Pavarësisht nëse dikush është dakord apo jo, fakti mbetet se që nga dita kur India zgjodhi zyrtarisht globalizimin e bazuar në neoliberalizim, ka pasur një vërshim të OJQ-ve (Organizatat Joqeveritare) në vend. Dy vjet më parë, në 2009-10, kishte rreth 3.3 milionë OJQ që punonin në Indi. Me fjalë të tjera, kishte një OJQ për më pak se 400 banorë, dhe disa herë më shumë se numri i shkollave fillore dhe qendrave shëndetësore parësore (“Vlerësimi i parë zyrtar: Një OJQ për çdo 400 njerëz në Indi”, The Indian Express, 7 korrik , 2010).
Sipas të dhënave të qeverisë, të publikuara në dhjetor 2011, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania, Gjermania, Italia dhe Holanda kanë qenë ndër pesë mbështetësit kryesorë financiarë të këtyre OJQ-ve për disa vite. Ato kanë qenë burimi i më shumë se 50 për qind të totalit të fondeve të marra prej tyre. Sipas The Times of India (7 dhjetor 2011), “OJQ-të indiane morën kolektivisht kontribut të huaj në shumën prej mbi 49, 968 kore [një kror=10 milionë] gjatë pesë viteve nga 2005-06 deri në 2009-10. Një total prej 21,508 organizatash morën fonde të tilla për aktivitete të ndryshme në 2009-10 krahasuar me 21,542 organizata në 2008-09. Të dhënat për 2010-11 ende nuk janë përpiluar.
Duhet të theksohet dhe të meditohet se, jo vetëm vendet e pasura, por edhe më të varfra si Afganistani, Pakistani, Bangladeshi, Nepali, Zambia, Kongo dhe Kina kanë dhuruar gjithashtu për disa OJQ. Do të jetë interesante të dihen emrat e OJQ-ve që kanë marrë fonde të huaja dhe fushat e aktivitetit të tyre. Duhet gjithashtu të hetohet nëse vendet e varfra të lartpërmendura janë vërtet donatorë apo janë thjesht përfaqësues për disa vende të tjera. Ministria e Brendshme e Qeverisë së Indisë informoi së fundmi Parlamentin: “Dakordimi vjetor i paraqitur nga shoqatat shqyrtohet për të siguruar që marrësit e kontributit të huaj të përdorin të njëjtën gjë në përputhje me objektivat e deklaruara për të cilat është marrë kontributi i huaj dhe paratë nuk janë devijuar në aktivitete të padëshiruara.”
Përpara se të shohim më shumë në aktivitetet e OJQ-ve, le të shohim origjinën e OJQ-ve. Sipas përkufizimit, një OJQ krijohet nga njerëz ose institucione që nuk kanë lidhje me qeverinë e vendit. Referenca më e hershme për OJQ-të i përket vitit 1839 (T. R. Davies, “The Rise and Fall of Transnational Civil Society: The Evolution of International Non-Governmental Organization since 1839”). Në vitin 1914, në të gjithë botën kishte 1,083 OJQ. Ata luajtën role të lavdërueshme në fushatat kundër skllavërisë, diskriminimit ndaj grave dhe për çarmatimin. Viti 1945 është i një rëndësie vendimtare për historinë më të re të OJQ-ve. Ishte viti kur u krijuan Kombet e Bashkuara. OKB-ja, në Kartën e saj (kapitulli 10, neni 71), përcaktoi një OJQ dhe përcaktoi fushën e saj të veprimtarisë. Ai paralajmëroi se një OJQ nuk duhet të kërkojë të denigrojë qeverinë e vendit ku punon ose të veprojë sikur të ishte një parti në opozitë. Duhet të jetë jo-kriminal dhe jofitimprurës. Sipas Prof. Peter Willets nga Universiteti i Qytetit të Londrës, një OJQ është "një shoqatë e pavarur vullnetare e njerëzve që veprojnë së bashku në mënyrë të vazhdueshme për një qëllim të përbashkët, përveç arritjes së detyrës qeveritare, fitimit të parave ose aktiviteteve të paligjshme".
OJQ-të janë të disa llojeve sipas aktiviteteve të tyre. Ata, në përgjithësi, supozohet të punojnë për të mirën e të tjerëve, si ofrimi i ndihmës gjatë fatkeqësive natyrore, luftërave, konflikteve racore dhe ngritja e të shtypurve dhe të privuarve dhe fuqizimi i seksioneve më të dobëta. Disa punojnë për përhapjen e njohurive dhe çrrënjosjen e mbajtjes së bestytnive.
Kah fundi i viteve 1980, bota pësoi një ndryshim deti si rezultat i rënies së Bashkimit Sovjetik dhe shpërbërjes së sistemit socialist botëror, NAM u bë jashtëzakonisht i dobët dhe mbizotërimi i globalizimit të bazuar në neoliberalizëm, siç sinjalizohej nga imponimi i Konsensusi i Uashingtonit me dhjetë pikat e tij. Fytyra e imperializmit pësoi një ndryshim. Ajo shtoi përpjekjet e saj për t'u bërë "imperializëm humanitar" (Jean Bricmont, Humanitarian Imperialism: Using Human Rights to Sell War, Monthly Review Press, Nju Jork, 2006). U bënë përpjekje për të rinovuar imazhin e imperializmit dhe në këtë, OJQ-të u përdorën si mjet. Ndërhyrjet e armatosura imperialiste u bënë në Afganistan dhe Irak, por nuk pati asnjë kundërshtim nga OJQ-të. Në fakt, ata u përpoqën shumë për të larguar vëmendjen e popullit dhe gjatë gjithë kohës u përpoqën nga roli dashamirës i imperializmit. Për të cituar Bricmont, “Çfarë kanë për të thënë OJQ-të për këtë, veçanërisht mbrojtësit e të drejtave të njeriut? Siç vëren me të drejtë profesori kanadez i së drejtës ndërkombëtare Michael Mandel, në fillimin e luftës [Irakut], Human Rights Watch, Amnesty International dhe grupe të tjera lëshuan një thirrje të prerë për "luftëtarët" (një term sa më neutral që të jetë e mundur) që të respektojnë rregullat e luftës. Por nuk u tha asnjë fjalë për paligjshmërinë e vetë luftës, për atë që ligji ndërkombëtar e konsideron "krimin suprem" të kryer nga ata që filluan luftën. Këto organizata janë në pozitën e atyre që rekomandojnë që përdhunuesit të përdorin prezervativë. Kjo mund të duket më mirë se asgjë, por më në fund, duke pasur parasysh marrëdhëniet e forcave, as prezervativët nuk do të përdoren. Ideologjia e ndërhyrjes në emër të të drejtave të njeriut ka qenë instrumenti i përsosur për të shkatërruar lëvizjet e paqes dhe lëvizjet antiimperialiste. Por sapo ajo ndërhyrje të bëhet në një shkallë të gjerë, të drejtat e njeriut dhe Konventat e Gjenevës shkelen masivisht.”
Në një farë mënyre, OJQ-të pritet të kryejnë, në përgjithësi, të njëjtin rol si kleri gjatë epokës koloniale. Por situata në të cilën punojnë OJQ-të dhe pritshmëritë që kanë financuesit e tyre janë shumë më komplekse. “Si rezultat, OJQ-të tani duhet të punojnë në një kontekst ku shumë nga strategjitë dhe qasjet e tyre përcaktohen dhe monitorohen nga afër nga agjencitë e jashtme donatore. Ndonjëherë mund të jetë e vështirë të kujtohen synimet kryesore të mëparshme të vendosura për OJQ-të e zhvillimit (p.sh. përmirësimi i mjedisit, zhvillimi i modeleve të ofrimit të shërbimeve, 'rritja', promovimi i pjesëmarrjes popullore, mikrofinancat, planifikimi strategjik), pasi të reja vijnë në qarkullim të gjitha koha (p.sh. avokimi për ndryshimin e politikave, qasjet e bazuara në të drejtat, 'integrimi gjinor', llogaridhënia dhe transparenca, vlerësimi i ndikimit).
“Ky proces nxitet nga ndryshimi i pozicioneve të politikës së jashtme, së bashku me rezultatet e grupeve të mendimit dhe disa individëve kyç—shpesh të nxitur nga të njëjtët donatorë që financojnë OJQ-të.… Rolet që pritet të luajnë shoqëria civile dhe OJQ-të janë zhvendosur si dominues Paradigmat kanë lëvizur në mënyrë të njëpasnjëshme nga fokusi tek shteti, si çelësi i zhvillimit ekonomik, në tregje, në kuptimin e dështimeve të tregut. Kjo është shoqëruar me një theks të shtuar te lojtarët e tjerë të zhvillimit për të plotësuar tregun, dhe së fundmi për të monitoruar 'shtetin e mundshëm', i cili (argumenti tani vazhdon) duhet të nxisë zhvillimin, por që duhet të rregullohet; kjo punë i është caktuar “shoqërisë civile” – një term konfuz dhe ahistorik i përdorur për të promovuar këtë model zhvillimi.” (Tina Wallace, “Dilemat e OJQ-ve: Kuajt e Trojës për Neoliberalizmin Global?”, Regjistri Socialist 2004).
Ky është sfondi mbi të cilin OJQ-të aktualisht punojnë dhe lehtësojnë misionin e donatorëve të tyre.
Para ardhjes së epokës së neoliberalizmit, në Indi kishte organizata të tilla si Marwari Relief Society, Ramakrishna Mission, Bharat Sevashram e kështu me radhë, të cilat quheshin organizata vullnetare dhe njerëzit që i drejtonin ato punonin pa marrë asnjë rrogë dhe përfitime, por, tani situata është ndryshe, ka pagesa të rregullta dhe OJQ-të kanë burokracinë e tyre. Aktet e përvetësimit, falsifikimit të të dhënave, shkurtimet dhe komisionet, dhe grabitjet dëgjohen rregullisht. Punëtorët janë, në përgjithësi, mercenarë.
Ajo që është vërejtur në Indi dhe gjetkë konfirmon vëzhgimin e mëposhtëm nga Tina Wallace: “Tendencat aktuale të financimit dhe ndikimi i të menduarit të menaxhimit të sektorit të biznesit po formojnë mënyrën se si zhvillimi konceptohet, analizohet dhe trajtohet nga OJQ-të e zhvillimit, duke reflektuar axhendat dhe paradigmat e zhvilluara nga vende të pasura dhe të fuqishme. Ndërsa nuk ka pasur kurrë një epokë të artë të OJQ-ve, ato tani po lidhen gjithnjë e më shumë me axhendat globale dhe mënyrat uniforme të punës. Ky realitet kërcënon rolin e tyre si institucione që ofrojnë një alternativë, si kampionë të të varfërve, si organizata që punojnë në solidaritet me ata të margjinalizuar nga ekonomia botërore.”
Afrika ka tërhequr OJQ-të dhe klientët e tyre shumë më tepër se çdo kontinent tjetër. Issa G. Shivji, një ekspert kryesor i zhvillimit dhe ligjit nga Tanzania, ka nënvizuar se rritja e papritur e numrit dhe aktiviteteve të OJQ-ve në Afrikë është pjesë e një paradigme neoliberale dhe jo e motivimeve të pastra altruiste. Ai tallet me OJQ-të që duan të ndryshojnë botën pa e kuptuar. Ata duan të përjetësojnë marrëdhënien e vjetër perandorake me Afrikën me një veshje të re (Issa G. Shivji, Heshtjet në Diskursin e OJQ-ve: Roli dhe e ardhmja e OJQ-ve në Afrikë, 2007, Nairobi dhe Oxford).
Duke u kthyer në Indi, lagje të caktuara kanë kënduar në lavdërime të OJQ-ve, ditë pas dite, duke injoruar anët e tyre jo shumë të ndritshme. Ata thuhet se janë simbole të "zërit të pavarur", ndershmërisë dhe përkushtimit ndaj kauzës së njerëzve në përgjithësi. Nga ana tjetër, politikanët dhe partitë politike cilësohen si të korruptuar dhe egoistë. Shikoni thëniet e Anna Hazare dhe ekipit të tij. Gjatë gjithë kohës bëjnë dush abuzime edhe mbi përfaqësuesit e zgjedhur të popullit. Kini parasysh, ata kurrë nuk thonë asnjë fjalë të vetme kundër sektorit të korporatave qofshin ato indiane apo të huaja dhe makinacioneve të imperialistëve. Një gazetar kohët e fundit tha se liderët e shoqërisë civile (me fjalë të tjera, ata që drejtojnë OJQ-të) duhet të preferohen sesa përfaqësuesit e zgjedhur si zëri i vërtetë i popullit, sepse ata që fitojnë zgjedhjet punësojnë fuqi njerëzore dhe para për të siguruar vota. Ky pretendim u kujton njerëzve një propagandë të ngjashme gjatë viteve 1960 dhe 1970, duke lavdëruar "demokracinë më pak parti" dhe "demokracinë e drejtuar" për të denigruar demokracinë parlamentare!
Vlen të theksohet se ata që drejtojnë OJQ-të, në përgjithësi, bëjnë një jetë komode, duke kërcyer shpesh nga një vend në tjetrin me ajër dhe duke qëndruar në hotele luksoze. Njerëzit në përgjithësi janë vetëm një fasadë për të fshehur lidhjet e tyre me MNC-të dhe organizatat ndërkombëtare, të kontrolluara nga qeveritë perëndimore. Ndërsa, duke mos ngritur as edhe një gisht të vogël kundër korporatave dhe imperialistëve, ata gjithmonë përpiqen të denigrojnë qeveritë e zgjedhura, sistemin parlamentar dhe partitë politike. Ata përpiqen të diktojnë terma si autoritet jashtëkushtetues. Ata përçmojnë gjithmonë këshillat e OKB-së të vitit 1945 se duhet të qëndrojnë larg politikës dhe të mos përballen ose të denigrojnë kurrë regjimet e zgjedhura. Duhet të theksohet se mediat elektronike dhe gazetat e kontrolluara nga korporatat përpiqen të ekzagjerojnë mbështetjen dhe tërheqjen e tyre popullore. Kërkohet të krijohet furi. Henry A Giroux vërtetohet se ka të drejtë nga ajo që ka ndodhur ditët e fundit në Indi: “Si një formë e fuqishme e pedagogjisë publike, media dominuese vendosi axhendën se çfarë informacioni përfshihet ose përjashtohet; ato ofrojnë tregime për të kuptuar të kaluarën dhe të tashmen… dhe kanë fuqinë të ndikojnë thellësisht se si njerëzit përcaktojnë të ardhmen. Mediat nuk prodhojnë thjesht pëlqimin, ato shkojnë aq larg sa prodhojnë lajme dhe diktojnë njohuri, aftësi dhe vlera përmes të cilave jetohet qytetaria dhe përcaktohet demokracia.” (Henry A. Giroux, Against The Terror of Neoliberalism, Paradigm Publishers, 2008, f. 24).
ZNetwork financohet vetëm nga bujaria e lexuesve të tij.
dhuroj