Na taʻua i le amataga o le 2005 e faapea o le Iunaite Setete o loʻo mafaufau e faʻaoga le mea ua taʻua o le "Salvadoran Option" i Iraq, lea, e pei ona faia i El Salvador i le 1980s, o le US Special Forces o le a aʻoaʻoina 'au faʻafitafita e tuli i lalo. ma fasiotia taʻitaʻi fouvale ma ē na lagolagoina i latou. [1] I le tausaga na muamua atu, na lipotia mai ai o se tupe tele na faʻatatauina mo le faʻavaeina o se vaega faʻa-auvaʻa faʻavae mo Iraki, ma o le tupe o le a sili atu ona lautele "lagolagoina taumafaiga a Amerika e fausia se saogalemu, ma le tauimasui a Iraqi. malosi.” Na faʻamoemoeina o lenei mea o le a taʻitaʻia ai i "se galu o fasiotiga faʻapitoa" o tagata fouvale faaauupegaina, ae faʻapea foʻi ma "tagatanuʻu, isi tagata tetee i le US occupation ma le faitau afe o tagata Baathists." [2]
O le siʻitia o le numera o tagata maliliu i Iraq, ma le faʻamaoniga o le tele o le fasioti tagata ma le fasia e masani ona faia e alii toniga, o loʻo taʻu mai ai o le filifiliga a Salvadoran na tuʻuina ma ua lelei lana galuega e tusa lava pe le mafai ona aumaia le manumalo. o taitai Shiite ma militia ma latou lagolago.
Ae ui i lea, faatasi ai ma le filifiliga a Salvadoran o le militeri a Amerika na latou faʻatupuina foi ana lava gaioiga i se tasi o se faasologa o "siʻitia," faatasi ai ma le osofaʻiga ia Fallujah ia Novema 2004, ma le faʻaaogaina o le Fallujah faʻataʻitaʻiga, faʻatasi ai ma le faʻaogaina o le malosi tele i totonu. O nofoaga e pulea e le Sunni, o le tele lava mai le ea, o loʻo feoai mai lea taulaga i lea taulaga, i se taumafaiga e fasioti le au tetee a le Sunni ma le faʻaaogaina o latou fale. Ona o le faʻaogaina tele o le afi ma le faʻatapulaʻaina o popolega i tagata Iraqi na maliliu, o lenei faiga e matua taugata tele i tagata lautele i le vaega o osofaiga. E mafatia foi tagata lautele i le mea moni e le gata ina le tautala le au osofaʻi i la latou gagana, ae ua atili ai ona latou feita ao latou mafatia i manuʻa mai se tetee o loʻo nonofo i totonu o tagata o le lotoifale. O le mea lea e mafua ai le sili atu o le le fiafia ma le faateleina o numera o mataupu o le fasioti tagata tuusaʻo saʻo e pei o Haditha. [3]
O loʻo faʻamanatuina ai le tulafono a Amerika i le taimi o le taua a Vietnam, lea na faʻaleagaina ai le atunuʻu e sauaga ma le tele o tagata Haditha-ituaiga, afi tetele, napalm, B-52 osofaʻiga, ma taua faʻainisinia na faʻaaogaina i vaomatua ma faʻatoʻaga faifaatoaga, ma faʻaumatia ai le tele o mea. fanua tuufua, fasiotia ai le faitau miliona o tagata lautele, ma tuua ai se talatuu o tagata manu'a, manu'a ma faaleagaina i vailaau.
E taua le malamalama o le taua sili ona sauā, e aofia ai My Lai ma le tele o ona foliga tutusa, faʻapea foʻi ma le faʻaogaina o le napalm ma le dioxin-based herbicides, na faʻaaogaina i le itu i saute o le atunuʻu, lea sa i ai le Iunaite Setete. e faapea o le “puipuia” mai se osofaiga mai le itu i matu. O auala o taua lava latou na faʻaalia ai o le puipuiga ma le "faʻasaoina" o se pepelo, ae e tatau ona iloa o le mafuaʻaga o nei mea mataʻutia e mafai ona faʻaaogaina sili atu i le itu i saute nai lo le itu i matu ona o le itu i saute na pulea e le US occupation. ma lona malo papeti, ina ia, e le pei o Vietnam i Matu, o sauaga mata'utia na faia faasaga i le au faifaatoaga i saute e mafai ona natia ma taofia mai suesuega lautele ma faavaomalo.
O le osofaʻiga a le US i Vietnam e mafai ona taʻua o le "Genocide Option," ona o le fasioti tagata ma le faʻaumatiaga na sili atu nai lo se mea na tupu i El Salvador, ma lamatia ai le ola o tagata i saute. O Vietnam i Saute sa i ai ana vaega oti na faʻatulagaina e le US, ma o le Operation Phoenix e lauiloa mo le ono 40,000 fasioti tagata a le NLF ma isi tagata na afaina i lenei fasioti tagata.
O El Salvador sa i ai foi ni vaega taua o le oti, ae sa le mafai ona fetaui ma le lautele ma le malosi o sauaga na faia e le Iunaite Setete i le sosaiete faifaatoaga mamao, lea na aumaia ai auupega uma i le US high-tech arsenal e le o le nuclear-many. fa'ata'ita'i fa'asaga i tagata fa'ata'ita'i ola-fa'aaogaina i le tele o le voluma, e aunoa ma le fa'asa'olotoina (ma fa'atasi ai ma sina tete'e mai le "fa'alapotopotoga fa'avaomalo").
E oo atu i le 1967 ua oo atu le tulaga o sauaga i se tulaga na lapataia ai e le tagata atamai mai Vietnam o Bernard Fall e faapea “o Vietnam o se faalapotopotoga faaleaganuu ma tala faasolopito—ua lamatia i le faaumatiaina. masini na tatalaina i luga o se vaega o lenei tele. [4] I le itu i saute, 9,000 mai le 15,000 nu'u na fa'aleagaina pe fa'aumatia, fa'atasi ai ma le 25 miliona eka o fa'ato'aga ma 12 miliona eka o vaomatua. E tasi ma le afa miliona povi na fasiotia, ma o le taua na tuua ai le miliona o fafine ua oti a latou tane ma le 800,000 tamaiti matuaoti. O gaioiga fa'aleagani'i e tele ma o latou aafiaga e mafai ona tele augatupulaga e toe fa'afo'i, ma i'u ai i le fa'atuputeleina o tamaiti fa'aletonu (500,000 i le 1997 fa'atatau). [5]
Ose osofa'iga fa'ama'i fa'ama'i moni lava, e le gata i le tele ma le fa'amata'u i le fa'aolaola ma lona mana'o e toe fa'afo'i atu le tete'e e fai ma aiaiga mo le fa'amutaina o le osofa'iga. (I se tulaga ofoofogia o le faaliliuina atu, o le tulaga e masani ona faailoa atu i le US o le teena lea o le toe faafoi na faaalia ai le maualalo o le tau o Vietnamese o le olaga Vietnamese! I se isi mea ofoofogia o le le fiafia i Sisifo, o le faaiuga a Krstic a le faamasinoga a le NATO-faatulagaina o Yugoslavia na maua ai le "fasioti tagata. "na faia e se vaega o le NATO [Bosnia Serbs] ona o le fasioti tagata-lea na faasaoina ai tamaitai ma tamaiti-atonu na faamutaina ai le olaola o se tamai taulaga i Bosnia.)
O le isi vaega o le Taua a Vietnam e taua i aso nei o lona ala fasioti tagata uma na finau ai i le Iunaite Setete e tatau ona faʻaauau ina ia aloese mai se "taʻele toto" pe a maeʻa galuega! Sa mana'omia le tele o le fa'amama toto fa'aauau ma fasioti tagata e puipuia ai se manatu fa'apea e le'i fa'ataunu'uina. [6]
O le filifiliga fasioti tagata e lamatia ai Iraq, lea o loʻo faia ai e le Iunaite Setete ni osofaʻiga saʻo a le militeri e faasaga i se isi tagata toetoe lava leai se puipuiga-e faʻatusatusa ma El Salvador lea na faia ai e sui le galuega eleelea. O tekinolosi a le militeri ua sili atu ona alualu i luma, ma o le faʻamaoni atoatoa o le au Deciders ma lo latou naunau e fasioti e aunoa ma se tapulaa e ausia ai a latou sini pe faʻasaoina foliga ua manino. E taua tele mo le au Filifilia le le toatele o tagata faigaluega a le US e fasiotia, ona o lenei mea e i ai se aafiaga le lelei i le naunautaiga o le atunuu e agai i luma i le "manumalo" (po o le le itiiti ifo o le taofia mo sina taimi le ioeina o le toilalo). Afai e mafai ona faʻaitiitia le faʻaleagaina o le US e ala i le malosi o le afi, i le faʻaaluina o le tele o tagata Iraqi na maliliu, o le mea lena ma o le a faʻaauau pea ona avea ma auala e uia. E le gata i lea, o sauaga fa'amalieina a Amerika e fa'atatau i taulaga e pulea e le Sunni e fa'atinoina e aunoa ma le va'aia e ala o fa'asalalauga fa'asalalau (e ui lava e le'o natia atoa ona o le lototoa o nisi e le'i fa'apipi'iina tusitala i Sisifo ma Al Jazeera).
O le Bush "siʻitia" o se faʻalavelave faʻalavelave, ma i se tulaga o le malosi tele o tetee faʻapolokiki i le tele o tagata faigaluega a Amerika i Iraki ma le nofouta i tagata US na maliliu, o loʻo i ai se mafuaaga lelei e talitonu ai o le tali a Bush o le a sili atu le malosi malosi i Baghdad. ma isi 'a'ai ma nu'u e fefiloi gofie ai le au fouvale ma tagata lautele. Ua lapataia foi e Bush ia tagatanuu o Amerika i le tele o le toto ma le tiga "tusa lava pe o loʻo galue lelei a tatou fuafuaga fou e pei ona fuafuaina." E le gata i lea, o se vaega e ala i le faʻaaogaina o le Salvadoran Option ma se vaega e ala i le faʻaogaina e le US o feteʻenaʻiga faʻalotu, [7] o le osofaʻiga-nofoaga na maua ai se taua faʻale-malo lea e auai ai le Sunnis ma le Shiites i le faʻamamaina ma le fasioti tagata lautele, faʻaopoopo. i le toll.
E mafai ona i ai sina masalosaloga o le fua faatatau o le fasioti tagata lautele i Iraki o le a tulaʻi mai i se mea e pei o le Lancet faʻatusatusa lata mai o le 655,000 i se fuainumera tele. Afai na faia le "fasioti tagata" i Bosnia, lea na faaiʻu ai e le au suʻesuʻe lata mai nei - ma le maasiasi, ona o le aofaʻi muamua o le 250,000 - e tusa ma le 100,000 tagata na maliliu i itu uma, e aofia ai ma le au fitafita, [8] e mautinoa lava o loʻo i ai se mataupu o le fasioti tagata i Iraq. na'o le vaitaimi o le 2003-2006. Ma o Bush o le a tuʻuina mai ia i tatou nisi mea, ma le Democrats ma le UN o loʻo tilotilo i ai ae leai se mea e faia e taofia ai le masini fasioti tagata.
Mata e le manaia pe afai e galue le faatemokalasi ma o se palota lauiloa e tetee i taua e i ai sona aafiaga? Ma afai o le tulaga faʻalua faʻavaomalo o loʻo faʻamalosia nei e le o se mea leaga tele ma e mafai ona tuʻuina atu i latou e nafa ma lenei osofaʻiga fasioti tagata i luma o se faamasinoga moni mo le manuia o le faamasinoga tonu i le lalolagi aʻo leʻi oʻo i le isi osofaʻiga?
Faʻamatalaga:
1. Michael Hirsh ma John Barry, “'The Salvadoran Option',” Newsweek, Ianuari 14, 2005.
2. Sii mai i le Craig Murrary, “Civil War in Iraq: The Salvadoran Option and US/UK Policy,” http://www.uruknet.org.uk/?s1=1&p=27587&s2=20.
3. Tom Engelhardt, “Faʻaleagaina Faʻapolopolo: o le 'Faʻalavelave' i Haditha” http://www.truthout.org/docs_2006/printer_060806O.shtml; Chris Floyd, “Lesson Plan” http://www.moscowtimes.ru/stories/2006/06/02/120.html; Linda Heard, "Media ma Tal Afar": http://www.iraq-war.ru/article/63044; Ghalil Hassan, “Iraq: A Criminal Process,” Global Research, Nov. 27, 2005.
4. Bernard Fall, Toe Mafaufauga Mulimuli i se Taua (New York: Doubleday, 1967).
5. Peter Waldman, “Body Counts: In Vietnam, the Agony of Birth Defects Calls an Old War to Mind,” Wall Street Journal, Tes. 12, 1970.
6. Gareth Porter, “O le Ta'atoto na Tatou Faia,” http://www.commondreams.org/views06/1214-32.htm
7. Ibid.
8. Vaʻai Ewa Tabeau ma Jakub Bijak, "O Maliu e Faʻatatau i Taua i le 1992-1995 Feteʻenaʻiga Faʻaauupegaina i Bosnia ma Herzegovina: O se Faʻasalaga o Faʻamatalaga Muamua ma Iʻuga lata mai," European Journal of Population, Vol. 21, Nu. 2-3, Iuni, 2005, itulau 187-215, www.yugofile.co.uk/onlynow/EJP_all.zip. Vaʻai foi i le galuega faifaipea a Mirsad Tokaca et al. i le Sarajevo-based Research and Documentation Center, lea e maua mai i masina taʻitasi faʻafouga o tala faʻatatau lata mai mo maliu e mafua mai i le taua i luga o le itulau web "The Status of Database by the Centers," http://www.idc.org .ba/aboutus/Overview_of_jobs_according_to_%20centers.htmO le fefe i vaega oti a Shia, atonu o loo pulea faalilolilo e le Badr Brigade, le taitai Shia militia, e fefefe ai le Sunni. O le onosai o le Shia ua matua manifinifi lava. Ae o lo’o manana’o o latou ta’ita’i ina ia fa’amalosia lo latou malosi i totonu o le malo pe a mae’a lo latou manumalo i le palota ia Ianuari.
1 manatu
Ou te manatu e leʻi mafaufauina le militeri a Amerika e uiga i soʻo se filifiliga fasioti tagata aua i le amataga, na latou faia se mea sese tele e ala i le faʻaleagaina o le Iraq Army. O taua foi e leai se mafuaaga faaletulafono ma aoga foi.
Sommer Musa – Fa’atonu Sinia i http://militarybases.co/kansas