Lilemo tse leshome le metso e tšeletseng re kene ntoeng ea rona e bonahalang e sa feleng ho tloha ka nako eo September 11th, sehlopha sa bohlokoa sa lipatlisiso se qetella se hlaha ho hlakisa hore na ke bo-mang ha e le hantle mabotho a US a loanang libakeng tsa bona tsa ntoa tse ntseng li atoloha, le hore na ke eng e etsang hore baahi ba kenelle lihlopha tse hlometseng tse kang Taliban, Al Qaeda le Islamic State.
Re boleletsoe hore mabotho a US a "loana moo" e le hore re se ke ra "loana le bona mona." Empa bafuputsi ba ntse ba ithuta hore, joalo ka Ma-Iraqi a ileng a ema ho hanela tlhaselo e seng molaong ea US le ho hapa naha ea bona, boholo ba batho ba kenang lihlopha tse hlometseng ho pholletsa le Middle East le Afrika ba loana ho hang hobane mabotho a US le a ikopantseng a "loana. bona moo,” linaheng tsa bona, metseng, metsaneng le mahaeng a bona.
Ka 2015, Setsi sa Sechaba sa Likhohlano se phatlalalitse liphetho tsa lipuisano le batho ba 250 ba ikopantseng le lihlopha tse hlometseng Bosnia, Somalia, Gaza le Libya tlalehong e bitsoang, Maikutlo a Batho: Ho Kenyeletsoa ha Baahi Ntoeng ea Lihlomo. E 'ngoe ea liphuputso tsa eona tsa sehlooho e bile hore, "Tsusumetso e atileng haholo ea ho kenya letsoho, e hlalosoang ke batho bao ho buisanoeng le bona liphuputsong tsohle tse 'ne, e ne e le ho itšireletsa kapa ho sireletsa lelapa."
Hape ka 2015, Lydia Wilson, mofuputsi oa Univesithi ea Oxford, o ile a lumelloa ho buisana le bahlabani ba 'maloa ba hapiloeng ba Islamic State Kirkuk, Iraq. Ho ne ho le thata hore Wilson a fumane bahlabani ba Naha ea Boislamo ba hapuoeng hore a buisane le bona, hobane mabotho a mmuso oa Iraqi a tšehelitsoeng ke Kurdish le US a bolaea bahlabani bao ba ba hapileng. Empa mapolesa a Kirkuk a ne a tšoere batšoaruoa ’me a ba qosa lekhotleng, kahoo Wilson o ile a fumana tumello ho mookameli oa sepolesa hore a buisane le ba bang ba bona.
Motšoaruoa oa pele Lydia Wilson eo ho buisanoeng le eena o ile a tšoaroa, a qosoa a ba a ahloleloa lefu ka lebaka la ho phatloha bonyane libomo tse 'nè tsa koloi le bomo ea scooter Kirkuk. Empa puisano ea hae e ne e se e ikhethang - tlaleho ea hae ea tšusumetso ea hae e ile ea phetoa ke motšoaruoa e mong le e mong. O boletse hore botšepehi ba hae ba pele e bile ho mosali oa hae le bana ba hae ba babeli, le hore o ile a ikopanya le Islamic State ho hlokomela lelapa la hae. O ile a bolella Wilson, "Re hloka hore ntoa e fele, re hloka ts'ireletso, re khathetse ke ntoa e ngata ... seo ke se batlang ke ho ba le lelapa la ka, bana ba ka."
Qetellong ea puisano, Wilson o ile a botsa motšoaruoa hore na o na le lipotso. Ka nako eo o ne a tseba hore General Stone, e mong oa basebetsi mmoho le Wilson, e ne e le sesole sa US, mme, ho fapana le ho botsa potso, o ile a mo halefela, "Maamerika a ile a tla. Ba nkile Saddam empa ba boetse ba re amoha tshireletso. Ke ne ke sa rate Saddam, re ne re lapa ka nako eo, empa bonyane re ne re se na ntoa. Ha u fihla mona, ntoa ea lehae e ile ea qala.”
General Stone ha aa ka a makala. Ena e ne e le eona puo e halefileng eo a kileng a e utloa ho tsoa ho hoo e ka bang motšoaruoa e mong le e mong ho tloha ka nako eo o ile a qala ho buisana le batšoaruoajoalo ka molaoli oa lichankana tsa sesole sa US tsa Iraq ka 2007.
Lydia Wilson o ile a akaretsa seo a ithutileng sona ka batšoaruoa ba Kirkuk in sengoloa sa The Nation: “Ke bana ba mosebetsi, ba bangata ba lahleheloang ke bo-ntate ka linako tse mahlonoko (ka chankana, lefu ka ho bolaoa kapa ka ntoa bofetoheli), ba tletseng khalefo khahlanong le Amerika le ’muso oa eona. Ha ba susumetsoe ke khopolo ea bo-Caliphate ea Boislamo ntle le meeli; ho e-na le hoo, ISIS ke sehlopha sa pele ho tloha ha Al Qaeda e sithabetse ho fana ka bahlankana bana ba tlotlolohileng le ba halefileng mokhoa oa ho sireletsa seriti sa bona, lelapa le moloko. Sena ha se radicalization ho tsela ea bophelo ea ISIS, empa tšepiso ea tsela ea ho tsoa bophelong ba bona bo sa sireletsehang le bo se nang seriti; tšepiso ea ho phela ka boikhohomoso joaloka Maarabia a Sunni a Iraq, ao e seng feela boitsebiso ba bolumeli, empa hape le setso, morabe le mobu.”
Polao ea morao tjena ea masole a mane a US Niger e ile ea makatsa Maamerika a mangata, empa US e entse joalo Mabotho a 6,000 linaheng tse 53 tsa Afrika, ka hona ha rea lokela ho makatsoa ke makese a bafu a manehiloeng ka folakha a khutlelang hae a e-tsoa linaheng tse bonahalang li iketsahaletse feela moo. Empa pele baeta-pele ba rona ba fokotsa k'honthinente eohle ho "lebala la ntoa" le lecha la US, re lokela ho ela hloko tlaleho e ncha e hatisitsoeng ke Lenaneo la Ntšetso-pele la UN (UNDP), e nang le sehlooho se reng. Leeto la ho Fetela ho Fetisisa Afrika: Bakhanni, Litšusumetso le Ntlha ea Tipping bakeng sa ho hira.
Tlaleho ena e ipapisitse le lipuisano tse 500 le bahlabani ba tsoang Afrika ka bophara. Joalo ka ha sehlooho sa eona se fana ka maikutlo, bafuputsi ba ile ba botsa bahlabani ka ho khetheha ka "ntlha ea ho qetela" e ileng ea etsa qeto ea hore e mong le e mong oa bona a kene sehlopheng se hlometseng se kang Boko Haram, Al-Shabab kapa Al Qaeda. Palo e kholo ka ho fetisisa (karolo ea 71 lekholong) e boletse hore mofuta o itseng oa “ketso ea ’muso,” e kang “ho bolaea setho sa lelapa kapa motsoalle” kapa “ho tšoaroa ha setho sa lelapa kapa motsoalle,” e ne e le lehlaka la ho qetela le ileng la ba sutumelletsa holim’a ntlo. mola o mokgubedu ho tloha bophelong ba baahi ho ya ho ntwa ya dikhukhuni le/kapa bokhukhuni. Ho fapana le hoo, ka kakaretso likhopolo tsa bolumeli e ne e se tsona tse ka sehloohong qetong ea bona.
Tlaleho e ile ea phethela ka hore, "Boitšoaro ba motšoantšisi oa ts'ireletso ea mmuso bo senoloa e le sehlomathisi se hlahelletseng sa ho hira batho, eseng se fapaneng." Karolong e buang ka "Liphello tsa Leano," tlaleho e ile ea eketsa, "The Leeto la ho Fetela lipatlisiso li fana ka bopaki bo bocha bo makatsang ba hore na likarabo tse tsamaellanang le ts'ireletso ka kotloloho li ka ba joang ha li etsoa ka mokhoa o sa tsotelleng. ”
Liphuputso tsena kaofela li lumellana hore, ka moralo kapa ka ho sa feleng, leano la US le ferekanya sesosa le phello ea ho lokafatsa ts'ebetso ea sesole e fetolang baahi ho ba bahlabani, e leng se hlohlelletsang potoloho e ntseng e eketseha ea pefo le merusu e ntseng e eketseha lefatšeng ka bophara.
Molao oa khotso ke ho emisa "likarabo tse tsamaellanang le ts'ireletso" tse hlohlelletsang pefo ena, le ho qala ho khutlisetsa bahlabani ho ba baahi, joalo ka ha Colombia e etsa ka lebaka la tumellano ea khotso e felisang lilemo tse 53 tsa sechaba. ntoa. Ka mathata ohle a tobaneng le Amerika le lefats'e lekholong la bo21 la lilemo, re ke ke ra khona ho ema nako e telele hakana ho khetha tsela ea khotso le ho qala ho buisana hape ka khotso le ka mokhoa o hahang le baahisani bohle ba rona.
Nicolas JS Davies, e hlophisitsoeng ke PeaceVoice, ke mongoli oa Mali ka Matsoho a Rōna: Ho Hlasela ha Amerika le Tšenyo ea Iraq.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate