Олон улсын худалдаа нь эдийн засгийн хөгжлийг ахиулах, ядуурлыг бууруулахад чухал үүрэг гүйцэтгэж чадна. Олон талт худалдааны тогтолцооны бий болгож буй боломж, сайн сайхан байдлын ашгаас манай бүх ард түмэн үр шимийг хүртэх шаардлагатайг бид хүлээн зөвшөөрч байна. ДХБ-ын гишүүн орнуудын дийлэнх нь хөгжиж буй орнууд байдаг. Бид тэдний хэрэгцээ, ашиг сонирхлыг энэхүү тунхаглалд баталсан Ажлын хөтөлбөрийн гол цөмд оруулахыг эрмэлзэж байна.
— Дохагийн Дэлхийн худалдааны байгууллагын Сайд нарын тунхаглал, 14 оны 2001-р сарын XNUMX
Долоон жилийн өмнө ДХБ-ын хэлэлцээ ийм үгээр эхэлсэн. Бодит байдал дээр эдийн засгийн хөгжил, ядуурлыг бууруулах, манай бүх ард түмний хэрэгцээ, хөгжиж буй орнуудын боломжуудыг нэмэгдүүлэх асуудал ДХБ-ын өнөөгийн хэлэлцээний төвд байгаа юу?
Хэрэв тийм байсан бол 153 гишүүн орон, ялангуяа хөгжиж буй ихэнх орнууд ДХБ-ын хэлэлцээний гол оролцогч байх ёстой гэдгийг би эхлээд хэлэх ёстой. Гэхдээ бидний харж байгаа зүйл бол цөөн хэдэн 35 улсыг Ерөнхий захирлын албан бус уулзалтад урьж, хэлэлцээрт ахиц дэвшил гаргаж, ДХБ-ын энэхүү "Хөгжлийн тойрог"-ын хэлэлцээрийг бэлтгэх явдал юм.
ДХБ-ын хэлэлцээ нь хөгжингүй орнууд хөгжиж буй орнуудад зах зээлээ нээж, томоохон компаниудаа дэмжих тэмцэл болж хувирав.
АНУ болон Европын хөдөө аж ахуй, хүнсний компаниудад голчлон чиглэдэг Хойд нутгийн хөдөө аж ахуйн татаас үргэлжлэх төдийгүй бодитоор өсөх болно гэдгийг АНУ-д 2008 оны фермийн хуулийн төсөл[1] харуулсан. Хөгжиж буй орнууд хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнийхээ татварыг бууруулж, АНУ эсвэл ЕХ-ны хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнд үзүүлэх бодит татаас[2] буурахгүй байх болно.
ДХБ-ын хэлэлцээрт байгаа аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний хувьд хөгжиж буй орнууд гаалийн татвараа 40-60%-иар бууруулахыг шаардаж байгаа бол хөгжингүй орнууд дунджаар 25-33%-иар татвараа бууруулна.
Боливи зэрэг орнуудын хувьд тарифыг бүхэлд нь бууруулснаас үүдэн худалдааны давуу эрх алдагдах нь манай экспортын өрсөлдөх чадварт сөргөөр нөлөөлнө.
Хөгжингүй орнуудад тэгш бус байдлыг хүлээн зөвшөөрөх, хөгжиж буй орнуудын ашиг тусын тулд бодит бөгөөд үр дүнтэй тусгай болон ялгавартай хандлагыг хязгаарлаж, хязгаарлаж, саад учруулж байна.
Хэлэлцээрийн явцад бид ДХБ-ын Үйлчилгээний худалдааны ерөнхий хэлэлцээрийн эх бичвэрээс боловсрол, эрүүл мэнд, ус, эрчим хүч, харилцаа холбооны үндсэн үйлчилгээг оруулахгүй байх ёстой байтал улс орнууд шинэ үйлчилгээний салбарыг либералчлах хандлагатай байна. Эдгээр үйлчилгээ нь хувийн арилжааны харилцаа, хувьчлалд хүргэдэг либералчлалын дүрмийн объект байж болохгүй хүний эрх юм.
Санхүүгийн үйлчилгээний зохицуулалт, хувьчлал зэрэг нь өнөөгийн дэлхийн санхүүгийн хямралын шалтгаан болж байна. Үйлчилгээг цаашид либералчлах нь илүү их хөгжлийг авчрахгүй, харин хоол хүнс гэх мэт амин чухал асуудлаар хямрал, таамаглал үүсгэх магадлалыг нэмэгдүүлнэ.
ДХБ-аас бий болгосон оюуны өмчийн дэглэм нь патентыг монопольчлодог үндэстэн дамнасан корпорациудад хамгийн их ашиг тусаа өгч, эм болон бусад чухал бүтээгдэхүүнийг илүү үнэтэй болгож, амьдралыг хувьчлах, арилжаалахыг дэмжсэн нь ургамал, амьтан, тэр ч байтугай төрөл бүрийн патентуудаар нотлогддог. хүний ген.
Хамгийн ядуу орнууд гол ялагдал хүлээх болно. ДХБ-ын боломжит хэлэлцээрийн эдийн засгийн төсөөлөл нь Дэлхийн банкнаас [3] ч гэсэн ажил эрхлэлтийн алдагдал, үндэсний бодлого боловсруулахад хязгаарлалт, тарифын орлогын алдагдал зэрэг хуримтлагдсан зардал нь "олз"-оос их байх болно гэдгийг харуулж байна. "Хөгжлийн тойрог"-оос.
Долоон жилийн дараа ДХБ-ын уулзалт нь бидний одоо амьдарч буй хамгийн чухал үзэгдлүүд болох хүнсний хямрал, эрчим хүчний хямрал, уур амьсгалын өөрчлөлт, соёлын олон янз байдлыг арилгах зэрэг өнгөрсөн бөгөөд хуучирсан үетэй холбогдож байна. Дэлхий нийтийн мөрийн хөтөлбөрийг шийдвэрлэхийн тулд гэрээ байгуулах шаардлагатай, энэ гэрээ нь бодит байдалтай нийцэхгүй байна гэж дэлхий нийтээр ойлгуулж байна. Түүний үндэс суурь нь дэлхийн энэхүү шинэ хөтөлбөрийг эсэргүүцэхэд тохиромжгүй юм.
ХХААБ-аас гаргасан судалгаагаар хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн өнөөгийн хүчээр 12 тэрбум хүн, өөрөөр хэлбэл дэлхийн одоогийн хүн амаас бараг хоёр дахин илүү хүн амыг тэжээх боломжтой гэдгийг онцолжээ. Гэсэн хэдий ч үйлдвэрлэл нь хүний сайн сайхны төлөө бус харин хүнсний томоохон үйлдвэрлэгчид, зах зээлдүүлэгчдийн зах зээл, таамаглал, ашиг орлогод чиглэгддэг тул хүнсний хямрал үүсч байна. Хүнсний хямралыг даван туулахын тулд гэр бүл, тариачин, олон нийтийн газар тариаланг бэхжүүлэх шаардлагатай байна. Хөгжиж буй орнууд хүн амын хүнсний хангамжийг баталгаажуулахын тулд импорт, экспортынхоо зохицуулалт[4] эрхээ сэргээх ёстой. Бид хэрэглээ, хог хаягдал, тансаг хэрэглээг зогсоох ёстой. Манай гарагийн хамгийн ядуу хэсэгт жил бүр олон сая хүн өлсгөлөнд нэрвэгдэн нас бардаг. Манай гарагийн хамгийн баян хэсэгт таргалалттай тэмцэхэд олон сая доллар зарцуулагддаг. Бид байгалийн баялгаа хэтрүүлэн хэрэглэж, эх дэлхийгээ бохирдуулдаг хог хаягдлыг үйлдвэрлэдэг.
Улс орнууд дотооддоо үйлдвэрлэж байгаа бүтээгдэхүүнийхээ хэрэглээг нэн тэргүүнд тавих ёстой. Хувь заяандаа хүрэхийн тулд дэлхийн талыг тойрон эргэлдэж буй бүтээгдэхүүн нь дотооддоо үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээс хямд байж болох ч тухайн барааг тээвэрлэхэд байгаль орчны зардал, эрчим хүчний хэрэглээ, ялгаруулж буй нүүрсхүчлийн хийн хэмжээг харгалзан үзвэл, тэгвэл бид эх орондоо үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний хэрэглээг нэн тэргүүнд тавих нь эх дэлхий, хүн төрөлхтөнд илүү эрүүл гэсэн дүгнэлтэд хүрч чадна.
Гадаад худалдаа нь дотоодын үйлдвэрлэлд нэмэлт байх ёстой. Бид ямар ч тохиолдолд үндэсний үйлдвэрлэлээ дааж, гадаад зах зээлийг дэмжих боломжгүй.
Капитализм биднийг бүгдийг жигдрүүлэхийг хүсч байгаа бөгөөд ингэснээр бид зүгээр л хэрэглэгч болно. Хойдуудын хувьд хөгжлийн ганц загвар бий, тэднийх. Эдийн засгийн хөгжлийн нэгдмэл загварууд нь нэг соёл, нэг загвар, нэг сэтгэхүй, аливаа зүйлийг харах нэг арга барилыг бидэнд тулгах ерөнхий соёлжилтын үйл явцтай хамт байдаг. Соёлыг устгах, ард түмний онцлогт заналхийлэх нь хүн төрөлхтөнд учирч болох хамгийн том хохирол юм.
Төрөл бүрийн соёл, эдийн засгийг хүндэтгэж, энх тайван, эв найрамдалтай байх нь эх дэлхий, хүн төрөлхтөн, амьдралыг аврахад зайлшгүй шаардлагатай.
Үүний тулд хүн төрөлхтөн, манай гарагийн одоо болон ирээдүйд тулгуурласан хөгжлийн тухай хэлэлцээ нь үнэн хэрэгтээ:
· ДХБ-ын бүх хуралд хөгжиж буй орнуудын оролцоог баталгаажуулж, ингэснээр "ногоон танхим" дахь онцгой уулзалтуудыг дуусгах.[5]
· Хөгжингүй орнууд үр дүнтэй буулт хийдэг хөгжиж буй орнуудын талд жинхэнэ тэгш бус хэлэлцээрийг хэрэгжүүлэх.
· Хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэр, үйлчилгээний салбарт үндэсний бодлого тодорхойлох, хэрэгжүүлэх чадавхийг хязгаарлахгүйгээр хөгжиж буй орнуудын ашиг сонирхлыг хүндэтгэх.
· Өндөр хөгжилтэй орнуудын протекционист арга хэмжээ, татаасыг үр дүнтэй бууруулна.[6]
· Хөгжиж буй орнуудын нялх үйлдвэрээ хамгаалах эрхийг урьд нь аж үйлдвэржсэн орнуудтай адил шаардлагатай үед нь баталгаажуулах.
· ДХБ-ын Үйлчилгээний худалдааны ерөнхий хэлэлцээрээс үндсэн үйлчилгээг шууд хасч, хөгжиж буй орнуудын үйлчилгээний салбарын бодлогоо зохицуулах, тодорхойлох эрхийг баталгаажуулах.
· Томоохон корпорацуудын оюуны өмчийн монополь эрхийг хязгаарлаж, технологи дамжуулалтыг дэмжиж, амьдралын бүх хэлбэрийг патентлахыг хориглоно.
· Улс орнуудын хүнсний экспорт, импортыг зохицуулах чадавхитай холбоотой аливаа хязгаарлалтыг арилгаж, улс орнуудын хүнсний бүрэн эрхт байдлыг баталгаажуулах.
· Хэрэглэгчийн хэрэглээг хязгаарлах, байгалийн баялгийг дэмий үрэх, хүлэмжийн хийг устгах, эх дэлхийгээ хохироож буй хог хаягдлыг бий болгоход хувь нэмэр оруулах арга хэмжээ авах.
21-р зуунд "Хөгжлийн тойрог" нь "чөлөөт худалдаа" байхаа больсон, харин улс орон, бүс нутаг, байгаль эх хоорондын тэнцвэрт байдалд хувь нэмэр оруулдаг худалдааг дэмжих, үнэлгээ хийх боломжийг олгодог шалгуур үзүүлэлтүүдийг бий болгох ёстой. тогтвортой хөгжлийн үүднээс худалдааны дүрэмд залруулга хийх.
Бид, засгийн газрууд, ард түмнийхээ өмнө асар их үүрэг хариуцлага хүлээдэг. ДХБ-д багтсан гэрээ хэлэлцээрийг зөвхөн сайд, бизнесмэн, "шинжээчид" гэлтгүй нийт иргэд өргөнөөр мэдэж, хэлэлцэх ёстой. Дэлхийн ард түмэн бид эдгээр хэлэлцээний идэвхгүй хохирогч байхаа больж, өнөөгийн болон ирээдүйнхээ гол оролцогчид болох ёстой.
Эво Моралес Айма
Боливийн ерөнхийлөгч
[1] 2008 оны фермийн тухай хуулийн төслийг 22-р сарын 307-нд АНУ-ын Конгресс баталсан. Энэ нь хөдөө аж ахуйд 5 жилийн хугацаанд 208 тэрбум долларын татаас өгөхийг багтаасан зардлыг зөвшөөрдөг. Үүний XNUMX тэрбум долларыг хүнсний хөтөлбөрт зарцуулах боломжтой.
[2] Хөдөө аж ахуйн одоогийн текст нь АНУ-ын татаасыг жилд 13-16.4 тэрбум доллараар бууруулахыг санал болгож байна. Гэсэн хэдий ч АНУ-д бодитоор олгох татаас жилд ойролцоогоор 7 тэрбум доллар байна. Нөгөөтэйгүүр, Европын холбоо ДХБ-ын хэлэлцээнд 2003 онд хийсэн Хөдөө аж ахуйн нэгдсэн бодлогод (CAP) хийсэн шинэчлэлийг санал болгож байгаа бөгөөд цаашид нээхийг санал болгохгүй байна.
[3] Хөгжиж буй орнууд ДХБ-ын тойрогт хожих зүйл багатай: эдгээр улсын хувьд таамагласан ашиг нь 0.2%, дэлхийн ядуурлын бууралт 2.5 сая хүн (дэлхийн ядуусын 1% -иас бага) ба алдагдлаас үүдэлтэй алдагдал. Тарифын орлого дор хаяж 63 тэрбум доллар байх болно. (Андерсон, Мартин, ван дер Менсбругхе, Хөдөө аж ахуйн худалдааны шинэчлэл ба Дохагийн хөгжлийн хөтөлбөрт "Дохагийн шинэчлэлийн хувилбаруудын зах зээл ба нийгмийн халамжийн үр дагавар", Андерсон, Мартин нар Дэлхийн банк "Дохагийн хэлэлцээрийг дүгнэх үндэслэлгүй" Хэлэлцээний тойрог" -ын Kevin P. Gallagher болон Timothy A. Wise, RIS бодлогын товч №36).
[4] Энэхүү зохицуулалт нь экспортын татварыг хэрэгжүүлэх, импортыг дэмжих зорилгоор тарифыг бууруулах, экспортыг хориглох, дотоодын үйлдвэрлэлийг татаас өгөх, үнийн зурвас тогтоох, товчхондоо хөгжиж буй улс бүрийн бодит байдлыг харгалзан үзэхэд илүү тохиромжтой аливаа арга хэмжээг багтаасан байх ёстой. хүн амын хүнсний хангамжийг баталгаажуулах зорилго.
[5] Ногоон танхимын уулзалт гэдэг нь ДХБ-ын Ерөнхий захирлын сонгосон 35 орны бүлэг оролцдог албан бус хэлэлцээний уулзалтуудын нэр юм.
[6] АНУ-д хөдөө аж ахуйн татаасыг бодитоор танах нь түүнийг жилд 7 тэрбум доллараас бага болгох шаардлагатай болно.
ZNetwork нь зөвхөн уншигчдынхаа өгөөмөр сэтгэлээр санхүүждэг.
Хандивлах