De nieuwgekozen president Obama wil de komende twee jaar elk van de volgende twee jaar honderden miljarden dollars uitgeven aan het bouwen van infrastructuur, het moderniseren van openbare en particuliere gebouwen om de energie-efficiëntie te vergroten, en het helpen van staats- en lokale overheden bij het omgaan met begrotingstekorten. Hij denkt dat deze uitgaven de economie zullen stimuleren en de steile daling zullen keren. Obama zit precies op de goede weg met zijn plan.
De banencijfers die vorige week werden vrijgegeven, namen elke mogelijke twijfel weg dat de economie met een extreem scherpe recessie wordt geconfronteerd. Het ministerie van Arbeid meldde dat de economie in november 533,000 banen verloor. Opwaartse herzieningen voor de voorgaande twee maanden brachten het gerapporteerde banenverlies over de afgelopen drie maanden op tot 1,256,000 banen, het op één na hoogste in de naoorlogse periode.
Zelfs dit cijfer onderschat waarschijnlijk de omvang van het banenverlies, aangezien het Ministerie van Arbeid banen voor nieuwe bedrijven in zijn gegevens verwerkt. De formule voor deze toerekening laat zien dat nieuwe bedrijven tussen september en november 2008 meer banen genereerden dan in dezelfde drie maanden van vorig jaar. Deze toerekening zal komend najaar worden gecorrigeerd, en de aanpassing zou het tempo van het banenverlies gemakkelijk met meer dan 50,000 per maand kunnen verhogen.
De gegevens over november waren opvallend omdat het banenverlies zo wijdverspreid was in alle sectoren. De bouw en productie werden nog steeds het zwaarst getroffen, maar de detailhandel, de financiële sector en het transport kenden ook een groot banenverlies. De enige sector die in een gezond tempo banen blijft creëren, is de gezondheidszorg.
Naast de verloren banen bleef de gemiddelde werkweek krimpen. De index van gewerkte uren is de afgelopen drie maanden met 8.0 procent op jaarbasis gekrompen. Dit zou het equivalent betekenen van 11.2 miljoen banenverlies in de loop van een jaar.
Door dit banenverlies zal de werkloosheid begin 7.0 boven de 2009 procent uitkomen en tegen het midden van het jaar boven de 8.0 procent. Zonder effectieve stimuleringsmaatregelen zou het werkloosheidscijfer vóór eind 9.0 waarschijnlijk de 2009 procent overschrijden en in 10 de 2010 procent kunnen overschrijden.
Gelukkig is effectieve stimulering punt nr. 1 op de agenda van de nieuwgekozen president Obama, zoals hij afgelopen weekend in zijn toespraak aankondigde. Zijn voorstel zou honderden miljarden dollars uitgeven aan kant-en-klare infrastructuurprojecten zoals wegen- en brugonderhoud en schoolreparatie. Hij zou ook geld besteden aan het vergroten van het breedbandbereik en aan het betalen voor energiebesparende renovaties van openbare en particuliere gebouwen. Dit laatste plan impliceert een enorme uitbreiding van reeds bestaande programma's.
Deze voorstellen zullen mensen snel weer aan het werk krijgen en meer geld in de economie injecteren. Ze zullen ook blijvende voordelen opleveren in de vorm van beter transport, veiligere scholen en een lager energieverbruik.
De hamvraag is of het voorgestelde pakket groot genoeg zal zijn. De economie bevindt zich in een vrijwel vrije val, nu consumenten hun uitgaven scherp beperken als reactie op het verlies van 6 biljoen dollar aan huizenvermogen en ruim 8 biljoen dollar aan aandelenvermogen.
Naast de daling van de consumentenbestedingen is ook de zeepbel in de utiliteitsbouw gebarsten, wat betekent dat alle segmenten van de bouwsector nu krimpen. Staats- en lokale overheden voeren ook bezuinigingen door, en de handel zal waarschijnlijk een rem op de groei zetten, omdat de sterke stijging van de dollar onze exporten minder concurrerend maakt en de wereldwijde recessie de vraag doet afnemen.
Om deze redenen zullen we aanzienlijk meer geld moeten uitgeven om de economie te stimuleren dan wat de nieuwgekozen president Obama in zijn pakket heeft geschetst. Bijkomende uitgaven zouden onder meer moeten bestaan uit steun aan staats- en lokale overheden om de tegenvallende inkomsten te compenseren, hogere uitgaven aan werkloosheidsverzekeringen, voedselbonnen, hulp aan stookolie en andere programma's om ontslagen werknemers door de crisis heen te helpen, en gezondheidszorg.
Het lijkt erop dat president Obama in het eerste jaar van zijn presidentschap zal proberen een wetsvoorstel voor hervorming van de gezondheidszorg door het Congres te krijgen. Hoewel een gezondheidszorgpakket op de lange termijn vrijwel zeker geld zal besparen door verspilling uit het systeem te wringen, zal het in de eerste jaren geld kosten naarmate de dekking wordt uitgebreid naar onverzekerden en er nieuwe betalings- en kostenbeheersingssystemen worden opgezet. Gezien de huidige zwakte van de economie kunnen deze aanloopkosten een andere bron van stimulans voor de economie zijn.
We zouden ook kunnen profiteren van de recessie om inspanningen te bevorderen om werkplekken gezinsvriendelijker te maken, met betaald gezinsverlof en ziektedagen. Hoewel deze maatregelen zichzelf op de lange termijn grotendeels kunnen terugbetalen, kan het aanpassen van bedrijfspraktijken kosten met zich meebrengen die kleinere bedrijven op de korte termijn slecht kunnen dragen.
De federale overheid kan gezinsvriendelijke werkplekken bevorderen door tijdelijke belastingvoordelen uit te breiden, rechtstreeks of via deelstaatregeringen, om kleinere bedrijven te helpen aan strengere normen te voldoen. De 40-urige werkweek werd uiteindelijk een van de voordelen van de Grote Depressie. Regels die werknemers een bepaald bedrag aan betaald gezinsverlof en betaald ziekteverlof garanderen, zouden een dividend uit de huidige recessie moeten zijn.
Gezien de hevigheid van de huidige neergang zou het moeilijk zijn om te veel aan stimuleringsmaatregelen te besteden. We moeten proberen ervoor te zorgen dat het geld goed wordt besteed en dat het blijvende voordelen oplevert voor de mensen en de economie. Dit lijkt precies de agenda van president Obama te zijn.
— Dit artikel is op 8 december 2008 gepubliceerd door De Guardian onbeperkt.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren