Ha ntoa ea Iseraele khahlanong le Gaza e ntse e tsoela pele ka matla, United States, e nang le matla a maholo holim'a boitšoaro ba Iseraele, e bonahala e se na thuso ho thibela polao ea Mapalestina ho etsoa ka libetsa tse fanoeng ke balefi ba US. Sena se hlahisa lipotso tse peli tse mahlonoko: Ea pele, Iseraele e hloka ho ea boholeng bo bokae e le hore e ka tobana le litlamorao tse bonahalang ho latela thuso ea sesole eo e e fumanang? 'Me ea bobeli, Mopresidente Joe Biden o ikemiselitse ho lahleheloa ke matla a makae a lipolotiki ka lebaka la tlhokahalo ea ho boloka lenyora la mali la Iseraele?
Ho fihlela joale, Biden o ntse a leka ho ba le eona ka litsela tse peli hore e bonahale e le thata: omanya Isiraele ka mantsoe ha a ntse a boloka mokhoa oa ho thusa sesoleng sa US. Ho tloha ka December 2023, ha palo ea batho ba shoeleng Gaza e ne e feta 18,000, Mopresidente o ile a hlahisa lihlooho tse kang, "Biden e bua ka thata ka Iseraele, empa e ntse e tsoela pele ho thusa boiteko ba eona ba ntoa.” Ka nako eo, ofisiri e kholo ea tsamaiso e ile ea bolella NBC News, “Ho na le tebello e felletseng ea hore se fanoeng ho [Iseraele] se tla sebelisoa ka nepo ho latela molao oa ntoa ea libetsa, empa hajoale ha re behe tse ling hape. ka thuso eo re fanang ka eona.” Se boleloang ke hore haeba Iseraele e sebelisa hampe thuso ea sesole eo e e fumanang, e ne e tla tobana le matla a matla a US.
Likhoeli tse peli hamorao, lenane la ba shoeleng le ile la nyolohela ho 28,000—ke hore 10,000 holimo ho feta bohareng ba December. Leha ho le joalo, botsamaisi ba Biden bo ne bo sa utloe ho hlokahala hore ba buse Iseraele. Mocheso koranta ea ho hatisa, 'Muelli oa Lefapha la Naha la US Matthew Miller o ile a tobana le lipotso tse thata ho tsoa ho baqolotsi ba litaba mabapi le phaello eo Biden a e thabelang empa a hana ho e sebelisa. Miller o ile a tletleba ka hore “ka linako tse ling batho ba etsa eka United States of America e na le lere la boselamose leo e ka le tsokotsang ho etsa hore boemo leha e le bofe lefatšeng bo hle ka tsela eo re neng re ka batla hore bo phethehe ka eona.”
E mong oa baqolotsi ba litaba sebokeng seo ka nepo qotsitsoeng, “’Nete ke hore u na le lere la boselamose. U na le lere le leholo, le leholo la boselamose… Ke 'nete, le bohlokoa." Empa Miller o ile a bolela khafetsa hore ha a khone ho hlahisa lipuisano tsa ka hare, a re, "Nke ke ka kena lipuisanong tsa lekunutu tseo re nang le tsona le 'muso oa Iseraele, empa li hlakile ka maikutlo a rona litabeng tsena."
Ho joalokaha eka US ke motsoali ea thata eo ngoana oa hae ea ratoang, Israel, a ke keng a etsa phoso. Mme ha e etsa jwalo, motswadi o sisinya monwana wa hae ka ho panya le ka ho oma ka hlooho. "Re thabetse tse ling tsa mehato ea ho felisa likhohlano eo Isiraele e e behileng ka khothatso ea rona," ho boletse Miller. O ile a eketsa a re, "Mehato eo ea likhohlano ha e so atlehe kamoo re ka ratang hore e atlehe."
The wand ea boselamose eo US e ka e tsokotsang ka nako efe kapa efe e bohlokoa hoo e ka bang $4 limilione tse likete ka selemo. Sebakeng sa ho ts'osetsa ho hana thuso eo ebe o etsa ts'okelo, Biden o ile a shebana le boits'oaro bo hlabisang lihlong ba Isiraele - boo boholo ba Maamerika a bona. hana ea.
Ka masoabi, Biden o bonahala a leka ho ipha tumello ea ho nka khato, a fana ka ntho e makatsang Memorandamo ea Naha ea Tšireletso ka la 8 Hlakola hore thuso ea sesole ke "sesebelisoa sa bohlokoa sa ho ntšetsa pele maano a kantle ho naha a United States le merero ea ts'ireletso ea naha" ho, har'a lintho tse ling, "thibela phetiso ea libetsa e behang kotsi kapa e kenya letsoho ho tlolong ha litokelo tsa botho kapa molao oa machaba oa botho." Ho ea ka BBC, mohato ona e ne e le karabelo ea Biden khatellong ea ka hare e tsoang ho basebetsi mmoho le eena ba demokrasi ea ho sebelisa molamu oa boselamose letsohong la hae. Empa memorandamo e fa baamoheli ba thuso matsatsi a 45 ho fana ka "tiiso" ea hore thuso ha e sebelisoe hampe. Ke bonyane khoeli le halofo hore Isiraele e tsoelepele ho bolaea Mapalestina ntle le phello.
Ho se ho ntse ho na le litataiso tse teng ho tseba hore na US e lokela ho sebetsa joang ha thuso ea eona ea sesole e sebelisoa ho fehla polao ea batho ba bangata. Phato e fetileng, likhoeli pele ntoa ea morao-rao ea Isiraele e qala, Lefapha la Naha la Biden le bile la fana ka lentsoe le rorisoang "Tataiso ea Karabelo ea Ketsahalo ea Kotsi ea Sechaba” ho lichaba tse fumanang thuso ea sesole ea US. The Washington Post e ile ea bua ka sena e le, "tsamaiso ea pele e hlophisitsoeng ea ho beha leihlo le ho fana ka kotlo e ka 'nang ea etsahala tlhekefetso e tlalehiloeng e amang mabotho a kantle ho naha le lihlomo tse tsoang US." Ke teko efe e betere ea tsamaiso ee ea molao ho feta tšebeliso e mpe ea Iseraele ea thuso ea sesole sa US?
Ha a botsoa ka tataiso eo, Miller oa Lefapha la Naha o ile a hana potso hape, joalo ka motsoali ea se nang thuso ea shebelletseng ngoana oa hae a etsa polao e sehlōhō. Eena itse, "Ts'ebetso eo ha ea rereloa ho sebetsa e le mokhoa oa ho arabela ka potlako." Josh Paul, ofisiri ea mehleng ea Lefapha la Naha ea ileng a itokolla mosebetsing ka boipelaetso ba US e lumellang lipolao tse bolaeang tsa Baiseraele ba Palestina, o bolelletse NPR, "Nako ea ho nka khato ke hona joale. Ha se nakong ea likhoeli tse tšeletseng kapa selemo ho tloha joale ha re ntse re shebana le karolo e ncha ea likopo tse tsoang ho Isiraele. ”
Ha ho pelaelo hore libetsa tse fanoeng ke US li sebelisetsoa ho bolaea Mapalestina. Amnesty International ka December 2023 raporoto ba fumane likhechana tsa libomo tse entsoeng ke US lithakong tsa matlo a Palestina a sentsoeng ke Isiraele. Mokhatlo o fumane hore litlhaselo li ne li lebisitsoe sebakeng seo Iseraele e neng e laetse baahi ba Palestina hore ba balehele ho sona, le hore ho ne ho se na temoso pele libomo tse bolaeang li oela. Ebile, Amnesty e boletse hore literaeke li kanna tsa nkuoa e le "litlolo tsa molao tsa ntoa." Haeba Lekhotla la Machaba la Toka le qosa Iseraele ka molao ka polao ea morabe, e ka khona ameha US
Ho khaola thuso ea sesole ho Iseraele ha se feela taba ea ho fokotsa boikarabello ba US bakeng sa polao ea morabe oa Palestina-boemo ba boitšoaro boo ka bobona bo lokelang ho nkoa. E ne e ka ba le tšusumetso liketsong tsa Iseraele ha ho nahanoa joalo bongata lihlomo tsa eona li tsoa US Ho feta moo, mebuso e mengata e ntse e nahana ka matla ho khaola thuso ho Iseraele, 'me Italy le Spain li se li entse joalo, ho bontša hore ketso e potlakileng e ka khoneha.
Sebakeng sa ho ipata ka mor'a "lipuisano tsa lekunutu," litletlebo tsa "mehato ea deconfliction" e sa sebetseng, kapa ho fana ka memoranda, Biden o ne a ka sebelisa matla a hae ka mafolofolo ho hanela Iseraele libetsa tse lefelloang ke balefi ba lekhetho ba US. Ka batho ba 28,000 ba shoang le ho bala, ho ne ho tla nka Mapalestina a makae a shoeleng ho tsosa khato ea US?
Ho fihlela hajoale, karabo e bonahala e le hore le pheliso e felletseng ea batho ba Palestina le naha ea bona e tla amoheloa ka botlalo ho Biden, Mopresidente eo ka sebele a sa sebetseng joalo ka ha eka o ntse a emetse ho khethoa bocha ha a tobane le ho se amoheloe ke sechaba ka lebaka la hae. ho hana ho sebedisa thupa ya boselamose letsohong la hae.
Bakhethi ba 'nile ba sebelisa mekhoa eohle eo ba nang le eona ho bontša ho se thabele ha Biden a lumella tlhaselo ea morabe oa Palestina, ho tloha boipelaetso ba seterateng ho isa ho seteraeke sa tlala ke basebetsi ba mmuso. Biden o tobane le mathata a sa feleng dikgoreletso ea liketsahalo tsa hae tsa phutuho. The Washington Post o bontšitse hore, "Ho tloha liketsahalong tsa matsatsi a phomolo ho isa litšebeletsong tsa sehopotso, baipelaetsi ba se ba hlaha hoo e batlang e le ponahalong eohle ea Biden." Le ak'haonte e ncha ea phutuho ea likhetho ea mopresidente ho TikTok, e reretsoeng ho fihlela bakuli ba banyenyane, e bile teng phatloha ka boipelaetso ba mantsoe.
Tekanyo e nyane ea kamohelo eo Biden a e fumaneng nakong ea nako ea hae ea pele ho tsoa ho Maamerika a belaelang e bile kaofela ntle le ho lahleha. 'Muelli oa Justice Democrats o bolelletse Guardian hore "ntle le potso, o hlakotse boholo ba tsoelopele eo ka ts'ehetso ea hae e tsoelang pele bakeng sa polao e sehlōhō e etsahalang matsohong a mmuso o hole oa Iseraele."
Motho ea matla a ka ’na a hana ho sebelisa matla a hae esita leha a tobane le polao e sehlōhō le khatello e sa khaotseng ea sechaba. Empa, na motho ea makhatheng a lefu a ka hana ho tsokotsa lere la boselamose letsohong la hae esita le ho pholosa bophelo ba hae (ba lipolotiki)? Ke khetho eo Biden a tobaneng le eona hona joale: ho khethoa hape kapa tokelo ea Isiraele ea ho tsoela pele ka polao ea morabe.
Sehlooho sena se hlahisoa ke Moruo bakeng sa Bohle, morero oa Setsi se Ikemetseng sa Litaba.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate