana hore ke litholoana tsa mosebetsi o mongata o entsoeng fatše ke Black Lives Matter le lihlopha tse ling tse phahamisitseng boemo ba kelello le tlhokomeliso ho fihlela moo ha ntho ena e etsahala e ileng ea khantša tlhase feela. ho tuka ho ne ho loketse ho cha. 'Me e bile le tšusumetso ea nako e telele. Ke nahana hore e fetohile maikutlo le kutloisiso haholo, 'me ha e fokotsoe ke taba ea hore lipolao tse etsoang ke mapolesa li tsoela pele hoo e ka bang letsatsi le letsatsi.
Ha ke ntse ke shebile kahlolo ea Derek Chauvin ea molato, ke na le bonnete ba hore lelapa la Floyd le ile la ikutloa le imolohile 'me mohlomong le bona ba ne ba ka phefumoloha hape. Leha ho le joalo, ke ile ka boela ka nahana hore nyeoeng ea ho fumana Chauvin a le molato liqosong tsena tse tharo, ho ne ho e-na le moeli o tlaase oa ho bontša molato oa hae. O ne a khumama holim'a hae ka metsotso e robong le metsotsoana e 29. Ha ke batle ho hlahella ke le motho ea se nang tšepo kapa ea belaelang, empa ke eng seo u se bonang e le “ea hlōtseng” kapa “ea tsoelang pele” mabapi le kahlolo ea molato?
Ua tseba, nakong e fetileng ho ne ho e-na le moea o motle ho mpheta, oo bophelo ba Blacks bo neng bo se na taba. Maikutlo e ne e le a hore haeba motho e mosoeu a ne a ka qosoa ka mor’a hore a bolaee Motho e Motšo, lebaka e ne e le hore mohlomong o ne a e-na le “lebaka le utloahalang.” Kahoo, feela ba lokolle. Ke ’nete hore ho ne ho e-na le maemo a mabe le ho feta ao ho ’ona makhooa a ileng a bolaea batho le ho bolaea batho ’me a rorisoa. Be, ka lehlohonolo, re se re fetile.
Empa nakong e fetileng, moeta-pele oa Black Panther Fred Hampton, ka mohlala, o ile a bolaoa polaong ea mokhoa oa Gestapo, e thehiloeng ke FBI, ea ileng a fepa mapolesa a Chicago lipale tsa bohata tsa lithunya tse neng li patiloe ka foleteng ea hae. Mapolesa a ile a hlasela folete ea hae hoo e ka bang ka hora ea bone hoseng 'me a bolaea eena le motsoalle oa hae, Mark Clark. Ke ba bolaile feela. Lebaka la ho bolaea Hampton le ne le le bonolo haholo. E ne e le eena oa bohlokoa ka ho fetisisa ho bahlophisi ba Black Panther. FBI e ne e batla ho latela bahlophisi ba atlehileng mme Hampton e ne e le tlhōrō ea bona; o ne a lokela ho bolawa. Ha e le hantle, e ne e le lekhetlo la ho qetela letotong le lelelele la boiteko moo FBI e ileng ea leka ho hlohlelletsa ntoa pakeng tsa Black Panthers le sehlopha sa linokoane, Blackstone Rangers, se neng se le Chicago.
FBI e ile ea romela mangolo a fake ho Rangers a ngotsoeng ka puo ea bohata ea Black a bolela hore Panthers e na le konteraka ho baetapele ba bona. Empa li ne li kopane ka ho lekaneng, kahoo li ne li tseba se etsahalang. Leha ho le joalo, tabeng ea Hampton, ba ne ba e-na le motho ea kenang FBI, eo e neng e le molebeli oa hae. Taba ke hore ho ne ho e-na le morero o molelele oa FBI eseng feela khahlanong le Panthers, empa khahlanong le mekhatlo ea Black ka ho feletseng. Ho ile ha nka lilemo tse ngata tsa boinehelo ba babuelli ba molao ba bacha, Flint Taylor le Jeffrey Haas, ba sebetsa nyeoeng ka lilemo tse ngata hore qetellong ba fumane mofuta oa tharollo ea sechaba.
Nyeoe ena e matla ho feta eng kapa eng e neng e qosoa khahlanong le Richard Nixon. Na o ile a qosoa ka lebaka la tšebeliso ea hae ea mapolesa a naha a lipolotiki ho etsa matšolo a polao le polao khahlanong le bahlophisi ba Batho ba Batšo? Mme mabapi le potso ya hao, seo ke phapang e kgolo mahareng a nako eo le jwale. Joale bonyane maemo a joalo hoo lekhotla la lekhotla le ka ahlolang motho ka polao e hlakileng ea motho e motšo. Empa haeba o bulela Fox News, hlokomela karabelo. Mamela Tucker Carlson, ea bolelang hore nyeoe ea Derek Chauvin e ne e se ea molao hobane lekhotla la boahloli le ne le tšohile, ba ne ba tšohile hore batho ba Batšo ba ne ba tla tla ho senya matlo a bona le ho ba bolaea kaofela. Alan Dershowitz, eo ho thoeng ke ralipolotiki oa sechaba ea ratang ho itlhahisa joalo, le eena o boletse hore nyeoe e ne e se molaong hobane lekhotla le ne le tšohile.
Ha rea itokolla. Ho na le sebaka se selelele, empa polao ea George Floyd e hlahisitse ho hong ho monate sechabeng, e leng qaleho ea kutloisiso ea hore ho na le ho hong ho nyarosang mokokotlong oa nalane ea rona. E hlahile ka litsela tse ling, joalo ka Morero oa 1619 o hatisitsoeng ke The New York Times. Bo-rahistori ba bang ba qapa ka eona, “O fositse; o na le phoso eo.” Empa ha se taba le ha, qetellong, re na le kananelo mecheng ea litaba e kholo le naheng eo re bileng le lilemo tse 400 tsa litlokotsi tse nyarosang tseo batho ba Batšo ba li itemohelang. Kahoo, ha re e shebeng, re botse hore na re bo-mang le hore na re eng. Sena ha se ntho e sa amaneng le nalane ea Amerika. Ke motheo oa katleho ea moruo oa US; ke ka hona ke nang le tokelo.
Cotton e ne e le oli ea lekholong la bo19 la lilemo. Karolo e kholo ea leruo la United States, le Brithani, le k'honthinente e fokolang, e ne e thehiloe k'hothone e theko e tlaase. U fumana k'hothone e theko e tlaase joang? Ebu, ka tsamaiso e mpe ka ho fetisisa, e sehlōhō ea bokhoba e kileng ea e-ba teng. Bongata ba sena bo sa tsoa hlaha. Buka ea Edward E. Baptist, Halofo Ha e E-so Boleloe, e fana ka setšoantšo se makatsang sa lintho tseo mohlomong bo-rahistori ba litsebi ba neng ba tseba ho hong ka tsona, empa ka sebele batho ka kakaretso, esita le batho ba nang le tsebo, ba ne ba sa tsebisoa ka tsona. Ke ne ke sa tsebe lintho tse ngata tseo a li hlalosang; ba ne ba feta matshwenyeho ao ke neng ke a tseba. Bongata ba sena bo sa tsoa qala ho tsoa ka mor'a lilemo tse makholo. Ke nako.
Ka sebele.
'Me re tlameha ho sheba lintho tse ling tse ngata. Ka mohlala, ke hobane’ng ha batho ba batšo ba fokolang ba ka fumana leruo? Ho na le mabaka a mangata. Lebaka le leng ke mehato ea New Deal, e ileng ea etsa qeto ea hore matlo a federal a tlameha ho aroloa. ’Me lilemong tsa bo-1950, ka lekhetlo la pele, monna e Motšo o ile a ba le monyetla oa ho fumana mosebetsi o hlomphehang mosebetsing oa mokhatlo oa likoloi femeng ea likoloi, ho etsa chelete ’me mohlomong le ho reka ntlo. Empa o ne a sa khone ho reka ntlo, hobane Federal Housing Projects (ka mohlala, Levittown, Long Island, New York) e ne e thibela Batho ba Batšo kantle.
Naheng ea Amerika, leruo le matlo li amana haholo. Leruo le lengata la batho le ka tlung ya bona. Hang ha basebetsi ba Batho ba batšo qetellong ba fumana tokollo e nyenyane, monyetla oa ho fumana mosebetsi, ba ile ba bolelloa, “Tšoarelo batho, empa le ke ke la reka ntlo mona hobane re na le melao ea khethollo ea morabe. Sena se ile sa kena lilemong tsa morao tsa 1960, tse ileng tsa qetella li felisitsoe ke boitseko bo tummeng ka bo-1960. Ke lokela ho bolela hore li-senator tsa liberal Democratic tse ileng tsa voutela molao ona li ne li hanyetsa ka matla ho arohana. E ne e se batho ba khethollo ea morabe. Ba ne ba batla matlo a sa arolelanoeng, empa ba ne ba sa khone ho fumana letho ka Southern Democrats, e neng e laola Senate. Sena se tšoana haholo le mehleng ea rona ha u sa khone ho fumana letho ntle le haeba ka tsela e itseng u fumana Mokha oa Rephabliki, o inehetseng ho leruo le matla, ho lumellana. Mme hona ke bothata bo boholo naheng ena.
Likhoeling tse 'maloa tse fetileng, re utloile ka ho thunya ka mor'a ho thunya. A na u ka bua ka kotsi e ntseng e eketseha ea pefo ea lithunya? Maikutlo a ka ke hore ho na le litšōmo tse tebileng tsa setso mabapi le ho ba le lithunya. Na le uena u ka bua le sena?
Pefo ea lithunya e ntse e eketseha eseng mona feela, empa e 'ngoe ea litlamorao tse mpe ka ho fetisisa tsa setso sa lithunya tsa US e Mexico le Latin America. Ba tletse lithunya tsa Amerika, tse bolaeang batho ka sekhahla se tšabehang. Mexico ke sebaka sa polao se nang le lithunya tse ngata tsa Amerika. Amerika Bohareng, ho na le ntho e tšoanang. U tlala libaka ka lithunya moo ho nang le tsitsipano le likoluoa tse ngata 'me u tla bolaoa. Ho e-na le hore batho ba hlabane ka mantsoe, ba tla thunyana. Mme ho a tshosa hore motho ya tshwanang le nna, ho etsa mohlala, ya sa tsebeng hore na sethunya seo a se tshwere ke sefe, a ka kena lebenkeleng la Arizona, moo ke dulang, mme a nke sethunya sa majabajaba a se neha motho ya tswang Cartel ea Mexico. Ha e le hantle, lintho tse joalo ke thohako bakeng sa lefatše. Mme e tlameha ho phekolwa feela.
Histori ea sena e lokela ho hopoloa. Lekholong la bo19 la lilemo, ho ne ho se na setso sa lithunya. Batho ba ne ba e-na le lithunya. Ha e le hantle, e ne e le naha ea temo, kahoo lihoai li ne li e-na le li-muskets tsa khale tsa ho leleka li-coyote joalo-joalo, empa ho ne ho se na mokhoa oa ho thunya. Se etsahetseng kamoo ho bonahalang kateng - 'me ho na le thuto e ntle ea sena ke rahistori Pamela Haag, ea hlahlobileng sena ka lintlha tse ling - ke hore baetsi ba lithunya ba ne ba tobane le mathata a moruo.
Ntoa ea Lehae ea Amerika e ile ea fana ka 'maraka o moholo oa lithunya tsa sejoale-joale tse majabajaba. Linaha tsa Europe li ne li le ntoeng, li ne li reka lithunya. Empa Ntoa ea Lehae e ile ea fela, ’me Europe e ile ea kena boemong bo khutsitseng ka nakoana. Ho ne ho se na lintoa le lintoa tse ngata, kahoo 'maraka o ile oa omella. Kahoo, ba ile ba otla mohopolo oa ho leka ho theha 'maraka ka papatso. Letšolo la pele le leholo la papatso le qalile ka ho qapa setšoantšo sa "Wild West," mofuta oa ntho eo ke hōtseng le eona. Ho ne ho e-na le Wyatt Earp, sheriff ea neng a potlakile ho hula, kapa ho ne ho e-na le Lone Ranger ea neng a tla palama ho ea pholosa. Ho ne ho se letho le kang lena ka Bophirimela, empa le ile la qaptjoa 'me la ba le phello e kholo. Ke e hopola ho tloha bongoaneng ba ka, ’me kaofela re ile ra e lumela.
Ke ’nete hore ntlha ea bohlokoa ho sena sohle e ne e le hore u rekele mora oa hao sethunya sa majabajaba, ho seng joalo e ke ke ea e-ba “monna oa sebele.” Ha e le hantle, hoo ho ile ha thea motheo oa mofuta oa setso sa lithunya, ’me se ile sa kopitsoa ke matšolo a mang a papatso. Kaofela re hopola Monna oa Marlboro. Ua tseba, u batla ho ipolaea ka lisakerete 'me u tšoane le molisana oa likhomo ea mathang ho ea pholosa. Mme ho ile ha bonahala e sebetsa haholo. Letšolo la koae le bolailoeng - leha ho se motho ea tsebang, mohlomong limilione tsa batho - mme setso sa lithunya se ntse se bolaea batho ka sekhahla se nyarosang, se ileng sa eketsoa ke Lekhotla le ka Holimo-limo ka 2008 - Setereke sa Columbia v. Heller - moo Moahloli Antonin Scalia a ileng a fetola lilemo tse 100 tsa pele le ho fetolela Sehlomathiso sa Bobeli ho fana ka phihlello ea mahala ea lithunya ke batho ka bomong. Scalia e ne e le mongoli oa pele, setsebi sa mongolo.
Maikutlo a teng mona ke hore ha le ele hloko hore na batho ba kentseng molao ba ne ba bolela’ng ka oona; ha o a dumellwa ho etsa hoo. U tlameha feela ho sheba mongolo, eseng hore na o ne o bolela eng ho batho ba o ngotseng. Seo ha se molaong, ha se boithuto ba 'nete.
Kahoo, o ile a sheba taba e ngotsoeng ’me a leka ho bontša hore motho e mong ea phelang lekholong la bo18 la lilemo a ka be a ile a hlalosa Sehlomathiso sa Bobeli se bolela ho se natse masole. Ke 'nete kapa bohata, ha e na thuso ho hang. Re tseba hantle hore na ke hobane'ng ha bathehi ba thehile Sehlomathiso sa Bobeli. Lebaka le leng e ne e le Lebotho la Brithani. E ne e le bona matla a maholo lefatšeng. US e ne e se na sesole, 'me Mabrithani a ne a ka khutla. Ha e le hantle, ba ile ba etsa lilemo tse seng kae hamorao, 'me motho o ile a tlameha ho ba le masole a sesole hore a itšireletse khahlanong le Mabrithani.
Lebaka la bobeli e ne e le bokhoba. Libakeng tse kang South Carolina, batho ba batšo ba entsoeng makhoba ba ne ba feta batho ba basoeu ka palo. 'Me ho ne ho e-na le bofetoheli ba makhoba bo neng bo tsoela pele hohle Caribbean,' me ba ne ba ka hasana mona. Ha e le hantle, ba ile ba etsa joalo. Kahoo, makhooa a etsa qeto ea hore a hloka lithunya bakeng sa masole. Empa lebaka le ka sehloohong e ne e le mabifi le polao e sehlōhō. Le leng la mabaka a mantlha a Phetohelo ea Amerika ke hore Morena George III o thehile phatlalatso ea borena e thibelang bo-ralikolone ho ea sebakeng sa Lichaba tsa India. Ba ne ba sa lokela ho ba hlasela. Bokolone ba ne ba lokela ho dula ka botjhabela ho Ma-Appalachian, empa ba ne ba sa batle seo. Ba ne ba batla ho bolaea le ho leleka batho ba Maindia a Amerika. Joale ba ne ba ka lula moo. Bahanyetsi ba naha ba kang George Washington ba ne ba batla ho tsoa. Hang ha Mabrithani a tsamaea, hantle, bajaki ba makhooa ba ne ba hloka masole, ba ne ba hloka lithunya.
Hamorao, lebotho le ile la thehoa, bapalami ba lipere ba le hlokomela, ’me ho theosa le lekholo la bo19 la lilemo, lichaba tsa Maindia li ile tsa timetsoa, tsa hlaseloa le ho lelekoa. Ba ne ba hloka lithunya tse ngata bakeng sa seo. O ya bona, ke ka hona bathei ba neng ba hloka dithunya, empa ha re a dumellwa ho bua ka taba eo. Sebakeng seo, ka kakaretso re bua seo motho ea kang Scalia a nahanang hore motho a ka be a se utloisisa ka Sehlomathiso sa Bobeli. Mme jwale seo se fetohile lengolo le halalelang. Batho ba bangata ba US ha u ka ba botsa hore na Molao oa Motheo ho na le eng, ntho ea pele eo ba tla e bua ke Second Amendment . E sa tsoa fetoha karolo e ka sehloohong ea setso.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate