Als je ziekten geneest, zei Goldman Sachs vice-president Salveen Richter zal het de “aanhoudende cashflow” verstoren. Het is veel beter om medische behandelingen te vinden die enige troost bieden, maar die de ziekte verlengen. Nog beter als deze behandelingen zowel noodzakelijk als duur zijn.
Als je een geneesmiddel voor een ziekte vindt, zul je – zoals Richter schreef in haar analyse voor Goldman Sachs – ‘een geleidelijke uitputting van de heersende groep patiënten’ aantreffen. Dat is het ergste wat denkbaar is voor farmaceutische bedrijven en hun investeerders. Houd de gans in leven zolang hij gouden eieren blijft leggen.
Tien jaar lang heeft Wereldaidsdag bijgedragen aan het vormgeven van het publieke bewustzijn over de wreedheid van de ziekte. In 1990 stierven jaarlijks bijna 300,000 mensen aan het verworven immuundeficiëntiesyndroom, terwijl ongeveer 10 miljoen mensen drager waren van het humaan immunodeficiëntievirus (HIV) dat AIDS veroorzaakt.
Wereldaidsdag en actiegroepen vochten om ervoor te zorgen dat aids niet werd gezien als een vloek voor homoseksuele mannen en dat het werd gezien als zowel te voorkomen als te genezen. Dit was een enorme last, gezien de homofobie in veel samenlevingen en de bezuinigingen op de volksgezondheid waartoe staten over de hele wereld werden gedwongen door het beleidskader van het Internationale Monetaire Fonds (IMF).
In 2018, dertig jaar na het ontstaan van Wereldaidsdag, wordt aangenomen dat dergelijke zorgen anachronistisch zijn. Er bestaat het gevoel dat homofobie minder virulent is en dat de gezondheidszorg – zowel de farmaceutische als de medische kant – deze epidemie in zijn greep heeft.
Volgens de laatste telling van de WHO zijn ruim 70 miljoen mensen getroffen door hiv, en eind 2017 leefden 36.9 miljoen mensen met het virus (minder dan 1% van de wereldbevolking). Het is waar dat HIV in veel delen van de wereld onder controle is gebracht door preventie- en zorgtechnologieën. Deels komt dit doordat de gezondheidszorginfrastructuur in de welvarende wereld nog niet volledig verwoest is, en deels omdat de farmaceutische industrie succesvolle medicijnen heeft bedacht om het virus in te dammen.
Dit is uiteraard niet het geval voor de werkende armen in de welvarende wereld, die ondermijnd worden door de uitholling van de gezondheidszorg.
In andere delen van de wereld – bijvoorbeeld in Afrika en Azië – blijft HIV zeer gevaarlijk. In grote delen van het Afrikaanse continent heeft 1 op de 25 volwassenen het virus, iets meer dan 4% van de volwassenen. Deze mannen en vrouwen vormen tweederde van alle mensen die drager zijn van HIV.
Waar we ons op moeten concentreren, is dat ze in landen wonen waar het IMF systematisch de door de staat verstrekte gezondheidszorg heeft ondermijnd – met name de primaire gezondheidszorg – en waar de kosten van de medicijnen om HIV in te dammen onbetaalbaar blijven.
Het zou heel goed kunnen zijn dat men in de welvarende delen van de wereld optimistisch kan zijn over de HIV/AIDS-epidemie. Maar het is zeker niet iets om te negeren in grote delen van de wereld, waar staten onder druk blijven staan om de kosten te verlagen en waar farmaceutische bedrijven menselijke lichamen vinden waarop ze tests kunnen doen in plaats van ze te genezen.
Recht op gezondheid
Het is lange tijd de hoop van de mens geweest dat vermijdbare ziekten uitgeroeid zouden moeten worden door middel van gedragsveranderingen en het gebruik van medicijnen. Ieder Indiaas kind uit de jaren zeventig herinnert zich de overheidsposters die mensen aanspoorden hun water te koken en zich te laten vaccineren. Men dacht dat basisgezondheidszorg en onderwijs over gezondheid de weg zouden banen naar een gezondere wereld.
Op de WHO-conferentie van 1978 in de toenmalige Sovjetstad Alma Ata (nu Almaty, Kazachstan) hebben regeringen van de meeste landen zei dat tegen het jaar 2000 het gezondheidsniveau mensen in staat zou stellen ‘een sociaal en economisch productief leven te leiden’. Er werd onderstreept dat “eerstelijnsgezondheidszorg de sleutel is om dit doel te bereiken als onderdeel van ontwikkeling in de geest van sociale rechtvaardigheid.”
Sinds 1978 heeft de Algemene Vergadering van de VN dit regelmatig gedaan betoogde, zoals zij in 2012 deed, voor “universele toegang tot betaalbare en hoogwaardige gezondheidszorgdiensten.” Maar het beleidskader dat aan de meerderheid van de landen van de wereld werd opgelegd, ging de andere kant op.
De focus op de slechte beleidskeuzes die deze landen werden opgedrongen, had haarscherp moeten zijn na de Ebola-uitbraak van 2013-2016 in West-Afrika. Een belangrijke studies in The Lancet uit 2015 bleek dat het IMF-beleid in de drie landen die het zwaarst door de uitbraak waren getroffen – Guinee, Liberia en Sierra Leone – de regeringen had gedwongen hun gezondheidszorgdiensten te ondermijnen.
Uit het onderzoek bleek dat het IMF-beleid in Sierra Leone het aantal werknemers in de publieke sector ernstig had teruggebracht. Tussen 1995 en 1996 eiste het IMF dat de staat 28% van zijn werknemers zou ontslaan, inclusief die in de gezondheidszorgsector. Verbijsterend genoeg constateerde de WHO dat het aantal gezondheidszorgwerkers in Sierra Leone daalde van 0.11 per 1,000 inwoners in 2004 naar 0.02 per 1,000 in 2008. Dit was de absolute antithese van de Alma Ata-verklaring.
Vorige week kwamen in Savar, Bangladesh, afgevaardigden bijeen voor de vierde Volksgezondheidsvergadering. Ze kwamen van heinde en verre en pleitten voor een terugkeer naar de dynamiek waarvan de Alma Ata-verklaring deel uitmaakte.
De situatie verkeert nu in een noodsituatie: openbare gezondheidszorginstellingen zijn vrijwel verwoest en plundering door farmaceutische bedrijven is een normale situatie. De WHO en de Wereldbank hebben ontdekt dat in 2010 bijna 808 miljoen mensen ‘catastrofale uitgaven aan gezondheidszorg’ hadden gedaan vanwege de kosten van medicijnen en vanwege de privatisering van de gezondheidszorg.
Er bestaat vrijwel geen verontwaardiging over het beleidskader van het IMF dat de gezondheidszorginfrastructuur in het Mondiale Zuiden vernietigt. Zoetig popster-humanisme dat begon met Bob Geldofs Do They Know It's Christmas (1984) versmelt met de al even stroperige tech-filantropie van de Bill and Melinda Gates Foundation (2000) om een sluier over het Afrikaanse continent te werpen.
Niets wat Bono en Bill kunnen doen ondermijnt de scherpe kanten van het IMF-beleid en de diefstal van de Afrikaanse rijkdommen door monopoliebedrijven (inclusief de mijnbouwbedrijven die de grondstoffen leveren voor de computers die Bill Gates zijn rijkdom hebben bezorgd).
Terugkeer van AIDS
Afgelopen april hoorde de Algemene Vergadering van de VN de samenvatting van een verslag over de noodzaak van urgentie met betrekking tot de terugkeer van AIDS. Hoewel het aantal sterfgevallen door AIDS sinds 2010 met een derde is afgenomen, is er recentelijk sprake van een stijging van het aantal sterfgevallen. Dit is zorgwekkend. Serieuze specialisten op het gebied van de volksgezondheid maken zich zorgen dat deze stijging van het aantal sterfgevallen door AIDS tot stand is gekomen omdat de gezondheidszorginfrastructuur verzwakt is en omdat farmaceutische bedrijven absurd hoge prijzen blijven vragen voor HIV/AIDS-medicijnen.
Dezelfde maand hield ACT UP (AIDS Coalition to Unleash Power), opgericht in 1987, een protest in New York City tegen Gilead Sciences, een monopolie farmaceutisch bedrijf. Het medicijn in kwestie voor ACT UP is Truvada, dat de kans op een HIV-infectie verkleint. ACT UP zegt dat de productie van een Truvada-kuur Gilead ongeveer zes dollar per maand kost, maar patiënten een astronomisch bedrag van $6 per maand in rekening brengt. Wat schandalig is, is dat het onderzoek naar dit medicijn niet door Gilead werd gefinancierd, maar door publieke middelen en door filantropen.
Wanneer een analist van Goldman Sachs zegt dat het erom gaat geld te verdienen met ziekte, weerspiegelt ze slechts de realiteit van de wreedheid van het kapitalisme. Er moeten serieuze gesprekken plaatsvinden over de manier waarop monopolistische farmaceutische bedrijven publieke middelen aantrekken om zichzelf tegen risico's te beschermen en vervolgens hoge prijzen vragen om astronomische winsten te maken.
Er moeten ook vragen worden gesteld over de beleidsruimte van het IMF, die het onmogelijk maakt om het virus van tevoren op te sporen en nog moeilijker om voor de slachtoffers te zorgen.
Het is niet genoeg om op Wereldaidsdag een lintje te dragen. Ga met een groep vrienden de straat op. Draag een bord. Laat het zeggen: “Meer volksgezondheid en goedkopere medicijnen.” Als je HIV/AIDS in 2030 wilt beëindigen, is het recept zo simpel als dat.
Dit artikel is geproduceerd door Globetrotter, een project van het Independent Media Institute, dat het aan Asia Times heeft verstrekt.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Donerengerelateerde berichten
Geen gerelateerde posts.