အကာအကွယ်မဲ့ သို့မဟုတ် လက်နက်မရှိသော ခဲယမ်းမီးကျောက်များဖြင့်သာ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားသည့် ကက်ရ်ှမီးယားလူငယ်များသည် အိန္ဒိယ၏ အရံတပ်များ၏ သေစေသောလက်နက်များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ညမထွက်ရအမိန့်ကို ချိုးဖောက်ကာ သေခြင်းတရားကို အံတုကာ ရှေ့သို့ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ နွေရာသီတွင် အရံတပ်ဖွဲ့များ၏ မညှာမတာ သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အများအပြား ပျက်စီးခဲ့ရသည်။ ဆယ်ကျော်သက်မတိုင်မီနှင့် ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် လူငယ်လေးတစ်ရာရှစ်ဦး—ဇွန်နှင့်စက်တင်ဘာကြားတွင် သေဆုံးခဲ့ကြသည်။ အဇာဒီ (လွတ်လပ်မှု) ၏ အော်ဟစ်သံသည် လေထဲတွင် လွင့်နေသကဲ့သို့၊ အစပိုင်းတွင် ဘာမှမထူးခြားသော နယူးဒေလီသည် ကက်ရ်ှမီးယားအတွက် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့် တောင်းဆိုမှုကို ထပ်မံရင်ဆိုင်ရပြန်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် နွေရာသီသည် ကက်ရှ်မီးယားကို နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော အတိုင်းအတာဖြင့် အကြမ်းဖက် ဖြိုခွင်းမှုကို နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ထိုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင်၊ နိုဝင်ဘာလတွင်ကျင်းပခဲ့သော စည်းဝေးပွဲရွေးကောက်ပွဲများသည် ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားတွင် မျှော်လင့်ထားသည်ထက် ပိုမိုများပြားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့အား နယူးဒေလီနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အများအပြားက ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော အောင်မြင်မှုအဖြစ် ချီးကျူးခဲ့ကြသည်။ ခွဲထွက်ခြင်း၏ အသွင်အပြင်သည် အနားယူရန် နေရာချထားကြောင်း မြတ်နိုးဖွယ်ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ဇွန်လကတည်းက ချိုင့်ဝှမ်းပြိုကျခဲ့သည့် နွေရာသီ၏သေဆုံးမှုနှင့် မငြိမ်မသက်မှုများသည် ယင်းမျှော်လင့်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာ လလယ်နှောင်းပိုင်းအထိပင် ကက်ရှ်မီးယား၏ ကလေးများ၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ကို ပြည်တွင်း၊ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာနှင့် နိုင်ငံတကာ စာနယ်ဇင်းများက အပြည့်အဝ ရှုမြင်ခဲ့ကြသည်။ ပြီးတော့—ပညာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့စကားနဲ့- Kashmir ရဲ့ မကျေနပ်မှုတွေရဲ့ နွေရာသီဟာ ဆောင်းဦးရာသီကို အမင်္ဂလာဖြစ်စေခဲ့တယ်။
အိန္ဒိယက ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ကက်ရ်ှမီးယားကို အိန္ဒိယပြည်ထောင်စုရဲ့ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မလားလို့ မေးရမယ့်အချိန် ရောက်လာပါပြီ။ လွန်ခဲ့သော နှစ်နှစ်ကျော်ခန့်က ဤမေးခွန်းသည် ကက်ရှ်မီးယားအပြင်ဘက်တွင် အရေးတကြီးဖြစ်နေသည့် နောက်ဆုံးအချက်ကို တင်ပြသည့်အချိန်ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် ချိုင့်ဝှမ်းကြီးသည် အကြမ်းမဖက်သော ဆန္ဒပြပွဲများ အကြီးအကျယ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ တောင်ကက်ရှ်မီးယားရှိ ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်းသို့ နှစ်စဉ် ဘုရားဖူးခရီးစဉ်ကို စီမံကွပ်ကဲသည့် အစိုးရပိုင်မြေကို အများပိုင်မြေကို လွှဲပြောင်းပေးရန် အဆိုပြုသည့် ကြေညာချက်ကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အနည်းဆုံး စောင့်ကြည့်လေ့လာသူ တစ်ဦးကို လက်နက်မဲ့ ဆန္ဒပြသူများကို စစ်တပ်နှင့် အရံတပ်ဖွဲ့များက ပစ်ခတ်သောအခါတွင် အိန္ဒိယမှ ကက်ရှ်မီးယားကို ဆက်လက်ထိန်းထားသင့်သလားဟူသော မေးခွန်းအတွက် စာရေးဆရာ Arundhati Roy က ကျယ်လောင်စွာ တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် 2008 ခုနှစ်တွင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော သောင်းကျန်းမှု တန်ပြန်ရေး စစ်ဆင်ရေးကို စတင်ခဲ့သည့် အိန္ဒိယ ချိုင့်ဝှမ်းတွင် အပြည့်အ၀ ပုန်ကန်မှု ဖြစ်ပွားမှုအား တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် 1990 ခုနှစ်ကတည်းက ကျူးလွန်ခဲ့သည့် သောင်းနှင့်ချီ သေဆုံးကာ ထောင်နှင့်ချီ ပျောက်ကွယ်သွားကာ ထောင်နှင့်ချီသော ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်ဖွယ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို ကိုးကားဖော်ပြခဲ့သည်။ လက်နက်ကိုင်ရဲနှင့် စစ်ဘက်ဝန်ထမ်း တစ်သန်းခွဲကျော်၏ သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုမှ ကက်ရ်ှမီးယား၏ ဆက်လက် စိတ်ဒဏ်ရာ ရရှိနေသည့် စာဖတ်သူများကို သူမ သတိပေးခဲ့သည်။ ကက်ရှ်မီးယားရှိ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို ထိန်းသိမ်းရန် စရိတ်စကဖြင့် ပြည်သူများ၏ သည်းမခံနိုင်သော တောင်းဆိုမှုများနှင့် ကက်ရှ်မီးယားမှ လွတ်လပ်ရေး လိုအပ်သည်ထက် အိန္ဒိယမှ လွတ်လပ်ရေး လိုအပ်သည်ထက်ပင် အိန္ဒိယမှ ကက်ရ်ှမီးယားမှ လွတ်လပ်ရေး လိုအပ်ကြောင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ငြင်းခုံမှုများလည်း တင်ပြခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကက်ရ်ှမီးယား ခွဲထွက်ရေးကိစ္စအား စာရေးသူမှ အကဲဖြတ်ပြီး နိဂုံးချုပ်ခဲ့သည့် Opinion Asia ဆောင်းပါးတွင် - အခြားအရာများထဲတွင် - New Delhi ၏ Kashmir နှင့် ဆက်ဆံမှုသည် ခွဲထွက်ခြင်းကို အကြောင်းပြလောက်အောင် လူသတ်ခြင်းမဟုတ်ခဲ့ပေ ("ကက်ရ်ှမီးယားတွင် ခွဲထွက်ခြင်း- Dejavu တစ်ဖန်ပြန်၍" အမြင်အာရှ၊ စက်တင်ဘာ ၂၊ ၂၀၀၈)။ ကက်ရ်ှမီးယားတွင် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနှင့် သုတ်သင်ရှင်းလင်းရေးစနစ်တကျပေါ်လစီမရှိခြင်းသည် ခွဲထွက်ရေးလိုလားသောအမြင်ကို ငြင်းဆိုခြင်းအတွက် ၎င်းတို့၏အဓိကအကြောင်းရင်းများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။
ယနေ့တွင်၊ ကက်ရ်ှမီးယား၏ကလေးများကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ခြင်း၏နောက်တွင်၊ နယူးဒေလီ၏ ကက်ရ်ှမီးယားမူဝါဒသည် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုမဟုတ်ကြောင်း သတိပြုမိသည့်အတွက် စိတ်အေးစရာဖြစ်သည်။ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်အတွက် ကက်ရှ်မီးယားတွင် သံသယဖြစ်ဖွယ်မရှိသော စိတ်ဓာတ်များရှိနေသော်လည်း အိန္ဒိယသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ပရဒိသုအဖြစ် Mughal ဧကရာဇ်ဟု ကျော်ကြားသော မြေယာကို စွန့်လွှတ်ရန် ဆန္ဒမရှိပေ။ ကက်ရ်ှမီးယားအတွက် အိန္ဒိယဆန္ဒကို အကဲဆတ်ပြီး စာနာတတ်တဲ့ မှတ်ချက်မျိုးတောင် ပေါ်လွင်နေပါတယ်။ ဤဆန္ဒသည် Face the Nation ရှိုးတစ်ခုတွင်ကဲ့သို့ အမှန်တကယ် အဓိပ္ပါယ်မဲ့သော သရုပ်ကို တွေ့ရှိနိုင်သည် (“အစိုးရသည် ၎င်း၏ ကက်ရ်ှမီးယားမူဝါဒကို ပြန်လည်တီထွင်သင့်၊” သြဂုတ် ၅၊ ၂၀၁၀)။ ပွဲအပြီးတွင် ကက်ရ်ှမီးယားမှ လူငယ်များသည် အိန္ဒိယ၏ စီးပွားရေးအောင်မြင်မှုတွင် ပါဝင်လိုသော CNN-IBN ရှုထောင့်ကို ပြသခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့် တစ်နာရီနီးပါးကြာ အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုသည် နိုင်ငံ၏ မြင့်မားသော တိုးတက်မှုနှုန်းအပေါ် အိန္ဒိယအထက်တန်းလွှာများ၏ ကျေနပ်အားရဖွယ်ကောင်းလွန်းသည့် နိဂုံးချုပ်ချက်တစ်ခုသို့ ရောက်ရှိရန် အကြောင်းပြချက် လုံးဝမရှိသော်လည်း၊ ကက်ရ်ှမီးယား ချိုင့်ဝှမ်းကို အိန္ဒိယ ပိုင်နက်အဖြစ် ရှုမြင်ရန် သဘောထား အဆိုးဆုံးမှာ ကက်ရ်ှမီးယား ပြည်သူများ၏ ဖောက်ပြန်မှုအပေါ် ဖတ်ရှုနိုင်လောက်သော ပြည့်စုံမှု နည်းပါးသော ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုကို တွေ့ရှိရသည်။
ကက်ရှ်မီးယား အခြေအနေနှင့် ပါလက်စတိုင်း-အစ္စရေး ပဋိပက္ခကြားတွင် တူညီသည့်အချက်များ ရှည်လျားသော နိုင်ငံတကာ ပဋိပက္ခဆိုင်ရာ စာပေများကို ရိပ်မိခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် နီယိုလစ်ဘရယ်စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို လက်ခံကျင့်သုံးပြီးနောက် အိန္ဒိယ၏ နိုင်ငံရေး ထူထောင်မှုသည် နီရူးဗီယန်ခေတ်မှ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို စွန့်လွှတ်ကာ အစ္စရေးနှင့် တဖြည်းဖြည်း ပိုမိုနီးကပ်စွာ ဆက်ဆံခြင်းဖြင့် ဤခံယူချက်ကို အားဖြည့်ပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ ဆက်ဆံရေးများတွင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကက်ရှ်မီးယားဒေသရှိ ပုန်ကန်ထကြွသော သို့မဟုတ် ဒုက္ခရောက်နေသော လူဦးရေကို ထိန်းချုပ်ရာတွင် အစ္စရေး၏ အကူအညီ ပါဝင်သည်။ နယူးဒေလီသည် အိန္ဒိယ၏ ကက်ရှ်မီးယားမူဝါဒကို မှန်ဘီလူးဖြင့် ကြည့်သောအခါ အစ္စရေးနှင့် နီးကပ်နေခြင်းသည် မိမိကိုယ်ကို အနိုင်ယူသွားခြင်းဖြစ်သည်ကို ယခုအချိန်အထိ နားမလည်နိုင်သေးပေ။ Kanti Bajpai နှင့် Sumit Ganguly တို့က ၎င်းတို့၏ အမြင် အာရှဆောင်းပါး (စက်တင်ဘာ ၂၊ ၂၀၀၈) တွင် ပညာရှင်များက ထောက်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း ကက်ရှ်မီးယားကို ဆက်လက်အုပ်ချုပ်ရန် အိန္ဒိယ၏ ရပိုင်ခွင့်မှာ ခြောက်ဆယ်ကျော်ကာလအတွင်း လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုသည် တရားဝင်အိန္ဒိယပေါ်လစီ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုမဟုတ်သည့်အချက်ပေါ်တွင် တည်နေပါသည်။ ကက်ရှ်မီးယားကို အိန္ဒိယပြည်ထောင်စုသို့ ယာယီဝင်ရောက်လာချိန်မှစ၍ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အိန္ဒိယသည် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများကို နှင်ထုတ်ခြင်းနှင့် သိမ်းယူခြင်းဆိုင်ရာမူအရ တည်ထောင်ထားသော ပြည်နယ်တစ်ခုနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းဖြင့် ကက်ရှ်မီးယားအတွက် အပြင်းထန်ဆုံးသော ခေါင်းစဉ်ကို လျော့ပါးစေမည်လား။ အစ္စရေးသည် ၎င်း၏ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံသားများ သို့မဟုတ် သိမ်းပိုက်ထားသော ပါလက်စတိုင်းမြို့သားများအတွက် မည်သည့်အရာကိုမျှ အသုံးမချပါ။ အဆိုပါ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးများသည် ဂျူးနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့သည့် နယ်မြေ၏ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်ကြသည်ကို သတိမပြုမိပါစေနှင့်။ လူမှုရေးနှင့် နိုင်ငံရေး တရားမျှတမှုဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေများ၊ ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်ချက်များ သို့မဟုတ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော သိမ်းပိုက်မှု၏ အဆုံးစွန်သော ဆင်းရဲဒုက္ခများကို ခံယူရသူများအတွက် စာနာနားလည်သည့် စိတ်ဓာတ်များကိုပင် အာရုံမပြုမိပါစေနှင့်။ အရေးကြီးတာက ဂျူးနိုင်ငံအဖြစ် အစ္စရေးရဲ့ ရှင်သန်မှုဟာ ပါလက်စတိုင်းတွေရဲ့ ဘဝနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကို ဖျက်ဆီးပစ်ဖို့ ဦးတည်နေတာပါပဲ။ ထို့ကြောင့် ဂါဇာကမ်းမြှောင်နှင့် အနောက်ဘက်ကမ်းတွင် အနှေးသုတ်သင်ရှင်းလင်းရေးကို လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ပြီးတော့ အစ္စရေးရဲ့ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံသားတွေအပေါ် အရှက်ရစေမယ့် တောင်းဆိုမှုတွေ၊ အခြားတစ်ဖက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၎င်း၏လောက၊ ဒီမိုကရက်တစ်နှင့် ဗဟုဝါဒဆိုင်ရာ အထောက်အထားများကို လက်ကိုင်ထားရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၎င်း၏ ကက်ရ်ှမီးယားလူဦးရေကို လိုအပ်သည်။ အခြားအရာများကြားတွင်- အိန္ဒိယ၏ ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေသည် ရှယ်ယာများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယပြည်နယ်သည် အစ္စရေးကို အတုယူရန်နှင့် ကက်ရှ်မီးယားတွင် လူမျိုးသုဉ်းသုတ်သင်ရေး မူဝါဒများကို ကျင့်သုံးရန် သွေးဆောင်မှု လုံးဝမရှိပေ။ အိန္ဒိယ၏ အုပ်စိုးရှင်များသည် သိသာထင်ရှားသောအချက်ကို အသိအမှတ်ပြုပြီး အိမ်တွင်း၌ သောင်းကျန်းမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် အစ္စရေးကို သင်ခန်းစာယူရန် ရပ်တန့်သင့်သည်။
သမိုင်းကြောင်းအရ ကက်ရ်ှမီးယားကိစ္စတွင် အစ္စရေး၏ ဖြေရှင်းချက်ကို ပယ်ချခဲ့သည်။ ကက်ရ်ှမီးယားကို အိန္ဒိယပြည်ထောင်စု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရန် အိန္ဒိယတွင် ပြင်းထန်သော စိတ်ဓာတ်များက လွတ်လပ်ရေးအိပ်မက်ကို လက်တွေ့မကျစေပေ။ ဒါကြောင့် ဒီကာလမှာ ကျန်နေသေးတဲ့ အရာက ကက်ရ်ှမီးယား ပြည်သူတွေကို နောက်ထပ် ရွေးကောက်ပွဲ ဒါမှမဟုတ် တခြား စီးပွားရေး ပက်ကေ့ချ်တွေကို ပစ်ချတာထက် ကျော်လွန်သွားမယ့် နိုင်ငံရေး အဖြေကို ရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကက်ရ်ှမီးယား နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြန်လည်စတင်ရန်နှင့် ပြည်သူများ၏ နှလုံးသားနှင့် စိတ်ကို အနိုင်ယူရန် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မှုများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နယူးဒေလီတွင် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ နောက်တစ်ခုက ပြီးတာထက် ပိုလွယ်တယ်။ ကက်ရှ်မီးယားလူမျိုးတွေက ကောက်ကျစ်တဲ့လူများတယ်။ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုအန္တရာယ်နဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့သမိုင်းမှာ တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှ မရှိဘူးဆိုတာ သူတို့သဘောပေါက်သင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ ကံကြမ္မာကို တန်ဖိုးထားရမယ့်အစား သူတို့ တောင်းဆိုမှုတွေကို ဆက်ပြီး တွန်းအားပေးတယ်။ ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုချက်များအနက် အနည်းဆုံးမှာ ချိုင့်ဝှမ်းကို စစ်မဲ့စေရေးနှင့် AFSPA (Armed Forces Special Powers Act) တို့ဖြစ်သည်။ ပြင်းထန်လွန်းသော AFSPA သည် ကက်ရှ်မီးယားရှိ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအား သောင်းကျန်းမှု တန်ပြန်မှု၏ အကြောင်းအရင်းဖြင့် သို့မဟုတ် ကျူးလွန်သည့် လုပ်ရပ်များအတွက် တရား၀င် အကာအကွယ်ပေးထားသည်။ အခြေခံအားဖြင့် ၎င်းသည် အရပ်သားများကို မတရားဖမ်းဆီးခြင်း၊ တရားလက်လွတ်ကွပ်မျက်ခြင်း၊ ချုပ်နှောင်ထားခြင်းကြောင့် သေဆုံးခြင်း၊ မုဒိမ်းမှု၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုနှင့် ဆက်စပ်ရာဇ၀တ်မှုများဖြင့် အရပ်သားများကို အကြမ်းဖက်ရန် တံခါးဖွင့်ပေးထားသည်။ AFSPA ၏ စစ်မဲ့အင်အား လျှော့ချရေးနှင့် ဖျက်သိမ်းရေး တောင်းဆိုမှုအပြင် azadi အတွက် ပို၍ပင် ဆူးပင် တောင်းဆိုမှုလည်း ရှိသေးသည်။
ကက်ရ်ှမီးယား၏ နွေရာသီတွင် မကျေနပ်မှုများသည် နယူးဒေလီသာမက အိန္ဒိယလူမျိုးများ၏ ယေဘုယျအားဖြင့် အံ့အားသင့်စရာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကံမကောင်းစွာပဲ ကက်ရ်ှမီးယားပြည်သူများအတွက် အိန္ဒိယလူထု၏ဆန္ဒသည် ကက်ရှ်မီးယားကို ဆက်လက်ပိုင်ဆိုင်လိုသော ချိုင့်ဝှမ်း၏သမိုင်းကြောင်းနှင့် နိုင်ငံရေးကို ကောင်းစွာဆုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြင့် မကိုက်ညီပါ။ အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ယာယီဝင်ရောက်ခွင့် 1947 ခုနှစ်ကတည်းက အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ယာယီဝင်ရောက်ခွင့်ရပြီးကတည်းက နယူးဒေလီမှ ကက်ရ်ှမီးယား၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်အတွက် နယူးဒေလီမှ ဖောက်ပြန်သောလမ်းကြောင်းများနှင့် နယူးဒေလီ—နှင့် ပါကစ္စတန်၏ စစ်ရေးထူထောင်မှု—လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခုအတွင်း ကက်ရှ်မီးယားကို ထိပါးစေခဲ့သော ဆိုးရွားသောဒုက္ခဆင်းရဲများကို အိန္ဒိယလူမျိုးအများစုက မျက်ကွယ်ပြုထားကြသည်။ ကက်ရ်ှမီးယားဂျာနယ်လစ်နှင့် “ကာဖျူးညဥ့်” ကိုရေးသားသူ Basharat Peer က Democracy Now ရှိုးတစ်ခုတွင် ထောက်ပြခဲ့သလို ကက်ရ်ှမီးယားသည် အိန္ဒိယသို့ရောက်သည့်အခါ ဂျိန်းဂိုဝါဒ၏ litmus စမ်းသပ်မှုဖြစ်လာသည်။ အိန္ဒိယသည် ကက်ရ်ှမီးယားကို ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောအင်အားထက် ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းဖြင့် ကိုင်တွယ်သင့်သည်ဟု ထောက်ခံသူအရေအတွက်မှာ အလွန်အကန့်အသတ်ရှိကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောသည်။ သူ့ရဲ့ ပျော့ညံ့တဲ့ အတိုင်းအတာကို အသုံးပြုဖို့ လက်ချောင်းတွေပေါ်မှာ ရေတွက်နိုင်တဲ့ ဂဏန်းတစ်ခုပါပဲ။ ကက်ရ်ှမီးယားကို လည်ပင်းညှစ်ခြင်းအတွက် စိတ်ပျက်အားငယ်ခြင်းနှင့် အကူအညီမဲ့ နုတ်ထွက်ခြင်းအတွက် အခြားရွေးချယ်စရာတစ်ခု ရှိပါသလား။ ကက်ရ်ှမီးယားအခြေအနေအပေါ် ဝါဒဖြန့်ခြင်းနှင့် မဟုတ်မမှန်သတင်းများမှတစ်ဆင့် အိန္ဒိယလူမျိုးများကို လုံလောက်သောအရေအတွက်ဖြင့် သိမြင်နိုင်မှသာ ကက်ရ်ှမီးယား၏ဒဏ်ရာကို သက်သာရာရစေနိုင်ကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ ဥပမာ AFSPA ကိုယူပါ။ AG Noorani၊ ရှေ့နေ၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူနှင့် စာရေးဆရာကြီး AG Noorani က ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေး ကော်မတီတွင် ပြည်တွင်းပြည်ပ အထူးသဖြင့် ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် ထိုကဲ့သို့သော ညစ်ညမ်းမှုမျိုး အခြားမည်သည့် ဥပဒေမျိုးမှ မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည် (Frontline၊ စက်တင်ဘာ 24၊ 2010)။ ကက်ရှ်မီးယားသို့ အလည်အပတ်သွားရောက်ခဲ့ကြသော လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများသည် ခြိမ်းခြောက်နေသော ပြည်နယ်၏ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ဖွယ် စစ်ရေးပြမှုကို သက်သေခံခဲ့ကြသည်။ ကက်ရ်ှမီးယားလူမျိုးများသည် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို မုန်းတီးသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထို့အပြင် CNN-IBN စစ်တမ်း (စက်တင်ဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၀) တွင် ဖြေဆိုသူ ၈၁% က Jammu နှင့် Kashmir တို့ကို အုပ်ချုပ်ရန် စစ်တပ် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အိန္ဒိယ၏ နိုင်ငံရေး လူတန်းစား၊ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ၊ မီဒီယာများနှင့် အခြားအုပ်စုများက ကက်ရှ်မီးယားကို သစ္စာဖောက်မှုကို တန်ပြန်ရန် တစ်စုံတစ်ရာ လုပ်ဆောင်နိုင်လျှင်ကော။ ဤမေးခွန်းအတွက် လွယ်ကူသော အဖြေမရှိပါ။
ယခုအချိန်တွင် အကောင်းဆုံးဟု ပြောနိုင်သည်မှာ Basharat Peer ရေးသော "Curfewed Night" ၏ ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ကက်ရ်ှမီးယားရှိ စာပေများတွင် တည်ရှိနေသည့် ကွာဟချက်မှာ ကွက်လပ်တစ်ခု ပြည့်သွားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ကက်ရှ်မီးယားရှိ စာပေများတွင် ထင်မြင်ယူဆထားသော lacuna ဟုခေါ်သော ဤစာအုပ်ကို ရေးသားရခြင်း၏ နောက်ကွယ်တွင် အတိအလင်းဖော်ပြထားသည့် အကြောင်းပြချက်တစ်ခု ရှိပါသည်။ ပဋိပက္ခနယ်မြေတိုင်းမှ လူများသည် ၎င်းတို့၏ ဇာတ်လမ်းများကို ပြောပြကြသည်… ကက်ရ်ှမီးယား၏ မရေးထားသော စာအုပ်များ မရှိခြင်းကိုလည်း ခံစားခဲ့ရသည်။ “ကာဖျူးည” သည် ရှိပြီးသားပျက်ကွက်များကို လျော့ပါးစေရန် အမြန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ရေးသားထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ကက်ရ်ှမီးယားဖြစ်ရပ်ဆိုးနှင့်ပတ်သက်သော ဤစကားသံသည် ပဋိပက္ခပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဖန်တီးထားသော မြူခိုးများကို တွန်းလှန်ရန် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော အားထုတ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံရေးအိန္ဒိယနှင့် အိန္ဒိယလူမျိုးများ၏ ဩတ္တပ္ပစိတ်ကို ကိုယ်စားပြုပြီး ထိုထက်မက စောင့်ကြည့်လေ့လာသောကမ္ဘာကို ကိုယ်စားပြုသည်။ “အိမ်ပြန်ချိန်” ကိုဖတ်ရန်မှာ ရင်ဘတ်အောင့်နေရသည်။ ဘုံဘေရုပ်ရှင်စတူဒီယိုထဲက မျက်ရည်ယိုတချို့နဲ့ ကက်ရ်ှမီးယားစစ်တပ်က သိမ်းယူမှုရဲ့အရိပ်အောက်မှာ ကြီးပြင်းလာရတဲ့ ဒီနှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်ရေးမှတ်တမ်းနဲ့ ညီမျှခြင်းမဟုတ်ပါ။ စာရေးဆရာ၏ ရှုထောင့်နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုပ်ထွေးမှု၊ တစ်ခါတရံတွင် သူ၏ စီးပွားရေးပုံစံသည် ကက်ရှ်မီးယား၏ ရှုခင်း၏ လှပမှုနှင့် ခမ်းနားထည်ဝါမှုကို သီချင်းစာသားအဖြစ် လှုံ့ဆော်ပေးသည်။ ဇာတ်ကြောင်းက ဝီရိယရှိရှိ မှတ်တမ်းတင်ထားသော်လည်း၊ အမှန်တကယ်ဖြစ်ရပ်များ၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းများနှင့် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုမှ လွတ်မြောက်လာသူများ၏ ကံကြမ္မာ၊ ပုန်ကန်မှုနှင့် သောင်းကျန်းမှု အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ပါဝင်သူများနှင့် ပါဝင်သူများ၏ ကံကြမ္မာကို ဝီရိယစိုက်ထုတ်ထားသော်လည်း တစ်ပုံစံတည်း ညစ်ညမ်းသွားခြင်းမျိုးနှင့် ဝေးကွာနေပါသည်။ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် "ကာဖျူးည" သည် Kashmiri လူနေမှုဘဝနှင့်ယဉ်ကျေးမှု၏ဂုဏ်ပြုပွဲဖြစ်သည်။ ဟိန္ဒူနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာအတိတ်တို့မှ အစိတ်အပိုင်းများကို ချေးယူခဲ့သော အစ္စလာမ့်ကျင့်ထုံးတစ်ခု၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခမြင့်လာချိန်တွင်ပင် တာလီဘန်ပြုခြင်းကို ခေါင်းမာစွာ ခုခံပေးခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ရှုံ့ချခြင်းသည် အနုနည်းနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာဖွဲ့စည်းပုံများနှင့် အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ—သေနတ်များ၊ ကင်းမျှော်စင်များ၊ ဗုံးခိုကျင်းများ၊ သံချပ်ကာပစ္စည်းများနှင့် အခြားအရာများ—နှင့် Pari Mahal၊ Dara Shikhoh Mughal မင်းသား၏နန်းတော်နှင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အများဆုံးအဖြစ် ယဉ်ကျေးမှုထပ်တူကျခြင်း၏သင်္ကေတ၊ လှပသော အရံတပ်။ “အိမ်ပြန်ချိန်” သည် ချိုင့်ဝှမ်းများတစ်လျှောက် စစ်စခန်းများ ပြန့်နှံ့လာပြီး သေခြင်းတရားနှင့် အကြောက်တရားများ ကျောင်းသွားခြင်း၊ ခရစ်ကက်နှင့် ဘောလုံးကစားခြင်းကဲ့သို့ ပုံမှန်ဖြစ်လာခြင်း၏ ပရဒိသုတွင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ချေမှုန်းခြင်း၏ ဇာတ်ကြောင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကက်ရ်ှမီးယား ကျင့်ဝတ်များ သို့မဟုတ် ကက်ရ်ှမရီယတ်၏ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုကို ဘာသာစကားနှင့် မှတ်ဉာဏ်ဖြင့် ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး လူမျိုးရေးသဟဇာတဖြစ်မှုနှင့် ဘာသာရေးအရ သည်းခံမှု၏တန်ဖိုးများကို လက်ခံထားသည့် အစဉ်အလာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
ပဋိပက္ခမဖြစ်မီကက်ရှ်မီးယား၏ကျန်ကြွင်းသမျှကို ကယ်တင်ရန် နယူးဒေလီနှင့် အိန္ဒိယတို့ကို သတိပေးချက်အဖြစ် “အိမ်ပြန်ည” ကို ဖတ်သင့်သည်။ အားလုံးကို မဆုံးရှုံးခင် ဆောင်ရွက်ပေးပါ။ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့်အတိုင်း နယူးဒေလီသည် စက်တင်ဘာလလယ်နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ကုစားမှုအဆင့်များ စတင်ခဲ့သည်။ မြေပြင်အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်လေ့လာရန်နှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ထံ အကြံပြုချက်ပေးရန် ပါတီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အားလုံးကို Srinagar သို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် နယူးဒေလီမှပြသသည့် ကြီးကျယ်ခမ်းနားမှုအပေါ် စိတ်လှုပ်ရှားစွာဖြင့် သတင်းချန်နယ်များ အနားတွင် ရှိနေခဲ့သည်။ ခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးထံ ဂြိုလ်တု သို့မဟုတ် ဗီဒီယိုလင့်ခ်မှတစ်ဆင့် ပြောကြားရာတွင် နယူးဒေလီသည် ကက်ရှ်မီးယားသို့ ဆက်သွယ်ခဲ့သောကြောင့် ယခုအချိန်တွင် ပြန်လည်တုံ့ပြန်သင့်သည်ဟု နာမည်ကြီးသတင်းကြေညာသူတစ်ဦးက တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ကက်ရှ်မီးယားပဋိပက္ခမှ ကလေးတစ်ရာကျော်သည် နောက်ဆုံးမငြိမ်မသက်မှုလှိုင်းအတွင်း အဆုံးစွန်သောစျေးနှုန်းကို ပေးဆောင်ခဲ့ကြောင်း စိတ်အားထက်သန်သော သတင်းတင်ဆက်သူသည် မေ့သွားပုံရသည်။ နယူးဒေလီရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေးများ၊ ရုပ်မြင်သံကြားစတူဒီယိုများနှင့် သတင်းကော်လံများတွင် ၎င်းတို့မေးသင့်သည့် မေးခွန်းတစ်ခုရှိသည်။ ထိုကဲ့သို့ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော အတိုင်းအတာများကို သစ္စာဖောက်ပြီးနောက် ကက်ရ်ှမီးယားချိုင့်ဝှမ်းတွင် အဘယ်ခွင့်လွှတ်မှုရရှိနိုင်မည်နည်း။ ခွင့်လွှတ်မှုပေးရင်တောင် မေ့ပျောက်ဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး။ ထို့ကြောင့် အဆိုပြုချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်သည် (ဥပမာ "ကက်ရှ်မီးယားကို သိမ်းဆည်းခြင်း၊" အိန္ဒိယတိုင်းမ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၃၊ 23)၊ တောင်အာဖရိကတွင် Desmond Tutu ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် အမှန်တရားနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကော်မရှင်အတွက် စံနမူနာပြုထားသည့် အဆိုပြုချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကော်မရှင်၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်မှာ လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခု၏ ကြေကွဲစရာ အဖြစ်ဆိုးနှင့် ပျောက်ကွယ်သွားသော သို့မဟုတ် အသတ်ခံခဲ့ရသူများကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြင့် ပိတ်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမည်ဖြစ်သည်။ အနည်းဆုံးအားဖြင့် ကြောက်စရာကောင်းသော AFSPA နှင့် စစ်မဲ့ပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သည် စစ်တပ်တပ်ဆင်ရန်အတွက် အများပိုင်မြေဧက ရာနှင့်ချီ၍ ချထားပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ဤမြေကို မူလအသုံးအဆောင်အဖြစ် ပြန်လည်ထားရှိရမည်။ တိုင်းတာမှုတစ်ဝက်အတွက် အချိန်သည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်များအတွင်း ကုန်လွန်သွားခဲ့သည်။
ZNetwork သည် ၎င်း၏စာဖတ်သူများ၏ ရက်ရောမှုဖြင့်သာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ထားသည်။
လှူဒါန်းရန်