Gregoríus VII páfi hafði bannfært hann eftir átök um réttinn til að setja biskupa í embætti um allt þýska ríkið. Bannbannið stofnaði stöðu konungs í hættu og ákvað hann að gera allt sem hægt var til að fá henni aflétt.
Konungur beið í þrjá daga fyrir utan hlið Canossa, fastandi og klæddur hárskyrtunni, þar til páfinn samþykkti að opna hliðið. Eftir að konungur hafði krjúpið frammi fyrir páfanum var banninu aflétt og átökunum lauk - að minnsta kosti í bili.
Í VIKUNNI fór Netanyahu til Canossa í Bandaríkjunum til að koma í veg fyrir að Obama I. páfi setti bann við honum.
Öfugt við þýska konunginn gekk Bibi I ekki berfættur í snjónum, skipti ekki dýru jakkafötunum sínum fyrir hárskyrtu og afsalaði sér ekki íburðarmiklum máltíðum sínum. En hann var líka neyddur til að bíða í nokkra daga við hlið Hvíta hússins, áður en páfinn tignaði að taka á móti honum.
Þýski konungurinn vissi að hann varð að greiða fullt verð fyrir náðunina. Hann kraup. Ísraelskonungur hélt að hann gæti farið ódýrt. Eins og hann er vanur reyndi hann alls kyns undirferli. Hann kraup ekki, en hneigði sig varla. Páfinn var ekki sáttur.
Að þessu sinni heppnaðist gangan til Canossa ekki. Þvert á móti gerði það ástandið verra. Hið banvæna sverð bannfæringar Bandaríkjanna heldur áfram að hanga yfir höfði Netanyahus.
Í ÍSRAEL er Binyamin Netanyahu talinn sérfræðingur nr. 1 í Bandaríkjunum. Hann var fluttur þangað sem barn, gekk í menntaskóla og háskóla þar og talar reiprennandi – jafnvel þótt frekar grunnt – amerískt.
En í þetta skiptið skjátlaðist honum og það í stórum stíl.
Hjarta Netanyahus er hjá bandarískum hægrimönnum. Nánustu vinir hans þar eru nýíhaldsmenn, hægrisinnaðir repúblikanar og boðberar guðspjallamanna. Svo virðist sem þetta hafi fullvissað hann um að Obama myndi tapa stóru baráttunni um heilbrigðisþjónustuna og brátt verða lúin önd þar til hann tapaði óhjákvæmilega í næstu forsetakosningum.
Þetta var fjárhættuspil og Netanyahu tapaði.
Í upphafi kreppunnar vegna framkvæmda í Austur-Jerúsalem var Netanyahu enn viss um sjálfan sig. Fólk Obama ávítaði hann, en ekki of alvarlega. Mér virtist sem átökin myndu enda eins og öll hin fyrri: Jerúsalem myndi greiða kjaft, Washington myndi láta eins og spýtan væri rigning.
Minna hrokafullur maður hefði sagt við sjálfan sig: við skulum ekki flýta okkur. Bíðum heima þar til í ljós kemur hver vinnur sjúkratryggingabaráttuna. Þá munum við hugsa aftur og taka ákvörðun.
En Netanyahu vissi að honum var fullvissað um ákaft móttöku á AIPAC ráðstefnunni og AIPAC, þegar allt kemur til alls, stjórnar Washington. Án þess að hugsa mikið um flaug hann þangað, hélt ræðu og uppskar þrumandi lófaklapp. Fullur af velgengni beið hann eftir fundinum í Hvíta húsinu, þar sem Obama átti að faðma hann fyrir myndavélunum.
En í millitíðinni hafði eitthvað alveg hræðilegt gerst: heilbrigðislögin voru samþykkt af þinginu. Obama vann sigur sem hefur verið kallaður „sögulegur“. Netanyahu stóð ekki frammi fyrir barinn og þjáðum páfa, heldur prins kirkjunnar í allri sinni dýrð.
SAMKVÆMT ísraelskum brandara er stysta tímaeiningin augnablikið á milli þess að ljósið verður grænt þar til ökumaðurinn fyrir aftan þig byrjar að tísta. Seinn vinur minn, Matti Peled hershöfðingi, fullyrti að það væri styttra augnablik: tíminn sem það tekur nýráðinn liðsforingja að venjast nýju stöðu sinni. En það virðist vera enn styttri tími.
George Mitchell, hoppandi sáttasemjari, afhenti Hvíta húsinu boð Netanyahu Obama. Myndavélarnar sýndu allt: Brosandi frá eyra til eyra, Mitchell rétti fram höndina fyrir handabandið, hann rétti jafnvel út hina höndina til að halda í handlegg Netanyahus. Og svo, um leið og hann hélt að myndavélarnar hefðu hætt að taka upp, hvarf brosið af andliti hans á hvimleiðum hraða, eins og gríma hefði fallið, og súr og reiður svipur birtist.
Ef Netanyahu hefði skynjað þá stund hefði hann verið varkár upp frá því. En varkárni er ekki einn af hans framúrskarandi eiginleikum. Hann hunsaði Obama algjörlega og sagði þúsundum uppörvandi AIPAC-stera að hann myndi halda áfram að byggja í Austur-Jerúsalem, að það væri enginn munur á Jerúsalem og Tel Aviv og að allar ísraelskar ríkisstjórnir hafi byggt þar.
Það er alveg satt. Öflugasti landneminn í Austur-Jerúsalem var Teddy Kollek, borgarstjóri Verkamannaflokksins í Vestur-Jerúsalem þegar innlimunin var gerð. En Teddy var snillingur. Honum tókst að blekkja allan heiminn, koma fram sem skínandi friðarsinni, safna öllum mögulegum friðarverðlaunum (nema Nóbelsverðinu) og á milli verðlauna stofna risastórt svæði ísraelskra landnema um alla Austur-Jerúsalem. (Einu sinni ræddi ég í Jerúsalem við Caradon lávarð, föður ályktunar öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna 242, edrú breskan stjórnmálamann sem var mjög gagnrýninn á Ísrael. Eftir samtal okkar hitti hann Teddy, sem helgaði honum allan daginn og ferðaðist um Jerúsalem í fyrirtæki hans. Um kvöldið var hinn göfugi drottinn orðinn dyggur aðdáandi Teddys.) Slagorð Teddys var: Byggðu og talaðu ekki! Byggðu og gerðu ekki hávaða!
En Netanyahu getur ekki þagað. Það er sagt um Sabras, innfædda Ísraela, að þeir „klári fljótt“ vegna þess að þeir verða að hlaupa og segja strákunum frá. Netanyahu er Sabra.
Kannski hefði Obama verið tilbúinn að beita Jerúsalem reglunni sem bandaríski herinn notaði um homma: Ekki spyrja, ekki segja. En fyrir Netanyahu er frásögnin mikilvægasti hluti þess, því meira þar sem allar fyrri ríkisstjórnir höfðu sannarlega byggt þar.
ÖNNUR rök NETANYAHUS eru líka áhugaverð. Hann sagði að samstaða væri um nýju gyðingahverfin í Austur-Jerúsalem. Í friðaráætlun Bill Clintons var kveðið á um að „hvað sem er gyðingur í Jerúsalem mun fara til Ísraels, það sem er arabískt mun fara til Palestínu“. Þar sem allir eru sammála um að í lokasamningnum myndu gyðingahverfin samt sem áður sameinast Ísrael, hvers vegna ekki að byggja þar núna?
Þetta varpar ljósi á þrautreynda zíonistaaðferð. Þegar óopinber samstaða hefur náðst um skiptingu landsins milli Ísraels og Palestínu, segir ísraelska ríkisstjórnin: Allt í lagi, nú þegar samkomulag er um landið sem við erum að fá, skulum við tala um restina af landinu. Mitt er mitt, nú skulum við semja um það sem er þitt. Núverandi gyðingahverfi eru okkar nú þegar. Þar er okkur frjálst að byggja án takmarkana. Það er aðeins eftir að ákveða arabísku hverfin, þar sem við ætlum líka að byggja.
Reyndar ber að þakka Netanyahu. Í áratugi gerðu allir greinarmun á „landnemabyggðum“ á Vesturbakkanum og Gaza og „hverfunum gyðinga“ í Austur-Jerúsalem. Nú hefur þessi aðgreining verið afnumin og allir tala um landnemabyggðirnar í Austur-Jerúsalem.
SVO fór NETANYAHU til Canossa. Hann gekk inn um hlið Hvíta hússins. Obama hlustaði á tillögur hans og sagði honum að þær væru ekki nægjanlegar. Netanyahu kúrði saman við ráðgjafa sína í hliðarherbergi í byggingunni og fór aftur til Obama. Aftur sagði Obama honum að tillögur hans væru ófullnægjandi. Þannig endaði þetta: ekkert samkomulag, engin sameiginleg yfirlýsing, engar myndir.
Þetta er ekki bara „kreppa“ lengur. Það er eitthvað mjög mikilvægt: grundvallarbreyting á stefnu Bandaríkjanna. Bandaríska skipið í Mið-Austurlöndum er að gera mikla beygju og þetta tekur langan tíma. Það hafa verið mörg vonbrigði fyrir friðarunnendur á leiðinni. En nú er það loksins að gerast.
Forseti Bandaríkjanna vill binda enda á átökin sem ógna mikilvægum þjóðarhagsmunum Bandaríkjanna. Hann vill friðarsamkomulag. Ekki í lok tímans, ekki í næstu kynslóð, heldur núna, innan tveggja ára.
Breytingin kemur fram í Austur-Jerúsalem, því það verður enginn friður án þess að Austur-Jerúsalem verði höfuðborg Palestínu. Ísraelsk byggingarstarfsemi þar er hönnuð til að koma í veg fyrir einmitt þetta. Þess vegna er það prófið.
Hingað til hefur Netanyahu spilað tvöfaldan leik. Á einu augnablikinu hallar hann sér að Bandaríkjunum, þá næstu hallar hann sér að landnemunum. Aluf Ben, háttsettur stjórnmálaritstjóri Haaretz, bað hann í vikunni að velja „á milli Benny Begin og Uri Avnery“ – sem þýðir á milli Stór-Ísrael og tveggja ríkja lausnarinnar.
Mér finnst smjaður yfir formúlunni, en pólitískt val stendur nú á milli Lieberman-Yishai og Tzipi Livni.
Netanyahu á enga möguleika á að komast undan bannfæringu Obama svo lengi sem hann er í gíslingu núverandi stjórnarsamstarfs. Sagt er að snjall maður kunni að komast upp úr gildru sem vitur maður hefði ekki fallið í til að byrja með. Ef Netanyahu hefði verið vitur hefði hann ekki stofnað þetta bandalag. Nú skulum við sjá hvort hann er snjall.
Kadima er langt frá því að vera friðarflokkur. Ásýnd þess er óskýr. Allt árið í stjórnarandstöðu hefur það ekki sannað sig á nokkurn hátt og hefur ekki tekið þátt í neinni grundvallarbaráttu. En almenningur telur hann hófsaman flokk, ólíkt öfgafullum samstarfsaðilum Netanyahus. Samkvæmt nýjustu könnunum hefur Kadima nýlega aukið örlítið forskot sitt á Likud.
Til að hefja alvarlegar samningaviðræður við Palestínumenn, eins og Obama krefst, verður Netanyahu að rífa upp núverandi bandalag og bjóða Livni inn. Þangað til það gerist verður hann látinn standa við hlið Canossa.
Baráttan milli konungs og páfa endaði ekki með niðurlægjandi atriðinu í Canossa. Það hélt áfram í langan tíma. Baráttan milli Netanyahu og Obama mun ráðast mun hraðar.
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja