Ntate e ne e le ngaka British Royal Marine, 'me ke ne ke hōla ka sekepe pakeng tsa lihlopha tsa ho qetela tsa' Muso oa Brithani - Trincomalee, Gibraltar, Hong Kong, Malta, Aden, Singapore - le ho lula le ho potoloha lebaleng la maoto Engelane le Scotland.
Mabotho a mabotho a mabotho a Brithani moo ke hōtseng teng le 'muso o senyehileng oo ba o tšehetsang joale ke karolo ea histori.
Dockyard ea Chatham. lebenkele la basebetsi bakeng sa lilemo tse fetang 400, hona joale ke mohlokomeli oa lirapa le bahahlauli.
Trincomalee Dockyard, moo ke hlahetseng teng, e bile litabeng e le sebaka seo Sesole sa Metsing sa Sri Lanka se qosoang ka ho hlokofatsa le ho nyamela batšoaruoa ba Tamil nakong ea ntoa ea lehae ea Sri Lanka.
Ho tloha bofelong ba lilemo tsa bo-1970, ke lutse California le Florida, ke loantšana le likhohlano tsa 'muso oa US joalo ka Maamerika a mang. US ha e na sebaka se tsebahalang lefatšeng ka bophara joalo ka Empire ea Borithane kapa ea Ottoman. Bo-ralipolotiki ba Amerika ba lula ba latola hore United States e boloka kapa e batla 'muso ho hang, joalo ka ha ba tsitlallela hore lithahasello tsa eona li atolohe lefats'eng lohle, le joalo ka ha maano a eona a ama bophelo - le ho sokela bokamoso - ba batho hohle.
Joale re ka utloisisa joang ketsahalo ee ea 'muso oa US, e leng setsi sa bophelo bohle ba rona le bokamoso ba rona, leha ho le joalo sebopeho sa sona se ntse se patiloe ebile se patehile?
In
Ethnographies ea Empire ea US, e hlophisitsoeng ke Carol McGranahan oa Univesithi ea Colorado le John F. Collins oa CUNY, mashome a mabeli a metso e mene anthropologists a ile a ithuta lihlopha tsa batho bao bophelo ba bona bo bōpiloeng ke 'muso oa US le litšebelisano tsa bona le oona. Lithuto tsa bona li ne li tsoa ho batho ba matsoalloa a US le Hawaii ho letsetsa basebetsi ba setsi sa Philippines ho ea
batho ba qobelitsoeng ho isoa kholehong ka Diego Garcia.
Bongata ba li-ethnographies li ile tsa totobatsa ho bonahala eka ho hanyetsana ha 'muso oa lefats'e o hlileng o leng teng lefatšeng ka mor'a bokolone moo hoo e batlang e le linaha tsohle li nkoa e le tse ikemetseng le tse ipusang.
Bobusi bo matla
Ho kena ho qetela ho Ethnlitšoantšo tsa 'Muso oa US e fihlile tlhahlobisisong e batsi ea mekhoa e hlophisitsoeng le e rarahaneng ea boipuso eo ka eona linaha tse ikemetseng le baahi ba tsona li oelang tlas'a bolaoli bo boholo ba 'muso oa US.
Ka 2001, boholo ba banna bana ba 660 ba ne ba se ba hahile matlo a macha Bosnia. Ba bangata ba ne ba nyetse basali ba Bosnia ’me ba e-na le malapa a Mabosnia. Bohle ba ne ba filoe tokelo ea ho ba baahi ba Bosnia ka lebaka la ho ananela karolo ea bona boipusong ba naha eo ba e amohetseng. Empa kamora litlolo tsa molao tsa la 11 Loetse 2001, mmuso oa US o ile oa bona tsena pele mujahideen joalo ka ha ba le kotsi ka tlhaho, 'me ba tsitlella hore ba tlameha ho "hlatsuoa" le "ho khutlisetsoa".
Qalong, sena se ne se etsoa ka mokhoa o sa tloaelehang oa "
phetolelo,” empa ka mor’a 2005 e ile ea hlongoa ho Komisi ea Naha ea litho tse robong (e neng e akarelletsa ofisiri ea Sesole sa United States le ofisiri ea bojaki ea Brithani) ho amoha batho tokelo ea ho ba baahi ba Bosnia; a"
Setsi sa Kamohelo sa Bajaki ba sa Tšoaneng,” chankana e hahiloeng ka litšenyehelo tsa European Union mathōkong a kampo ea baphaphathehi ea Maserbia a Bosnia Lukavica mathōkong a Sarajevo; le “Tšebeletso Bakeng sa Litaba tsa Basele” tlas’a Lekala la Tšireletso la Bosnia, le hlophisitsoeng, la koetlisoa le ho hlomelloa ke baeletsi ba US ka litšenyehelo tsa balefi ba lekhetho ba United States, ho tsamaisa chankana le ho leleka batho naheng.
Darryl Li o ile a etela, a ithuta ’me a lula a buisana le ba bang ba banna bana le malapa a bona a Bosnia ka lilemo tse ’maloa. O ile a hlokomela kamoo, ha US e sebelisa bobusi bo phahameng ka ho fetisisa holim'a banna bana le qetello ea bona, karolo ea US e ne e patiloe ka hloko ka morao 'me e sebetsoa ka bobusi bo hlophisitsoeng ba Bosnia Hercegovina; le kamoo qetello ea lihlopha tsa banna ba lichaba tse sa tšoaneng e neng e laoloa ke likamano tsa moemphera oa United States le linaha tse sa tšoaneng tseo ba tsoang ho tsona le moo ba neng ba ka “khulisoa” teng.
Banna ba bangata ba Baegepeta ba ile ba khutlisetsoa Egepeta, motsoalle ea ka tšeptjoang oa US, moo ba ileng ba kenngoa chankaneng, ba hlokofatsoa 'me, maemong a mangata, ba nyamela, ho ea ka malapa a bona a Bosnia. Ka lehlakoreng le leng, banna ba tšeletseng ba Algeria ba ile ba isoa kampong ea mahloriso ea US Guantanamo Bay Cuba. Ba ile ba koalloa moo ho fihlela ba hapa a
nyeoe ea bohlokoa Lekhotleng le ka Holimo-limo la United States le ileng la ba lumella ho qosa bakeng sa
habeas corpus makhotleng a Amerika
. They qetellong li ile tsa lokolloa ka 2009, 2010 le 2013.
Monna oa Mosyria-Bosnia ea bitsoang Abu Hamza e bile eena
de Khao facto moetapele oa ho hanyetsa ho
se denaturalizations le ho lelekoa naheng.
O ne a koaletsoe chankaneng bakeng sa lilemo tse 7-1 / 2 chankaneng ea Lukavica, nakong eo boholo ba eona US le lilekane tsa eona li ileng tsa loana ntoa e nang le mali empa e ile ea hlōleha ho kenya puso e tlaase ho feta naheng ea habo. Qetellong o ile a lokolloa ka 2016 ho ea kopana le lelapa la hae la Bosnia.
Ha Darryl Li a qala ho etela Abu Hamza chankaneng ea Lukavica ka 2009, o ne a apere li-orange
jalabiyya le kepisi ea baseball, eo ho eona a neng a ngotse lentsoe “BOSNATANAMO.” O ne a iketselitse junifomo ena ho totobatsa ho tšoana ho teng pakeng tsa mahlomola a batšoaruoa ba Lukavica le Guantanamo.
Lifolakha tse neng li fofa ka holim'a heke ea molebeli ea chankana ea Lukavica e ne e le tsa Bosnia le European Union, 'me US e ne e ameha ka molao ho koalloa ha banna moo feela ka mekhoa ea lipuisano, lichelete tse fanang ka seatla se bulehileng le thuso ea barupeli le baeletsi ba Amerika. Leha ho le joalo, 'muso oa US e ne e le oona
matla a koahetsoeng ka letsoho ka mora boteng ba teronko le tsohle tse etsahetseng moo.
Darryl Li o ile a bapisa qetello ea banna ba Bosnia le linyeoe tse ling tsa botlamuoa ka mor'a 9/11 US, 'me a fumana mokhoa o tšoanang ho pholletsa le US. gulag, moo bokamoso ba batho ba tsoang linaheng tse itseng bo neng bo laetsoe haholo ke mofuta oa likamano tsa borena tsa US le linaha tse amehang.
Ka mohlala, banna ba bane ba Brithani ba neng ba koaletsoe Pakistan ’me ba romeloa Guantanamo ba ne ba le har’a batšoaruoa ba pele ba ileng ba lokolloa le ho khutlisetsoa naheng ea habo bona, ’me ba khutlela hae
bophelo bo batlang bo tloaelehile UK Ho fapana le hoo, Li o ile a kopana le monna oa Palestina Gaza ka 2007 ea ileng a "khutlisoa" moo ho sa tsotellehe hore ha a e-s'o lule moo pele. O hlahetse Jordane mme a hōlela Saudi Arabia le Pakistan, moo a ileng a tšoaroa 'me a nehelanoa ka mabotho a US. Kamora lilemo tse 'maloa a le lichankaneng tsa sesole sa US le tsa CIA, haholo Afghanistan, o ile a khutlisetsoa Jordane, a neheloa Israele mme a lelekeloa Gaza.
Liketsahalong tsena kaofela, Li o ile a hlokomela kamoo 'muso oa US o bolokileng bobusi bo hlophisitsoeng le bo phahameng holim'a batho le linaha tse amehang, eseng ka ho hlokomoloha ka ho feletseng bobusi ba Bosnia, Egepeta, UK le linaha tse ling, empa ka ho khetha le ho sebelisa matla a bona ka mokhoa o mong. ka litsamaiso tsa bona tse ikemetseng tsa lipolotiki le tsa molao le lintlha tsa likamano tsa eona le e mong le e mong oa bona.
Lipatlisiso tsa Darryl Li li senotse tsamaiso ea machaba ea bobusi bo hlophisitsoeng, moo bophelo ba batho bo neng bo le tlas'a puso e phahameng ea borena ea 'muso oa US hammoho le e ikemetseng ka lebitso bobusi ba linaha tsa bona.
'Muso oo, eseng o mong.
Kampo ea mahloriso ea Amerika e Guantanamo naheng ea Cuba e nkoa e le mokhelo o hlakileng ho melao ea molao ea US le ea machabeng. Darryl Li o hlokometse hore batšoaruoa ha se bona feela bao e seng Ma-Amerika le bao e seng ma-Cuba ba lulang Guantanamo, eo hape e nang le basebeletsi ba sechaba ba bahlokomeli, baapehi le basebetsi ba bang, haholo-holo ba tsoang Jamaica le Philippines. Joalo ka batšoaruoa le balebeli ba bona ba Amerika, basebetsi bana le bona ba phela tlas'a
ho feta bobusi ba 'Muso oa US.
"Bobeli ba batšoaruoa ba naha ea boraro le basebetsi ba GTMO ba na le bothata ba ho lula sebakeng se pakeng tsa tšireletso ea boahloli ea mebuso ea bona, naha ea lehae le US hegemon," Li o hlokometse.
Darryl Li o ile a etsa qeto ea hore moralo ona oa bobusi bo hlophisitsoeng, oo batho ba phelang tlas'a puso ea naha ea habo bona le ea 'muso oa US, ha se mokhelo, empa ke tloaelo ea bophelo' musong oa US.
To ile a arolelana tsietsi ea basebetsi le batšoaruoa ba Guantanamo ke mohlala o tsotehang oa kamoo 'muso oa US o sebetsang kateng, eseng mokhelo ho oona.
Linyeoe tse ling tse ikhethang li ka boela tsa utloisisoa hamolemo e le mehlala ea lenaneo lena la sebele la borena la bobusi bo khethiloeng.
Setšabelo se kotsi sa Julian Assange ho Embassy ea Ecuador e London
ke mohlala. Tabeng ea Julian, 'muso oa US o sebelitse ka marang-rang a linaha tse' nè tse ikemetseng empa tse ka tlaase - Australia, Sweden, United Kingdom le Ecuador - ho mo emisa London ka lilemo tse fetang tse tšeletseng le ho mo thibela ho fumana tokoloho ea hae hape. 'Me haufinyane e ka atleha ho mo isa US ka mahlaahlela.
Haeba sena ke se etsahallang Julian, qetello ea hae e ke ke ea fapana haholo le ea batho ba ileng ba iteta sefuba ho nyelisa mebuso e hlophisitsoeng, ea libaka ea nakong e fetileng. Ma-Saudi a ile a hapa boholo ba Arabia qetellong ea lekholo la bo18 la lilemo, empa moetapele oa bona
Abdullah bin Saud e ile ea hlōloa, ea haptjoa, ea fanoa ka liketane ho Istanbul 'me ea khaoloa hlooho ka taelo ea Ottoman Sultan ka 1818.
Ho fihlela 1830, British Royal Navy e ile ea tlisa bahlaseluoa, bapalami ba likoloi le bahlabani ba hapuoeng maoatleng a mangata ho pota lefatše ho khutlela London ho ea fanyehoa (butle-butle, tabeng ea bahlaseli)
Dock Execution ho ea Thames. Litopo tse tummeng ka ho fetisisa li ne li koahetsoe ka tente ebe li fanyehoa ka liketane ho tloha ho gibbet e lebōpong la nōka e le temoso khahlanong le piracy ho basesisi ba likepe ha ba feta likepe.
Haeba ho na le letho le ka bolokang Julian Assange ho tswa ho
Phetolelo ea lekholong la bo21 la lilemo ea qetello ea bona matsohong a matla a kajeno a borena, ke khalefo ea sechaba ka bophara le tšabo ea liofisiri tsa US hore pontšo e joalo e hlobotseng ea matla a borena e tla fana ka papali ea bona.
Empa tšabo ea ho pepesa bokhopo le botlokotsebe ba eona ha se hangata e thibelang 'muso oa US. Ho tloha ka 2001, US esale e itokisetsa ho feta leha e le neng pele
hlasela kapa ho hlasela linaha tse ling ka thato, ho sa natse molao oa US kapa oa machaba, le ho koetela kapa ho romela batho ho tsoa lefats'eng lohle ho ea tobana le kotlo ea borena lichankaneng le makhotleng a US.
Mookameli oa Huawei Meng Wanzhou, ea seng a koaletsoe Canada, ke mohlaseluoa oa morao-rao oa matla a borena a US.
Bonyane 26 US le libanka tsa kantle ho naha ba lefile likotlo tsa libilione tsa lidolara bakeng sa ho tlola likotlo tsa US ho Iran, empa ha ho le ea mong oa balaoli ba bona ea ts'oeroeng le ho tšosoa ka lilemo tse 30 chankaneng. Ha e qala ntoa ea khoebo le Chaena, e phephetsa puso ea Machaena ho hoeba le Iran le ho tšoara Meng Wanzhou e le motlamuoa kapa motlatsi oa lipuisano liqhoebeshanong tsena, US e bonts'a lipelaelo.
boikemisetso ba ho tsoela pele ho atolosa litabatabelo tsa eona tsa borena.
Taba ea
NSA, whistle blower Edward Snowden e bontša hore ho na le meeli ea libaka ho matla a borena a US. Ka ho balehela Hong Kong pele ’me hamorao a ea Russia, Edward o ile a qoba ho tšoaroa kapa ho khutlisetsoa naheng ea habo. Empa ho phonyoha ha hae ka tsela e patisaneng le liqeto tse moqotetsane tse fumanehang ho eena ka botsona ke papiso ea hore na libaka tse fokolang tsa Lefatše li lutse li bolokehile ka ntle ho phihlello ea matla a borena a US.
Bofelo ba 'Muso
Tšusumetso e senyang le e fokolisang ea 'muso oa US bobusing ba linaha tse ling e 'nile ea totobala ho bahanyetsi ba eona ka nako e telele.
Kenyelletsong ea buka ea hae ea 1965,
Bo-Colonialism: Boemo ba ho Qetela ba Bochaba, Mopresidente Kwame Nkrumah oa Ghana o ngotse, "Moko-taba oa bokoloniale bo bocha ke hore Naha e ikarabellang ho eona, ka khopolo, e ikemetse ebile e na le lintho tsohle tse kantle tsa borena ba machabeng. Ha e le hantle, tsamaiso ea eona ea moruo le tsamaiso ea eona ea lipolotiki e tsamaisoa ka ntle. ”
Darryl Li o qotsitse kahlolo ea Nkrumah ea hore ona ke, “… mofuta o mobe ka ho fetesisa oa bochaba. Bakeng sa ba e sebelisang, e bolela matla a se nang boikarabello, mme ho ba nang le ona, e bolela ho sebelisoa hampe ntle le tokiso.
Nkrumah o ile a lelekoa sesoleng
e hlophisitsoeng ke CIA selemo ka mor’a hore mantsoe a hae a phatlalatsoe, empa tlhaloso ea hae e ntse e le teng, e botsa lipotso tse tebileng, “Lefatše le tla mamella ho hloka boikarabelo hoa ho fihlela neng?
mofuta oa empire?” Kapa esita le, “Na re tla lumella ‘mohato oo oa ho qetela oa puso ea bohatelli’ hore e be mohato oa ho qetela oa tsoelo-pele ea rōna?”
Tsela eo 'muso oa US o sebelisang matla ka eona ka mekhahlelo e fapaneng ea bobusi ke matla le bofokoli. Ka nako e khuts'oane historing, e nolofalelitse US ho sebelisa matla a borena lefatšeng le leng le le leng ka mor'a bokolone, joalokaha Nkrumah a hlalositse.
Empa Nkrumah o ne a e-na le lebaka le utloahalang la ho bitsa sena mohato oa ho qetela oa imperialism. Hang ha linaha tsa naha ea 'muso oa US li etsa qeto ea ho batla bobusi ba molao ka botlalo e fumanoeng lilemong tsa bo-20thlekholong la lilemo la lilemo, 'me u hane moemphera oa anachronistic oa US litabatabelo tsa ho laola le ho tlatlapa mekhatlo ea bona, batho ba bona le bokamoso ba bona, 'muso ona o ke ke oa khona ho ba thibela ka ho sa feleng ho feta Mabrithani kapa Ottoman Empires ka khona.
Mmuso ona o se nang boikarabelo o sentse matlotlo a ditjhaba tsa habo rona le tsa ditjhaba tse ding mme o hlahisitse dikotsi tse teng tse sokelang lefatshe lohle, ho tloha ntweng ya nyutlelie ho isa mathateng a tikoloho. Bulletin of the Atomic Scientists e tsoetse pele matsoho a eona butle-butle
Doomsday Clock ho tloha metsotso ea 17 ho ea bosiu bosiung ba 1994 ho fihlela ho 2 metsotso ho fihlela bosiung ba 2018.
Tsamaiso ea US ea "demokrasi e laoloang" kapa
"Phetoho ea boipelaetso" e tsepamisitse leruo le matla a ntseng a hola ka linako tsohle matsohong a sehlopha se busang se bolileng, se ntseng se tsoela pele ho beha sechaba sa Amerika tlas'a "tlatlapa ntle le tokiso" joalo ka US.
empire le ho re thibela ho sebetsana le mathata a tebileng kapa a teng.
Sedikadikwe sena se lonya se ikgothatsang se re beha kotsing bohle, ho se letho le kaalo ho rona ba phelang pelong ya mmuso ona o senyehileng mme o qetellang o itshenya. Kahoo rona MaAmerika re arolelana thahasello ea bohlokoa ea lefats'e ka bophara ho qhaqha 'muso oa US le ho qala ho sebetsa le baahisani bohle ba rona ho aha bokamoso bo nang le khotso, toka le bo tsitsitseng ba morao-rao boo bohle re ka bo arolelanang.
Ka kopo Thusa ZNet le Z Magazine
Ka lebaka la mathata a mananeo a rona ao re seng re khonne ho a lokisa hona joale, ho se ho fetile selemo esale re bokella letlole la ho qetela. Ka lebaka leo, re hloka thuso ea hau ho feta leha e le neng pele ho tsoela pele ho tlisa lintlha tse ling tseo esale u li batla ka lilemo tse 30.
Z e fana ka litaba tsa sechaba tse molemo ka ho fetisisa tseo re ka li khonang, empa ha re ahlola se molemo, ho fapana le mehloli e meng e mengata, re totobatsa pono, leano, le bohlokoa ba baitseki. Ha re bua le Trump, mohlala, ke ho fumana litsela tse fetang Trump, eseng ho pheta-pheta, khafetsa, hore na o mobe hakae. 'Me ho joalo le tabeng ea ho sebetsana le ho futhumala ha lefatše, bofuma, ho se lekane, khethollo ea morabe, khethollo ea botona le botšehali le ntoa. Ntho e tlang pele bophelong ba rona ke hore seo re fanang ka sona se na le monyetla oa ho re thusa ho tseba seo re lokelang ho se etsa, le hore na re ka se etsa joang hantle.
Ha re lokisa mathata a rona a mananeo, re ntlafalitse sistimi ea rona ho etsa hore ho be bonolo ho fana le ho fana ka liphallelo. Ke ts'ebetso e telele empa re ts'epa hore e tla etsa hore ho be bonolo ho motho e mong le e mong ho re thusa ho hola. Haeba u na le bothata, ka kopo, re tsebise hanghang. Re hloka ho kenya letsoho mathateng afe kapa afe ho etsa bonnete ba hore sistimi e ka tsoela pele ho ba bonolo ho e sebelisa bakeng sa motho e mong le e mong.
Tsela e molemohali ea ho thusa, leha ho le joalo, ke ho ba motšehetsi oa khoeli le khoeli kapa oa selemo le selemo. Bafani ba ka fana ka maikutlo, ba romella li-blogs, 'me ba fumana maikutlo a bosiu ka imeile e tobileng.
U ka boela ua etsa monehelo oa nako e le 'ngoe kapa ua fumana peeletso ea khatiso ho Z Magazine.
Etsa Monehelo oa nako e le 'ngoe
Mona.
Ingolise ho Z Magazine Mona.
Thuso efe kapa efe e tla thusa haholo. 'Me ka kopo romella litlhahiso leha e le life bakeng sa ntlafatso, maikutlo, kapa mathata hang-hang.
Kea leboha,
Michael Albert
Lydia Sargent
Eric Sargent
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate