Het kapitalisme als systeem lijkt niet in staat het werkloosheidsprobleem op te lossen. Het blijft werkloosheid op de lange termijn genereren, onderbroken door pieken van terugkerende extreme werkloosheid op de korte termijn. De leiders van het systeem kunnen het probleem niet oplossen of overwinnen. Voordat de laatste kapitalistische crisis in 2007 uitbrak, bedroeg het werkloosheidspercentage bijna 5 procent. In 2013 is dit bijna 7.5 procent. Dat is 50 procent hoger, ondanks de afgelopen zes jaar van zogenaamd ‘effectief beleid om de werkloosheid aan te pakken’.
Het kapitalisme zorgt ervoor dat de werkgelegenheid vooral afhankelijk is van de beslissingen van kapitalisten om de productie op zich te nemen, en die beslissingen zijn afhankelijk van de winsten. Als kapitalisten winsten verwachten die hoog genoeg zijn om hen tevreden te stellen, huren ze mensen in. Als kapitalisten dat niet doen, krijgen we werkloosheid. Het kapitalisme vereist dat werklozen, hun gezinnen en hun gemeenschappen moeten leven met ontslagbeslissingen van kapitalisten, ook al zijn zij uitgesloten van deelname aan die beslissingen. De Verenigde Staten kwamen deels in opstand tegen Groot-Brittannië omdat het weigerde slachtoffer te worden van belastingbesluiten waarvan het was uitgesloten. Toch zijn beslissingen over werkgelegenheid minstens zo belangrijk als beslissingen over belastingen.
De werkloosheid heeft drie dimensies die vaak aan de publieke discussie ontsnappen, misschien omdat ze zulke fundamentele vragen over het kapitalistische systeem oproepen. De eerste dimensie betreft de immense verliezen voor de samenleving als gevolg van het soort werkloosheid dat het kapitalisme reproduceert en waar we vandaag de dag onder lijden. Volgens het Bureau of Labor Statistics bedraagt de som van werklozen, ‘marginale’ werknemers (degenen die gestopt zijn met zoeken naar werk) en onvrijwillig deeltijdwerkers (de ‘ondertewerkgestelden’) ruwweg 14 procent van de beroepsbevolking. Dat zijn 20 miljoen van onze medeburgers. Naast deze statistiek rapporteert de Federal Reserve dat 20 procent van onze ‘industriële capaciteit’ (gereedschappen, apparatuur, grondstoffen, vloeroppervlak in fabrieken, kantoren en winkels, enz.) stilstaat, verspild wordt en niet wordt gebruikt om goederen te produceren en Diensten. Kapitalisten nemen de beslissingen niet om die miljoenen werknemers in dienst te nemen en om niet al die industriële capaciteit kopen, leasen of gebruiken.
Kapitalisten nemen deze beslissingen op basis van wat voor hen persoonlijk winstgevend is, en niet op basis van wat verloren gaat voor de samenleving. En dat verlies is enorm. Een eenvoudige berekening op basis van de bovenstaande cijfers bewijst dit punt. Wij als natie lopen ongeveer 15 procent van de extra productie van goederen en diensten mis vanwege werklozen en ongebruikte gereedschappen, apparatuur, enz. Dat komt neer op grofweg 2 biljoen dollar per jaar. Ja, dat lees je goed. We zouden een jaarboek kunnen produceren extra De productie is veel groter dan het begrotingstekort van de overheid ooit is geweest. We zouden dat extraatje kunnen gebruiken om de mondiale armoede verder terug te dringen dan wat alle geavanceerde geïndustrialiseerde landen decennialang hebben gedaan. Kortom, we hebben enorme verliezen geleden voor onze planeet doordat we gevangen zaten in een economisch systeem dat het mogelijk maakt dat werkgelegenheidsbeslissingen gegijzeld worden door de winstberekeningen van kapitalisten.
De tweede dimensie van werkloosheid zijn de werkelijke kosten die zij aan de samenleving met zich meebrengt: kosten niet geheel of zelfs hoofdzakelijk gedragen door de kapitalisten wier beslissingen de werkloosheid bepalen. Een gedeeltelijke lijst van dergelijke kosten omvat extra overheidsuitgaven voor werkloosheidsuitkeringen, voedselbonnen, sociale voorzieningen en stimuleringsprogramma's. Sinds het begin van de huidige kapitalistische crisis in 2007 lopen deze kosten al in de biljoenen dollars. Het is ook algemeen bekend en gedocumenteerd dat de stijgende werkloosheid positief gecorreleerd is met toenemende lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen, alcoholisme, desintegratie van gezinnen, stedelijke achteruitgang enzovoort. Publieke en private middelen worden besteed om deze problemen, die door de werkloosheid nog verergerd worden, het hoofd te bieden. Deze middelen komen veel meer van het publiek dan van de kapitalisten wier particuliere beslissingen het grootste deel van de werkloosheid veroorzaakten. Het kapitalisme socialiseert de enorme kosten van de werkloosheid.
De derde dimensie van werkloosheid betreft de manier waarop het kapitalisme de werkloosheid onder de werknemers verdeelt. Wanneer in de Verenigde Staten kapitalisten besluiten de werkgelegenheid te verminderen omdat dat de meest winstgevende beslissing is voor hun individuele, particuliere ondernemingen, rijst de vraag: hoe zal die werkloosheid worden beheerd? Het antwoord dat we het vaakst tegenkomen is dat individuele kapitalisten kiezen welke individuele werknemers ze willen ontslaan. Zo hebben kapitalisten in de huidige Verenigde Staten het merendeel van de 7.5 procent van onze mensen geselecteerd die werkloos of onvoldoende werk hebben. Deze hebben zij veroordeeld tot volledige werkloosheid of gereduceerd tot ongewenst deeltijdwerk.
Een alternatieve optie zou de werkloosheid onder controle houden door de werkweek van iedereen met 7.5 procent te verkorten, oftewel grofweg 3 uur van de 40 uur van een week. Elke werknemer zou dan 3 uur extra vrije tijd hebben, waarvoor geen loon wordt ontvangen. In plaats daarvan zou het bespaarde geld worden gebruikt om de 7.5 procent van de werknemers aan te nemen die niet langer ontslagen hoeven te worden. Hun werk zou de drie uur die verloren gaan in de week van elke andere werknemer vervangen. Op deze manier zou de werkloosheid door iedereen worden gedeeld en niet worden opgelegd aan een door kapitalisten geselecteerde minderheid.
Uiteraard zijn kapitalisten tegen deze alternatieve optie. Het kost hen de voordelen die aan alle werknemers moeten worden verstrekt – meer dan wanneer ze de voordelen van ontslagen werknemers zouden kunnen inhouden (de gebruikelijke praktijk). Belangrijker nog: als de werkloosheid gedeeld zou worden, zou het onrecht en de verspilling ervan elke werknemer persoonlijk duidelijk worden door zijn/haar verminderde uren en lagere lonen. Rechtse ideologieën zouden het dan moeilijker vinden om werklozen de schuld te geven van hun werkloosheid. Het zou het ook gemakkelijker maken om alle werknemers te overtuigen en te mobiliseren om de werkloosheid als hun gemeenschappelijke vijand te bestrijden. Ten slotte zou het ertoe kunnen bijdragen het debat dat al lang had moeten plaatsvinden, op gang te brengen over de sociale voordelen en kosten van meer werk en output versus meer vrije tijd en minder druk op onze natuurlijke hulpbronnen en het milieu.
Kapitalisten verdedigen hun ‘recht’ om mensen aan te nemen en te ontslaan als een ‘recht’ dat niet in twijfel kan worden getrokken. Toch moet het zeker worden aangevochten vanwege zijn ondemocratische karakter en zijn perverse sociale resultaten. Mensen in dienst nemen voor sociaal nuttig werk (hoe een democratische samenleving dat ook mag definiëren) is menselijker voor de betrokken individuen, gezinnen en gemeenschappen, en productiever en goedkoper dan hen werkloos maken. Toch zorgt een particulier, op winst gericht kapitalistisch systeem voor de eindeloze werkloosheid, die herhaaldelijk toeneemt, die de samenleving niet wil. Alleen willen kapitalisten dit natuurlijk omdat het hen aan de top van de kapitalistische samenleving houdt.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren