Πηγή: Truthout
Στις 10 Δεκεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες έγιναν η μόνη μεγάλη χώρα που αναγνώρισε επισήμως την παράνομη προσάρτηση της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο, της πρώην ισπανικής αποικίας που καταλήφθηκε βίαια από τις μαροκινές δυνάμεις το 1975. Η διακήρυξη του Τραμπ είναι ευθέως αντίθετη με μια σειρά ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ορόσημο Απόφαση του Παγκόσμιου Δικαστηρίου που ζητά αυτοδιάθεση.
Η απόφαση του Τραμπ ήταν ένα quid pro quo: μια ανταμοιβή για την επίσημη αναγνώριση του Ισραήλ από το Μαρόκο, μιας χώρας που είναι επίσης κατοχική δύναμη. Ο Τραμπ είχε προηγουμένως σπάσει το προηγούμενο αναγνωρίζοντας την παράνομη προσάρτηση των Υψιπέδων του Γκολάν της Συρίας και της ευρύτερης Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ. Η αναγνώριση από τις ΗΠΑ της προσάρτησης μιας ολόκληρης χώρας, η οποία έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητο κράτος από τουλάχιστον 80 χώρες, είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο προηγούμενο. Όπως και με την προηγούμενη αναγνώριση των κατακτήσεων του Ισραήλ, ο Τραμπ ουσιαστικά αποκηρύσσει τις μακροχρόνιες διεθνείς νομικές αρχές υπέρ του δικαιώματος της κατάκτησης.
Και, δεδομένου ότι η Δυτική Σαχάρα είναι πλήρες κράτος μέλος της Αφρικανικής Ένωσης, ο Τραμπ ουσιαστικά υποστηρίζει την κατάκτηση ενός αναγνωρισμένου αφρικανικού κράτους από ένα άλλο. Ήταν η απαγόρευση τέτοιων εδαφικών κατακτήσεων που κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και οι Ηνωμένες Πολιτείες επέμεναν ότι έπρεπε να τηρηθεί με την έναρξη του Πολέμου του Κόλπου το 1991, ανατρέποντας την κατάκτηση του Κουβέιτ από το Ιράκ. Τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες ουσιαστικά λένε ότι μια αραβική χώρα που εισβάλλει και προσαρτά τον μικρό νότιο γείτονά της είναι εντάξει τελικά.
Ο Τραμπ αναφέρει το «σχέδιο αυτονομίας» του Μαρόκου για την επικράτεια ως «σοβαρό, αξιόπιστο και ρεαλιστικό» και «τη ΜΟΝΗ βάση για μια δίκαιη και διαρκή λύση», παρόλο που υπολείπεται κατά πολύ του διεθνούς νομικού ορισμού της «αυτονομίας» και στην πραγματικότητα θα απλά συνεχίστε την κατοχή. Human Rights Watch, Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν τεκμηριώσει την εκτεταμένη καταστολή των ειρηνικών υποστηρικτών της ανεξαρτησίας από τις μαροκινές δυνάμεις κατοχής, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για το πώς θα έμοιαζε στην πραγματικότητα η «αυτονομία» υπό το βασίλειο.
Η Δυτική Σαχάρα είναι μια αραιοκατοικημένη περιοχή περίπου στο μέγεθος του Κολοράντο, που βρίσκεται στην ακτή του Ατλαντικού στη βορειοδυτική Αφρική, ακριβώς νότια του Μαρόκου. Παραδοσιακά κατοικούνται από νομαδικές αραβικές φυλές, γνωστές συλλογικά ως Σαχράουι, και διάσημοι για τη μακρά ιστορία αντίστασής τους στην εξωτερική κυριαρχία, η διάλεκτος, το ντύσιμο και τα έθιμά τους διαφέρουν από τους περισσότερους Μαροκινούς. Η Ισπανία κατέλαβε την περιοχή από τα τέλη του 1800 και διατήρησε την κυριαρχία της μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970, πολύ περισσότερο από μια δεκαετία αφότου οι περισσότερες αφρικανικές χώρες είχαν αποκτήσει την ελευθερία τους από την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία.
