Baholehuoa ba ile ba hlokofatsoa ho isa lefung. Batsoali ba bolaoa ka pel’a bana ba bona. Lingaka li otloa. Bana ba bolailoe. Ho hlekefetsoa ka thobalano.
Che, eseng litlolo tsa molao tsa Hamas. Ena ke karolo ea lethathamo le ntseng le hola la bokhopo bo tlalehiloeng bo entsoeng ke Iseraele likhoeling tse hlano ho tloha ka la 7 Mphalane - e arohane haholo le bomo ea k'hapete ea limilione tse 2.3 Mapalestina in Gaza le tlala e bakilweng ke ho thiba thuso ha Baiseraele.
Bekeng e fetileng, phuputso e entsoeng ke Iseraele koranta ea Haaretz e senotsoe hore batho ba ka bang 27 ba Palestina ba hapile literateng tsa Gaza likhoeling tse hlano tse fetileng ho tsejoa hore ba shoele nakong ea lipotso ka hare ho Iseraele.
Ba bang ba ile ba haneloa ho phekoloa. Empa ho ka etsahala hore ebe boholo ba bona ba ile ba hlokofatsoa ho isa lefung.
Likhoeli tse tharo tse fetileng, a Sengoloa sa Haaretz se lemositsoe hore lichankana tsa Iseraele "ha lia lokela ho ba libaka tsa polao bakeng sa batho ba Palestina".
Liteishene tsa TV tsa Isiraele li ntse li nka bashebelli ka thabo maetong a litsi tsa botlamuoa, li bonts'a maemo a nyarosang ao Mapalestina a bolokiloeng ho ona, hammoho le tlhekefetso ya maikutlo le mmele ba tlas’a.
Haufinyane tjena moahloli oa Isiraele o bitsitse masaka a nakoana ao Mapalestina a koaletsoeng ho ona "e sa lokang bakeng sa batho".
Hopola, karolo e kholo ea 4,000 kapa Mapalestina a hapuoeng ke Isiraele ho tloha ka la 7 Mphalane - mohlomong bongata bo boholo - ke baahi, joalo ka banna le bashanyana ba neng ba palame literateng tsa Gaza kapa e tšoaretsoeng lebaleng la lipapali a hlobolisoa liaparo pele a huleloa seleng e lefifi ea Iseraele.
Basali ba hlekefetsoa
Ho ea ka mecha ea litaba ea Iseraele, ba bangata basali ba bangata ba Palestina - ho kenyeletsoa le bakhachane - le bona ba nkiloe, empa molemong oa bona ba tima k'hamera.
Mohlomong, Isiraele e lakalitse ho qoba ho nyenyefatsa melaetsa ea eona e hlokolosi ea hore Hamas feela e hlomela pefo khahlanong le basali.
Empa ho ea ka litsebi tsa molao tsa Machaba a Kopaneng, basali ba Palestina ba hlokofatsoa ke mefuta e hlephileng ka ho fetisisa ea tlhekefetso matsohong a sesole sa Iseraele.
The litsebi li hlokometse hore ho tlalehoa hore basali le banana ba Palestina ba litlamong ba ne ba hlokofatsoa ke “mefuta e mengata ea tlhekefetso ea likamano tsa botona le botšehali, e kang ho hlobolisoa le ho phenyekolloa ke liofisiri tsa banna tsa sesole sa Iseraele.
"Bonyane batšoaruoa ba basali ba babeli ba Palestina ba tlalehoa ba betiloe ha ba bang ba tlalehoa ba tšosoa ka ho betoa le pefo ea thobalano."
Ho lumeloa hore masole le 'ona a ile a nka linepe tsa bats'oaruoa ba basali ba maemong a tlotlollang ebe ba li kenya inthaneteng.
Basali le banana ba Palestina ba Gaza le bona ba tlalehoa ke malapa a bona hore ba nyametse kamora ho kopana le sesole sa Isiraele.
Ba re: “Ho na le litlaleho tse tšoenyang tsa bonyane lesea le le leng la mosali le ileng la fetisetsoa Iseraele ka likhoka ke sesole sa Iseraele, le tsa bana ba arohaneng le batsoali ba bona, bao ho sa tsejoeng hore na le hokae.
Ho otla, ho thella metsi
Tlaleho e fapaneng ea UN bekeng e fetileng e senotse hore basebetsi ba eona ba 21 - basebetsi ba lithuso tsa botho - ba hapiloe ke Isiraele. Ba ne ba le ka nako eo hlokofatsoa ho ntsha maipolelo, ho ka etsahala hore ebe ke leshano, la ho kenya letsoho tlhaselong ea Hamas ea 7 October. Tlhokofatso ea bona e ne e kenyelletsa ho shapuoa, ho tšeloa metsing le litšokelo ho litho tsa lelapa.
Boipolelo boo bo ile ba boleloa ke balekane ba bophirima e le mabaka - ha e le hantle, mabaka a tsejoang feela - bakeng sa ho khaola lichelete ho lefapha la liphallelo la UN, Unrwa, mokhoa oa ho qetela oa bophelo bakeng sa baahi ba lapileng ba Gaza. E ne e le liqoso tsena, tse qotsitsoeng ka tlhokofatso, tse thusitseng Iseraele ho beha mabaka a ho beha tlala Gaza.
Ea 1,000 batšoaruoa ba ileng ba lokolloa hamorao, ba 29 e ne e le bana, a le mong a le lilemo li tšeletseng, le basali ba 80. Ba bang ba tlalehoa ba e-na le mofetše le mafu a sa foleng a kang Alzheimer's.
Ho ea ka phuputso ea Machaba a Kopaneng, Mapalestina a tlalehile ho shapuoa ha kotlo e matla, ho koalloa le lintja tse hlaselang, le ho hlekefetsoa ka thobalano. Bopaki ba 'mele - joalo ka likhopo tse robehileng, mahetla a khelohileng, matšoao a ho loma le ho chesoa - e ne e ntse e bonahala libeke tse ngata hamorao.
Lipolao, lithebe tsa batho
Ho hlakile hore lintho tsena tse nyarosang ha li etsahale ka liseleng le likamoreng tsa ho hlongoa lipotso ka hare ho Iseraele. Gaza e tlas'a maemo a makatsang a bokhopo le masoabi a tsoang ho mabotho a Isiraele - kantle le ho phatloha ha libomo tsa k'hapete le ho qobella tlala ea baahi.
Iseraele lithunya li thunya lipetleleng tsa Gaza, ho bolaea basebeletsi ba tsa bongaka le bakuli moo.
Sesole sa Iseraele se sebelisitse Mapalestina e le lithebe tsa batho, ho kenyelletsa le monna a le mong ea rometsoeng sepetlele, matsoho a hae a tlamiloe, ho phatlalatsa taelo ea Iseraele ea ho tsoa sebakeng seo. Mabotho a Iseraele a mo bolaea ha a khutla.
Ba lekang ho latela litaelo tse joalo tsa ho baleha, ba tsoka lifolakha tse tšoeu, ba entse joalo ba thuntsoe.
Litsi tsa bongaka li 'nile tsa hlaseloa khafetsa ke sesole sa Iseraele ho tlōla molao oa machaba. Ba neng ba sa khone ho ntšoa, joalo joalo ka masea a hlahileng pele ho nako, ba tlohetsoe hore ba shoe ba sa hlokomeloa, leha masole a Iseraele a ne a ntse a lula mohahong.
Bekeng ena, BBC e ile ea buisana le basebeletsi ba tsa bongaka ba tlalehileng hore baa hlokofatsoa, ba shapuoa ka sehlōhō le ho behoa lintja tse ba hlaselang ka har'a sepetlele sa Nasser se Khan Younis ka mor'a hore masole a Iseraele a se hlasetse.
E mong, Dr Ahmed Abu Sabha, o ne a robehile matsoho. Eena o ile a bolella BBC: “Ba ile ba mpeha setulong ’me e ne eka ke thupa. Ke ile ka utloa melumo ea liropo, kahoo ka nahana hore ke tl’o bolaoa.”
Mothating o mong, eena le batšoaruoa ba bang ba ile ba otloa ka morao terakeng, ha ba ntse ba apere liaparo tsa ka hare feela. Ba ile ba isoa ka mokoting oa lehlohlojane, moo ba ileng ba khumama ka mangole ba koetsoe mahlo. Ba ne ba lumela hore ba haufi le ho bolaoa.
Matsatsing a robeli a hae e le motšoaruoa, Sabha ha aa ka a botsoa.
Ho lumeloa hore lingaka tse ling tse ngata ha li eo, ho nahanoang hore li ntse li le litlamong tsa Isiraele.
Lifoto tse hatisitsoeng ke BBC li boetse li bonts'a bakuli mabaleng a sepetlele sa Nasser ba le libetheng ba tlamiloe matsoho ka thata ka holim'a lihlooho tsa bona.
Ba shoeleng ba ile ba tloheloa hore ba bole ke masole a Iseraele. Ngaka ea moo, Ngaka Hatim Rabaa, e ile ea bolella BBC: “Bakuli ba ne ba ntse ba hoeletsa, ‘Ke kopa le ba tlose [litopo] mona’. Ke ne ke re ho bona, ‘Ha e matsohong a ka’.”
Mehlala e meng ea liketso tse sehlōhō tsa polao e tlalehoa letsatsi le letsatsi. Mapalestina a sa hlometseng, ho kenyeletsoa le bao ho tsoka difolaga tse tshweu, ba bile ho thunngoa ka masole a Iseraele. Sepalestina batsoali ba bolailoe maling a batang ka pel'a bana ba bona. Ho bile teng liketsahalo tse pheta-phetoang Mabotho a Israele a ile a thunya Mapalestina a mangata a tsielehileng a lekang ho thusa, joalo ka ha ho etsahetse hape bekeng ena. Le baholehuoa ba Iseraele ba leka ho baleha baholehi ba bona ba bolailoe ka bona masole a Iseraele ao ba neng ba leka ho inehela ho ona.
Tsena ke tse ling tsa linyeoe tsa bosoasoi le bokhopo ba Isiraele tse hlahileng ka bokhutšoane mecheng ea litaba tsa bophirima, tse tla lebaloa haufinyane.
Ho hlakola Gaza 'mapeng
Mekhoa e 'meli ea ho fetola mpa e ke ke ea hlokomolohuoa.
Mecha ea litaba ea bophirima e se e tletse liqoso tse nyarosang ka ho fetesisa tse lebisitsoeng khahlanong le Hamas, ka linako tse ling li na le bopaki bo fokolang kapa bo se nang letho. Litlaleho tsa hore Hamas e ile ea khaola masea kapa a a kenya ka ontong - e ngotsoeng maqepheng a ka pele - e bile hamorao. e fumanweng e le bosawana.
Liqoso khahlanong le Hamas li 'nile tsa phetoa ka ho sa feleng ho fana ka setšoantšo sa sehlopha sa masole a kotsi ka ho fetisisa le se nang le liphoofolo, ka ho fana ka mabaka a ho phatloha ha libomo le tlala ea baahi ba Gaza ho "felisa" e le mokhatlo oa likhukhuni.
Empa ka ho tšoanang liketso tse sehlōhō tse sehlōhō tse entsoeng ke Iseraele - e seng mochesong oa ntoa, empa maling a batang - li tšoaroa e le liketsahalo tse malimabe, tse ka thōko tse ke keng tsa kopanngoa, tse sa faneng ka setšoantšo, tse sa senoleng letho la bohlokoa mabapi le sesole se ileng sa li etsa.
Haeba litlōlo tsa molao tsa Hamas li ne li le sehlōhō ebile li le sehlōhō li ntse li hloka ho tlalehoa likhoeli tse ngata ka mor'a hore li etsahale, ke hobane'ng ha mecha ea litaba e sa utloe ho hlokahala hore e bontše tšabo e lekanang le ho halefisoa ke liketso tse sehlōhō le tse soabisang tse entsoeng ke Iseraele Gaza - eseng likhoeli tse hlano tse fetileng, empa hona joale?
Ena ke karolo ea mokhoa oa boitšoaro oa mecha ea litaba ea bophirimela e lebisang ho theolelo e le 'ngoe feela: tlhaselo ea Iseraele ea likhoeli tse hlano Gaza ha e tlalehe. Ho e-na le hoo, e phetoa ka boikhethelo - le ka merero e nyonyehang ka ho fetisisa.
Ka mefokolo e sa fetoheng le e hlakileng litabeng tsa bona, mecha ea litaba - ho kenyeletsoa le libaka tseo ho thoeng ke tsa tokoloho, ho tloha ho BBC le CNN ho ea ho Guardian le New York Times - ba lokisitse tsela ea hore Isiraele e bolaee batho ba bangata Gaza, seo Lekhotla la Lefatše le se hlahlobileng. ka mokhoa o hlakileng e le polao ea morabe.
Karolo ea mecha ea litaba ha ea ka ea e-ba ho boloka rōna, bamameli ba bona, re tseba ka e 'ngoe ea litlōlo tsa molao tse kholo ka ho fetisisa mohopolong o phelang. E bile ho reka nako bakeng sa Mopresidente oa United States Joe Biden ho lula a hlomella linaha tsa hae tse molemo ka ho fetisisa tsa bareki ho Middle East e ruileng ka oli, le ho etsa joalo ntle le ho senya tebello ea hae ea ho khethoa hape ka likhetho tsa mopresidente oa Amerika ka Pulungoana.
Haeba Mopresidente oa Russia Vladimir Putin e ne e le lehlanya le senokoane se sehlōhō sa ntoa bakeng sa ho hlasela Ukraine, joalo ka ha mecha ea litaba ea bophirimela e lumellana, seo se etsa hore ba boholong ba Iseraele, ha e mong le e mong oa bona a tšehetsa liketso tse sehlōhō le ho feta Gaza, tse lebisitsoeng ho baahi ka mokhoa o fetisisang?
Mme ho feta moo, seo se etsa hore Biden le sehlopha sa lipolotiki sa US se ts'ehetse Iseraele ka lintho tse bonahalang: ho romela libomo, liqoso tsa ho emisa ntoa ho Machaba a Kopaneng, le ho hoamisa thuso e hlokahalang ka matla?
Ho tšoenyeha ka li-optics, mopresidente e hlalosa ho se thabe ha hae, empa o tsoela pele ho thusa Baiseraele ho sa tsotellehe hore na.
Leha bo-ralipolotiki le bahlalosi ba bophirima ba tšoenyehile ka ts'okelo e 'ngoe e inahaneloang ea liketsahalo tse khutšoane tsa likhoeli tse hlano tse fetileng ho naha ea Isiraele e hlometseng ka nyutlelie, Isiraele e ntse e hlakola Gaza 'mapeng letsatsi le letsatsi, e sa ts'oenyehe.
Hamas 'e qalile'
Ho bile le litšireletso tse peli, haholo-holo tse hlakileng bakeng sa ho se leka-lekane hona ho totobetseng linthong tse tlang pele tsa bophirima. Leha e le ho ema le ho hlahlobisisa ka ho fetesisa.
E 'ngoe ke khang ea hore Hamas "e qalile" - e kenyelelitsoe ho tseko e sa feleng ea hore, ha e senya Gaza, Iseraele e 'nile ea "arabela" kapa "ho iphetetsa" ho pefo ea 7 October.
Ena ke lebaka la ho bolaea Mapalestina a likete tse mashome le ho lapa limilione tse ling tse peli tse neng li sa lokela ho ntšoa lebaleng la lipapali. Empa ho hobe le ho feta, ke bohlanya ba patent. Hamas ha ea ka ea qala letho ka 7 October, ntle le ho fa Iseraele lebaka la ho senya Gaza.
Enclave e bile tlas'a thibello e matla ka lilemo tse 17, moo naha ea eona, leoatle le moea li neng li ntse li pateloa ke Iseraele kamehla. Baahi ba eona ba ne ba haneloa ka lintho tsa bohlokoa bophelong. Ba ne ba se na bolokolohi ba ho tsamaea ntle le ka har'a lesaka la bona.
Khale pele ho tlala ea sekoboto e bakiloeng ke Iseraele, lithibelo tsa khoebo tsa Iseraele li ne li netefalitse khaello ea phepo e nepahetseng. hara bana ba Gaza. Ba bangata ba ile ba bontša le maqeba a tsietsi e tebileng ya kelello ho tsoa litlhaselong tse sa khaotseng le tse matla tsa Iseraele ho Gaza.
Biden o lla mabapi le ho aha "pier ea nakoana" - libeke kapa likhoeli ho theosa le tsela - ho tlisa thuso Gaza e hlokehang haholo hona joale. Empa ho na le lebaka leo ka lona enclave e haelloang ke boema-kepe le boema-fofane. Iseraele e ile ea qhomisa libomo boema-fofane bo le bong feela ka 2001, nako e telele pele Hamas e nka taolo ea Gaza. E 'nile ea hlasela le ho bolaea batšoasi ba litlhapi ba tšoasang litlhapi haufi le lebōpo la Gaza ka lilemo.
Isiraele e hanne ho lumella Gaza ho hokahana le lefats'e - le ho itokolla taolong ea Isiraele - ho tloha ka nako eo.
Hamas ha ea qala letho ka la 7 Mphalane. E ne e mpa e le mohato o mocha, 'me haholo-holo o soabisang ho seo esale e le lilemo tse mashome tsa ho hanyetsa ha Palestina khahlanong le tlhaselo e mabifi ea Iseraele Gaza.
Tlaleho ea bohata
Tšireletso e 'ngoe e hlakileng ea mekhatlo ea bophirimela e lulang e hatella bokhopo ba Hamas holim'a Iseraele ke hore semelo sa liketso tse sehlōhō li boleloa li fapane haholo - ka kutloisiso ea liapole le lipere.
Ho lumeloa hore Hamas e bonts'itse ho hlonama ho itseng nakong ea polao ea eona ka la 7 Mphalane kahare ho Isiraele e supang hore e tsoa polaong e kholo ho feta ea Iseraele Gaza.
Eo e bile motheo oa lipuisano tsohle tsa mecha ea litaba tse hlokang baeti ho "nyatsa" Hamas pele ba lumelloa ho bontša ho tšoenyeha ka polao ea Palestina Gaza. Ha ho motho ea botsoang ho ahlola Iseraele.
Ke motheo hape oa ho lumella babuelli ba Isiraele ho ipolela ba sa hanyetsoe hore Isiraele e shebane le Hamas feela, eseng baahi, leha karolo ea boraro ea ba shoeleng ba Gaza e le basali le bana.
Litabeng tsa BBC mantsiboeeng a beke, seboholi Clive Myrie o ile a hlakisa polelo ena e sa utloahaleng ha a ntse a re ho tloha ka la 7 Mphalane, "Israel e ile ea qala letšolo le sa khaotseng la libomo le tobane le litho tsa Hamas."
Empa litšenolo tsa morao-rao tsa mafu a 27 a tlalehiloeng litsing tsa tlhokofatso tsa Isiraele le bopaki ba lingaka tse otliloeng tse tsoang Sepetleleng sa Nasser li tiisa hore na tlaleho ena eohle e qapiloeng ke mecha ea litaba ea bophirima ke leshano - e reretsoeng ho khelosa le ho tsebisa bamameli hampe.
Isiraele e re e shebile Hamas, empa liketso tsa eona li bua pale e fapaneng ka ho felletseng. Tlala e tla bolaea ba kulang le ba tlokotsing nako e telele pele e etsa bahlabani ba Hamas.
'Nete ke hore, Iseraele ha e felise Hamas haholo-holo. E felisa Gaza. Litlōlo tsa molao tsa eona bonyane li sehlōhō ebile li sehlōhō joaloka ntho leha e le efe eo Hamas e e entseng ka la 7 Mphalane - 'me liketso tse sehlōhō tsa eona li entsoe ka tekanyo e kholoanyane le nako e telele haholo.
Mekhatlo ea Bophirimela le mecha ea litaba e 'nile ea etsa lets'olo le leholo la ho kheloha likhoeling tse hlano tse fetileng, joalo ka ha li ntse li le khahlanong le Mapalestina lilemong tse fetileng le mashome a lilemo. Batho ba linaheng tsa Bophirimela ba khothalelitsoe ho talima nģa e le ’ngoe e fosahetseng.
Ho fihlela liphetoho tseo, banna, basali le bana ba Gaza ba tla tsoela pele ho lefa theko e boima ka ho fetisisa matsohong a sesole sa Iseraele se tletseng boiphetetso, se sehlōhō.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate