Pak më shumë se dy vjet më parë, filloi recesioni më i keq që nga Depresioni i Madh, pavarësisht të gjitha pretendimeve nga paruke të mëdha të shkencës ekonomike se ditët e uljeve dhe ngritjeve kishin kaluar shumë kohë. U kujtua se një pretendim i ngjashëm u bë më 15 tetor 1929 kur një nga ekonomistët më të gjatë të Amerikës, Irving Fisher i Universitetit të Yale, deklaroi se çmimet e aksioneve kishin arritur "ajo që duket si një pllajë e përhershme e lartë". Vetëm dy javë pas këtij pretendimi, Wall Street u rrëzua, duke marrë me vete të gjithë botën, përveç Bashkimit Sovjetik. Ekonomisë botërore iu deshën 25 vjet për t'u kthyer në nivelin e vitit 1929. Falë Keynes, miti i tregut racional u hoq.
Ky mit u ringjall nga harresa drejt tremujorit të fundit të viteve 20th shekull nga regjimet Thatcher dhe Reagan nën mentorin e tyre, Milton Friedman nga Universiteti i Çikagos. Friedman, për të cituar Justin Fox (libri i të cilit botuar së fundmi Miti i Tregut Racional po diskutohet gjerësisht), "asnjëherë nuk besohej se tregjet ishin krejtësisht racionale, por ... ata ishin më racionalë se qeveritë."
Ky mendim erdhi për të informuar Konsensusin e Uashingtonit që u bë baza e globalizimit, që u përpoq të shtyhej në botë në përgjithësi nga SHBA-të dhe institucionet dhe ekonomistët, të lidhur me të. Propagandistët si Thomas L. Friedman pontifikuan se bota nuk kishte alternativë tjetër veçse të binte në linjë. Në vendin tonë, rrëmuja ekonomike e krijuar nga qeveritë e V. P. Singh-Chandrashekhar, krijoi kushte që reformat ekonomike të bazuara në konsensusin e Uashingtonit të niseshin dhe të çoheshin përpara gjatë regjimit të Narasimha Rao. Roli i qeverisë u kufizua, ndërmarrjet e sektorit publik u privatizuan plotësisht ose pjesërisht, heqja e pabarazive sociale dhe disbalancave rajonale nuk mbetën më prioritet për qeverinë, masat e mirëqenies u refuzuan, madje edhe sektorët e shëndetësisë dhe arsimit po liheshin. në dispozicion të forcave të tregut dhe i nënshtrohet maksimizimit të fitimit. Strategjia Nehruviane e zhvillimit u tall dhe duart e qeverisë u lidhën duke sjellë mençurinë e Arthur Laffer, të mishëruar në kurbën Laffer dhe financimin e deficitit zero. Puna duhej të disiplinohej duke u dhënë punëdhënësve fuqi të pakufizuar për të punësuar dhe pushuar. SEZ duhej të mbahej krejtësisht jashtë fushëveprimit të ligjeve të punës dhe aktiviteteve të sindikatave.
Rënia e kësaj skeme filloi më 12 qershor 2007 kur Bear Stearns ra përtokë dhe me këtë erdhi një zinxhir kompanish që shpallën falimentimin dhe rrëzuan grilat e tyre. Ky proces vazhdon pa u ndalur. Më e fundit është General Motors. Miliona punëtorë kanë humbur punën e tyre dhe më shumë do të humbasin në ditët në vijim.
Vetëm ekonomitë e dy vendeve, Indisë dhe Kinës, vazhdojnë të ecin përpara edhe pse me një ritëm më të ngadaltë. Për sa i përket Indisë, gjendja e saj është më e mirë se shumica e vendeve të botës, sepse ajo nuk hoqi dorë plotësisht nga strategjia nehruviane, siç u nënvizua nga presidentja e Kongresit, zonja Sonia Gandhi, teksa fliste në një funksion të organizuar nga Hindustan Times. Ishte për shkak të këmbënguljes së saj që NREGA, skema e heqjes dorë nga kreditë rurale dhe masa të tjera të mirëqenies jo vetëm që janë nisur, por janë zgjeruar edhe me gjithë kundërshtimin e ekonomistëve si Kaushik Basu dhe Raguram G. Rajan. Anketa Ekonomike 2008-09, sapo publikuar e thekson këtë.
Norma e rritjes ekonomike ra në 2008-09 në 6.7 për qind nga mesatarja prej 8.8 për qind e arritur gjatë viteve 2003-04-2007-08, megjithatë, duke parë gjendjen e vështirë të shumicës së vendeve të botës, është mjaft mbresëlënëse. Pavarësisht nga ky ngadalësim, investimi vazhdon të jetë i gjallë, siç tregohet nga fakti se "Raporti i investimeve fikse ndaj PBB-së rrjedhimisht u rrit në 32.2 për qind të PBB-së në 2008-09 nga 31.6 për qind në 2007-08. Kjo pasqyron elasticitetin e indianëve sipërmarrjes, përballë një rritjeje masive të pasigurisë globale dhe aversionit ndaj rrezikut dhe ngrirjes së tregjeve financiare shumë të zhvilluara."
Për fat të mirë, prodhimi i drithërave ushqimore nuk pësoi ndonjë rënie të madhe në 2008-09. Ishte 229.9 milion ton kundrejt 230.8 dhe 217.3 milion ton në 2007-08 dhe 2006-07 respektivisht. Indeksi i prodhimit industrial u rrit vetëm me 2.6 për qind kundrejt 8.5 për qind një vit më parë. Situata edhe për sa i përket prodhimit të energjisë elektrike nuk ishte e lumtur pasi shkalla e prodhimit të saj ra nga 6.3 për qind në 2.7 për qind. Inflacioni vazhdoi të shkaktonte shqetësime. Inflacioni mesatar 52-javor, bazuar në indeksin e çmimeve të shitjes me shumicë, u rrit nga 4.7 në 8.4 për qind. Nëse merren parasysh çmimet e konsumit, norma e inflacionit ishte më e lartë. Si eksportet ashtu edhe importet ranë kryesisht për shkak të recesionit në partnerët tregtarë. Rezervat valutore të qeverisë ranë. Pozicioni buxhetor ka shfaqur deficite. Deficiti fiskal bruto arriti në 6.2 për qind kundrejt 2.7 për qind një vit më parë. Deficiti i të ardhurave u rrit në 4.6 për qind krahasuar me 1.1 për qind një vit më parë.
Anketa Ekonomike 2008-09 shpreh një lloj fatalizmi dhe pafuqie kur thotë: "Shkrirja financiare globale dhe recesioni ekonomik pasues në ekonomitë e zhvilluara kanë qenë qartësisht faktori kryesor në ngadalësimin ekonomik të Indisë. Duke pasur parasysh origjinën dhe dimensionin e krizës në vendet e përparuara, të cilat disa e kanë quajtur më e keqja që nga Depresioni i Madh; çdo vend në zhvillim ka vuajtur në një shkallë të ndryshme. Asnjë vend, përfshirë Indinë, nuk mbeti imun ndaj goditjes ekonomike globale."
Natyrisht, kjo nuk është në përputhje me të menduarit tradicional nacionalist siç mishërohet në dokumentet e Kongresit dhe të qeverive të udhëhequra nga Nehru dhe Indira Gandhi. Po të ishin këta liderë, ata do të kishin eksploruar mundësinë e shkëputjes nga ekonomia amerikane duke ringjallur NAM dhe duke bindur Kinën, Rusinë, Brazilin, Argjentinën, Afrikën e Jugut etj. A nuk i hodhën poshtë teoritë e ekonomistëve "të mësuar" nga Perëndimi, që synonin të dekurajonin Indinë nga industrializimi dhe ngritjen e ndërmarrjeve të sektorit publik? Eksplorimi i mundësisë së "shkëputjes" duhet të ndiqet seriozisht, pavarësisht nga përpjekjet e Studim për të hedhur ujë të ftohtë mbi të. Për sa kohë që ekonomia indiane mbetet e nënshtruar ndaj FII-ve dhe parave të nxehta që enden në kërkim të fitimeve të shpejta, ajo do të vazhdojë të përjetojë ulje-ngritje të dhunshme.
Sondazhi ka nënvizuar rëndësinë e rritjes gjithëpërfshirëse dhe ka theksuar disa nga programet në vazhdim. Kjo është, në fakt, pranimi i linjës së ndjekur nga Nehru dhe Indira Gandhi dhe refuzimi i marrëzive si 'rreziku moral', 'pa drekë falas' dhe 'inkurajimi i përtacisë' përmes NREGA. Në fakt, demokracia jonë e bazuar në ekskluzivitetin e të rriturve është një frenim i madh që dekurajon ndjekjen e linjës së ekonomistëve si Basu, Rajan dhe të tjerë, duke nxjerrë urtësinë e tyre nga neoliberalizmi. Megjithatë, ata nuk janë tërhequr siç duket qartë nga shporta e përshkrimeve të politikave, të paraqitura në Studim. Këto përfshijnë: "Reforma e subvencioneve për naftën (LPG, vajguri), plehrat dhe ushqimet... Kufizoni subvencionimin e LPG-së në një maksimum prej 6-8 cilindra në vit për familje. Hiqni gradualisht furnizimin-subvencionimin e vajgurit duke siguruar që çdo familje rurale (pa energji elektrike dhe Lidhja me LPG) ka një tenxhere diellore dhe fener diellor." "Rigjallëroni programin e deinvestimit dhe planifikoni të gjeneroni të paktën 25,000 kor në vit. Përfundoni procesin e shitjes së 5-10 për qind të kapitalit neto në fitime të identifikuara më parë jo-navratna. Rendisni të gjitha ndërmarrjet e sektorit publik të palistuar dhe shisni një minimum prej 10 për qind e kapitalit publik. Ankandoni të gjitha PSU-të me humbje që nuk mund të ringjallen. Për ato në të cilat vlera neto është zero, lejoni ofertën negative në formën e fshirjes së borxhit." "Hiqni ndalimin e mbetur të kontratave të së ardhmes për të rivendosur zbulimin e çmimit dhe menaxhimin e rrezikut të çmimit." "Shkarkimi i punëtorëve: Aktualisht nevojitet leja paraprake e Qeverisë sipas Kapitullit V-B të Aktit të Mosmarrëveshjeve Industriale për këtë qëllim. Kjo duhet të hiqet me rritjen e njëkohshme të kompensimit nga paga aktuale 15 ditore për çdo vit shërbimi." "Akti i Fabrikave duhet të ndryshohet për të rritur javën e punës në 60 orë (nga 48 orë) dhe kufirin ditor për të përmbushur kërkesën sezonale përmes orarit jashtë orarit."
Pavarësisht rritjes së vazhdueshme të normës së rritjes ekonomike, India renditet e 132-tand nga pikëpamja e zhvillimit njerëzor. Rreth 125 vende kanë më shumë GDP për frymë dhe 126 kanë jetëgjatësi më të madhe në lindje. Kemi më shumë shkallë të analfabetizmit të të rriturve se 147 vende të botës. Të Studim pranon se kequshqyerja vazhdon të jetë një problem i madh. "Kequshqyerja, e matur nga fëmijët nën peshë nën 3 vjeç, që përbën 45.9 për qind ... ka mbetur ende shumë më e lartë. ... Praktikat e dobëta të të ushqyerit në foshnjëri dhe fëmijërinë e hershme, që rezultojnë në kequshqyerje kontribuojnë në dëmtim të zhvillimit njohës dhe social, performancë të dobët në shkollë dhe reduktim produktiviteti në jetën e mëvonshme. … Ndërsa konsumi për frymë i drithërave ka rënë, pjesa e jo drithërave në konsumin e ushqimit nuk është rritur për të kompensuar rënien e disponueshmërisë së drithërave." Është e panevojshme të shtohet se kjo ekspozon pretendimin se vetëm normat e larta të rritjes ekonomike janë të mjaftueshme për t'i ngritur njerëzit mbi kufirin e varfërisë. Dashuria me rritjen ekonomike duhet hequr dorë dhe duhet ndjekur objektivi i zhvillimit.
Një studim i publikuar së fundmi "India 2039 - një shoqëri e pasur në një brez" thekson se hendeku i pasurisë së Indisë me siguri do të kërcënojë rritjen e saj. Për të cituar Financial Times (24 qershor): "India duhet të frenojë një përqendrim të pasurisë më të madhe se ajo e parë në Brazil dhe Rusi ose rrezikon të bëhet peng i një oligarkie të korporatës që do të frenojë rritjen e shpejtë ekonomike." Grupi që ka qenë autor i Studim nuk duket i shqetësuar për shkak të obsesionit të tyre për të çuar përpara konsensusin e diskredituar të Uashingtonit.
ZNetwork financohet vetëm nga bujaria e lexuesve të tij.
dhuroj