Το 1973, το εθνικιστικό Μέτωπο Polisario ξεκίνησε έναν ένοπλο αγώνα ανεξαρτησίας κατά της Ισπανίας και η Μαδρίτη τελικά υποσχέθηκε στον λαό της τότε γνωστής ως Ισπανικής Σαχάρας ένα δημοψήφισμα για την τύχη της επικράτειας μέχρι τα τέλη του 1975. Ιρεδενιστικοί ισχυρισμοί από το Μαρόκο και τη Μαυριτανία προσήχθησαν ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, το οποίο αποκλειστεί τον Οκτώβριο του 1975 ότι — παρά τις δεσμεύσεις για πίστη στον Μαροκινό σουλτάνο τον 19ο αιώνα από ορισμένους ηγέτες φυλών που συνορεύουν με την επικράτεια και στενούς εθνοτικούς δεσμούς μεταξύ ορισμένων φυλών Σαχράουι και Μαυριτανίας — το δικαίωμα αυτοδιάθεσης ήταν πρωταρχικής σημασίας. Μια ειδική αποστολή επίσκεψης από τα Ηνωμένα Έθνη συμμετείχε σε έρευνα για την κατάσταση στην επικράτεια το ίδιο έτος και ανέφερε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Σαχραουί υποστήριξε την ανεξαρτησία υπό την ηγεσία του Polisario και όχι την ενσωμάτωση με το Μαρόκο ή τη Μαυριτανία.
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Τραμπ στις 10 Δεκεμβρίου, ήρθε η είδηση για μια απόφαση των ΗΠΑ να πουλήσουν τουλάχιστον τέσσερα εξελιγμένα μεγάλα εναέρια drones στο Μαρόκο.
Την ίδια περίοδο, το Μαρόκο απειλούσε με πόλεμο με την Ισπανία για την επικράτεια. Αν και οι Ισπανοί είχαν πολύ ισχυρότερο στρατό, εκείνη την εποχή αντιμετώπιζαν την θανατηφόρα ασθένεια του μακροχρόνιου δικτάτορά τους στρατηγού Φραγκίσκο Φράνκο καθώς και αυξάνονταν πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία ήθελε να στηρίξει τον Μαροκινό σύμμαχό της βασιλιά Χασάν Β' και δεν ήθελε να δει τον αριστερό Πολισάριο να έρχεται στην εξουσία. Ως αποτέλεσμα, παρά την προηγούμενη δέσμευσή της να διεξαγάγει δημοψήφισμα με την υπόθεση ότι η εξουσία σύντομα θα παραχωρηθεί στο Polisario, η Ισπανία συμφώνησε τον Νοέμβριο του 1975 να παραχωρήσει διοικητικό έλεγχο της επικράτειας στο Μαρόκο (και, για ένα διάστημα, στη Μαυριτανία ) εκκρεμεί πράξη αυτοδιάθεσης. Δεν συνέβη ποτέ όμως.
Καθώς οι μαροκινές δυνάμεις μετακινήθηκαν στη Δυτική Σαχάρα, σχεδόν ο μισός πληθυσμός εγκατέλειψε τη χώρα στη γειτονική Αλγερία, η οποία υποστήριζε τον αγώνα για την ανεξαρτησία ενάντια στον ιστορικό αντίπαλό της. Το Μαρόκο απέρριψε μια σειρά ομόφωνων ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσαν την απόσυρση των ξένων δυνάμεων και την αναγνώριση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των Σαχραουί. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γαλλία, εν τω μεταξύ, παρά το ότι υπερψήφισαν αυτά τα ψηφίσματα, εμπόδισαν τα Ηνωμένα Έθνη να τα εφαρμόσουν.
Η μαροκινή κυβέρνηση, μέσω γενναιόδωρων επιδοτήσεων στέγασης, φορολογικών ελαφρύνσεων και άλλων παροχών, ενθάρρυνε επιτυχώς δεκάδες χιλιάδες Μαροκινούς αποίκους να μετακομίσουν στα μέρη της Δυτικής Σαχάρας υπό τον έλεγχο του βασιλείου. Αυτοί οι Μαροκινοί έποικοι ξεπερνούν πλέον τους εναπομείναντες ιθαγενείς Σαχράουι στην επικράτεια σε αναλογία μεγαλύτερη από 3:1. Η μαροκινή κυβέρνηση επένδυσε επίσης πολλά στην ανάπτυξη υποδομών μαζί με την εσωτερική ασφάλεια για να καταστείλει τους ακτιβιστές υπέρ της ανεξαρτησίας.
Η επιμονή του Τραμπ ότι τα υψώματα του Γκολάν, η ευρύτερη Ιερουσαλήμ και η Δυτική Σαχάρα δεν είναι πλέον διαπραγματεύσιμα κωδικοποιεί αυτό που έλεγαν οι δυνάμεις κατοχής για δεκαετίες.
Αν και σπάνια ήταν σε θέση να διεισδύσει σε εδάφη που ελέγχονται από το Μαρόκο, το Polisario συνέχισε τις τακτικές επιθέσεις κατά των μαροκινών δυνάμεων κατοχής που στάθμευαν κατά μήκος του τείχους μέχρι το 1991, όταν τα Ηνωμένα Έθνη διέταξαν την παρακολούθηση κατάπαυσης του πυρός από μια ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ γνωστή ως MINURSO. Η συμφωνία περιελάμβανε διατάξεις για την επιστροφή των προσφύγων Σαχράουι στη Δυτική Σαχάρα, ακολουθούμενο από δημοψήφισμα υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ για την τύχη της επικράτειας, με τους Σαχράουι με καταγωγή από τη Δυτική Σαχάρα να έχουν την επιλογή να ψηφίσουν είτε υπέρ της ανεξαρτησίας είτε της ενσωμάτωσης με το Μαρόκο. Ούτε ο επαναπατρισμός ούτε το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε, ωστόσο, λόγω της επιμονής του Μαρόκου να επιτραπεί να ψηφίσουν και οι Μαροκινοί έποικοι και άλλοι Μαροκινοί πολίτες για τους οποίους ισχυρίστηκε ότι είχαν φυλετικές σχέσεις με τη Δυτική Σαχάρα.
Ένα συμβιβαστικό σχέδιο δημοψηφίσματος που προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 2003 υπό τον ειδικό απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα Τζέιμς Μπέικερ έγινε δεκτό από το Polisario αλλά απορρίφθηκε από το Μαρόκο, το οποίο αντ' αυτού παρουσίασε το αμφιλεγόμενο σχέδιό του για περιορισμένη αυτονομία για την περιοχή. Αν και οι κυβερνήσεις Μπους και Ομπάμα εξέφρασαν την προθυμία να εξετάσουν σοβαρά την πρόταση του Μαρόκου, δεν την είδαν ως τη μόνη επιλογή ούτε απέσυραν επισήμως την υποστήριξή τους για δημοψήφισμα.
Μετά από 29 χρόνια αναμονής για ένα δημοψήφισμα που δεν ήρθε ποτέ και μετά από μια σειρά παραβιάσεων της εκεχειρίας στο Μαρόκο και άλλες προκλήσεις, το Polisario επανέλαβε τον ένοπλο αγώνα του μόλις τον περασμένο μήνα.
Ανησυχητικά, μέσα σε λίγες ώρες από την ανακοίνωση του Τραμπ στις 10 Δεκεμβρίου, ήρθε η είδηση για μια απόφαση των ΗΠΑ να πουλήσουν τουλάχιστον τέσσερα εξελιγμένα μεγάλα εναέρια drones στο Μαρόκο. Οι νόμοι των ΗΠΑ απαγορεύουν τέτοιες πωλήσεις όπλων σε στρατούς εισβολής. Ωστόσο, με τις ΗΠΑ να αναγνωρίζουν την κυριαρχία του Μαρόκου στη Δυτική Σαχάρα, συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων της επικράτειας που ελέγχονται από το Polisario, η κατοχή έχει γίνει, στα μάτια της Ουάσιγκτον, ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ μιας αναγνωρισμένης κυβέρνησης και ενός αποσχιστικού κινήματος, που θα μπορούσε επίσης να προετοιμάσει την τρόπος για περαιτέρω παρέμβαση των ΗΠΑ.
Τόσο στην ισραηλινή όσο και στη μαροκινή κατοχή, υπήρξε δικομματική υποστήριξη για τους κατακτητές, αλλά οι προηγούμενες κυβερνήσεις αναγνώρισαν το επικίνδυνο νομικό προηγούμενο της επίσημης αναγνώρισης. Ο Τραμπ, τόσο στην Παλαιστίνη όσο και στη Δυτική Σαχάρα, έχει ουσιαστικά επισημοποιήσει ούτως ή άλλως αυτό που ήταν ουσιαστικά η πολιτική των ΗΠΑ. Για δεκαετίες, τόσο οι Ρεπουμπλικανικές όσο και οι Δημοκρατικές κυβερνήσεις επιμένουν ότι ούτε το Μαρόκο ούτε το Ισραήλ ήταν υποχρεωμένοι να αποσύρουν τις δυνάμεις κατοχής, επιτρέποντας στις δυνάμεις κατοχής να συμμετάσχουν σε μια ατέρμονη «ειρηνευτική διαδικασία» με εκείνους που βρίσκονται υπό κατοχή και δεν έχουν κανένα μοχλό να αλλάξουν την εξίσωση. Με αυτόν τον τρόπο, οι ΗΠΑ επέτρεψαν και στους δύο κατακτητές να συνεχίσουν να αποικίζουν τα κατεχόμενα εδάφη τους και να εδραιώσουν τον έλεγχό τους.
Ως αποτέλεσμα, η επιμονή του Τραμπ ότι τα Υψίπεδα του Γκολάν, η ευρύτερη Ιερουσαλήμ και η Δυτική Σαχάρα δεν είναι πλέον διαπραγματεύσιμα απλώς κωδικοποιεί αυτό που έλεγαν οι δυνάμεις κατοχής για δεκαετίες, ενώ δεν δέχεται πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες να κάνουν διαφορετικά.
Οι Αμερικανοί πρέπει για άλλη μια φορά να πιέσουν την κυβέρνησή μας να σταματήσει να υποστηρίζει βάναυσες καταλήψεις.
Μόλις γίνει πρόεδρος, ο Μπάιντεν θα μπορούσε να ανατρέψει την αναγνώριση από τον Τραμπ για την προσάρτηση του Μαρόκου. Ωστόσο, δεδομένου ότι αυτό πιθανότατα θα σήμαινε ότι το Μαρόκο θα παραιτηθεί από την αναγνώριση του Ισραήλ, ο Μπάιντεν πιθανότατα θα βρεθεί υπό σημαντική πίεση να μην το κάνει.
Η επικίνδυνη πράξη αναγνώρισης του Τραμπ υπογραμμίζει το γεγονός ότι υπάρχουν δύο μεγάλα επαγγέλματα στον αραβικό κόσμο. Οι Σαχράουι, όπως και οι Παλαιστίνιοι, αξίζουν την ελευθερία τους. Δεδομένου του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο να καταστούν δυνατές αυτές οι καταλήψεις, οι Αμερικανοί έχουν ειδική υποχρέωση να αναγκάσουν μια αλλαγή πολιτικής. Τέτοιος ακτιβισμός στη δεκαετία του 1990 έπαιξε βασικό ρόλο στον τερματισμό της υποστήριξης των ΗΠΑ στην κατοχή του Ανατολικού Τιμόρ από την Ινδονησία. Οι Αμερικανοί πρέπει για άλλη μια φορά να πιέσουν την κυβέρνησή μας να σταματήσει να υποστηρίζει βάναυσες καταλήψεις.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά