Oekraïens Burgers hebben zich in de bittere kou op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev verzameld om een betere economische toekomst te eisen en om te protesteren tegen het onvermogen van president Viktor Janoekovitsj om een economische overeenkomst met de EU te ondertekenen.
Maar terwijl de ontwerp van de “Associatieovereenkomst” van de EU wordt verkocht als een economische zegen voor Oekraïense burgers, lijkt het in werkelijkheid het Trojaanse paard van de NAVO te zijn: een enorme uitbreiding van de militaire positie van de NAVO in de regio. Bovendien komt de overeenkomst tot stand onder de dekmantel van vage economische beloften voor een geplaagde bevolking die hongert naar betere lonen.
In een land waar het gemiddelde maandelijkse minimumloon ongeveer 150 dollar bedraagt, is het niet moeilijk te begrijpen waarom Oekraïners op straat leven. Ze willen zich niet in de Russische sfeer bevinden, noch willen ze pionnen van de NAVO zijn.
Maar wordt het lot van de Oekraïners uitgebuit om een nieuw militair akkoord in te luiden onder het mom van economische hervormingen?
Voor de NAVO is het doel expansie. De prijs is toegang tot een land dat een grens van 1,426 kilometer deelt met Rusland. De geopolitieke kaart zou door de overeenkomst dramatisch worden hervormd, waarbij Oekraïne zou dienen als het nieuwe front voor de westerse raketverdediging op de drempel van Rusland. Mocht de Amerikaanse nucleaire deal met Iran uiteenvallen, dan zou Oekraïne ook in grotere regionale geschillen kunnen worden ingezet.
Nu een EU-deal op handen is, stellen weinig mensen vragen over de rol van de NAVO in de deal, die bedoeld was om banen en handel te vergemakkelijken. De economische omstandigheden in Oekraïne zijn slecht: 15 miljard dollar aan IMF-leningen opgeschort, gevaar voor wanbetaling en een nulgroeivoorspelling.
Hoewel de NAVO niet specifiek wordt genoemd in het ontwerp van de ‘Associatieovereenkomst’, belooft het voorstel, dat in augustus online werd geplaatst (en hier in het Engels vertaald) door het Oekraïense kabinet, convergentie van het buitenlands en veiligheidsbeleid.
Lees: NAVO-uitbreiding.
In het ontwerp van de overeenkomst zijn bijvoorbeeld de volgende mandaten voor het buitenlands en veiligheidsbeleid opgenomen:
“De partijen zullen het potentieel van militaire en technologische samenwerking onderzoeken. Oekraïne en het Europees Defensieagentschap (EDA) zullen nauwe contacten leggen om de verbetering van de militaire capaciteiten, inclusief technologische kwesties, te bespreken.”
Het ontwerp van de preambule van de overeenkomst verbindt Oekraïne met “een steeds nauwere convergentie van standpunten over bilaterale, regionale en internationale kwesties van wederzijds belang”, waaronder het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) van de Europese Unie en het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB). – wat het militaire karakter van de overeenkomst onderstreept.
Aangezien 22 van de 28 leden van de EU NAVO-lidmaatschap hebben, bestaat er weinig twijfel over dat Oekraïne wordt betrokken bij het brede militaire akkoord met de EU-landen.
Als de EU-overeenkomst wordt geratificeerd, zal Oekraïne onvermijdelijk een hoger percentage van zijn bbp besteden aan militaire doeleinden, waarbij kritieke middelen uit sociale programma's en werkgelegenheid zullen worden aangewend. In 2012 was de militaire begroting van Oekraïne al verhoogd 30-percentage – tot 2 miljard dollar, wat neerkomt op een relatief lage 1.1 procent van het bbp. De NAVO-leden komen overeen om minstens 2 procent van het bbp aan defensie te besteden.
De NAVO-leden staan ook onder druk om een steeds groter deel van hun bbp aan militaire uitgaven af te dragen. “Het is tijd om verder te gaan dan de ‘2 procent-regel’”, zegt het Centrum voor Strategische en Internationale Studies.
De voormalige Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Ivo Daalder, zei in zijn afscheidsrede in juni 2013: beschreven het gevoel:
“De kloof tussen de Amerikaanse en Europese bijdragen aan het Bondgenootschap wordt groter tot een onhoudbaar niveau. Iets moet gedaan worden. De trends moeten worden gekeerd.”
Wanneer de militaire uitgaven stijgen, dalen de binnenlandse uitgaven. Het is onwaarschijnlijk dat de winnaars het volk van Oekraïne zullen zijn, maar in plaats daarvan het ‘volk’ van Lockheed-Martin, Northrop Grumman, Boeing en andere defensiebelangen. De Oekraïners gingen niet naar het Onafhankelijkheidsplein om zich voor de NAVO te verzamelen. Toch is het voordeel van de NAVO duidelijk. Minder duidelijk is of de Oekraïners de belangrijkste economische voordelen zullen ontvangen die zij nastreven.
De preambule van de overeenkomst is namelijk vaag over de invoering van visumvrij reizen voor burgers van Oekraïne, een cruciale stimulans voor worstelende werknemers die op zoek zijn naar betere banen. Het ontwerp van de overeenkomst is vaag en roept op tot een introductie van de visumkwestie ‘te zijner tijd’. Het beweert ook dat EU-landen de beweging van zelfstandige Oekraïners naar andere arbeidsmarkten zouden kunnen blokkeren.
Voor Griekenland, Spanje en anderen is het EU-lidmaatschap geen schitterende economische redder gebleken. De terugkeer van het bezuinigingsbeleid doet denken aan de waarschuwing van Naomi Klein over de gevaren van het rampenkapitalisme, waarin instabiliteit de deur opent voor uitbuiting door krachten van buitenaf.
Voor de demonstranten in Kiev, die sterk staan voor democratie en economische kansen, is er plotseling een nieuwe zorg: rampenmilitarisme. De Oekraïners zijn misschien pro-EU, maar zijn de EU en de NAVO pro-Oekraïens?
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren