I Oketopa 2011 na ou malaga ai i le laumua o Saudi Arabia o Riyadh e aʻoaʻo le Igilisi o se gagana ese i tamaiti aʻoga iunivesite. O le faamoemoe e nofo mo le lua tausaga, na iu ina ou alu ese ina ua mavae le tausaga ma le fitu masina. I loʻu taimi i Saudi, sa ou galue i le Al-Imam Mohammad Ibn Saud Islamic University i Riyadh ma le Institute of Public Administration i le talafatai o le taulaga o Jeddah. O avanoa faafaiaoga i totonu o le atunuu e lelei le totogi, ma e pei o le tele o faiaoga papalagi, sa ou i Saudi e teu tupe ma totogi ai aitalafu a le iunivesite. I loʻu vaiaso muamua i Riyadh, na fesili tausua mai ai ia te aʻu se ave taʻavale Pakistani pe o ou i ai i le taulaga mo pisinisi poʻo fiafiaga. O le tala malie e leai se tasi i tala fa'amaumau na asiasi atu i Riyadh mo le fa'amoemoe e fiafia ai i latou lava. E le maalofia, o la’u vaai i le atunuu sa faaitu’au ma lanu i lo’u talaaga faaleaganuu ma talitonuga faapolokiki. O se taunuuga, ua ou musu e tusi e uiga i ou aafiaga patino. Ae ui i lea, o le tele o uo na faʻamalosia aʻu e tusi e uiga i loʻu taimi i le Malo ma le maliu talu ai nei o Saudis "Tupu Toefuataʻi" na foliga mai na maua ai se avanoa e faʻataʻatia ai oʻu mafaufauga. Ona o taumafaiga a tagata fa'atupu aia tatau (fa'atasi ai ma fete'ena'iga o le fa'atuputeleina o feso'ota'iga le mautonu i le va o le Malo ma Sisifo) o le sauaina o le setete o Saudi ua malamalama lautele nei. O le mafuaaga lea, i le saunoaga o loo mulimuli mai, sa ou taumafai ai e taofiofia au lava i vaega o le atunuu atonu e le masani ai.
Le Atunuu Mativa Sili i le Lalolagi
Sa ou manatu o le a ou alu i Saudi ma ou mata pupula. Sa ou iloa lelei le sauaina o sosaiete a Saudi, le tulaga mataʻutia lona lua o tulaga o tamaitai, le faiga le tonu o tagata Shia, ma tulaga leaga o feagai ma le tele o tagata faigaluega mai fafo. O le mea ou te leʻi saunia ai o le mativa o le atunuu ma le leaga o le lalolagi lona tolu o ona aai. O le mea faavalevalea, sa ou mafaufauina o Saudi e sili atu ona tutusa ma le Gulf emirates, lea o loʻo i ai i luga o le susulu o aso nei le faʻaleagaina o le faʻalapotopotoga lautele. Ae ui i lea, i le tele o itu, o Riyadh o se aʻai masani lona tolu o le lalolagi - faʻatasi ai ma taga o le tamaoaiga tele o loʻo siʻosiʻomia e le malepelepe. O le tulaga lelei o le tele o fale ma auala tetele e leaga, o auala o loʻo faʻafefe i lapisi ma tagata aisi o se vaaiga masani. E ui lava o loʻo i ai le mativa i totonu o Saudis, o se vaega tele o tagata matitiva Saudi o tagata faigaluega mai fafo, tele mai Asia i Saute.
O le faitau aofa'i o tagata malaga o lo'o i le alofa tunoa o le faiga o le kafala. O lenei faiga e manaʻomia ai tagata faigaluega mai fafo e iai se Saudi "sponsor" e nafa ma a latou visa ma tulaga faaletulafono i totonu o le atunuu. E masani ona faoa e tagata e ana galuega tusifolau a latou tagata faigaluega, e le mafai ona totogi i latou i se vaega po o o latou totogi uma, e tuuina atu i latou i ituaiga sauaga eseese, ma i latou uma e itiiti le fefe i ni aafiaga. O le faiga e toetoe lava o se valaaulia e faʻatau ma faʻaleagaina tagata faigaluega.
Fai mai apologisi mo le ua maliu le Tupu o Abdullah, o le peteriaka Saudi o se tagata toe fuataʻi faamaoni o ana taumafaiga e suia le Malo na taofia e le amio le mautonu o sosaiete Saudi. E ui ina i'u ina ou le ioe, atonu e mafai ona fa'atupuina se puipuiga fa'apea i nisi tulaga e ono fa'atiga ai le fa'atonuga fa'alelotu. Ae ui i lea, e matua faigata lava ona talitonu e le mafai e le pulega a Saudi pe ana manaʻo i ai, ua soloia le faiga o le kafala. E oʻo lava i le pulega faʻapitoa a Bahrain ua faʻamutaina aloaia le faiga (na faʻamatala saʻo e le Minisita o Leipa a Bahrain le faiga e pei o le nofo pologa). [1] E faigatā ona ʻalofia le faaiʻuga e faapea, e leʻi aveesea e taʻitaʻi o le Malo le faiga o mea, e lē ona ua latou lē mafaia, ae ona ua latou lē mananaʻo e faia faapea.
O le le atoatoa o fale faitele e atagia mai ai le le fiafia o le vasega o pulega a Saudi i le taunuuga o tagata faigaluega mai fafo ma tagata matitiva Saudi. I tulaga eseese, e moni lenei mea i soʻo se sosaiete ua faʻaleagaina e le tele o vaeluaga o vasega, ae i Saudi le mauoa, i totonu o latou fale puipui ma faleoloa tetele e nonofo ai se atunuu e matua ese lava mai le faitau aofaʻi o tagata malaga. O faʻatusatusaga sili ona lelei o loʻo fautua mai atonu o le kuata o le faitau aofaʻi o Saudi e nonofo i lalo ole laina mativa. E le tuʻuina atu e le malo o Saudi ni faʻamaumauga i luga o le mativa, ma o le faʻatupuina o le mataupu i faʻasalalauga lautele e matua matautia lava. I le 2011 Saudi blogger, Fera Bugnah, na taofia e le puipuiga. Lana solitulafono? Fausiaina o se vitio na faʻamauina ai nofoaga o le Al-Jaroudiya itumalo o Riyadh.
A o leʻi nofo i le Malo, sa ou faaaluina ni nai tausaga e aʻoaʻo ai i Korea i Saute. O le eseesega i le tamaoaiga o atunuu e lua, na pulea mo le tele o tausaga e taʻitaʻi pule, e matua ese lava. O le taimi lava na uma ai le Taua Lona Lua a le Lalolagi, sa matitiva Korea e pei o Nigeria i lena taimi. E le pei o Saudi Arabia, Korea e leai ni punaoa taua ma manuia i le vave atinaʻeina e ala i le fausiaina o se tamaoaiga sili ona puipuia lea na faafaileleina ai pisinisi a Korea seia oʻo ina latou sauni e tauva i le lalolagi atoa. O Korea i Saute na fa'aulufaleina i le faatoluina le saoasaoa o Peretania ma ua avea nei ma nofoaga autu tau tamaoaiga. E mafai e le pulega a Saudi, ioe, ona faʻaliliuina le tele o ana suauʻu tamaoaiga i le atinaʻeina o pisinisi fou. Nai lo o lea, o loʻo tumau pea le faʻalagolago tele o le atunuʻu i le gaosiga o le suauʻu, ma e itiiti lava se mafuaaga e talitonu ai o le a manuia le faʻavasegaina o lona tamaoaiga aʻo leʻi uma le suauʻu (poʻo le sili atu ona le lelei le suʻeina). O le tele o le tamaoaiga o le suauʻu ua faʻafeiloaʻi i lima o le aiga pule ma tagata maualuluga. E tele isi mea o loʻo teu faʻafaigaluegaina i le Iunaite Setete ma Europa i Sisifo - o se vaega ina ia mafai ai ona faʻatumauina le faatosinaga ma le lagolago i laumua i Sisifo. I le sili atu ma le tasi le taimi, na fesili mai ai tamaiti aʻoga a Saudi ia te aʻu: 'Vaai i Riyadh ma taʻu mai ia te aʻu - o fea le tupe suauʻu'? O se fesili lelei le fesili, atonu e iai se aso o le a valaauina ai taʻitaʻi o le Malo e faia se tala lelei.
O le Education Sham
E ui lava e leʻi mamao ese le faʻalavelave e pei o le feagai ai ma le mativa Saudi, ae sa ou le saunia foi mo mea moni o le polokalama aʻoaʻoga a Saudi. I Saudi, ua lauiloa lautele e leai se mea, sei vagana ai le faʻamautuina o le puipuiga malu, e faʻatautaia lelei. O loʻu taimi faigaluega i le Al-Imam Mohammad Ibn Saud Islamic University (ma, i se tulaga maualalo, IPA i Jeddah) faʻamaonia lenei mea. O le itu pito sili ona iloga o le iunivesite o le itiiti o galuega na foliga mai o loʻo faia. O le tulaga lea e faatatau i faiaoga Igilisi ma tamaiti aoga. (E le mafai ona ou faʻamatalaina e uiga i isi mataupu ae ua taʻitaʻia aʻu e talitonu e leʻo matua ese le tulaga).
O le tasi semesa na amata atoa le lima vaiaso na tuai ona o le pulega (o se iunivesite e tele punaoa) na le mafai ona maua se faasologa. E masani ona faaleaogaina vasega mo le leai o se mafuaaga; na le mafai ona oo atu faiaoga i le vasega, ma e toatele tamaiti e lei vaaia lava i le vasega seia oo i a latou suega faaiu. Mo le tele o vaega, o tamaiti aʻoga e fiafia ae matua le matutua mo latou tausaga. O loʻu manatu patino i le taimi e faapea o le tulaga maualalo o tamaitai ma le lautele o le faʻafaigaluegaina o tagata faigaluega fale atonu na fesoasoani e faʻatamaʻi tama talavou Saudi.
O se tasi o tulaga uiga ese o le tulaga i le iunivesite o le tele o taimi e sili atu le pule a tamaiti aʻoga nai lo faiaoga. O le tele o faiaoga e le o Saudi ae o tagata faigaluega mai isi setete Arapi. O le vaega pito sili ona tele o nei faiaoga e mai Aikupito (o le faʻaleagaina o tagata faigaluega Aikupito na mafua ai ona tetee i le ofisa a Saudi i Cairo). O le tulaga maualuga o Saudis o lona uiga e naʻo le tulaga maualuga o le pulega, oe o Saudis lava ia, e mafai ona faʻaaogaina soʻo se pule i luga o tamaiti aʻoga. O le aafiaga sili ona vaaia o le le atoatoa o le faiaoga na salalau, faʻatauvalea faʻatau, i totonu o vasega ma taimi o suʻega. I se tasi taimi, sa ou matauina ai se tamaitiiti aoga o faafesagai faaletino ma se faiaoga ona o le ita tele e faalavelave i ana taumafaiga e kopi i le taimi o se suega o le numera.
O le mafuaʻaga o lenei faʻafitauli o le fausaga tonu o le sosaiete a Saudi. O le paie o se tali sa'o lelei i le le sa'o o le faiga o a'oa'oga. O Saudi Arabia o loʻo tumau pea o se sosaiete faʻavae, ma e pei o lea ua pagatia i le cronyism. O le galue malosi ma le atamai e na o se sootaga vavalalata ma le manuia i le Malo. O le mea e sili ona taua o le mea e taʻua i le gagana Arapi o le 'wasta' - fesoʻotaʻiga i tagata taʻutaʻua e mafai ona faia mea. E tusa ai ma lena fa'amatalaga e leai se uiga e galue malosi pe a leai sau fa'ama'imau talu ai e le mafai ona e manuia i le galue malosi na'o oe. E tutusa foi, e le aoga le galue malosi pe afai e te maua - talu ai e te ono manuia e tusa lava pe e te punou i lalo pe leai. I se tasi aso na faamalamalamaina ai aʻu e se tagata aʻoga e uiga i le taua o le otaota i Saudi Arabia. Na ia taʻu mai ia te aʻu i ni nai tausaga talu ai na ia taufetuli ai i luga o se toeaina Yemeni i lana taavale. Na leiloa e le tamaloa ona vae uma e lua ma o lea ua ia faaaogaina se nofoa faataavalevale. Na taʻu mai e le tamaititi aoga ia te aʻu, ma le ataata, e ui lava na faasalaina o ia i le limasefulu sasa ma ni nai masina o le falepuipui, ae na mafai e lona tama ona faʻaaoga lona tama e fai ai le faʻasalaga "alu."
O le faatumauina o sootaga lelei ma le pulega o le iunivesite na faalagolago i le fetuunaiga i le faavalevalea o le tulaga. O lona uiga e le o le faamalosia o tamaiti aoga e galulue - o se auala mautinoa e faʻaosofia ai faitioga mai tamaiti aoga ma ono faʻateʻaina. E oo atu i lo'u semesa lona lua, ua ou fetuunai atoatoa i lenei tulaga uiga ese. Ae peitai, o se uo fou, e igoa ia Eric, e leai. Sa tausisi la’u uo e manatu mamafa i le galuega ma faaoso le ita o ana tamaiti aoga e ala i le faalavelave ia latou talanoaga ma su’ega i luga o le upega tafailagi i luga o a latou telefonipoto i le taimi o le vasega. I se tasi aso na valaau mai ai le ulu o le matagaluega i lona ofisa e fesili mai i laʻu fautuaga “o le a le mea e fai ia Eric?” Na ia faamalo mai iā te aʻu mo le avea ma “se faiaʻoga e sili ona lelei” o lē sa “alofagia” e tamaiti aʻoga a o faitioina “le uiga leaga” o Eric. I lenei faiga fa'aletonu, na fa'atupu ai e Eric le fa'a'ono'ono e ala i le taumafai e fai lana galuega a'o viia a'u mo le tu'u fua atu o tamaiti a'oga.
Ua leai se taimi
O le toʻatele o tagata matutua atu o Saudis na ou feiloaʻi i ai na foliga mai na faʻamavae, ma i nisi tulaga na foliga faʻamaualuga i le faʻasao o le sosaiete a Saudi. Ae ui i lea, e masani ona faʻaalia e aʻu tamaiti aʻoga lo latou le fiafia i le siosiomaga faʻalavelave faʻaagafesootai ma le leai o ni saolotoga sili ona taua. Na latou faitioina faalauaitele le sauaina o tamaitai, faanoanoa ona o le leai o se faatemokalasi i totonu o le atunuu, ma faitio i le faʻasalaga a le aufaasālalau. E itiiti lava nofoaga e mafai ai e talavou Saudis ona faʻaalu taimi faʻatasi i nofoaga faitele. E i ai, ioe, e leai ni pa, ma o faleaiga uma ma faleaiga ua vaevaeina i vaega 'aiga' ma 'alii nofofua'. O lenei faavalevalea ua oo lava ina oo atu i faleoloa faatauga. O fata o McDonalds ma Subway o loʻo i ai ni vase palasitika e puipuia ai le amio lelei o fafine Saudi. E leai ni fale tifaga i totonu o le atunuʻu, ma ua faʻasalaina le initaneti. [2] I le leai o so'o se nofoaga e mafai ona fa'apotopoto ai ali'i ma tama'ita'i Saudi, e o atu tagata Saudi i ni mea fa'apitoa e feiloa'i ai. Mo se faʻataʻitaʻiga, i Riyadh nisi supamaketi 24-itula ua lauiloa o nofoaga folau e o atu ai alii ma tamaitai talavou Saudi e siaki e le tasi le isi. O tamaitai Saudi, poʻo le mea moni, e masani ona ofuina i le veli atoa ma le abaya. O le tausisia o manatu a Saudi o le tauagafau i laei e fesoasoani ai i tamaitai e aloese mai manatu le lelei a le 'Komiti mo le Faalauiloaina o le Amiotonu ma le Puipuia o le Amiotonu' - o le upu sili ona manaia a leoleo lotu inosia.
E ese mai i le amana'ia atili e tamaiti a'oga le uiga ese o le setete o Saudi i aso nei e foliga mai e masani ai le tele o tama talavou Saudi. I le le maua o le avanoa e talanoa ai ma i latou, e le mafai ona ou fai atu pe faʻafefea ona vaʻaia e tamaitai Saudi lo latou atunuu. O le siosiomaga i totonu o le atunuu e tutusa ma le mea ou te mafaufauina i tausaga mulimuli o le Siamani Democratic Republic tuai. O loʻo i ai se lagona faʻaalia o le le tonu faifai pea o le sosaiete, faʻaalia o le aufaasālalau i totonu o le atunuʻu o se pepelo atoatoa, ma le lautele o le malamalama e faʻapea o isi mea e sui ai le faiga o loʻo iai nei. E ui lava i le taofiofia a le setete ma le lagolago mausali a Sisifo, e faigata ona talitonu e mafai e sea sosaiete ona tumau mo se taimi umi atu. O se tasi o sosaiete sili ona saua i le lalolagi atonu o loo ola i taimi nono.
Alex Doherty o se tasi na faavaeina Poloketi Agavale Fou ma se tamaititi fa'au'u i le matagaluega o Taua a le King's College London. Sa ia tusi mo Z Magazine ma Tatala Temokalasi faatasi ai ma isi lomiga. E mafai ona e mulimuli ia te ia i luga ole twitter @alexdoherty7
Faamatalaga:
[1] O le upu autu iinei o le 'aloaia' o lona uiga o loʻo faʻaauau pea le faiga i Bahrain ma le faʻaleagaina o tagata faigaluega mai fafo e taatele.
[2] O le fa'ata'ita'iina o luga ole initaneti e itiiti sona a'afiaga talu ai e mafai e le au fa'atekonolosi talavou a Saudis ona faigofie ona aloese mai nei tapula'a e fa'aaoga ai sui sui.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo