“I totonu o nuu uma a Amerika e eseese lava ou manatu faapolokiki. O se tasi o mea sili ona paolo o nei tagata saoloto. O se vaega le tautala i le tele o mataupu, sefulu tikeri i le agavale o le ogatotonu i taimi lelei, sefulu tikeri i le itu taumatau o le ogatotonu pe afai e aafia ai i latou lava.”
—Phil Ochs, Folasaga i le “Alofa Mai ia te A'u, O A'u o le Liberal” i luga o le album ola, Phil Ochs i le Koneseti (1966)
O le tele o tagata fa'alilolilo fa'aalia e sili atu nai lo le "sefulu tikeri i le taumatau o le ogatotonu" e tusa ai ma le mafaufau. Faatasi ai ma le 1980 palota a Ronald Reagan, ma sili atu ona mulimuli i le 9/11 i le 2001, o le Iunaite Setete ua agai mamao atu i le itu taumatau ma o le tele o tagata saoloto ua latou taliaina, e masani ona le iloa, se vaaiga taumatau i le tele o itu o sosaiete, e aofia ai le mafaufau.
Fa'atuina psychiatry sa lagolagoina fa'asolopito e le au faipule e fa'afoliga mo le fa'amalieina o mana'oga o tagata maualuluga ina ia fa'atumauina le fa'atupu fa'aagafesootai ma tulaga fa'apolokiki. Ua ausia e le psychiatry manaʻoga o tagata maualuluga e ala i ona uiga eseese-ua faʻamaonia e le faʻasaienisi faʻasaienisi-o mafatiaga faʻalagona ma amioga uiga ese pe faʻafefe e mafua mai i faʻaletonu o le biochemistry taʻitoʻatasi ma genetics, nai lo le faʻaleagaina ma faʻalavelave faʻalapotopotoga na faia e le au faipule.
I aso ua tuanaʻi, o le itu taumatau o le mafaufau o le mafaufau o le tagata lava ia - i le tuʻufaʻatasia ma le tuʻufaʻatasia o le lotonuu lea e manaʻomia ai se faitau aofaʻi atoa e faʻafetaui lelei manaʻoga o ana pulega faʻa-letete-ua iʻu ai i faiga faʻavae o le sterilization i le Iunaite Setete ma, e pei o le tulaga. i le Nazi Siamani, euthanasia/fasioti tagata.
E ese mai i le vaaiga a le tagata lava ia, o le itu tauagavale o le aʻa o le tele o mea e masani ona taʻua o le "maʻi o le mafaufau" o se sosaiete faʻaleagaina ma faʻaesea-o se tasi ua faʻatulagaina e faʻafetaui ai na o manaʻoga o tagata mauoa ma malolosi ma e le'i fuafuaina e fa'afetaui mana'oga o isi tagata uma mo le tuto'atasi, anoa, ma le nu'u moni. Aʻo leʻi oʻo i le 1980s, e le o se mea faʻapitoa le faʻaalia o se taua faʻataʻitaʻiga taumatau-agavale sa i ai i le mafaufau (e pei ona i ai i aʻoaʻoga ma le tele o isi vaega o sosaiete).
I le 1950s, 1960s, ma le 1970s, o le agavale anti-authoritarian psychoanalyst/social psychologist Erich Fromm sa nofoia se nofoaga iloga i le sosaiete a Amerika, e oo lava fa'atalanoaina e Mike Wallace ile ABC i le 1958. I Fromm's Le Sosaiete Sane (1955), na ia ofoina mai ai se manatu faʻale-aganuʻu o aso nei o le a iʻu ai i lona faʻaesea atoatoa e ala o faasalalauga masani, e pei ona ia taʻua: "O le Nationalism o lo tatou tulaga faʻaleagaina, o lo tatou ifo i tupua, o lo tatou valea. O le 'Patriotism' o lana tapuaiga. . . . o le uiga o le ‘lotonuu’ o le uiga lena e faamuamua ai lona lava malo nai lo tagata, nai lo mataupu faavae o le upumoni ma le faamasinoga tonu.”
Na faitioina ma le malosi e Fromm le galuega o le soifua maloloina o le mafaufau: "I aso nei, o le galuega a le mafaufau, mafaufauga ma le mafaufau e lamatia ai le avea ma meafaigaluega i le faʻaogaina o le tagata. . . . Peitaʻi, e toʻatele fomaʻi mafaufau ma fomaʻi e mumusu e talia le manatu faapea o le sosaiete atoa atonu e lē o iai se mafaufau lelei. Latou te talitonu o le faʻafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau i totonu o se sosaiete ua naʻo le numera o tagata 'e leʻi fetuutuunai', ae le o le faʻafitauli o le le fetuunaʻi o le aganuu lava ia."
I aso nei, o Erich Fromm e toetoe lava a le amanaiaina, ma i le tulaga e faitau ai e tamaiti aʻoga o le mafaufau soʻo se mea e uiga ia te ia i totonu oa latou tusi, e masani lava ona taʻua o ia o se "neo-Freudian" ae le o se faatemokalasi-socialist ma se tagata e tetee i le pule a le malo. sosaiete ma le mafaufau.
O le “tuusau masani” o le faaupuga apaau taumatau, ae faimai foi Se Glossary of Political Economy Terms, o le "lagolago malosi mo vaega autu o le tulaga lautele ma le tamaoaiga o loʻo i ai nei, talia uma (pe toetoe lava o mea uma) o ona le tutusa o le tamaoaiga, tulaga ma avanoa." I lenei uiga o le manaʻomia o le tausisia o le faʻatonuga o loʻo i ai nei ma ona faʻatonuga o tulaga ma avanoa, o le Stalinism foi o le itu taumatau; e ui lava atonu o le a itiiti le fenumiai o le a faaigoaina o se tulaga faapea lotomalie ma pule pule.
I le lalolagi o alamanuia, i le tulaga o le usitaʻi le fesiligia o le pule o le masani lea i totonu o se sosaiete o le lautele lea e faʻaaogaina ai le psychopathologizing o le le usitaʻi. O le uiga masani o le mafaufau o se faitau aofaʻi o loʻo naunau e pule faʻapea, ou te talitonu, o le fefe ma le inoino i soʻo se mea e tupu ai feeseeseaiga ma le vevesi - pe o le eseesega, faatemokalasi, poʻo le tetee. O lenei fefe ma le ita e mafua ai le taliaina o mafuaaga mo le tafiesea o nei punavai o le vevesi.
O le itu agavale e tetee atu i faiga faaupufai o le 1960s ma le amataga o le 1970s na fausia ai tulaga mo le manuia o le gay activism e faasaga i le American Psychiatric Association ma mo le aveesea, i le 1973, o le tauatane o se tasi o faaletonu o le mafaufau a le APA. Ae ui i lea, e oʻo atu i le 1980, o le sili atu le saʻo o le sosaiete a Amerika na talia le APA DSM-3(1980) o le folafolaga o le tetee i tamaiti ma tupulaga talavou o se maʻi mafaufau lea e taʻua o le "faʻalavelave faʻalavelave faʻafeagai" (ODD).
O mea ua taʻua o "faailoga" o le ODD e aofia ai "e masani ona finau ma tagata pule" ma "e masani ona tetee malosi pe mumusu e usitaʻia talosaga mai pulega poʻo tulafono." O le fa'ailogaina o tupulaga talavou o lē o tamaiti ia na taʻua muamua e le sosaiete "tagata solitulafono," a o faia e tupulaga talavou amioga solitulafono ua faailogaina i le "amio le atoatoa" (CD). I le psychiatry, ODD ma CD e pa'ū uma i lalo o le faamalu faʻavasegaina "faʻalavelave amio faʻalavelave," lea o le taimi nei o le faʻavasegaga sili ona taatele o tamaiti ma talavou. vaila'au fa'atasi ma vaila'au fa'ama'i.
E ui e mafai e tamaiti ODD ona faʻatupu vevesi tele i totonu o aiga ma aʻoga, o le toʻatele o nei tupulaga talavou o le ituaiga lava lea o tamaiti ua matutua i ni tagata matutua e tetee i le pule (e aofia ai le tele o tagata taʻutaʻua e teteʻe i pulega o loʻo ou faʻaalia i totonu. Teteeina o le Puleaina o le Pulega) o ē e lototele e luʻi ma tetee atu i pulega faasolitulafono.
E manaʻomia e Phil Ochs le alofa-me saʻoloto ona talitonu e latou te faapalepale atoatoa ma e le mafai ona latou taʻutino atu latou te le faapalepale pe a oʻo mai i nisi ituaiga o tetee "pe a aafia ai i latou lava," e pei ona ia matauina. O lana "Alofa mai ia te Au, O aʻu o se Liberal" ua aumaia ai le fale lenei:
Na ou tagi ina ua latou fanaina Medgar Evers
Na tafe ifo loimata i lo'u tua
Ma sa ou tagi ina ua latou fanaina Mr. Kennedy
E pei ua maliu lo'u tama
Ae na maua e Malcolm X le mea o loʻo oʻo mai
Na ia maua le mea na ia talosagaina i lenei taimi
Ia alofa mai ia te au, alofa mai ia te au, alofa mai ia te au, o aʻu o se tagata saoloto
Talu ai ona o le alofa-a'u saoloto e matua mautinoa lava i lo latou faapalepale, latou te talitonu o mea e le fiafia ai i latou e tatau onaose amioga solitulafono po'o se gasegase o le mafaufau e mana'omia ai le falepuipui po'o se togafitiga.
Na taʻu mai e se “tagata ua sao mai le mafaufau” ia te aʻu i se tasi taimi, “E tofu uma lava i tatou ma se Nasi i totonu ia i tatou,” ma sa ia moomoo maimau pe ana maua e tagata alofa-alofa ia te au sina lotomaulalo—aemaise lava, pe a na ona taʻutino atu e tagata alofa-aʻu saʻoloto e faapea. O amioga na latou fa'amalosi ai, atonu o le a latou o ese mai ia te ia nai lo le "taulimaina" o ia. E masani ona taʻua i le va o tagata o loʻo sao mai le mafaufau o loʻo saili e toe faʻaleleia pe soloia le mafaufau, o le manatu lenei a CS Lewis: "Mai pulega saua uma, o se pule sauā e faia ma le faamaoni mo le lelei o ona tagata afaina atonu e sili atu ona sauā."
O le tele o tala faasolopito o le mafaufau e maasiasi mo fomaʻi mafaufau, ma o lea latou te faʻamoemoe e talitonu tagata lautele o faiga faʻapitoa o le mafaufau o loʻo i ai nei o se matua alu ese mai, mo se faʻataʻitaʻiga, o se tasi 1940s felafolafoaiga faiga faʻavae.O le 1942 'Euthanasia' Felafolafoaiga i le Amerika Journal of Psychiatry,” na tusia e le tagata suʻesuʻe o le mafaufau o Jay Joseph, o loo talanoaina ai ni tala se tolu na aliaʻe i se lomiga i le 1942 o le tusi talaaga faapolofesa lauiloa, le Amerika Journal of Psychiatry. I le tusiga muamua, na finau ai le fomaʻi o le neurologist Foster Kennedy e tatau ona faʻaumatia tagata 'faʻavaivai', lea na teena e le fomaʻi o le mafaufau Leo Kanner, o le na finau faasaga i le euthanasia. I le mataupu lona tolu, na taʻua ai e Iosefa, “O se faatonu e leʻi sainia e talanoaina ai nei tulaga na manino le itu ma Kennedy: o le 'euthanasia' o le a talafeagai i nisi tulaga, ma o le tetee o matua i lenei faiga e tatau ona avea ma autu o popolega o le mafaufau."
O Iosefa o se tasi o nai tagata suʻesuʻe suʻesuʻe a Amerika o loʻo faʻaauau pea ona faʻamaonia le pseudoscience i tua atu o suʻesuʻega masaga ma aʻoaʻoga faʻaletonu o le mafaufau. Ae ui i lea, i fafo atu o se lalolagi itiiti o le au suʻesuʻe o le mafaufau ma le fomaʻi o le mafaufau lea e maualuga ai le faʻaaloalogia o Iosefa, e le o lauiloa tele o ia. I se faatusatusaga, e oo lava i le 1980s, sa tumau pea le lauiloa o saienitisi faʻaagafesootai o latou tusi na lomia e le au faʻasalalau tetele ma na faʻamalamalamaina le sootaga i le va o le mea na taʻua o le "New Right" ideology ma biochemical-genetic defect theories.
Le tusi 1984 E leʻo i totonu o tatou Genes: Biology, Ideology, and Human Nature na tusia e le evolutionary geneticist RC Lewontin, neurobiologist Steven Rose, ma le psychologist Leon Kamin. Latou te amata i le faʻamalamalamaina o manatu faʻapolokiki o loʻo i tua o le faʻaleagaina o tagata taʻitoʻatasi biochemical/genetic determinism: “Biological determinism (olaola) ua avea ma auala mamana e faʻamatalaina ai le le tutusa o le tulaga, tamaoaiga, ma le malosi i sosaiete faʻapisinisi faʻaonaponei. . . . O le fa'atonuga fa'ale-aganu'u o se faiga malosi ma fetu'una'i o le 'tu'ua'ia le tagata manu'a." I le taimi o lona lomiga, E le o totonu o Tatou Kene na maua le viia mai tagata lauiloa lautele e pei o le tagata suʻesuʻe o Ashley Montagu ma le paleontologist Stephen Jay Gould (o le na faitioina foi le pseudoscience i tua atu o le gafataulimaina o le atamai i lana tusi 1981. Le Fua sese a le Tagata).
E ui lava i tala faasolopito, o aʻoaʻoga faʻaleagaina o tagata taʻitoʻatasi a le mafaufau ua fetaui ma manaʻoga o le fausaga o le malosi atoa e ala i le sailia o le mafuaʻaga o amioga faʻatupu vevesi i faʻaletonu o se tagata nai lo faʻaletonu o le sosaiete, o le mafaufau o le mafaufau o le le atoatoa o le paleni o vailaʻau ua faʻatuputeleina le ausia o manaʻoga o tasi le malosi tele i le au faipule, Big Pharma.
Amata i le faaiuga o le 1980s, psychiatry faatau atu ma le malosi le manatu e faapea o le atuatuvale na mafua ona o le faaletonu o le tagata lava ia o se vailaʻau le paleni-aemaise lava e le lava le neurotransmitter serotonin-lea e mafai ona "faʻasaʻo" ma filifili serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) pei ole Prozac , Paxil, ma Zoloft. O le aʻoaʻoga lea na faʻamaonia ai tagata faʻanoanoa Amerika e le talafeagai lēave SSRI. Ae ui i lea, o loʻo faʻapea mai le falemaʻi faʻapitoa e masani lava ona iloa e le moni lenei aʻoaʻoga faʻamaʻi-imbalance ma o se "tala faʻasolopito i le taulaga," o le faaupuga na faʻaaogaina e Ronald Pies, Faʻatonu Sili o le Emeritus. le mafaufau Times o taʻua i le 2011, “O le mea moni, o le manatu o le 'lē paleni o kemikolo' sa masani lava o se ituaiga o talatuu i le taulaga—e leʻi avea lava o se aʻoaʻoga na matuā faatūina e fomaʻi mafaufau lelei.”
E ui lava o lenei aʻoaʻoga faʻaletino-le paleni o le mea moni fa'aleagaina e saienitisi i le 1990s, ua matua faʻatau atu e le fomaʻi maʻi ma kamupani vailaʻau o loʻo faʻaauau pea ona talitonuina le lautele e le gata i le tele o gasegase ae e oʻo lava i le tele o fomaʻi faʻatonu.
Talu mai le 1980s, ua faʻateleina le nofoia o le mafaufau e Big Pharma, faʻamaumau i le tele o tusi, e aofia ai. Psychiatry i lalo o le A'afiaga (2015). Ua fa'aogaina e le Big Pharma le psychiatry mo le maketiina ma le fa'atau atu e ala i le fa'atonutonuina e ala i fa'atupega: matagaluega a le iunivesete psychiatry; api talaaga faapolofesa a le mafaufau; psychiatrist "taʻitaʻi mafaufau" o loʻo faʻalauiloaina suʻesuʻega fou ma togafitiga o vailaʻau; ma le American Psychiatric Association lava ia. Ua ta'ua le tusi lesona a le su'esu'ega a le Psychiatry DSM(faasalalauina e le APA), ma taitasi DSMtoe fa'aopoopoina fa'ama'i fou o le mafaufau e fa'alautele ai le maketi o vaila'au fa'afoma'i. I le 2012, PLOS Medicinelipotia, “69% o le DSM-E to'a 5 sui o le vaega faigaluega o lo'o lipotia mai o lo'o i ai so'otaga i le fale talavai."
I le fa'aliliuga o le "Love Me, I'm a Liberal" o lo'o i luga Phil Ochs i le Koneseti, ina ua uma ona usu e Ochs lana fuaiupu muamua (lea na ou taʻua muamua), na ia faasalaveia puupuu lana pese e fesili atu i lana aofia, “Maua?” O lana au maimoa muamua i le itu tauagavale na aofia ai le saʻoloto ma le sili atu ona tetee i pulega-le tutusa tutusa lea e faitauina i aso nei. CounterPunch—ma o le saafiafiga ia Phil, o le a ou faaiu i le fesili atu, “Maua?”
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo