این فقط دولت های کشورهای مختلف عربی نیستند که آن طور که رسانه ها می خواهند باور کنیم در بحران هستند. سیاست خاورمیانه ای آمریکا و اروپا نیز از این رویدادها رنج می برد. برای واشنگتن، لندن، پاریس و برلین، خیزش کنونی اعتراضات منطقهای در خاورمیانه چیزی بین یک عقبگردی و یک شکست است، که هنوز میزان آن مشخص نیست.
و در حال حاضر دولت اوباما در تلاش است تا سیاستی را برای همگام شدن با رویدادهایی که هر روز تغییر می کنند، ایجاد کند.
تظاهراتی که در تونس با به آتش کشیدن محمد بوعزیزی، فارغ التحصیل دانشگاهی که به فروش میوه و سبزیجات در شهر داخلی سیدی بوزید تونس محدود شده بود، آغاز شد، اکنون مانند آتش سوزی در سراسر خاورمیانه گسترش یافته است.
همانطور که می نویسم:
• برای سومین جمعه متوالی تظاهراتی در اردن برگزار می شود که از سمیر رفائی نخست وزیر خواسته است تا از قدرت کناره گیری کند. شعاری که از خیابان بیرون می آید این است: «رفاعی برو برو. قیمت ها در آتش است و اردنی ها هم همینطور
• در صنعا، پایتخت یمن، برای دومین بار در یک هفته هزاران نفر علیه رئیس جمهور علی عبدالله صالح تظاهرات کردند و خواستار پایان دادن به حکومت سه دهه او شدند.
• و در مصر، دولت حسنی مبارک از ارتش خواسته است تا تظاهرات خشمگینی را که نیویورک تایمز در عنوانی با عنوان «خشمی که ده ها سال زیر سطح زمین دود کرده است» سرکوب کند. مصری ها با تکیه بر جنبش اعتراضی بی سابقه تونس خواستار برکناری مبارک از قدرت هستند. آنها همچنین مخالف این هستند که پسرش به جای او ریاست جمهوری را بر عهده بگیرد. برخی گزارش های خبری حاکی از آن است که تاکنون هزاران نفر دستگیر شده اند
• در الجزایر و لیبی تظاهراتی که شرایط اجتماعی-اقتصادی را هدف قرار داده بود - وعدههایی برای مسکن عمومی که مدتها پیش داده شده بود آغاز شد.
• حتی در عربستان سعودی اعتراضاتی به حضور زین بن علی رئیس جمهور مخلوع تونس و همسرش لیلا ترابلسی برگزار شد.
اوباما سوار می شود... و تلاش می کند موج دموکراتیک را شکل دهد
در چند روز گذشته، باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده، چندین بیانیه در تمجید از خیزش دموکراتیک تونس بیان کرده است، از جمله چند جمله در پیام اتحادیه خود، که این تصور را ایجاد می کند که اعتراضات در راستای درخواست برای دموکراسی سازی بیشتر در سراسر منطقه است. طی ده سال گذشته توسط دولت های مختلف ایالات متحده.
وی امشب (جمعه، 28 ژانویه) در ادامه سخنان خود اظهاراتی مبنی بر حمایت آمریکا از موج دموکراتیک و انتقادات ملایم از حسنی مبارک رئیس جمهور مصر کرد.
اما احساس ناخوشایندی آمریکا را حس میکند و حال و هوای واشنگتن چندان خوشحال کننده نیست، زیرا این «موج دموکراتیک» در سراسر منطقه گسترش مییابد. اظهارات عمومی اوباما هر چه که باشد، در زیر ظاهر، این فقط رهبران منطقه ای مستبد سالخورده خاورمیانه نیستند که عصبی هستند - نه، در حال حاضر غیر از خودشان - بلکه سیاست گذاران در واشنگتن دی سی نیز هستند.
تونس، مصر، شکستی برای سیاست خارجی آمریکا
در حالی که بسیاری در اینجا در ایالات متحده از برکت اوباما از رویدادهای تونس به عنوان شاهدی بر حمایت دولت از تغییرات دموکراتیک استقبال کردند، در واقع، اعتراضات تونس چیزی جز عقبگرد برای امنیت خارجی و سیاست اقتصادی آمریکا نیست. بار دیگر، مانند ایران در سال 1979، سیاستگذاران ایالات متحده غافلگیر شدند و کاملاً از چگونگی توسعه این بحران یا نحوه رسیدگی به آن بی اطلاع بودند. هم هوش است و شکست سیاستی به بزرگ ترین حد.
اظهارات او در تونس را میتوان چیزی بیشتر از سخنرانی مایاگوئز اوباما، نوعی «کنترل خسارت»، تلاش او برای تبدیل رد اقتصادی و سیاسی سیاستهای ایالات متحده به نوعی پیروزی تفسیر کرد. در مواجهه با شکست، پیروزی را اعلام کنید و با بیشترین سرعت ممکن حرکت کنید. به جای سیاستهایی که از واشنگتن سرچشمه میگیرد، آن را به گردن متحدان سالمند خود در خاورمیانه بیاندازیم. یکی، تا به امروز، به احساس بسیار کمی از خود انتقادی نسبت به مسئولیت جزئی واشنگتن برای آشفتگی کنونی اشاره می کند.
چه چیزی در سیاست خارجی ایالات متحده است که از تونس تا صنعا رد شده است که تا به امروز رسانه های ایالات متحده به دامن زدن آن تمایل دارند.
از نظر اقتصادی، کل منطقه نتایج نزدیک به 30 سال برنامههای تعدیل ساختاری بانک جهانی/صندوق بینالمللی پول را که توسط ایالات متحده حمایت میشود را رد میکند که باعث رشد اقتصادی نشده، بلکه قطبیسازی اجتماعی، فقر فزاینده، ورشکستگی بنگاههای اقتصادی داخلی و اکنون قیمتهای بالاتر برای کالاهای اساسی بوده است. اینکه بن علی در تونس و اکنون مبارک در مصر به مردم خود «سیاستهای تعدیل ساختاری معکوس» (اعمال مجدد یارانهها برای مواد غذایی اساسی، برنامههای مشاغل دولتی) را در تلاش برای حفظ قدرت ارائه میدهند، بسیار مفرح و رقتانگیز بود.
در حالی که سرود دموکراسی می خواند، سیاست ایالات متحده در خاورمیانه در واقع از رژیم های استبدادی، خودکامگی حمایت می کرد و از زمان جنگ جهانی دوم به طور مداوم این کار را انجام داده است. اکنون فقط دندهها را عوض میکند، بهدلیل فشار بیسابقه تودهای از پایین، که همیشه اساساً نادیده گرفته شده یا آن را کم اهمیت جلوه داده است.
ایالات متحده مدتهاست مخالفت کرده است تمام مظاهر ناسیونالیسم عربی که ابتدا به اشتباه آن را "طرفدار کمونیست" تعبیر کرد و اکنون با بنیادگرایی اسلامی رادیکال اشتباه گرفته است.
ایالات متحده از آنجایی که تحلیلش از بحران در منطقه غیرمستقیم است - اغراق آمیز از دم بنیادگرایی اسلامی، تا زمانی که واشنگتن با آن برخورد نکرد، دامنه یا ماهیت بحران را ندید و قدردانی نکرد.
ایالات متحده یک قیام به رهبری بنیادگرایان اسلامی را پیش بینی می کرد که خواستار تشکیل شریعت باشد. این واشنگتن در حال آماده شدن برای درهم شکستن با کمک همان متحدان محلی بود که اکنون از چپ و راست انتقاد می کند و آن را رها می کند. در عوض، اساساً با جنبشهای سکولار علیه نرخ بالای بیکاری، تورم، فساد و سرکوب مواجه است.
ایالات متحده نادیده گرفته است، تقریباً به طور کامل، یا آن چند صدای منتقد اینجا در ایالات متحده و جاهای دیگر که "آنچه در راه است را دیدند" به عنوان نامربوط نوشتند. و اکنون واشنگتن بهای آن را می پردازد.
تغییر واقعی یا آرایش روی یک جسد؟
حمایت اوباما از خیزش دموکراتیک نمیتواند با یک سخنرانی خوب دیگر که 65 سال از سیاستی که در جهت مخالف پیش میرفت هیچ دندانهای نداشت و به بحرانی که در چهره آن منفجر شده بود، محو کرد.
مسیری که اکنون در پیش گرفته شده به نظر می رسد به یکی از مسیرهای کنترل آسیب می رسد. اوباما تصمیم گرفته است به سادگی با واقعیت روبرو شود - سوار بر موج دموکراتیکی که منطقه را فرا گرفته است، اما در عین حال سعی کند منافع استراتژیک و اقتصادی ایالات متحده در منطقه را حفظ کند. ممکن است تغییری در راه باشد، اما شاید بتوان تغییرات را متناسب با سیاست ایالات متحده تنظیم کرد. به نظر می رسد این رویکردی است که در تونس اتخاذ شده است، و به نظر می رسد اکنون در مصر نیز چنین است.
اما آیا این از نوعی از تغییرات مورد نیاز عمیق حمایت می کند که می تواند هم به توسعه بیشتر و هم به دموکراسی بیشتر منجر شود... یا بهتر بگوییم صرفاً تمرینی برای آرایش جسد است که 65 سال از سیاست خارجی پس از جنگ جهانی دوم بوده است؟
http://robertjprince.wordpress.com
ZNetwork صرفاً از طریق سخاوتمندی خوانندگان آن تأمین می شود.
اهدا