Í gær (22. apríl), þegar árásirnar á samfélög þeirra halda áfram að aukast, boðuðu frumbyggjasamfélög Norður-Káka, nánar tiltekið Toribio og nú Jambalo, til þings í aðalborg svæðisins, Santander de Quilichao. Stuðningsmenn hreyfingarinnar komu, með mjög stuttum fyrirvara, frá mismunandi landshlutum til að staðfesta stöðu frumbyggja sjálfstjórnar. Samtök frumbyggjaráða í Norður-Káka, í eigin yfirlýsingu, drógu saman hernaðarástandið: FARC hefur lagt mikið á sig síðan 14. apríl og tekið yfir sveitarfélagið Toribio. Þeir tóku einnig yfir aðra nálæga bæi, þar á meðal Tacueyo (19. apríl) og Jambalo (22. apríl). Undanfarna viku börðust FARC og kólumbíski herinn/lögreglan í Toribio og víðar. FARC eru á fjöllum; kólumbíski herinn ræður yfir ýmsum vegum sem liggja að samfélögunum. FARC hefur sett eigin hindranir. Almenningur, sem hefur orðið fyrir ýmsum dauðsföllum (þar á meðal börn), hefur að mestu verið fluttur til miðstöðvar í kringum Toribio og annars staðar á svæðinu þar sem þeir eiga fjölskyldur. Tugir heimila hafa eyðilagst í átökunum. FARC notar gaspípusprengjur sínar, kólumbíski herinn notar loftárásir. Spítalinn skemmdist, truflaði heilbrigðisþjónustuna og heilbrigðiskerfið er of mikið. Öll landbúnaðarstarfsemi hefur verið stöðvuð.
Frumbyggjar Kólumbíu hafa lengi verið ósýnilegir í almennum fjölmiðlum, en þessar bardagar hafa séð skýrslur um Toribio birtast um allan AP vír og á BBC heiminum. Jafnvel bestu skýrslur sýna söguna hins vegar sem bardaga milli FARC og ríkisstjórnarinnar, þar sem frumbyggjasamfélögin eru annaðhvort bakgrunnurinn eða vígvöllurinn sjálfur. Og þó að mörg skilaboðin um samstöðu og stuðning sem hafa borist frá samtökum og samvisku einstaklingum í Kólumbíu og um allan heim lýsa brýnni mannúðarástandi, með yfir 1800 manns á flótta, tugir húsa eyðilögðust, tugir slasaðir og nokkrir drepnir, þá er það mjög mikilvægt að orð og boðskapur samfélaganna sjálfra glatist ekki.
Þetta eru engin óvirk fórnarlömb. Íbúar Norður-Cauca eiga lengi í minni andstöðu sem snúa aftur til kappans La Gaitana sem leiddi fólk sitt gegn spænskum nýlenduherrum, til Manuel Quintin Lame sem hjálpaði þeim að vinna land sitt á 19. öld, til 'La Violencia' þar sem Hagnaður þeirra snerist til baka eftir 1948, til landaátaka áttunda áratugarins þar sem þeir unnu land sitt til baka. Það eru margir sem báru vopn til að berjast fyrir sjálfræði á áttunda og níunda áratugnum og berjast við alla þá sem myndu neita þeim um það. En á undanförnum árum hafa þeir orðið siðferðilegur og pólitískur leiðsögumaður hreyfinganna í Kólumbíu. Í febrúar 1970 felldu þeir pólitískan dóm gegn hernum fyrir að myrða eitt ungmenni þeirra. Í september sama ár skipulögðu þeir stórfellda göngu gegn „lýðræðislegu öryggi“ gegn uppreisnarstefnu Uribe og gegn fríverslunarsamningnum við Bandaríkin. Í mars 1970 skipulögðu þeir vinsælt samráð gegn fríverslunarsamningnum þar sem þátttakan var áður óþekkt gríðarleg, 1980% og höfnun fríverslunarinnar var nánast einróma. Fyrir utan allar þessar aðgerðir, og síðast en ekki síst, eru þeir að stjórna sínum eigin málum, allt frá hagkerfinu til réttlætis, í samræmi við lög sín og venjur, og nota þátttökulýðræði og þing til þess. „Guardia indigena“ þeirra gengur óvopnuð, með siðferðislegt vald sitt táknað í kylfum sem þeir bera, og leysa átök, vernda fólk, og í ágúst 2004 bjargaði borgarstjóri Toribio, sem FARC hafði rænt.
Aftur til árásanna í síðustu viku kom Kólumbíuforseti, Alvaro Uribe Velez, daginn eftir fyrstu sókn FARC í nógu langan tíma til að hella eldsneyti á eldinn. Ásamt stuðningsmanni sínum, ríkisstjóra Cauca, Juan Jose Chaux Mosquera, gekk Uribe um götur Toribio undir mikilli gæslu. Uribe hætti skæruliðana og sakaði þá um hugleysi og hryðjuverk. Hann lofaði mannúðaraðstoð. Hann sagði „íbúar Toribio verða að ákveða hvoru megin þeir eru“. Síðan tók hann þunga vörð sína og fór. Raul Reyes, talsmaður FARC, svaraði í viðtali við ANNCOL að „stjórnin sé í mjög veikri stöðu til að veita tryggingu fyrir því að hún hafi getu til að þvinga FARC til hörfa.
FARC gagnárásin fylgdi degi eftir ögrun Uribe. Uribe var löngu farinn. Mannúðaraðstoðin barst aldrei. En varnarmálaráðherrann (einnig nefndur Uribe) tilkynnti ákvörðun ríkisstjórnarinnar: „Stjórnvöld munu ekki hverfa frá þessu svæði,“ sagði hann við AP.
FARC hefur augljóslega ákveðið að þessir bæir séu mjög táknrænir. Í frétt AP var vitnað í FARC sveitarforingja sem sagði „Við höfum engin áform um að fara héðan,“ og að 500 FARC liðsmenn hafi tekið þátt í umsátrinu. En það er erfitt að ímynda sér hvernig þeir gætu haldið svæðinu ef stjórnvöld leggja allt sitt á móti því. Að lokum munu þeir draga sig til baka, eftir að fleiri mannslíf hafa týnt, og ætandi hernaðarviðvera í þessu vígi sjálfstjórnar frumbyggja verður þeim mun meiri.
Á sama tíma hefur íbúarnir virkjað viðbragðsáætlanir sínar: fastafund, til að halda samfélögunum saman og vernda eins mikið og hægt er, á meðan pólitískur þrýstingur er byggður upp til að koma vopnuðum aðilum út af svæðinu. Þeir munu þurfa að berjast, í áætlunum sínum, ekki aðeins við algjört virðingarleysi fyrir þeim af hálfu FARC og grimmd kólumbíska hersins, heldur einnig fyrir alla lagalega kúgun stjórnvalda, byggða á sviknum forsendum. Á síðasta ári, fyrir gönguna í september 2004, handtók ríkisstjórnin Alcibiades Escue leiðtoga frumbyggja. Eins og borgarstjóri Toribio, Arquimedes Vitonas, var Alcibiades Escue í rauninni rænt, þó nokkrir sviknir lagalegir ásakanir hafi verið veittar af mannræningjum hans (kólumbíska ríkisstjórnin í þessu tilfelli). Líkt og Arquimedes Vitonas var Alcibiades leystur úr haldi með almennri virkjun. Í dag varar hreyfingin við því að landsstjórnin hafi þegar hótað lögsóknum og saksóknum gegn einmitt fólkinu sem er fyrir árás og á flótta.
Verkefni þeirra er ekki hlutleysi eða aðgerðarleysi, heldur sjálfræði. Hernaðaraðgerðirnar og hernaðarátökin yfir yfirráðasvæðum þeirra yfirgnæfa þá staðreynd að þeir hafa sínar eigin hugmyndir og áætlanir um hvernig eigi að lifa, þar á meðal hvernig eigi að leysa vopnuð átök í Kólumbíu. Það byrjar með virðingu fyrir almennum íbúum, með virðingu, með þeim orðum sem þeir myndu nota, fyrir lífstíð. Það þýðir, sem upphafspunktur, afvopnun svæðis þeirra.
Fyrir nokkrum dögum leiddu frumbyggjahreyfingar leiðina í nágrannaríki Kólumbíu, Ekvador, alls ekki langt frá Cauca, til að steypa forseta sem var móðgandi og spilltur af stóli. Baráttu þeirra er hvergi nærri lokið og þeir eiga erfiða daga framundan. En þeir sýndu, eins og Bólivíumenn sýndu fyrir rúmu ári síðan, að alþýðuvaldið er raunverulegt. Frumbyggjar Cauca eru fræ Kólumbíu af slíku valdi. Ferlið þeirra er of mikilvægt til að þeir sem óttast það eða halda því fyrirlitu verði leyft að eyða því vegna þess að þeir geta ekki skilið það.
Justin Podur heimsótti Norður-Káka í febrúar 2004. Ljósmyndaritgerð hans, með miklum bakgrunni og viðtölum um hreyfingu frumbyggja þar, er að finna á: http://www.en-camino.org/caucaphotoessay/caucaphotoindex.htm
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja