Nooit Gordon
In
In 1992 was het nog steeds onduidelijk of de verkiezing van Bill Clinton het hoogtepunt zou zijn
komst van een nieuw soort leiders. Toch werd Tony Blair een paar jaar later gekozen
in Engeland en Lionel Jospin in Frankrijk. Toen de Duitser Gerhard Schröder
en de Israëlische Ehud Barak aantrad, werd het duidelijk dat wij dat niet waren
getuige van een reeks willekeurige gebeurtenissen, maar eerder van een trend.
Verschillende
krachten van rechts zijn merkbaar ongerust – van Jesse Helms en de
Christelijk recht in de VS tegenover Christoph Blocher in Zwitserland – en dat doen ze niet
missen een kans om het beleid van deze staatshoofden te bekritiseren.
Maar hoe zit het met progressieven die nog steeds geloven in het helpen van de armen?
kansarm. Moeten zij niet net zo bang zijn?
laten
denk eens aan de Israëlische zaak. De gelijkenis tussen Baraks campagne – de
De vertegenwoordiger van de Labour Party – en degenen die door de andere liberaal zijn gelanceerd
leiders is opvallend. Barak werd niet zozeer vanwege hem tot premier gekozen
buitenlands beleid, maar vooral omdat hij het Israëlische publiek beloofde dat hij
zou zich bezighouden met binnenlandse zaken. De hachelijke situatie van de armen, die van Israël
een instortend gezondheidszorgsysteem, hoge werkloosheidscijfers en de devaluatie van de economie
pensioeninkomen stonden centraal in zijn campagne.
Niet
Verrassend genoeg was de handelwijze van Barak na zijn aantreden eveneens hetzelfde
vergelijkbaar met die van zijn collega's. De afgelopen maanden heeft hij dat wel gedaan
maatregelen genomen om de werkloosheidsuitkeringen te verlagen. Bibliotheken voor blinden zijn dat geweest
gesloten en werd een telefonische hotline voor vrouwen in crisis gesloten omdat de
De regering slaagde er niet in hen publieke financiering te verstrekken. Bovendien die van Barak
De voorgestelde begroting voor het jaar 2000 laat zien dat hij niet van plan is er een cent aan toe te voegen
dringende sociale kwesties zoals gezondheidszorg en onderwijs.
Als reactie op
Vanwege de onrust van het publiek geeft Barak het gebruikelijke antwoord: er is niets extra's
geld in de schatkist van het land. Eigenlijk de onwil van Barak om dat te doen
herstructureer het Israëlische monetaire beleid, waar het al jaren profijt van heeft
de rijken ten koste van de armen, en niet de schaarste aan hulpbronnen
leiden tot de grote ongelijkheid binnen de Israëlische samenleving. Het is voldoende om te onderzoeken
wie wint en wie verliest van het bestaande kapitaalwinstbeleid en de
extreem hoge rente (die bijna 13 procent bedraagt, ongeveer 9 procent
boven het jaarlijkse inflatiecijfer) om te begrijpen waarom Barak dat niet doet
meer geld toewijzen aan de sociale sector.
Zeker, de
miljoenen Israëli's die een rekening-courantkrediet op de bank hebben en ongeveer 19 betalen
procent rente op jaarbasis zijn verliezers. De werklozen, die 9 procent uitmaken
van de bevolking, evenals veel van de Israëlische loontrekkenden, zijn waarschijnlijker
een rekening-courantkrediet hebben dan de meest welvarende 20 procent. Ook onder de verliezers
Het zijn kleine ondernemers die, om een nieuw bedrijf te starten, vaak een onderneming nemen
leningen uit waar ze 17 procent rente over betalen.
De winnaars
het zijn uiteraard de banken. Ze slagen erin om elk jaar miljoenen binnen te halen als een
resultaat van de grote belangstelling die zij krijgen van de armere segmenten van Israël. In
Bovendien investeren de rijkere burgers van Israël in depositocertificaten
waarvan de jaarlijkse rente ongeveer 10 procent bedraagt. Het mooie ervan is dat het er is
is er geen vermogenswinstbelasting op spaargelden of op de aandelenmarkt. Dus als men investeert
$100,000 op een Israëlische bank, tegen het einde van het jaar heeft men $10,000 belastingvrij
inkomen.
Dus terwijl Barak
betreurt dat hij de armen niet kan helpen omdat de schatkist van Israël leeg is
De Israëlische regering geeft, volgens conservatieve schattingen, elk 2 miljard dollar
jaar aan de rijken door geen vermogenswinstbelasting te innen. Het onvermogen van Barak om dat te doen
Het voorzien in de behoeften van de behoeftige bevolking heeft weinig te maken met een gebrek daaraan
kapitaal, maar is eerder een direct gevolg van zijn aandringen op vertrek
Het monetaire beleid van Israël is intact.
Barak's
aanpak is typerend voor het nieuwe soort liberale leiders. Dat was het tenslotte ook
Clinton, niet Reagan of Bush, die het sociale vangnet in de VS vernietigden
De Duitse Schröder, en niet de conservatieve Helmut Kohl, is dat van plan
bezuinigen op de pensioen- en werkloosheidsuitkeringen. Andere staatshoofden zijn dat ook
vergelijkbaar economisch beleid invoeren. Dit alles wijst er duidelijk op dat de
progressieve kiezer moet net zo op zijn hoede zijn voor de huidige ontwikkelingen als rechts
vleugelspelers zijn dat, zo niet meer.
Z
Neve Gordon geeft les op de afdeling Politiek en Overheid van Ben Gurion
Universiteit, Israël.