Ua leva ona avea ma masani a sui o le vaega taua, e aofia ai tagata e pei o le New York Congressman Peter King, e osofaʻia le au faitio o taua faifaipea ona o le tuuaia o le faia o manuʻa i a tatou tagata tau e ala i a latou faiga tetee, le lotonuu ma e oo lava i le taufaaleaga. O sini a le au tetee e tetee i taua atonu o le fasiotia po o le sauaina o fitafita mai fafo ma tagata lautele e le au fitafita a le US, poʻo le tala pepelo e uiga i nei mea ma isi gaioiga, poʻo le fesiligia o fuafuaga a le militeri ma faʻamoemoega o taʻitaʻi Amerika. O nei faitioga tetee ua fai mai e lamatia ai a tatou 'autau e ala i le faʻaalia o mealilo a le militeri. Latou te faʻapea foʻi e faʻaleagaina le lagolago lautele o le taua i le fale e ala i le fesiligia o ona aʻafiaga ma mafuaaga.
O se tasi o faigata i nei laina o osofaʻiga i tagata faitio o taua e mafai ona faigofie ona faʻaaogaina i soʻo se faʻamatalaga o mea tau militeri, e oʻo lava i faʻasalalauga faʻasalalau. O lipoti o tagata na maliliu i le taua, e tusa lava pe itiiti, e ono mafua ai ona tali atu tagata lautele i le taua, ma o nisi o tagata faasalalau taua ua osofaia le aufaasālalau mo le lipotia saʻo o mea moni, e aofia ai lipoti aloaia. Peter Braestrup's Tala Tele: Faʻafefea ona lipotia ma faʻamatalaina e le American Press and Television le Crisis of Tet 1968 i Vietnam ma Uosigitone (Westview: 1977), o se suʻesuʻega na lagolagoina e le Freedom House o faʻasalalauga faʻasalalau o le Tet i le taimi o le Taua a Vietnam, na lauiloa mo ana tuuaiga o le tele o faʻasalalauga faʻasalalauga ma le le mafai ona lagolagoina malosi le taua. Na tu'ua'ia manino e Braestrup le au fa'asalalau i le nafa ma le faia'ina i le taua. I lona manatu, o se faʻasalalauga lelei o le a taofia tala le lelei, faʻamalosia le lelei, ma avea o se faʻasalalauga faʻasalalau a le faʻavaeina o le militeri. O lenei tusi, e sili ona taua i le tulaga masani, semanu e avea ai le CBS's Walter Cronkite ma le tele o ana paaga faʻasalalau e faʻaʻoleʻole mo le lipotia o le faʻavaivaia o tufaaga a le Pentagon. O le mea moni, o le au fitafita maualuga o loʻo tuʻuina atu nei pepa, poʻo le faia o iloiloga sili atu ona le mautonu o le alualu i luma o le taua, sa tatau ona nofo filemu pe pepelo, ma sa tatau foi ona taʻusalaina ma fefaʻasoaaʻi i le aufaasālalau le taʻusalaina o le faiaʻina o le taua e ala i tala le manuia. pulega. (Mo auiliiliga i mea sese ma feteenaiga a Braestrup, ma le mafanafana ma le le faitio na tuuina atu ia te ia e le au popoto, vaai Faʻatagaina o Oloa Gaosi, itulau 211-221 ma le Faaopoopoga 3.)
E masani ona pepelo le malo o Amerika e uiga i tagata na maliliu i taua, i lalo o le taua o le US ma, aemaise lava, le numera o tagata lautele na maliliu i "faʻaleagaina faʻamaonia." Afai latou te pepelo, o le faʻaalia o nei pepelo e ono afaina ai le taua, ina ia o latou pepelo, atonu e toe foʻi i tua, atonu o se osofaʻiga tetee na faʻaaogaina e le au taupulepulega tetee e faʻamoemoe e faʻaleagaina tagi a le malo! I se faapuupuuga, o le faʻaalia o le matafaioi a le aufaasālalau i le toilalo o le militeri e tatalaina ai se pusa a Pandora e mafai ona oʻo mamao atu i le aufaasālalau ma faʻalapotopotoga faʻapolokiki.
O le isi faʻafitauli i le faʻapea o gaioiga faʻasaga ma faʻamatalaga e nafa ma le faʻaleagaina o le militeri a Amerika o le le mafai lea ona faʻaalia soʻo se aʻafiaga. i ana taua talu ai nei a WikiLeaks ma Bradley Manning na iʻu ai i le US toʻatasi na maliliu. O na pepa na faʻamatalaina mea na tutupu i aso ua tuanaʻi, ma e foliga mai e leʻi faʻaalia ni fuafuaga faʻafitafita e faʻatatau i le faʻaogaina o 'au a le fili.
O le faʻasalalauga sili ona mataʻina i le WikiLeaks trove o se vitio o loʻo faʻaalia ai se US helicopter marksman i Iraq masini-fanaina tagata lautele i luga o le eleele, ma faia lenei mea ma le fiafia. E le mafai lava e le au fai taua ona faʻasaʻoloto ma / pe faʻaalia se vitio, lea e faʻaalia ai le le fiafia moni o le "faʻaleagaina faʻamaonia," lea i lenei tulaga e manino lava e le o se faʻamaoniga tele (ma ua tuʻuina atu e Wikileaks se igoa sili atu ona faamaoni: "Fale faʻataupulega fasioti tagata,” Aperila 5, 2010). O lenei vitio e mautinoa lava e le faʻamalamalamaina le au faatupu vevesi o loʻo tau ma le US i Iraq, ae atonu na afaina ai tagata lautele i le fale. E na'o ituaiga o mea moni ma mea moni o lo'o natia i tua o le vaega taua ma fa'asalalauga fa'asalalau ma fa'avasegaina o taua a Amerika o lo'o fa'atupu ai le fa'amata'u moni. O na upu moni natia, afai e faatagaina e faateleina, e mafai ona taofia, faapuupuuina, pe faamuta ai taua. Ae i le tulaga lava lea e tasi, afai e mafai ona taofia na upumoni natia mai le vaai atu, e mafai ona olaola taua.
O ai la na nafa ma le 58,000 o fitafita Amerika na maliliu i le taimi o le taua a Vietnam? E seasea lava o le au tetee, oe afai e i ai se aafiaga i le US na maliliu, na faaitiitia i latou e ala i a latou faʻalavelave faʻaagafesootai ma faʻamataʻu o le tele o faʻalavelave i le fale, lea e toetoe lava a saofagā i faaiuga a taʻitaʻi e faʻateʻa (vaai Noam Chomsky, Mo Mafuaaga a le Malo [Vintage: 1973], mata. 5, “I Tapulaa o le Le Usita’i o Tagata”; Gabriel Kolko, Anatomy o se Taua [Pantheon: 1985], mataupu, 25, “The Tet Offensive's Impact on Washington”). O le matafaioi mo le 58,000 US fitafita maliu, faʻapea foʻi ma le tele o miliona Vietnamese, e tatau ona tuʻuina atu i le taʻitaʻiga a le US, mai Truman ia Johnson ma Nixon ma o latou faufautua sili ma lalo ifo e pei o Walt Rostow ma Robert McNamara. O nei alii (ma oi latou uma lava) na faia faaiuga e lagolagoina le toe nofoia e Farani o Indochina ina ua uma le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ona ave lea o le galuega o le tuuina atu o se malo toalaiti i lena atunuu mamao e ala i sauaga. O nei ofisa na faia ai se vaega tele o tagata solitulafono, pe a fai o mataupu faavae a Nuremberg na faʻaaogaina lautele, lea e manino lava e leai.
O lenei vaega aloaʻia na tuliloaina se taua umi o le osofaʻiga i Vietnam ona o le Iunaite Setete sa i ai le malosi tele ma le maualuga o le militeri ma sa naunau ona taʻitaʻi e faʻaaogaina e taofia ai le sosolo atu o faiga faʻa-Komunisi poʻo soʻo se nofoaga tutoatasi o le pule. Sa (ma tumau pea) faasausili, manatu, ma toetoe lava a mitamita vale, ma sa latou (ma tumau) naunau e faʻaalu punaoa tetele ma fasioti toetoe lava a leai se tapulaa i le sailiga o le pule. I la latou faiga fa'ale-aganu'u "komunisi" o se monolith tu'ufa'atasia i le lalolagi atoa e saili e pulea le lalolagi (o se tulaga manaia o le fa'aliliuina). Na latou manatu faatauvaa i le ogaoga o le vaeluaga i le va o le Soviet Union ma le Communist China, faapea foi ma le malosi o Vietnamese nationalism ma le le talitonuina o Saina, o itu na latou saunia e faailoa faalauaitele ina ua mavae se taua umi ma taugata, o le faatafunaga ma le fasiotia tele o tagata. Vietnamese, ma le taulaga a le 58,000 Amerika. (Tagai David K. Shipler, “Robert McNamara and the Ghosts of Vietnam,” New York Times Magazine, Aokuso 10, 1997.)
A'o fa'atupula'ia pea le vevesi i Vietnam, na fa'afoliga mai ta'ita'i o Amerika e ofo atu feutaga'iga mo se fa'amaliega, peita'i sa latou le'i naunau e faia ni fa'asalaga matuia ona o tau fa'apolokiki i totonu o le atunu'u o le faia'ina i le au Komunisi, o le mamafa na latou tu'uina atu i le "fa'amaoni," ma lo latou talitonu e tatau i le fili ona tuʻuina atu i le militeri sili atu a le US ma le mafai ona fasioti tagata. O se faʻataʻitaʻiga lea o le "mataʻutia o le pule," lea e faʻamalosia ai se pule malosi e manatu faatauvaa i le naunau o se sini e tetee ma talia le faʻaumatiaga ma le oti. (Vaai Gareth Porter, Mata'utia o le Pulea: Le paleni o le Malosi ma le Auala i Taua i Vietnam [Iuniv. of California Press, 2006].) Na maofa le taʻitaʻi US i le naunau o taʻitaʻi Vietnamese e faʻamaʻapeina le tele o faʻamaʻi, faʻatatau i lenei mea o se faʻaletonu amio i la latou vaega, ae latou te leʻi iloaina o le naunau e fasioti ma faʻaumatia e aloese mai le leiloa o foliga ma o le malosi e pulea ai se nuu mamao sa i ai sona vaega tau amio.
O se vaega foi o le atamai o le pule o le US death machine, lea e aofia ai (ma e aofia ai) se faʻasalalauga faʻasalalau lagolago, na mafai ai ona latou faʻafoliga o lenei atunuu o loʻo tauivi ma North Vietnamese "osofaiga," saili e faʻasaoina se "tutoʻatasi. Vietnam i Saute," ma taumafai e faʻatagaina tagata Vietnam i Saute "saʻolotoga e filifili ai" ma le "faʻatoʻaina o le tagata lava ia." Na latou faia foi le fuaitau "osofaiga i totonu," lea na faatagaina ai le mea moni e faapea o Vietnam i Saute ma Vietnamese i Saute - o le fale ma le faitau aofaʻi o le National Liberation Front, o le vaega autu a le militeri tetee - o loo tau ma le US ma le au fitafita, e avea ma osofaiga. faasaga i le tagata osofaʻia o latou lava teritori!
O le fasifuaitau sili ona taʻua na mafua mai i le taua a Vietnam atonu e faapea "Na tatau ona faʻaumatia le taulaga [BenTre] ina ia faʻasaoina." (Vaai Peter Arnett, Ola Mai le Taua: Mai Vietnam i Baghdad, 35 Tausaga i Sone o Taua a le Lalolagi [Touchstone: 1995], i. 255). Faasaoina mo le a? Puleaina o so'o se toega e le tagata fa'atupu fa'alavelave ma lana pulega fa'ato'a fa'atupuina! O le palota saoloto i luga o le tuʻufaʻatasia o Vietnam i Matu ma Saute i Saute na valaʻauina e le 1954 Geneva Accords e leʻi faia ona o le a manumalo Ho Chi Minh ma pulea vaega tuʻufaʻatasia, e pei ona taʻua e Eisenhower i lana talaaga. Ae e mafai ona tapeina lenei mea i totonu o le Free Press ma e mafai e le tagata osofaʻi moni ona faʻafefeina le osofaʻiga i totonu mo le fiafia i filifiliga saoloto. E mafai ona tatou maitauina i tua i le 1966 na taʻua ai e le Matagaluega a le Setete e uiga ia Vietnam e faapea "Matou te taumafai e faʻamautinoa o loʻo i ai i Vietnamese i Saute le aia ma le avanoa e pulea ai lo latou lava taunuuga," lea na faʻasalalau i le taimi lava e tasi na fesoasoani ai le au US e faʻaumatia le Buddhist. ma isi elemene le-komunisi i totonu o Vietnam i Saute na tetee i papeti a le militeri na faʻapipiʻiina e le militeri Amerika. [Tagai ia George Kahin, Fa'alavelave: Fa'afefea ona A'afia Amerika i Vietnam [Knopf: 1986], mataupu e 16, “O le Faamaopoopoina Mulimuli”). Ma i le tulaga masani o Orwellian truth inversion, o le Times Niu IokaE mafai e James Reston ona fai mai na matou i ai i Vietnam e faʻaalia "e leai se setete [ie, North Vietnam] e faʻaaogaina le militeri poʻo le taufaamatau a le militeri e ausia ana sini faʻapolokiki." O le mea moni, o le malosi faafitafita na pau lava le mea na aumaia e le Iunaite Setete i lena nuu mamao i lana sailiga o le pule.
I le tulaga o le osofaʻiga a Iraq-nofoaga o le 2003-2012, o iinei e le o le au tetee na nafa ma le 4,488 US militeri maliu (ae na o le miliona pe sili atu Iraqi maliu), o George Bush, Dick Cheney, Donald Rumsfeld, Paul Wolfowitz, o le au faipule e pei o Joseph Biden ma Peter King oe na lagolagoina ma palota mo le taua, ma Bill Keller, Judith Miller, Rupert Murdoch ma le isi vaega o le aufaasālalau na fesoasoani e faʻafetaui le tetee a le toʻatele o tagata tetee na ' ou te manao e auina atu a tatou tama i fafo e auai i se taua o le osofa'iga e faavae i luga o pepelo tetele, ma fasiotia ai i le faiga. O auupega o le tele o faʻaumatiaga e leʻi i ai iina, ma o le tulitatao o le taua o le taua o le malo faʻatemokarasi a Iraqi e tutusa lava le taufaasese e pei o le sailiga a le US mo le faia o le tagata lava ia i Vietnam.
O nei mataupu ua toe tulai mai i le tatalaina mai e Edward Snowden o pepa a le National Security Agency o loo faaalia ai le tele o le aoina o fesootaiga faaeletonika a le faalapotopotoga a Amerika ma tagatanuu mai fafo faapea foi ma ofisa i totonu ma fafo. O le tulaga o le NSA ma isi tagata ofisa o le NSA o le aoina mai o faʻamatalaga o se meafaigaluega o le taua i le mataʻutia ma faʻatatau i tagata faatupu faalavelave, o lea na latou faʻamaonia ai ma o le gaioiga a Snowden e le gata e le tusa ai ma le tulafono ae faʻalata. Fai mai le Failautusi o le Setete John Kerry i luga o le CNN e faapea "E ono feoti tagata ona o le mea na faia e lenei tagata. E ono osofa'ia le Iunaite Setete ona ua iloa nei e tagata faatupu faalavelave ona puipuia i latou lava, i se isi itu po o se isi, latou te le'i iloaina muamua." ("CNN Newsroom," Iuni 25, 2013.) O Kerry, o le mea moni, e masani i maliu i taua, i le ioeina o le fasiotia o fafine ma tamaiti i le taimi o lona avea ma fitafita i Vietnam. Na te le ofoina atu se faʻamaoniga i le taimi nei o faʻamatalaga faʻasalalau a Snowden e ono fesoasoani i le au faatupu faalavelave, ma na te le talanoaina le avanoa o mea na faʻasaʻolotoina e mafai ona faʻaolaina ai ola e ala i le tuʻuina atu i tagata lautele o faʻamatalaga taua o loʻo taumafai le au fai taua e ufiufi.
O le sui faipule o Peter King ua sau foi i luma ma le tautinoga e le gata ia Snowden ae o lana tagata suʻesuʻe faʻasalalau ma faʻasalalauga faʻamatalaga Glenn Greenwald ua "tuuina ola Amerika i se tulaga lamatia" ma o Greenwald lava ia e tatau ona noatia i moliaga faaletulafono. (“Anderson Cooper 360°,” CNN, Iuni 11, 2013.) Fai mai le Tupu ua faamata’u e Greenwald le faamatuu atu o igoa o sui o le CIA i fafo ma “O le taimi mulimuli na faia ai i lenei atunuu, na e vaaia ai se taitai o le ofisa o le CIA na fasiotia i totonu. Greece." O le mea moni e leʻi faia lava e Greenwald se taufaʻamataʻu faapena, ma e sese foi King e uiga i le fasioti tagata Eleni o le ofisa o le CIA, Richard Welch, lea na ia taʻua i le tatalaina o le igoa o le tagata manua e ala i Mekasini Counterspy. Ae o le faavaa a Welch na feula lelei i luma o le Faʻatauga fa'asalalauga, fa'atasi ai ma isi mafua'aga ona o lona nofoia o se fale e ta'uta'ua o le ta'ita'i o le ofisa o le CIA. (“CIA Press Exploitation Scores,” Fa'amatalaga i le File World News Digest, Ian. 13, 1978). Ae o le Faʻatauga-Welch fasioti tagata fusiua o se pepelo lotonuu lelei fa'apipi'i, ma e mafai e le Tupu ona fa'aoga saoloto.
I se aotelega, e pei o Vietnam ma Iraq (i le tele o isi) oi latou e nafa ma le maliliu o tama Amerika o tau i taua i nofoaga mamao e le o ni tagata tetee, tagata faʻasalalau, ma tusitala e pei o Greenwald, o loʻo taulaʻi atu i faʻavae o taua ma pepelo. ma le taofiofia e natia ai mai tagata lautele mafuaaga moni ma taunuuga o na faaiuga. I se isi itu, o le au fai filifiliga ma a latou failauga ma apologisi latou te tauaveina le matafaioi autu mo tagata Amerika.
O Daniel Somers, o le 30 tausaga le matua o le taua a Iraq na pule i lona ola ia Iuni 10, 2013, na matua manino foi i lona pule i lona ola e faapea o le tuuaiga mo lona lava maliu ma le mataʻutia na ia fesoasoani i le faia o Iraqis e alu i le malo e filifili. ae leai se isi. Fai mai o ia e le mafai ona tatalia ona manatuaga o mea na ia faia; o le toe faaauauina o le olaga masani pe a uma le mea na ia faia “o le a avea ma faailoga o se sociopath…O le faamalosia o aʻu e fai nei mea ona auai lea i le ufiufi mulimuli ane e sili atu nai lo le aia tatau a soo se malo e manaomia ai. Ona liliu mai lea o le malo lava lea e tasi ma tuulafoaʻia aʻu.” Na ia tusi mai, “E i ai lava iā i latou so o se tuuaʻiga.” (”Ou te faamalie atu ona ua oo mai i lenei mea," Gawker, Iuni 22, 2013.) Ua faʻamaonia e Daniel Somers o le autu o loʻo i ai tagata leaga ma toa faʻasaga i lalo.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo