Har'a maemo a tšohanyetso a ntseng a tsoela pele, ho kenyeletsoa motho eo e neng e tla ba mohatelli tseleng ea hae ea ho khutlisa bopresidente ba Amerika le ntoa ea Isiraele ho Gaza (re sa bue ka ho phatloha ha phetoho ea maemo a leholimo lefatšeng ka bophara), US e ile ea thella ka khutso ho ea tlhaselong ea tokoloho ea sechaba joalo ka ha. karabo ea ho putlama hoa bophelo bo botle ba kelello. Ho tloha lebopong ho isa lebopong, baetsi ba molao ba mmuso ba mahlakore ka bobeli ba ntse ba hahamalla phekolo e qobellang 'me boitlamo bo sa reroang ho sebetsana le mathata a ts'ebeliso ea lithethefatsi le ho feta tekano - mokhoa o tla eketsa ho nyahama le ho atisa mafu a ka thibeloang ha a ntse a thusa ho bipetsa bophelo Amerika.
Ka December, re o ile a ngola mabapi le kamoo bolutu bo fetohileng bothata ba bophelo bo botle ba sechaba, ho latela Ngaka ea Kakaretso ea Opereishene, le mekhoa eo e tsamaisang tšebeliso e atileng ea lithethefatsi. Re batla lintho ho fokotsa maikutlo a ho itšehla thajana le matšoenyeho - 'me ha bobeli ba rona re re "rona," ha re bolele feela sehlopha se inahaneloang empa bangoli ba sengoloa sena. E mong oa rona, Sean, ke ngaka e phelang nako e telele bothateng ba ho sebelisa lithethefatsi 'me e mong, Mattea, ke sengoli se sebelisang lithethefatsi.
'Me ha re letho le ikhethang. Ho arohana le ho jeoa ke bolutu ha se feela mafu a Maamerika a seng makae, empa ke boemo ba bongata tsa rona. Palo e kholo ea batho e leka ho laola maikutlo a thata, ebang ke lehola, veine, mosebetsi, thelevishene, kapa ntho leha e le efe e fetolang maikutlo kapa ntho leha e le efe e fetolang kelello. Matsatsing ana, ha ho na lelapa naheng ena le sa kang la angoa ke tšebeliso e mpe ea lithethefatsi.
Ha ho makatse hore ebe tlas’a maemo ao, boholo ba bakhethoa ba ikutloa ba le tlas’a khatello e ntseng e eketseha ea ho etsa ho hong ka tlokotsi ena—le hoja batho ba sebelisang lithethefatsi ba nkoa e le batho ba khesoang sechabeng. Ka 2021, a phuputso e entsoeng ba likete ba basebelisi ba marang-rang ba thehiloeng US ba fumane hore 7 ho Maamerika a 10 a lumela hore batho ba bangata ba talima batho ba sebelisang lithethefatsi e le batho bao e seng litho tsa sechaba. Ha ho tsotellehe hore na tšusumetso ea ho sebelisa lintho tse joalo e susumetsoa ke takatso ea ho kokobetsa bohloko ba maikutlo kapa hore tšebeliso e feteletseng ea lithethefatsi e nkoa e le boloetse. Re le sechaba, ka kakaretso re nka batho ba sebelisang lithethefatsi e le batho ba hanoang le ho ba khella fatše. Leha ho le joalo, ho makatsang ke hore sekhobo se joalo sechabeng ha sea tsitsa. E ntse e hola le ho putlama le maqhubu a lipolotiki a hajoale.
Nancy Campbell, rahistori oa Rensselaer Polytechnic Institute ebile e le sengoli sa Rensselaer Polytechnic Institute, o re: OD: Naloxone le Lipolotiki tsa Overdose. Campbell o tlaleha hore o iphumana a hlasetsoe ke seo a se bitsang "sekhobo sa bobeli" moo ba bang ba ipotsang hore na ke hobane'ng ha a ikhathatsa le ho qeta nako ea hae a etsa lipatlisiso ka tšebeliso ea lithethefatsi.
Mohlomong lebaka le leng la ho ithuta litaba tse joalo ke ho etsa bonnete ba hore ho na le motho ea mamelang ha baetsi ba molao ba hoo e batlang e le mekha e 'ngoe le e 'ngoe ea lipolotiki ba batla ho rarolla bothata ba bophelo bo botle ba kelello ka ho qobella batho hore ba fumane phekolo e hlophisitsoeng. Ka ho hlokomelehang, “phekolo” e joalo e ka eketsa menyetla ea ho shoa ka tsietsi. Re lumelle ho hlalosa.
“Kalafo” e ka ba Kahlolo ea Lefu
Naheng ka bophara, ho koalloa ntle ho boikhethelo le boitlamo ba setheo ba batho ba nang le lefu la kelello - ho kenyeletsoa le ba nang le bothata ba tšebeliso ea lithethefatsi - ke ho phahama. Ho sebelisa puo ea "ho thusa" ba hlokang, baetsi ba melaoana ha ba fihlelle sehlopha sa lithuso empa sehlopha, ka scant kapa esita hanyetsana bopaki ba hore mokhoa o joalo o tla tsoela ba utloang bohloko molemo.
"Ts'ebetso e ka kenyelletsa ho batloa, ho thibeloa, ho itšehla thajana, ho ba le lithethefatsi tse qobelloang ho uena, ho lahleheloa ke ts'epo," ho boletse moprofesa oa UCLA oa boiketlo ba sechaba David Cohen ka 2020. setatemente se mabapi le lipatlisiso tsa hae mabapi le boitlamo bo sa reroang. O ngotse phuputso e fumaneng hore ts'ebeliso ea eona e ile ea phahama naheng ka bophara lilemong tse leshome pele seoa sena se fihla, leha ho ne ho e-na le khaello e makatsang ea pepenene mabapi le hore na khatello e joalo e sebelisitsoe neng kapa joang.
Kajeno, linaha tse ngata li ntse li atolosa melao e lumellang phekolo e tlamang bakeng sa batho ba nang le mathata a bophelo bo botle ba kelello, ho kenyelletsa le bokhoba ba tahi. Ho latela Action Lab Setsing sa Leano la Bophelo le Molao, 38 e bolela hajoale tumella boitlamo bo sa reroang bakeng sa tshebediso ya sethethefatsi. Ha ho le e 'ngoe ea tsona e hlokang phekolo e thehiloeng bopaking litlhophisong tsohle tsa boitlamo ba boitlamo' me tse 16 tsa tsona li lumella lits'ebeletso ho etsa liphekolo tseo ba li ratang ntle le tumello ea motho. Hoo e ka bang mmuso o mong le o mong oo Ranked har'a litekanyetso tse phahameng ka ho fetisisa tsa tšebeliso e feteletseng naheng ka bophara ho na le molao oa boitlamo o sa tsitsang o teng.
Ka Loetse, lekhotla la ketsa-molao la California le ile la fetisa bili e fang mapolesa, bafani ba tlhokomelo ea bophelo bo botle ba kelello le lihlopha tsa tlokotsi matla a ho ts'oara batho ba nang le bothata bo "matla" ba tšebeliso ea lithethefatsi. Ka mor'a moo, Los Angeles County Board of Supervisors ba ikhethile ho chechisa ts'ebetsong ea molao, le Molula-setulo oa Boto Lindsey Hogarth a hlokometse kotsi ea tlolo ea litokelo tsa botho e le lebaka la tieho. Ka October, baetsi ba molao ba naha ea Pennsylvania ba ile ba hlahisa a bili seo se ka lumella boitlamo bo sa reroang ba batho ba tsosolositsoeng ka mor'a ho feta tekano. Le hoja babuelli ba bangata ba bophelo bo botle ba kelello ba lumela boikemisetso bo botle ba baetsi ba melao, monyetla oa kotsi ke o ke keng oa lekanngoa.
New ho etsa lipatlisiso e bontša hore batho ba neng ba e-ba teng mananeong a phekolo e thehiloeng ho se noe, bonyane ba ne ba e-na le monyetla o moholo oa hore ba bolaoe ke ho noa ho feta tekano ho feta batho ba neng ba se na phekolo ho hang. Ka lehlakoreng le leng, ba neng ba khona ho fumana meriana e kang methadone kapa buprenorphine bakeng sa bothata ba ho sebelisa opioid ba ne ba ka tlase ho moo ho shoa. Leha ho le joalo, meriana eo ha e nkoe e le "ho ila" 'me ha ho joalo ka ho tshwana e fanoang maemong a kalafo. Le hoja ho na le bopaki bo bongata ba katleho ea meriana bakeng sa bothata ba ho sebelisa opioid, ho ila ho ntse ho nkoa e le tsela e nepahetseng ea boitšoaro le e molemo ka ho fetisisa, le haeba e etsa hore u shoe. Lebaka la kotsi e phahameng ea ho shoa ka mor'a phekolo e thehiloeng ho khaotsa ho tsuba ha ho makatse: ho ila ho fokotsa mamello ea 'mele. Haeba motho ea neng a ile a ithiba a boela a sebelisa, ho kenngoa ha tekanyo e tloaelehileng ho ka 'na ha senya tsamaiso ea' mele ea hae 'me kahoo ho lebisa lefung.
Ka bomalimabe, ka bobeli The Atlantic le Wall Street Journal sa tsoa matha litšiea tse ratang phekolo e tlamang, le Journal a qotsa e le bopaki ba phuputso ea lilemo tsa bo-1960 moo batho ba ileng ba phela hantle ka mor'a likhoeli tse 18 tsa phekolo e laetsoeng ea bolulo e kenyeletsang thuto le koetliso ea mosebetsi - e leng maemo a tlhokomelo a seng a le sieo kajeno. The Atlantic e boletsoeng a thuto ya banna ba 141 ba laetsweng kalafo mafelong a bo-1990 bao diphetho tsa bona di neng di bapiswa le tsa batho ba keneng kalafo ka boithatelo; Leha ho le joalo, bangoli ba thuto ba ne ba lemositse khahlanong le ho akaretsa liphuputso ho batho ba bang ka lebaka la boholo ba eona bo fokolang - 'me ho tloha ka nako eo, fentanyl e matla ea opioid e kene phepelong ea lithethefatsi' me ea phahamisa kotsi ea ho feta tekano e bolaeang ka mor'a nako ea ho ila.
Ho sa le joalo, ha baetsi ba melaoana ba fetohela kalafong e qobelloang, nka sena e le ntho e makatsang ea taelo ea pele: ho na le likhetho tse fokolang haholo tsa kalafo bakeng sa batho ba batlang thuso. “Ha ho sebaka naheng ena moo ho nang le phekolo e lekaneng ea boithaopo. Joale ke hobane'ng ha u ka theha boitlamo bo sa reroang, kalafo e se nang boikhethelo?" ho botsa Campbell. O fana ka maikutlo a hore lebaka ke tšekamelo ea baetsi ba molao eseng feela ho etsa ho hong ka koluoa e ntseng e tsoela pele e bolaeang, empa ho se be le mokhoa oa ho bonahala o le "bonolo ho lithethefatsi."
Ho beha lefatše le makatsang la kalafo ea lithethefatsi maemong, nahana hore liofisiri tse khethiloeng li batla ho bonahala li le thata ho batho ba nang le mofetše kapa lefu la pelo. Khopolo eo, ehlile, e makatsa. Empa 7 ho 10 Maamerika a nahana hore sechaba ka kakaretso se talima ho lemalla bokhoba e le "bonyane ho hlabisang lihlong" le batho ba sebelisang lithethefatsi ba ikarabella haholo (ke hore, ho beha molato) bakeng sa tšebeliso ea bona ea lithethefatsi. Ka hona, ha ho makatse hore ebe bo-ralipolotiki ba ka fumana ho le molemo ho otla batho ba sebelisang lithethefatsi, le haeba kotlo e joalo e le lihlong le ho feta. ho etsa lipatlisiso ho bontša hore ho hlajoa ke lihlong, le hona, ho mpefatsa bohloko le ho itšehla thajana ho etsang hore batho ba sebelise lithethefatsi qalong. Joaloka Dr. Lewis Nelson, ea tsamaisang mananeo a meriana ea tšohanyetso le toxicology Rutgers New Jersey Medical School, e bontšitse ho USA Today, saense ea ho lemalla le ho hlaphoheloa hangata e hlokomolohuoa hobane ha e lumellane le mehopolo e metseng ka metso ea sechaba mabapi le tšebeliso ea lithethefatsi.
“Ke ntse ke sa Hloka ho Pholosa”
Ho otla batho ka lebaka la tšebeliso ea lithethefatsi ho mpefatsa bohloko le ho itšehla thajana ho etsang hore lithethefatsi li ipiletse hakana. Kahoo ho e-na le kotlo - 'me lefatšeng la rona kajeno ha ho pelaelo hore sena se tla utloahala se hlanya - ho thoe'ng haeba re ne re tšoara batho ba sebelisang lithethefatsi e le batho ba feletseng le ba feletseng joaloka motho e mong le e mong? Joalo ka, re re, batho ba nang le khatello e phahameng ea mali? Ho thoe’ng haeba re lumela hore ba sebelisang lithethefatsi ba hloka lintho tse tšoanang le tseo batho bohle ba li hlokang, ho akarelletsa lerato, tšehetso le likamano tsa batho, hammoho le mosebetsi o tsitsitseng le sebaka sa bolulo se theko e tlaase?
Lipatlisiso mabapi le sena, li bontša hore likamano tsa batho ke moriana o molemo haholo bakeng sa bohloko ba maikutlo boo hangata bo bakoang ke tšebeliso ea lithethefatsi le bokhoba ba tahi. Likamano tse matla tsa sechaba - e leng, ho ba le batho bao u ka ba phetlelang sefuba le ho itšetleha ka bona - ke amanang le pholiso e ntle ho tsoa bothateng ba tšebeliso ea lithethefatsi, ha ho se be teng ha likamano tse joalo tsa sechaba ho phahamisa kotsi ea tšebeliso e mpe ea lithethefatsi. Ka mantsoe a mang, mohlomong u ke ke ua makatsoa ke ho tseba hore mokhoa o matla oa ho phekola khatello ea kelello e atileng ke ho hokahana.
Ha batho ba mahlomoleng ba e-na le metsoalle, malapa a ba thusang, le bafani ba tlhokomelo ea bophelo ba hlileng ba leng teng bakeng sa bona ho sa tsotellehe hore na ho etsahala eng, maikutlo a bona aa ntlafala. Ka mantsoe a mang, re thusana ka hore feela re se ke ra ahlola.
Jordan Scott ke 'muelli oa lithaka oa Sehokelo sa ho hlaphoheloa, e fanang ka tšehetso ea mahala ea lithaka tsa dijithale ho batho ba Texas le Pennsylvania. O iponahatsa e le motho ea sebelisang lithethefatsi. O ile a re bolella: “Ke ile ka utloa eka molaetsa oa tiisa hore ho na le ho hong ho phoso ka ’na, hore ho na le ho hong ho robehileng ka ’na. Ntho leha e le efe e sa qobeng ho itlosa bolutu, kapa ntho leha e le efe e sa akarelletseng ho ithiba ka ho feletseng e le sepheo, e lula e le ka tlaase ho moo.
New ho etsa lipatlisiso e hatisoang koranteng lemalla ntho e e fana ka phapang lipakeng tsa kalafo e tsepamisitsoeng ka ho khetheha tabeng ea ho ithiba le letoto le pharaletseng la maano a bophelo bo botle, ho kenyeletsoa ho fokotsa tšebeliso ea lithethefatsi ho fapana le ho e felisa ka ho felletseng. Boithuto bona bo fumane hore tšebeliso e fokotsehileng e na le melemo ea bongaka le hore bophelo bo botle bo ka ntlafala ka mokhoa o hlakileng ntle le ho ila ho hang. Motsamaisi oa Setsi sa Naha sa Tšebeliso e Mpe ea Lithethefatsi Nora Volkow, mohlala, o tšehetsa a duanced mokhoa o kenyelletsang mekhoa e mengata ea ho hlaphoheloa hammoho le ho tlohela ho etsa tlōlo ea molao ho noa lithethefatsi ho lebisa tlhokomelo ho bophelo bo botle le boiketlo ka kakaretso. Mme Lefapha la Tšebeliso e Mpe ea Lithethefatsi le Litšebeletso tsa Bophelo bo Botle ba Kelello, lekala la Lefapha la Bophelo le Litšebeletso tsa Botho la United States, le khethile mahlakore a mane bohlokoa bakeng sa ho hlaphoheloa: bophelo bo botle, lehae, morero, le sechaba.
Habohlokoa le ho feta, ha ho hlokahale hore motho a khaotse ho kopanela liphate e le hore a fumane molemo lintlheng tsena tse ’nè. Sena sea utloahala ha u hopola hore ho lemalla kapa ho sebelisa lithethefatsi tse ling tse nang le bothata ke letšoao la bohloko bo ka tlaase. Ho e-na le ho phekola matšoao feela - tšebeliso ea lithethefatsi - ho sebetsana le bolutu, ts'oaetso, kapa mahlomola a mang e ka ba mokhoa o sebetsang haholo. "Lelapa e ka ba tsela e nepahetseng ea bophelo bo botle," Scott o ile a bontša, ha a ntse a phaella ka hore tsela ea hae e ile ea tloha likopanong tse 12 tse kang Alcoholics Anonymous ho ea ho kopanela sechabeng.
Ho motho e mong, nako ea boleng le bana ba hae kapa esita le ho ikoetlisa le ho ja hantle e ka ’na ea e-ba tšitiso ea ho lula u phetse hantle kelellong. Ka mantsoe a mang, ho folisa bohloko bo bakoang ke bothata ba tšebeliso ea lithethefatsi ho ka shebahala ho tšoana le ho folisa phephetso efe kapa efe ea bophelo bo botle.
Leha ho le joalo baetsi ba melaoana ba ntse ba batla ho matlafatsa ts'ebeliso ea kalafo e qobellang. "Ke nahana hore re tla bona ho feta [boitlamo bo sa reroang] pele re bona ho fokolang," ho boletse Campbell, ea ithutang mekhoa ea histori ea karabelo ea sechaba tšebelisong ea lithethefatsi. Ha ho na letho le lecha, o hlokometse, molemong oa ho "thusa" batho ka ho ba theha mekhatlo - leha ts'ebetso e joalo e le khoholeho ea litokelo tsa mantlha tsa botho.
“Ke nahana hore hangata batho ba batla ho thusa e le kannete,” ho boletse Scott, eo e ’nileng ea e-ba phofu ea “thuso” e joalo. O ile a hlalosa hore bothata ke taba ea hore ho na le sehlopha sa batho ba nkoang e le ba “tloaelehileng” ka hona ba phahametse, ba nahanang hore ba boemong ba ho pholosa litho tse ling tsa sechaba.
Ke ne ke sa hloke ho boloka chelete. Hona joale ke motho ea sebelisang lithethefatsi. Ke ntse ke sa hloke ho boloka chelete,” Scott o ile a re bolella. Matsatsing ana o tsepamisitse maikutlo tabeng ea ho ba karolo ea sechaba sa habo ka boithaopo ha a ntse a sebelisa marang-rang a tšehetso a batho ba hlomphang tsela ea hae.
Ha e le rona ba babeli re ngola sengoloa sena, Sean o qeta nako le bana ba hae, a lula a hokahane le metsoalle, a ikoetlisetsa ho thuisa le yoga, 'me o qetile lilemo a thusa sehlopha sa lingaka hore se fole. Mattea o se a qalile mokhoa o mocha oa ho ea boikoetlisong le malome oa hae ho kokobetsa bolutu ba hae, ha a ntse a phetlela metsoalle e haufi hore e mo tšehetse. 'Me seo sohle se hlile se etsa phapang.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate