Likhamphani tse kholo tsa meriana United States li loantšana le Senator ea Vermont Bernie Sanders mabapi le taba e leng khubung ea hore na re nka boiketlo ba batho e le ba bohlokoa ho feta phaello ea likhoebo. Joaloka molula-setulo oa Komiti ea Senate ea Bophelo bo Botle, Thuto, Basebetsi le Lipenshene (HELP), Sanders o ikanne hore o tla qobella ba-CEO ba lik'hamphani tsa meriana ho arabela phatlalatsa hore na ke hobane'ng ha litheko tsa bona tsa lithethefatsi li phahame haholo ho feta lichabeng tse ling. Tlas'a tšokelo ea subpoena, Mookameli oa Johnson & Johnson Joaquin Duato le Mookameli oa Merck Robert Davis ba lumetse ho kenela Mookameli oa Bristol Myers Squibb Chris Boerner sebokeng sa la 8 Hlakola mabapi le theko e phahameng ka ho fetesisa ea lithethefatsi tse fanoeng ke ngaka United States.
Ka modumo wa ho itšireletsa lengolo ho Sanders, 'muelli oa molao oa Johnson & Johnson o kile a qosa senator ka ho sebelisa linyeoe tsa komiti ho "otla lik'hamphani tse khethileng ho kenya letsoho linyeoeng tse sirelelitsoeng ke molaotheo." Lengolo ha le hlakise nyeoe eo ho buuoang ka eona - mohlomong hobane e ka utloahala e le bohlanya 'me e ka senola morero oa' nete oa k'hamphani. Ka Phupu e fetileng, khamphani, hammoho le Merck le Bristol Myers Squibb o ile a qosa tsamaiso ea Biden bakeng sa ho lumella lenaneo la Medicare ho laola litheko tsa meriana ea ngaka.
Setsebi se seng sa meriana, Ameet Sarpatwari oa Harvard Medical School o ile a hlalosetsa ba New York Times hore “’maraka oa United States ke banka ea lik’hamphani tse etsang meriana… Setsebi se seng, Michelle Mello, moprofesa oa molao le bophelo bo botle univesithing ea Stanford, o ile a bolella pampiri, "lithethefatsi li theko e boima haholo US hobane re li tlohella."
Ka mantsoe a mang, esale e le mahala bakeng sa lik'hamphani tsa meriana United States. Ka 2003, eo e neng e le Mopresidente George W. Bush saena bili ea ntlafatso ea Medicare hore e be molao, e tšepisang thuso bakeng sa maqheku a sokolang ho lefella meriana, empa molao oo e hlobotse 'muso oa koporasi oa matla a oona a ho buisana ka litheko tsa lithethefatsi bakeng sa barupeluoa ba Medicare. E ne e le motsamao o tloaelehileng oa Rephabliki (le Orwellian): ts'episo ea thuso ho batho ba tloaelehileng le ho fana ka se fapaneng.
Hoo e ka bang lilemo tse mashome a mabeli hamorao, ho Molao oa Phokotso ea Litheko (IRA), eo Biden a ileng a e saena hore e be molao ka 2022, e hokahane le litheko tsa lithethefatsi tsa Medicare ho inflation mme ea laela hore lik'hamphani li fane ka litheolelo haeba litheko li nyoloha ka potlako haholo. E ne e le lekhetlo la pele ho tloha molaong oa Bush oa 2003 hore baetsi ba lithethefatsi ba tlas'a melao ea theko ea US. Likhamphani tsa meriana ha li na eona, ke ka lebaka leo li ileng tsa leka ho qosa Biden ka IRA.
Ha hoa lekana hore Medicare e khone ho fokotsa litheko tsa lithethefatsi. Ho hlokahala hore ho be le taolo ea naha ka bophara mabapi le litheko tsohle tsa lithethefatsi bakeng sa Maamerika ohle. Ntle le moo, balefi ba lekhetho ba Amerika ba tšehetsa lipatlisiso le nts'etsopele ea lithethefatsi tse ngata. A raporoto ke basebetsi ba Sanders ba hlalositse hore "ntle le mekhelo e fokolang, likhoebo tsa poraefete li na le matla a bonngoe a ho beha litheko tsa meriana e lefelloang ke sechaba." Bangoli ba tlaleho ba ile ba qosa hore “[t] mmuso ha o kope letho bakeng sa matsete a ona.
Ho feta moo, tlaleho e bontša ka nepo hore batho ba lichabeng tse ling ba rua molemo ka ho fumana litlhare tse theko e tlaase tseo Maamerika a lefileng lik'hamphani tsa lefatše tsa meriana hore li li hlahise. Ka mohlala, SYMTUZA, meriana ea HIV eo bo-rasaense ba US National Institutes of Health ba thusitseng ho e hlahisa, e fumaneha ho bakuli ba US bakeng sa chelete e ngata ea $ 56,000 ka selemo, ha bakuli ba UK ba lefa $ 10,000 feela ka selemo bakeng sa moriana o tšoanang o rekiloeng k'hamphaning e le 'ngoe.
Ha ho joalokaha eka lik'hamphani tse kang Johnson & Johnson li na le khetho e fosahetseng bakeng sa bakuli ba Europe ho feta ba Amerika. Ke feela hore litheko tsa bona li laoloa ke linaha tse ling tse ngata tsa indasteri. United States "e etsahala hore e be eona feela naha e tsoetseng pele indastering e sa buisaneng" le litheko tsa lithethefatsi, ho hlalositse Merith Basey, Motsamaisi e Moholo oa Bakuli ba Lithethefatsi tse Rekoang HONA JOALE, ka ho hlahlobeloa on Rising Up With Sonali hoetla e fetileng.
Ka 'nete, linaha tse kang UK, Fora le Jeremane, fana ka mehlala bakeng sa US ka taolo ea theko ea lithethefatsi 'me ho ngotsoe ho hongata ka se sebetsang hantle. Ho feta moo, ho na le - ka mokhoa o sa makatseng - takatso e matla ea sechaba ea ho laola theko. Ho latela a Phuputso ea Kaiser Family Foundation ka Phato 2023, "[m]batho ba bangata ho pholletsa le baitseki ba re ha ho na taolo e lekaneng mabapi le litheko tsa lithethefatsi." Ho feta moo, karolo ea 83 lekholong ea bao ho buisanoeng le bona "ba bona phaello ea meriana e le eona sesosa se ka sehloohong se tlatsetsang litšenyehelong tsa meriana e fanoeng ke ngaka."
Ha ho na khaello ea maikutlo bakeng sa melaoana e itseng ea taolo ea theko e ka sebetsang United States. Mohlala, tlaleho ea Center for American Progress ea Mphalane 2023, "Ho Latela Chelete: Ho Rarolla Tšhelete ea Lithethefatsi ea U.S,” e shebisisa ka botebo hore na litheko tsa mebaraka li reriloe joang bakeng sa meriana le ho fana ka maikutlo a ho kenella molemong o mong le o mong oa ho beha litheko tsa lithethefatsi.
Ha e le hantle, litharollo tse rarahaneng joalo li ne li ke ke tsa hlokahala haeba Maamerika ohle a ka ikopanya le Medicare litaba tsa bophelo bo botle le haeba matla a ho buisana le Medicare a ho buisana ka litheko tsa lithethefatsi a ka sebelisoa ho lithethefatsi tsohle. Empa, ha ho se na mokhoa ona oa commonsense o akaretsang oa tlhokomelo ea bophelo bo botle, esita le taolo e rarahaneng ea theko e ka ba betere ho feta ho se be le taolo ea theko.
Ka mokhoa o boletsoeng esale pele, bahlahlobisisi ba bo-ralik'hapitaliste ba khomaretseng mekhoa e metle ba hlakotse likhang tse tšoanang, tse khathetseng khahlano le melao ea 'muso ea litheko tsa meriana. "Litaolo tsa Theko ea Lithethefatsi li Bolela Lipholiso tse Butle,” ho boletse a Wall Street Journal sehlooho sa litaba. Boto ea bahlophisi ba pampiri eo e bitsitse IRA, "molao o mobe ka ho fetesisa ho fetisa Congress ka lilemo tse ngata," mme a ea fihla a qosa tsamaiso ea Biden ka "bosholu."
Empa ke mang ea etsang bosholu? Litsebi tsa moruo tse ithutang indasteri ea meriana li fumane hore ka lilemo tse ngata lik'hamphani li 'nile tsa e-ba le chelete e ngata hoo li nang le chelete e ngata. e sebelisitse liranta tse libilione tse makholo ka theko ea setoko le libonase tsa bolaoli tse phahameng haholo le liphutheloana tsa ho lefa. William Lazonick le Öner Tulum ba ngotse tlalehong ea Setsi sa New Economic Thinking, William Lazonick le Öner Tulum ba ngotse tlalehong ea Setsi sa New Economic Thinking, "liranta tse limilione tse likete tse 747 tseo lik'hamphani tsa meriana li li abileng ho beng ba liabo li ne li le kholo ka 13% ho feta liranta tse limilione tse likete tse 660 tseo mekhatlo ena e li sebelisitseng ho etsa lipatlisiso le nts'etsopele."
The Wall Street Journal'screed e hlokomoloha taolo ea litheko UK, Fora, Jeremane le lichabeng tse ling. Haeba tseo ha li na kamano le lebelo le boleng ba nts'etsopele ea lithethefatsi, ke hobane'ng ha taolo ea theko ea US e lokela ho ba le tšusumetso? 'Me haeba li na le tšusumetso, joale Maamerika a hlokoa ka leeme ho jara moroalo oo batho lefatšeng ka bophara ba ruang molemo ho oona.
The JournalBoto ea bahlophisi e ile ea etsa tleleime e le 'ngoe e nepahetseng, e re IRA "e tla boela e fe lik'hamphani khothatso ea ho qala lithethefatsi ka theko e phahameng le ho phahamisa litheko bakeng sa bakuli ba ikemetseng ba inshorense ho lefella litšenyehelo tsa Medicare." Pampiri e ile ea bolela esale pele sena ntle le maikutlo leha e le afe mabapi le meharo e sa thibeleng ea khoebo. Ehlile, haeba mang kapa mang a etsa bosholu ba 'nete, ho bonahala eka lik'hamphani tsa meriana ke tsona tse nang le molato oa ho otla Maamerika bakeng sa taolo ea theko.
Lik'hamphani tsa meriana li qalile selemo se secha ka ho nyolloa ha litheko bonyane meriana ea 500- boiteko bo matla ba ho hohela sechaba. Ka lehlakoreng le leng, taolo ea theko ea lithethefatsi ea IRA sebetsa ho meriana e 10 feela ho fihlela joale, ’me e tla ekeletsoa ho lithethefatsi tse 15 ka selemo bakeng sa lilemo tse ’nè tse tlang, le tse 20 ka selemo ka mor’a moo.
Ho e-na le ho tlosa taolo ea theko ho palo e fokolang ea meriana eo IRA e ka e laolang, tharollo e bonolo ke ho sebelisa melaoana e tšoanang ho lithethefatsi tse ngata kapa kaofela. Habohlokoa le ho feta, e le hore tharollo e joalo e kenngoe ts'ebetsong, Baokameli ba lik'hamphani tsa meriana ba ne ba ke ke ba tlameha ho hulela lipuisanong tsa komiti ho hlalosa meharo ea bona ea khoebo.
Sengoliloeng sena se entsoe ka Moruo bakeng sa Bohle, morero oa Independent Media Institute.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate