სტრუქტურულ კრიზისში მყოფი თანამედროვე მსოფლიო სისტემის ყველაზე თხევადი ასპარეზი, სავარაუდოდ, გეოპოლიტიკური ასპარეზია. არც ერთი ქვეყანა არ უახლოვდება ამ ასპარეზზე დომინირებას. უკანასკნელი ჰეგემონური ძალა, შეერთებული შტატები, დიდი ხანია მოქმედებდა როგორც უმწეო გიგანტი. მას შეუძლია გაანადგუროს, მაგრამ არა სიტუაციის გაკონტროლება. ის კვლავ აცხადებს წესებს, რომლებსაც სხვები უნდა დაიცვან, მაგრამ ეს შეიძლება იყოს და იგნორირებულია.
ახლა არის იმ ქვეყნების გრძელი სია, რომლებიც მოქმედებენ ისე, როგორც მათ მიაჩნიათ მიზანშეწონილად, მიუხედავად სხვა ქვეყნების ზეწოლისა, რომ იმოქმედონ განსაზღვრული გზებით. მსოფლიოს გარშემო მიმოხილვა ადვილად დაადასტურებს შეერთებული შტატების უუნარობას თავის გზაზე.
შეერთებული შტატების გარდა ორი ქვეყანა, რომლებსაც აქვთ ყველაზე ძლიერი სამხედრო ძალა, არის რუსეთი და ჩინეთი. ერთხელ მათ ფრთხილად გადაადგილება მოუწიათ, რათა თავიდან აეცილებინათ შეერთებული შტატების საყვედური. ცივი ომის რიტორიკაში აღწერილი იყო ორი კონკურენტი გეოპოლიტიკური ბანაკი. რეალობა სხვა იყო. რიტორიკა უბრალოდ ფარავდა აშშ-ს ჰეგემონიის შედარებით ეფექტურობას.
ახლა ფაქტიურად პირიქითაა. შეერთებულმა შტატებმა ფრთხილად უნდა იმოძრაოს რუსეთისა და ჩინეთის მიმართ, რათა არ დაკარგოს ყოველგვარი შესაძლებლობა შეერთებული შტატების გეოპოლიტიკურ პრიორიტეტებზე თანამშრომლობის მისაღებად.
შემდეგ გადახედეთ შეერთებული შტატების ეგრეთ წოდებულ უძლიერეს მოკავშირეებს. ჩვენ შეგვიძლია ვისაუბროთ იმაზე, თუ რომელია „უახლოესი“ მოკავშირე, ან იყო დიდი ხნის განმავლობაში. აირჩიე შენი არჩევანი დიდ ბრიტანეთსა და ისრაელს შორის ან თუნდაც, ზოგი იტყვის, საუდის არაბეთს შორის. ან შეადგინეთ შეერთებული შტატების ადრე სანდო პარტნიორების სია, როგორიცაა იაპონია და სამხრეთ კორეა, კანადა, ბრაზილია და გერმანია. უწოდეთ მათ "ნომერ ორი".
ახლა გადახედეთ ყველა ამ ქვეყნის ქცევას ბოლო ოცი წლის განმავლობაში. მე ვამბობ "ოცი", რადგან ახალი რეალობა უსწრებს დონალდ ტრამპის რეჟიმს, თუმცა მან, უდავოდ, გააუარესა შეერთებული შტატების შესაძლებლობა საკუთარი გზით.
ავიღოთ სიტუაცია კორეის ნახევარკუნძულზე. შეერთებულ შტატებს სურს, რომ ჩრდილოეთ კორეამ უარი თქვას ბირთვულ იარაღზე. ეს არის შეერთებული შტატების რეგულარულად განმეორებადი მიზანი. ეს ასე იყო მაშინ, როცა ბუში და ობამა პრეზიდენტი იყვნენ. ტრამპის შემთხვევაშიც ასე დარჩა. განსხვავება არის ამ მიზნის მიღწევის მეთოდი. მანამდე აშშ-ის ქმედებები სანქციების გარდა დიპლომატიის ხარისხსაც იყენებდა. ეს ასახავდა იმის გაგებას, რომ აშშ-ს ძალიან ბევრი საჯარო მუქარა იყო თვითდამარცხება. ტრამპს საპირისპიროს სჯერა. ის ხედავს საჯარო მუქარას, როგორც ძირითად იარაღს თავის შეიარაღებაში.
თუმცა, ტრამპს განსხვავებული დღეები აქვს. პირველ დღეს ის ჩრდილოეთ კორეას განადგურებით ემუქრება. მაგრამ მეორე დღეს ის თავის მთავარ სამიზნეს იაპონიასა და სამხრეთ კორეას აქცევს. ტრამპი ამბობს, რომ ისინი არასაკმარის ფინანსურ მხარდაჭერას უწევენ იმ ხარჯებს, რომლებიც გამომდინარეობს იქ შეერთებული შტატების შეიარაღებული ყოფნისგან. ასე რომ, აშშ-ს ორ პოზიციას შორის გადაადგილებისას, არც იაპონიას და არც სამხრეთ კორეას არ აქვთ იმის განცდა, რომ ისინი აუცილებლად დაცულნი იქნებიან.
იაპონია და სამხრეთ კორეა საპირისპირო გზით უმკლავდებიან თავიანთ შიშებსა და გაურკვევლობას. იაპონიის ამჟამინდელი რეჟიმი ცდილობს უზრუნველყოს აშშ-ს გარანტიები აშშ-ს (შეცვლის) ტაქტიკის სრული საზოგადოებრივი მხარდაჭერის შეთავაზებით. იგი იმედოვნებს, რომ ამით საკმარისად გაახარებს შეერთებულ შტატებს, რომ იაპონია მიიღებს გარანტიებს, რაც მას სურს.
სამხრეთ კორეის ამჟამინდელი რეჟიმი სულ სხვა ტაქტიკას იყენებს. ის ძალიან ღიად აგრძელებს უფრო მჭიდრო დიპლომატიურ ურთიერთობებს ჩრდილოეთ კორეასთან, აშშ-ს სურვილის საწინააღმდეგოდ. იმედოვნებს, რომ ამით ჩრდილოეთ კორეის რეჟიმს საკმარისად მოეწონება, რომ ჩრდილოეთ კორეა უპასუხებს კონფლიქტის ესკალაციას არ დათანხმდება.
დაასტაბილურებს თუ არა ამ ტაქტიკური მიდგომა აშშ-ს პოზიციას, სრულიად გაურკვეველია. დარწმუნებულია, რომ შეერთებული შტატები არ ხელმძღვანელობს. ორივე იაპონია და სამხრეთ კორეა მშვიდად ახორციელებენ ბირთვულ შეიარაღებას თავიანთი პოზიციის გასაძლიერებლად, რადგან მათ არ იციან, რას მოუტანს მომდევნო დღე აშშ-ს ფრონტზე. აშშ-ს პოზიციის სითხე ასუსტებს აშშ-ს ძალაუფლებას მის მიერ წარმოქმნილი რეაქციების გამო.
ან ავიღოთ კიდევ უფრო რთული სიტუაცია ეგრეთ წოდებულ ისლამურ სამყაროში, რომელიც მიდის მეგრებიდან ინდონეზიამდე და განსაკუთრებით სირიაში. რეგიონის თითოეულ დიდ ძალას (ან რეგიონთან აქვს საქმე) განსხვავებული მთავარი „მტერი“ (ან მტრები) ჰყავს. საუდის არაბეთისთვის და ისრაელისთვის ეს არის ირანის მომენტში. ირანისთვის ეს არის შეერთებული შტატები. ეგვიპტისთვის ეს არის მუსლიმთა საძმო. თურქეთისთვის ეს ქურთები არიან. ერაყის რეჟიმისთვის ეს სუნიტები არიან. იტალიისთვის ეს არის ალ ქაიდა, რომელიც შეუძლებელს ხდის მიგრანტების ნაკადის კონტროლს. Და ასე შემდეგ.
რაც შეეხება შეერთებულ შტატებს? Ვინ იცის? ეს არის შიშის არსი ყველა დანარჩენისთვის. როგორც ჩანს, შეერთებულ შტატებს ამჟამად ორი სრულიად განსხვავებული პრიორიტეტი აქვს. პირველ დღეს ეს არის ჩრდილოეთ კორეის თანხმობა აშშ-ს იმპერატივებთან. მეორე დღეს ის წყვეტს აშშ-ს ჩართულობას აღმოსავლეთ აზიის რეგიონში, ან მინიმუმ ამცირებს მის ფინანსურ ხარჯებს. შედეგად, ის სულ უფრო იგნორირებულია.
ჩვენ შეგვიძლია დავხატოთ მსგავსი ნახატები მსოფლიოს სხვა რეგიონებისთვის ან ქვერეგიონებისთვის. მთავარი გაკვეთილი არის ის, რომ შეერთებული შტატების დაცემას სხვა ჰეგემონი არ მოჰყოლია. ის უბრალოდ დაკეცა მთლიან ქაოტურ ზიგზაგში, რომლის სითხეზეც ვისაუბრეთ.
რა თქმა უნდა, ეს არის დიდი საფრთხე. ბირთვული ავარიები, შეცდომები ან სისულელე უცებ ხდება ის, რაც ყველას და განსაკუთრებით მსოფლიო შეიარაღებულ ძალებს აინტერესებს. როგორ გავუმკლავდეთ ამ საფრთხეს ყველაზე მნიშვნელოვანი მოკლევადიანი გეოპოლიტიკური დებატებია.
ZNetwork ფინანსდება მხოლოდ მისი მკითხველების გულუხვობით.
შემოწირულობა