Sors: In-Nazzjon
Hemm ħafna raġunijiet li r-rebħa qawwija ta’ Gabriel Boric, membru tal-Kungress millennarju xellugi, fl-elezzjonijiet presidenzjali taċ-Ċilì se ssir eku ferm lil hinn mill-fruntieri ta’ dak in-nazzjon Andin.
Fi żminijiet li raw iż-żieda allarmanti tal-awtoritarjaniżmu madwar id-dinja, hija kawża ta’ ċelebrazzjoni li l-votanti Ċileni rrifjutaw mhux biss lill-avversarju ta’ Boric, il-faux-populist ultrakonservattiv, José Antonio Kast—ammiratur tal-eks dittatur tal-pajjiż, il-Ġen. Augusto Pinochet—iżda wkoll il-messaġġ ta’ biża’ u intolleranza ta’ Kast kontra l-immigranti, tradizzjonalista, kontra l-abort, liġi u ordni.
Daqstant sinifikanti globalment huwa li l-kompatrijotti tiegħi għażlu f’Boric mexxej li, ta’ 35 sena, se jkun l-iżgħar president fl-istorja taċ-Ċilì, xi ħadd li jinkorpora l-emerġenza ta’ ġenerazzjoni ġdida fuq il-pjaneta mnikkta tagħna. Il-kawżi li jemmen fihom huma dawk iż-żgħażagħ kullimkien li qed jiġġieldu għalihom madwar id-dinja: l-ekwità tas-sessi, l-emanċipazzjoni tan-nisa u l-popli indiġeni, it-tmiem tal-brutalità tal-pulizija u l-politiki ekonomiċi neoliberali, l-approfondiment tad-demokrazija u d-drittijiet ċivili u, fuq kollox , azzjoni urġenti dwar it-tibdil fil-klima.
Iżda bħall-militanti f’postijiet oħra, Boric ukoll iħabbat wiċċu ma’ ostakli kbar sabiex iwettaq il-bidliet kruċjali li, fil-każ taċ-Ċilì, huma meħtieġa biex jiżguraw ġustizzja u dinjità għall-maġġoranza traskurata tal-pajjiż. Minkejja l-marġini abbundanti tar-rebħa ta’ Boric b’56 fil-mija tal-voti u l-akbar total fl-istorja tal-pajjiż, it-triq li jmiss mhux se tkun faċli. Wara kollox, 44 fil-mija tal-elettorat ivvota lil xi ħadd retrograd daqs Kast, li, bħal awtokratiċi f’nazzjonijiet oħra (Trump, xi ħadd?), warrab u devora l-elementi potenzjalment liberali tal-partiti tradizzjonali tal-lemin. U se jkun hemm bżonn li jiġu nnegozjati riformi kbar f’Kungress fejn il-koalizzjoni radikali li tappoġġja lill-president li ġej—flimkien ma’ alleati fuq iċ-ċentru-xellug—bilkemm ikollha maġġoranza operabbli.
Boric jiffaċċja wkoll pajjiż mifni mill-pandemija u kriżi ekonomika qawwija—b'atturi ekonomiċi u soċjali sodi mhux lesti jirrinunzjaw il-privileġġi tagħhom, li huma aktar milli lesti li sabotaġġ tentattivi biex iqassmu mill-ġdid il-poter u d-dħul. Pressjoni mill-bażi radikali tiegħu biex imur aktar malajr, Boric fl-istess ħin ikollu jindirizza sejħiet biex imur aktar bil-mod minn alleati moderati meħtieġa biex iwettqu aġenda estremament kuraġġuża ta 'bidliet strutturali. Diġà hemm sinjali ominjużi minn membri tal-elite finanzjarja u industrijali taċ-Ċilì—u minn ħafna esperti milquetoast—li l-president futur għandu jillimita l-miri ambizzjużi tiegħu.
Madankollu nibqa' kawt ottimist.
Parzjalment, dan ġej mill-kwalitajiet eċċezzjonali tal-president li jmiss taċ-Ċilì. Boric kien iffalsifikat fil-protesti tal-istudenti ta’ 10 snin ilu—u żamm fidu mal-prinċipji ta’ dik il-ġlieda, u evita t-tentazzjoni li jiġi korrotta u domestikat minn dawk fil-poter. Tgħallem ukoll il-valur tal-flessibbiltà. Huwa inkuraġġanti li narah daqshekk miftuħ għad-djalogu, li jinnota r-rieda tiegħu li jagħraf l-iżbalji u jipproklama lilu nnifsu bħala xi ħadd—kif qal fid-diskors tar-rebħa—li jisma’ aktar milli jitkellem. Qatt ma tissottovaluta l-kapaċità li jirbaħ ta’ mexxej b’kompassjoni ġenwina għal dawk li jbatu, li jistrieħu fuq id-don uniku ta’ kuraġġ u ġenerożità minn sħabu l-bnedmin.
Fattur ieħor favur Boric huwa li Konvenzjoni Kostituzzjonali (li kien strumentali fil-ħolqien) qed, f'dan il-mument stess, tiddiskuti Magna Carta ġdida biex tissostitwixxi l-Kostituzzjoni Ċilena frawdolenti mbuttata fl-1980 minn Pinochet u li minn dak iż-żmien waqqaf ir-riformi. Il-proċess bla preċedent tal-immaġina mill-ġdid ta’ kif in-nazzjon għandu jiġi rregolat, ta’ kif jista’ jwettaq il-ħolma li ssir soċjetà tassew inklużiva, qed isir minn delegati li jirrappreżentaw id-diversità immensa tal-poplu Ċilen. Il-konvenzjoni għandha parità ta' rappreżentanti irġiel u nisa, hija ppreseduta minn mara indiġena, u tinsab fi triqitha biex teħles liċ-Ċilì mill-qawwiet legali u ideoloġiċi persistenti tal-wirt ta' Pinochet. Ħadet ukoll uġigħ biex tagħmel id-deliberazzjonijiet tagħha parteċipattivi u bbażati fuq il-komunità—prattika li tikkoinċidi ma’ u ssaħħaħ l-istinti u l-esperjenzi ta’ Boric stess.
Bl-istess mod promettenti għas-suċċess ta' Boric huwa li ż-żieda trijonfanti tiegħu tiġi f'mument ta' awspiċju għax-xellug Latino-Amerikan. L-Arġentina, il-Bolivja, u l-Perù, it-tliet nazzjonijiet li jmissu maċ-Ċilì, bħalissa huma mmexxija, madankollu b’mod inċert u prekarju, minn amministrazzjonijiet tax-xellug. Iktar ’il bogħod, l-elezzjoni ta’ mara soċjalista bħala president tal-Honduras u l-probabbiltà li l-progressiv Lula da Silva se jegħleb lil Joao Bolsonaro (buddy, anzi, ta’ Kast) huma sinjali oħra ta’ bidliet kbar fl-orizzont. Gvernijiet tal-lemin fl-Ekwador u l-Kolombja jinsabu fl-inkwiet, bil-possibbiltà li l-eks guerilla M-19 Gustavo Petro, wieħed mill-vantaġġi għall-Presidenza Kolumbjana fl-elezzjonijiet tas-sena d-dieħla, jista’ jġib rebħa tal-iskantament. U d-difiża ħarxa ta’ Boric tad-drittijiet tal-bniedem kull fejn jinkisru u l-impenn tiegħu lejn in-normi u l-istituzzjonijiet demokratiċi—li diġà wassluh biex jikkritika d-dittatorjat tal-psewdo-Sandinista Daniel Ortega fin-Nikaragwa u t-travesties ta’ Nicolás Maduro tal-Venezwela—jistgħu jgħinu f’ meħtieġa rinnovazzjoni u ħsieb mill-ġdid tax-xellug fl-Amerika Latina, li għenu biex jiġu evitati l-iżbalji ta’ gvernijiet rivoluzzjonarji preċedenti.
Fl-aħħar, madankollu, it-twemmin tiegħi li dawk li vvutaw b’mod kbir għal Boric jistgħu jkunu kapaċi jilqgħu, flimkien miegħu, tant sfidi differenti, għandu l-għeruq tiegħu fl-eżistenza personali tiegħi. Meta wasalt Santiago bħala tifel taʼ 12-il sena fl- 1954, imwieled f’Buenos Aires u trabbejt fi New York, ma damx ma ħabbejtni bis- sbuħija tal- art u l- kuraġġ u l- għerf tan- nies tagħha. Fl-għexieren ta’ snin ta’ wara, sibt dar fil-moviment vast għall-ġustizzja soċjali li ċ-Ċileni kienu bnew mill-indipendenza, moviment li laħaq il-qofol tiegħu fil-gvern elett demokratikament tas-soċjalista Salvador Allende. U wara l-kolp ta’ stat imdemmi tal-1973 li temm l-esperiment ta’ Allende, bqajt mistagħġeb u ispirat minn kif il-pajjiż li kont għamilt tiegħi rnexxieli jirreżisti d-dittatorjat b’sagrifiċċji enormi u mbagħad ikeċċi lil Pinochet b’mezzi paċifiċi, u beda transizzjoni għad-demokrazija li, b’ l-imperfezzjonijiet kollha tagħha, issa sabet mexxej li jista’ jgħin lin-nies itemmu l-vjaġġ tagħhom lejn il-libertà u l-ugwaljanza.
Rajt x’jistgħu jagħmlu l-irġiel u n-nisa taċ-Ċilì meta jissejħu għal kawża nobbli. Nista’ biss nitlob biex issa, għal darb’oħra, pajjiżi jkun eżempju brillanti ta’ ħelsien għal dinja mqalleb li qed tgħajjat għal xi dawl f’nofs tant dlam.
ZNetwork huwa ffinanzjat biss permezz tal-ġenerożità tal-qarrejja tiegħu.
Donate
2 kummenti
Nixtieq inmarka “it-travesties ta’ Nicolás Madero.” Boric huwa sostenitur tad-diversi tentattivi ta' kolp ta' stat, imblokk, sanzjonijiet u affarijiet simili li ġew imwaqqfa fuq il-Venezwela? Nittama li le.
Kliem Ariel: “Imma bħall-militanti f’postijiet oħra, Boric jiffaċċja wkoll ostakli kbar sabiex jippromulga l-bidliet kruċjali li, fil-każ taċ-Ċilì, huma meħtieġa biex tiġi żgurata ġustizzja u dinjità għall-maġġoranza traskurata tal-pajjiż,” huma, ovvjament, tant veru. , mhux biss dwar iċ-Ċili!
Jien ukoll, kif jgħid hu, “b’kawtela ottimista,” imma huwa ottimiżmu li huwa ferm meħtieġ. Huwa għamel iċ-Ċili d-dar tiegħu wara t-twelid tiegħu u xi snin għex fl-Arġentina mal-familja tiegħu. Għamilt l-Amerika Latina d-dar tiegħi għal ħafna snin, minkejja li bħalu, insib ruħi ngħix fl-Istati Uniti. Is-snin tiegħi fl-Amerika Latina qatt ma kienu faċli, imma kull jum kien laboratorju u edukazzjoni li nżomm għal qalbni u nkompli niġbed lejha. L-Amerika Latina teħtieġ lil Boric u ħafna aktar minnu, l-Istati Uniti wkoll.