Tassos Tsakiroglou: U bona ho potlakile hakae hore ho be le kutloisiso ea likhokahano lipakeng tsa tsitsipano e ntseng e hola ea moruo oa bokapitale le tšokelo ea tikoloho e ntseng e eketseha ka potlako?
John Bellamy Foster: Ho potlaka ho utloisisa likamano lipakeng tsa a moruo tšitiso le tlholeho boemo ba tšohanyetso bo tsoa litšokelong tse kopantsoeng tseo ba li hlahisang ho maemo a bonahalang a baahi ba lefatše le ho phela ha nako e telele ha batho. Ka holimo li ka 'na tsa bonahala li emela mathata a sa tšoaneng, esita le a hanyetsanang ka ho feletseng. Khokahano ea bona ea 'nete e bonahala feela ha re kenella ho ea boemong ba tlhahiso 'me re tla ho bona e le mokhoa oa ho bokella chelete. Kajeno ha ho na ho tsoa mathateng a moruo le a tikoloho a re aparetseng a sa hlokeng ho tsoa ka bokhaphithaliste ka bowona.
U etsa phapang pakeng tsa hona joale "epochal crisis" le "mathata a tloaelehileng a tsoelo-pele." Hantle-ntle phapang ke efe?
Mathata a nako le nako a moruo a mofuta o amanang le potoloho ea khoebo ke tšobotsi ea tlhaho ea ts'ebetso ea ho bokella chelete. Monopoly capitalism e boetse e tlas'a tšekamelo ea ho stagnation kapa ho fokotseha ha nako e telele ho sekhahla sa sekhahla sa kholo. Khōlo e liehang hona joale ke mokhoa o tloaelehileng oa captitalism e holileng - karolo e 'ngoe e hanyetsanoa ke ts'ebeliso ea lichelete ea moruo, oo ehlileng o nang le likotsi tsa oona. Ka kopanelo liketsahalo tsena li akaretsa seo re ka se bitsang mathata a moruo kapa a "tsoelopele".
Empa re ka boela ra bua ka ho hlaha ka linako tse itseng tsa phetoho ea histori ea batho ea ketsahalo ea "epochal crisis" ka kutloisiso ea bothata ba sebopeho sa mokhoa o feletseng oa tlhahiso, moo tsamaiso e hlahang khahlanong le meeli ea eona e felisitsoeng: ka hare le ka ntle. Maqakabetsi a joalo a nako e telele a bonahala ka ho nyenyefatsa ho bohle lintho tse bonahalang: moruo le tikoloho. Kajeno boemo ba tšohanyetso ba tikoloho ea polanete bo boholo hoo tumellano ea saense e re bolellang hore ho ntse ho belaelloa ho pholoha ha nako e telele ha batho; ha ka nako e ts'oanang re tobane le ho putlama ha moruo le ho putlama ha lichelete. Maemo ana ha a kopane a tšoantšetsa tlokotsi ea nako eohle ea histori ea motho.
Nakong ea tlokotsi, indasteri e hlahelletseng ea mecha ea litaba le likhokahano e bapala karolo ea bohlokoa ho bolokeng taolo ea sechaba, ho lokafatsa mananeo a ho se be teng le ho nyefola lintoa tsa khanyetso ea lipolotiki. Na ho na le mokhoa o mong?
Ntle le 'nete e atileng ea bokhaphithaliste moo sehlopha se nang le mekhoa ea tlhahiso ea lintho tse bonahalang le eona ka kakaretso e nang le mekhoa ea tlhahiso ea kelello (ke hore likhokahano) - joalo ka ha Marx le Engels ba e beha. Maikutlo a Jeremane - ho na le mathata a mecha ea litaba a tobaneng le mehla ea rona. Ka bobeli mecha ea litaba e tloaelehileng le boralitaba ba litsebi li felisitsoe ka potlako ke Marang-rang, ao ka boona a fetohang taolo ka lebelo la khanya. Sena se bolela, joalo ka Robert McChesney e pheha khang tokollong e tlang ea Hlakola ea Tlhahlobo ea Khoeli, re tlameha ho: (1) ho talima mebuso e mecha ea Marang-rang e le mefuta ea chelete e le 'ngoe le ho hanyetsa motheo oa bona oa ho phela; le (2) ho nka boqolotsi ba litaba e le molemo oa sechaba o hlokang lithuso tsa sechaba haeba ho tla netefatsoa boemo ba demokrasi. 'Me sena e ne e tla ba qalo feela ea bofetoheli ba mecha ea litaba. Joalo ka ha ho phehiloe khang ea Khatiso ea July-August 2013 of Tlhahlobo ea Khoeli le letšehali haholo hloka ho tsosolosa critique lona kholoanyane ea lisebelisoa tsa setso e ileng ea hlaha ka bokhutšoane mathoasong a lilemo tsa bo-1960 (e metse ka metso mehopolong ea pele ea Bertolt Brecht) empa hamorao e ile ea lebaloa.
Mona Greece re na le leqhubu la litšenolo tse mabapi le bobolu mabapi le li-euro tse limilione tse tsoang tjotjo ho thepa ea sesole. E mong oa bao e neng e le matona o se a le teronkong. Litšenyehelo tsa sechaba tsa lichelete ke bokae?
Litsenyehelo tsa sechaba tsa sesole sa bokapitale e kholo joalo ka litšenyehelo tsa mokhoa oa tlhahiso ea bokapitale ka boeona: ho se lekane, tlatlapo, litšila, timetso, bobolu bo atileng, le leihlo la maemo a sechaba sa rona - bophelo bo lahlehileng ba batho le boqapi. Sesole se sebelisetsoa ho boloka moruo oa lefats'e oa imperialist intact — ho thibela phetoho, le ho netefatsa khatello. Ka hona, ho hanyetsa sesole le imperialism ke tlhokahalo ea pele ea mokhatlo oa lefats'e oa khanyetso.
Mathata a hona joale a bokhaphithaliste a tloha kae demokrasi ea sechaba, ho fanoe ka puso ea neoliberalism le timetso ea Naha ea Boiketlo?
Neoliberalism e emetse lefu la demokrasi ea sechaba lilemong tsa lefats'e la monopoly-finance capital. Demokrasi ea sechaba e ne e lokela ho ba "bokhapitali bo nang le sefahleho sa motho." Kamore e nyane haholo e ntse e le ka har'a sistimi bakeng sa boikaketsi ba sena. Kotsi ea ho le letšehali ho tsepamisitse critque ea eona ho neoliberalism ho e-na le bokhaphithaliste ka bobona ke hore hangata sena se pata takatso ea naïve ea ho khutlisa demokrasi ea sechaba ho fapana le ho hlokomela linnete tsa hona joale le taba ea hore tsoelo-pele efe kapa efe e hloka bososhiale ba 'nete e le sepheo sa eona. Hoo ha ho bolele hore re tlohele ho loanela lintlafatso empa matsatsing ana li tlameha ho hokahana le tsona mawa afe bakeng sa phetoho ea mantlha ea sechaba. Ha ho na sebaka se bohareng kapa Tsela ea Boraro.
U boletse joalo "[I] boemong ba koluoa ea hona joale ea sebopeho ho na le bopaki bo matla ba tsosoloso e hlahang ea tlhahlobo ea Marxist." U hlalosa see joang?
Jean-Paul Sartre o kile a ngola seo "Khang e khahlanong le Marxist e mpa feela e le mokhoa o hlakileng oa ho nchafatsa mohopolo oa pele ho Marxist." Seo a neng a se bolela ke hore ho ne ho ke ke ha khoneha ho khutlisa lerato la lintho tse bonahalang historing ntoeng leha e le efe e tsoelang pele, kaha e ne e emela mokhatlo oa batho oa phetohelo oa batho ba hateletsoeng ka bobona. Tsosoloso ea tlhahlobo ea Marxian ke sehlahisoa se ke keng sa qojoa sa ho khutla ha nalane: ea ntoa e kopaneng eseng feela ho utloisisa lefatše empa ho fetola.
John Bellamy Foster ke mohlophisi oa Tlhahlobo ea Khoeli le moprofesa oa thuto ea kahisano Univesithing ea Oregon. Buka ea hae ea morao-rao, e ngotsoeng le Robert W. McChesney, ke Koluoa e sa Feleng: Kamoo Monopoly-Finance Capital e Hlahisang botsitso le Pherekano ho tloha USA ho ea Chaena (New York: Khatiso ea Khoeli le Khoeli ea Tlhahlobo, 2012). Khatiso e ncha ea buka ea hae Khopolo ea Monopoly Capitalism e tla hatisoa ka April 2014. Tassos Tsakiroglou ke mohlophisi oa lipolotiki oa Athene. Journal of Bahlophisi (Εφημερίδα των Συντακτών/Εfimerida ton Syntakton). Latela Tsakiroglou ho Twitter @ttsakir. Puisano ea mantlha ka Segerike e ka baloa howww.efsyn.gr/?p=165468>.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate