Na duizenden jaren oefenen had je je misschien kunnen voorstellen dat alle mogelijke manieren om pijn te veroorzaken al waren bedacht. Maar je mag het menselijk vermogen tot uitvindingen nooit onderschatten. We ontdekken nu dat Amerikaanse ondervragers een nieuwe manier hebben gevonden om een mens te vernietigen.
Vorige week brachten advocaten die optraden voor Jose Padilla, een Amerikaans staatsburger die werd vastgehouden als 'vijandelijke strijder', een video vrij waarin een missie vol dodelijke risico's te zien was: hem naar de gevangenistandarts brengen. Een groep gemaskerde bewakers in oproeruitrusting boeide zijn benen en handen, blinddoekte hem met een verduisteringsbril en sloot zijn gehoor af met een koptelefoon, en marcheerde hem vervolgens door de gevangenisgang.
Is Padilla echt zo gevaarlijk? Integendeel: zijn bewakers omschrijven hem als zo volgzaam en inactief dat hij voor 'een meubelstuk' kan worden aangezien. Het doel van deze maatregelen leek het in stand houden van het regime waaronder hij ruim drie jaar had geleefd: totale zintuiglijke deprivatie. Hij zat in een verduisterde cel en kon daarbuiten niets zien of horen. Het belangrijkste was dat hij geen menselijk contact had gehad, afgezien van het feit dat hij af en toe door zijn ondervragers van de muur werd gestoten. Als gevolg hiervan lijkt hij zijn verstand te hebben verloren. Ik bedoel dit niet metaforisch. Ik bedoel dat zijn geest er niet meer is.
De forensisch psychiater die hem heeft onderzocht, zegt dat hij 'de aard en gevolgen van de procedure tegen hem niet inziet, niet in staat is hulp te verlenen aan een raadsman, en beperkingen heeft in zijn redenering als gevolg van een psychische aandoening, dat wil zeggen posttraumatische stress'. stoornis, gecompliceerd door de neuropsychiatrische effecten van langdurige isolatie'. Jose Padilla lijkt een lobotomie te hebben ondergaan: niet medisch, maar sociaal.
Als dit een poging was om informatie te verkrijgen, was deze niet effectief: de autoriteiten hielden hem drieënhalf jaar lang zonder aanklacht vast. Vervolgens lieten ze, bedreigd door een uitspraak van het Hooggerechtshof, plotseling hun beweringen vallen dat hij probeerde een vuile bom tot ontploffing te brengen. Ze hebben hem nu beschuldigd van enkele vage en minder ernstige misdrijven die te maken hebben met steun aan terrorisme. Het is onwaarschijnlijk dat hij de enige persoon is die aan dit regime wordt onderworpen. Een andere 'vijandelijke strijder', Ali al-Marri, beweert onderworpen te zijn geweest aan hetzelfde totale isolement en zintuiglijke deprivatie, in dezelfde marinegevangenis in South Carolina. God weet wat er wordt gedaan met mensen die zijn verdwenen in de buitenlandse oubliettes van de CIA.
Dat de VS routinematig en systematisch martelt terwijl ze hun ‘oorlog tegen het terrorisme’ voortzetten, kan niet langer serieus worden betwist. Het Detainee Abuse and Accountability Project (DAA), een coalitie van academici en mensenrechtengroeperingen, heeft het misbruik of de moord op 460 gevangenen in Amerikaanse militaire gevangenissen in Afghanistan, Irak en Guantanamo Bay gedocumenteerd. Dit is noodzakelijkerwijs een conservatief cijfer: veel gevallen zullen niet worden geregistreerd. De gevangenen werden geslagen, verkracht, gedwongen zichzelf te mishandelen, gedwongen 'stressposities' aan te nemen, en onderworpen aan langdurig slaapgebrek en schijnexecuties.
De New York Times meldt dat gevangenen die door het Amerikaanse leger op de vliegbasis Bagram in Afghanistan werden vastgehouden, tot wel dertien dagen moesten staan met hun handen aan het plafond vastgeketend, naakt, met een kap op en niet in staat om te slapen. De Washington Post beweert dat gevangenen op dezelfde vliegbasis ‘gewoonlijk werden geblinddoekt en tegen muren geworpen, in pijnlijke posities vastgebonden, blootgesteld aan harde geluiden en verstoken van slaap’, terwijl ze, net als Padilla en de aankomsten in Guantánamo, ‘in zwarte kappen of spuitbussen werden vastgehouden’. -geschilderde bril'.
Alfred McCoy, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Wisconsin-Madison, stelt dat de foto's die zijn vrijgegeven uit de Abu Ghraib-gevangenis in Irak de standaard marteltechnieken van de CIA weerspiegelen: 'stressposities, sensorische deprivatie en seksuele vernedering'. De beroemde foto van de man met de kap die op een doos staat, met draden aan zijn vingers, laat zien dat twee van deze technieken tegelijk worden gebruikt. Hij kan het niet zien en heeft geen idee hoeveel tijd er is verstreken of wat er nog gaat komen. Hij staat in een klassieke stresspositie, die enkele uren wordt vastgehouden, wat ondragelijke pijn veroorzaakt. Het lijkt erop dat hem is verteld dat als hij zijn armen laat vallen, hij zal worden geëlektrocuteerd. Wat er mis ging in Abu Ghraib is dat iemand foto’s maakte. Voor de rest gebeurde alles volgens het boekje.
Noch het leger, noch de civiele autoriteiten hebben zich veel moeite getroost bij het onderzoeken van deze misdaden. Een paar hele kleine vissen zijn gevangengezet; een paar anderen hebben een boete gekregen of zijn in rang verlaagd; in de meeste gevallen zijn de autoriteiten er niet in geslaagd een onderzoek in te stellen of tot vervolging over te gaan. De DAA wijst erop dat er nog geen enkele officier ter verantwoording is geroepen voor martelingen door zijn ondergeschikten. Amerikaanse folteraars lijken straffeloosheid te genieten, totdat ze dom genoeg zijn om foto's van elkaar te maken.
Maar Padilla's behandeling weerspiegelt ook een andere glorieuze Amerikaanse traditie: eenzame opsluiting. Ongeveer 25,000 Amerikaanse gevangenen worden momenteel in isolatie vastgehouden – een straf die in andere democratieën slechts zelden wordt toegepast. Op sommige plaatsen, zoals de federale gevangenis in Florence, Colorado, worden ze vastgehouden in geluiddichte cellen en zien ze misschien jarenlang nauwelijks een ander mens. Ze mogen door niemand worden aangeraakt of aangeraakt. Sommige mensen worden in de VS al meer dan twintig jaar in eenzame opsluiting vastgehouden.
In Pelican Bay in Californië, waar 1,200 mensen in de isolatievleugel worden vastgehouden, worden de gevangenen 22 en een half uur per dag in kleine cellen opgesloten en vervolgens vrijgelaten op een ‘oefenterrein’ voor ‘recreatie’. De tuin bestaat uit een betonnen put van ongeveer 3.5 meter lang met muren van 6 meter hoog en een metalen rooster aan de hemel. De recreatie bestaat uit alleen heen en weer lopen.
De resultaten zijn grotendeels zoals je zou verwachten. Zoals National Public Radio onthult, bevindt meer dan 10% van de isolatiegevangenen in Pelican Bay zich nu op de psychiatrische afdeling, en is er een wachtlijst. Volgens dr. Henry Weinstein, een psychiater die hen bestudeert, lijden gevangenen in eenzame opsluiting aan 'geheugenverlies, ernstige angstgevoelens, hallucinaties en wanen... onder de ernstigste gevallen van zintuiglijke deprivatie worden mensen gek.' Mensen die er slecht en gevaarlijk in gingen, komen er ook gek uit. De enige twee onderzoeken die tot nu toe zijn uitgevoerd – in de staat Texas en de staat Washington – laten beide zien dat de recidivecijfers onder gevangenen die in eenzame opsluiting worden vastgehouden slechter zijn dan onder degenen die zich met andere gevangenen mochten mengen. Als we de VS zouden beoordelen op basis van hun strafrechtelijk beleid, zouden we een vreemd beest waarnemen: een christelijke samenleving die noch in vergeving, noch in verlossing gelooft.
Uit dit verrukkelijke experiment lijken Amerikaanse ondervragers een nuttige les te hebben getrokken: als je de geest van een man wilt wissen, ontneem hem dan het contact met de rest van de wereld. Dit heeft niets te maken met het verkrijgen van informatie: allerlei vormen van marteling – fysiek of mentaal – hebben tot gevolg dat mensen alles zullen zeggen om er een einde aan te maken. Het gaat over macht en de opwindende ontdekking dat onder de juiste omstandigheden de macht van de ene man over de andere onbeperkt is. Het is een toegeeflijkheid die de daders verandert in alles wat ze beweren te confronteren.
President Bush beweert dat hij een oorlog voert tegen bedreigingen van de 'waarden van beschaafde naties': terreur, wreedheid, barbarij en extremisme. Hij vroeg de ondervragers van zijn land om te ontdekken waar dit kwaad verborgen is. Ze zouden zichzelf moeten feliciteren. Het lijkt erop dat ze erin zijn geslaagd.
www.monbiot.com