Diana Johnstone
Achternaam*
Op 3 juni kwamen twee tribunalen tot tegengestelde conclusies over beschuldigingen van oorlog
misdaden tegen de NAVO vanwege haar bombardementen in 1999 op Joegoslavië. In
Den Haag, Carla Del Ponte, hoofdaanklager bij het ‘International Criminal
Tribunaal voor voormalig Joegoslavië (ICTY), opgericht door de VN-Veiligheidsraad
kondigde op initiatief van de Verenigde Staten aan dat zij zelfs geen gronden zag
om een onderzoek te openen. De NAVO heeft "enkele fouten" gemaakt, erkende ze. Maar
Mevrouw Del Ponte was "zeer tevreden" dat er geen sprake was van opzet
het aanvallen van burgers tijdens de bombardementencampagne van de NAVO.
Nee
wonder. Het aanklagen van de NAVO zou betekenen dat je in de hand zou moeten bijten die dit voedt
Tribunaal, waarvan voormalig voorzitter Gabrielle Kirk McDonald ooit heeft beschreven
Madeleine Albright als zijn "moeder". Het was nauwelijks denkbaar dat de
Het ICTY zou zichzelf te zeer geïnteresseerd laten raken in misdaden gepleegd door de NAVO
machten die het voorzien van financiering, uitrusting en onderzoekers… om dat niet te doen
noem haar fundamentele politieke agenda, namelijk het rechtvaardigen van het diplomatieke isolement
van Servische leiders door hen te bestempelen als “aangeklaagde oorlogsmisdadigers”.
In
Op dezelfde dag concludeerde een ander Tribunaal in Berlijn een veel ernstiger zaak
onderzoek naar de aanklachten tegen de NAVO. Deze onofficiële "Europeaan
Tribunaal" werkelijk onafhankelijk was van alle regeringen die bij de oorlog betrokken waren
Oorlog van 1999. In tegenstelling tot Den Haag waren de conclusies gebaseerd op meerdere publieksgroepen
hoorzittingen (reeds gepubliceerd in twee geïllustreerde delen), nauwkeurige verwijzingen naar
internationaal recht, gedetailleerde presentatie en analyse van de relevante feiten en
tenslotte de directe getuigenis van zes slachtoffers die uit Joegoslavië kwamen om te vertellen
hun ervaring als burgerdoelen onder de 78 dagen durende regen van NAVO-bommen en
raketten.
De
Het Tribunaal van Berlijn werd voorgezeten door een vooraanstaande hoogleraar aan de Universiteit van Hamburg
internationaal recht, dr. Norman Paech, die erop stond dat het vonnis zou worden uitgesproken
gebaseerd op strikt wettelijke criteria. En inderdaad de beraadslagingen van deze Europeaan
Tribunaal in Berlijn, gesteund door ruim zestig vredes-, burger- en mensenrechten
groepen die zich zeer strikt hielden aan het onderwerp van de NAVO-oorlog tegen Joegoslavië,
met uitsluiting van andere politieke kwesties (in tegenstelling tot het soortgelijke Tribunaal
georganiseerd door het International Action Center in New York op 10 juni, dat ervoor koos
problemen met elkaar te verbinden). De nabijheid van Berlijn tot Oost-Europa kwam tot uiting in de
samenstelling van het panel van juristen, afkomstig uit Oostenrijk, Italië, Hongarije,
Polen, Wit-Rusland, Tsjechië, Rusland en Macedonië.
De
De lange en gedetailleerde aanklacht, ingediend door advocaat Ulrich Dost, was onderverdeeld in
twee hoofdsecties: ten eerste de verantwoordelijkheid voor het opzettelijk voorbereiden van de oorlog
tegen Joegoslavië, met uitsluiting van vreedzame onderhandelde oplossingen voor de problemen
Kosovo-probleem, en ten tweede, schendingen van het internationaal recht bij het uitvoeren van
de oorlog. De voormalige Oost-Duitse ambassadeur in Belgrado, Ralph Hartmann, a
echte expert op het gebied van de regio, presenteerde een samenvatting van de belangrijkste gebeurtenissen en
verklaringen die duidelijk de grote verantwoordelijkheid van de federale regering aantoonden
Republiek Duitsland bij de voorbereiding van de oorlog, zowel door het actief aanmoedigen van gewapende strijd
etnisch-Albanese separatisten en door andere NAVO-bondgenoten in de richting van het leger te duwen
interventie.
Gepensioneerd
Bundeswehr-generaal Heinz Loquai, die als Duitse militaire waarnemer diende bij de
Hoofdkwartier van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) in
Wenen, heeft een vernietigend rapport uitgebracht over de manier waarop het Duitse ministerie van Defensie zelf te werk gaat
bedacht "Operatie Horseshoe", het veronderstelde Servische plan om de
Albanese bevolking uit Kosovo, die door Defensie werd "onthuld".
Minister Scharping in april 1999 om het bombardement te rechtvaardigen toen het begon te verliezen
publieke steun. Hartmann en Loquai behoren tot de auteurs van een groeiend aantal
Duitse boeken die verwoestend zijn in hun weerlegging van NAVO-claims. Inderdaad,
als bepaalde Duitse media en de Duitse regering grote internationale berichten plaatsen
verantwoordelijkheid voor het initiëren van de gewelddadige desintegratie van Joegoslavië in 1991,
op dezelfde manier zijn de Duitse critici van het proces misschien wel het best geïnformeerd
en zeer grondig in hun aanklachten. Niemand begrijpt Duits rechts
beter dan Duits links.
Dergelijk
een ‘volkstribunaal’, zoals het Russell Tribunaal dat werd opgericht om de
De Amerikaanse oorlog in Vietnam heeft duidelijk niet de macht om een vonnis uit te voeren. Zijn oordeel
is puur moreel en dient om twee dingen onder de aandacht te brengen: het bestaan van flagrante
schendingen van de wet en het ontbreken van enig bestaand institutioneel verhaal.
Het lost niets op, maar roept eerder een aantal vragen op.
De
Het vonnis werd, zoals verwacht, uitgesproken door de topfunctionarissen van de NAVO en haar lidstaten
schuldig te hebben gemaakt aan het plegen van een agressie die in strijd is met al het relevante
verdragen en internationale overeenkomsten, van het Handvest van de Verenigde Naties tot de
Het NAVO-verdrag zelf, evenals talrijke verdragen. Verre van legitiem
‘humanitair’, de interventie van de NAVO negeerde en blokkeerde die van Belgrado
verschillende compromisaanbiedingen en hebben een toch al moeilijke situatie dramatisch verergerd
situatie, waardoor het aantal slachtoffers sterk toenam.
Dergelijk
een vonnis is vergelijkbaar met de vaststelling van een ‘waarheidscommissie’, en dat blijkt ook
tenminste dat er op het eerste gezicht een zaak tegen de NAVO bestaat. Een zorgvuldig onderzoek van
de resultaten van Berlijn, evenals die van andere ‘volkstribunalen’, zijn dat wel
genoeg om de nutteloosheid van het ICTY van mevrouw Del Ponte bloot te leggen als het erop aankomt
het vaststellen van de feiten, laat staan gerechtigheid.
De
Het Tribunaal van Berlijn heeft een belangrijke verdragsschending vastgesteld die nauwelijks wordt genoemd
andere NAVO-landen: door zijn gevechtsvliegtuigen te sturen om Joegoslavië te bombarderen, heeft de Federale
De Duitse Republiek was in flagrante schending van de zogenaamde "4 plus
2"-verdrag uit 1990, waarbij Moskou instemde met de eenwording van de twee
Duitse staten. Door dat Verdrag ondernam de Duitse regering een plechtige gebeurtenis
belofte dat "nooit meer oorlog uit Duits grondgebied zou voortkomen"
en dat de militaire inzet van Duitsland strikt binnen de normen zou blijven
van het Handvest van de Verenigde Naties.
De
Tribunaal van Berlijn veroordeelde niet alleen bondskanselier Gerhard Schröder, de verdediging
minister Rudolf Scharping en minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer, maar ook alle
leden van de Bondsdag die vóór een militair engagement hadden gestemd
heeft duidelijk de internationale verplichtingen van de Bondsrepubliek geschonden.
De
Het Tribunaal uitte zijn bezorgdheid over de rol die de oorlog tegen Joegoslavië daarin speelde
de formulering van het nieuwe ‘strategische concept’ van de NAVO, waarvan de betekenis belangrijk is
"Strekt zich uit tot ver buiten de Balkan en over Eurazië als model voor een toekomst
militaire wereldorde". Om een dergelijke militaire mondialisering te voorkomen, heeft het Tribunaal
zei dat het absoluut noodzakelijk was om het onderzoek naar de randvoorwaarden en doelstellingen voort te zetten
en de gevolgen van de oorlog tegen Joegoslavië, en om de aandacht daarop te vestigen
eventuele geostrategische implicaties.
On
Wat de burgerdoelen betreft, citeerde het Tribunaal van Berlijn verklaringen van
verschillende NAVO-functionarissen en militaire officieren bewijzen dat de keuze voor burgers is
doelstellingen maakten inderdaad deel uit van de “derde fase” van een strategie die erop gericht was
druk uitoefenen op de burgerbevolking om in opstand te komen tegen de eigen bevolking
regering, een duidelijke schending van de Conventies van Genève. Bovendien is het gebruik van
wapens als verarmd uranium en clusterbommen vormden een duidelijk gevaar voor de
burgerbevolking, zowel tijdens als na het feitelijke bombardement, en vormde een
bijzonder ernstige schending van het internationaal humanitair recht.
Over
600 mensen woonden de tweedaagse bijeenkomst bij in de fraaie Protestantse Kerk van
het Heilig Kruis in de wijk Kreuzberg in Berlijn, waarvan pastor Jürgen Quandt
verwierp in zijn welkomsttoespraak het concept van een ‘rechtvaardige’ oorlog.
De
Het Tribunaal van Berlijn veroordeelde de opzettelijke vernietiging van de studio's in Belgrado
Radio Televisie Servië (RTS) niet alleen als aanval op een burger
installatie, maar ook als een aanval op de vrijheid van informatie. Het doel was
om niet alleen de Joegoslaven maar ook het publiek over de hele wereld van de
foto's en informatie over het bombardement uitgezonden door RTS. Wel of niet
dat informatie "objectief" was, was niet relevant, aldus het vonnis:
aangezien hetzelfde zou kunnen worden gezegd van informatie die door de NAVO-media wordt uitgezonden.
Deze
De veroordeling van het bombardement op RTS werd een paar dagen later herhaald door Amnesty
International, die de NAVO beschuldigde van oorlogsmisdaden en specifiek de
opzettelijke bombardementen op de televisiestudies in Belgrado, waarbij 16 werknemers omkwamen
– een flagrante misdaad die mevrouw Del Ponte niet interesseerde.
In
Concluderend benadrukte het Tribunaal, voorgezeten door Dr. Paech, de noodzaak om de zaak voort te zetten
zoeken naar waarheid. De onderliggende problemen op de Balkan blijven ernstig
onopgelost. ‘Het is absoluut noodzakelijk dat het publiek niet alleen op de hoogte wordt gebracht van de
fysieke en materiële schade, maar ook van de psychologische wonden die zijn toegebracht …
Deze oorlog mag niet het model zijn voor een nieuwe wereldorde. We moeten het eindelijk redden
Het is voor politici en het leger duidelijk dat noch de mensenrechten, noch de beschaving
door oorlog gered moeten worden, mag die oorlog niet langer als politiek gebruikt worden
instrument."
De
twee delen zijn uitgegeven door Schkeuditzer Buchverlag, Badeweg 1, 04435
Schkeuditz, Bondsrepubliek Duitsland. Wolfgang Richter, Elmar Schmaehling,
Eckart Spoo (redacteuren), (1) _Die Wahrheit über den NAVO-Krieg tegen Jugoslawien_.
(2) De Duitse Verantwortung voor de NAVO-Krieg is Jugoslawien.