روز چهارشنبه، محمد مرسی، رئیسجمهور مصر توسط میلیونها معترض و نیروهای مسلح مصر سرنگون شد و بسیاری آن را «راهاندازی مجدد» انقلاب 2011 مصر میخوانند.
در میان تظاهرات و جشنهای گسترده عصر امروز در سراسر کشور، ژنرال ارشد ارتش مصر اعلام کرد که قانون اساسی به حالت تعلیق درآمده و رئیس دادگاه عالی قانون اساسی تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام به عنوان رئیسجمهور موقت عمل خواهد کرد.
جامعه بین المللی و رسانه ها اکنون در مورد اینکه آیا برکناری مرسی نظامی است یا خیر، اختلاف نظر دارند کودتا. طبق قوانین بین المللی ایالات متحده، به هیچ کشوری که رئیس جمهور منتخب دموکراتیک برکنار شده است، نمی توان کمک کرد، به این معنی که مصر ممکن است 1.3 میلیارد دلار کمک خارجی را از دست بدهد.
با این وجود، اعتراضات علیه مرسی و حزب سیاسی او، اخوان المسلمین، طی هفته گذشته به سرعت تشدید شده است. میلیونها نفر روز یکشنبه در سراسر کشور بسیج شدند و میادین را اشغال کردند و این امر باعث شد که نیروهای مسلح به مرسی اولتیماتوم 48 ساعته بدهند تا از سمت خود کنارهگیری کند. با اشاره به طنز جنبش مصر، برخی از فعالان یک "بای بای مرسی” شمارش معکوس، در حالی که یک فعال دیگر ایجاد یک علامت کد QR که خواستار خروج مرسی به 14 زبان مختلف است.
جنبش اپوزیسیون کنونی با یک کمپین مردمی به نام تمارود آغاز شد که در زبان عربی به معنای شورشی است. شرکت کنندگان این جنبش که در اواخر آوریل تأسیس شد، ماه ها به جمع آوری امضا برای طوماری پرداختند که فقدان امنیت فیزیکی و اقتصادی از زمان روی کار آمدن مرسی را محکوم می کرد. فعالان گفتند که با استفاده از شبکه های اجتماعی و ورود به سیستم مسدود کننده ترافیک، جمع آوری کردند بیش از 22 میلیون امضا تا این هفته، یک چهارم کامل جمعیت مصر است.
نقش آتی ارتش - که در نیمه دوم قرن بیستم بر کشور حکومت کرد - یک عامل اصلی در تعیین نتیجه رویدادهای این هفته خواهد بود. در حال حاضر، به نظر می رسد که نیروهای مسلح و جنبش های اپوزیسیون با هم متحد هستند، یکی از این اتحادها احتمالاً ناشی از ترس از انتقال مصر به یک وضعیت خشونت آمیز مشابه سوریه است. سخنگوی جنبش تمارود روز دوشنبه از اولتیماتوم 20 ساعته ارتش حمایت کرد و گفت: «ارتش در پاسخگویی به خواستههای مردم، تاجگذاری جنبش ما را برعهده دارد». روز چهارشنبه، سخنگو ایده کودتای نظامی را رد کرد و در عوض آن را یک نامید "کودتای مردمی"
اگرچه ایده "کودتای مردمی" غیرممکن به نظر می رسد، غیرممکن نیست. در مقاله ای در سال 2012 در مجله حقوق بین الملل هاروارد، اوزان وارول، استاد حقوق، پتانسیل یک «دمکراتیک» را استدلال می کند کودتا- اساساً تحولی که در محدوده دموکراسی قرار می گیرد نه خارج از آن. به گفته وارول، هفت مورد تعیین کننده وجود دارد عوامل:
کودتای نظامی علیه یک رژیم استبدادی یا تمامیت خواه انجام می شود. ارتش به مخالفت های مردمی علیه آن رژیم پاسخ می دهد. رهبر خودکامه یا تمامیت خواه در پاسخ به مخالفان مردمی از کناره گیری خودداری می کند. کودتا توسط نظامی انجام می شود که در داخل کشور بسیار مورد احترام است، معمولاً به دلیل خدمت اجباری. ارتش کودتا را برای سرنگونی رژیم استبدادی یا تمامیت خواه اجرا می کند. ارتش انتخابات آزاد و عادلانه را در مدت زمان کوتاهی تسهیل می کند. و کودتا با انتقال قدرت به رهبران منتخب دموکراتیک به پایان می رسد.
جالب اینکه یکی از دموکراتیک است کودتا آنچه وارول بر آن تاکید کرد، انقلاب 2011 مصر بود.
آیا رویدادهای این هفته در مصر به عنوان یک دموکراتیک واجد شرایط هستند یا خیر کودتا بستگی به زمان برگزاری انتخابات وعده داده شده توسط ارتش و انتقال قدرت به رهبران منتخب دارد، و همچنین اینکه آیا شخص ریاست مرسی را «رژیم استبدادی یا تمامیت خواه» می داند. پس از انقلاب 2011، ارتش برای مدت طولانیتر از آنچه بسیاری از مصریها میخواستند، کنترل کشور را در دست داشت و رسانههای اجتماعی هماکنون مملو از اظهارات فعالانی است که امکان حاکمیت نظامی پایدار را رد میکنند. همانطور که میسا سلطان، فعال مصری در فیس بوک نوشت:
ما علاقه ای به بازگشت به حکومت نظامی نداریم. [ما] دیگر فریب نخواهیم خورد تا در خیابان ها جشن بگیریم تا زمانی که یک شورای غیرنظامی ریاست جمهوری ایجاد کنیم، یک طرح جدید برای توسعه گفت و گوی صادقانه و باز که قانون اساسی را ایجاد می کند. عادلانه، شامل همه اعضا و اقشار جامعه و فرآیندی برای گذار به سیستم حکومتی است که در وهله اول به دنبال آن بودیم. این فرصتی است برای دوباره زندگی کردن 11 فوریه 2011، زمانی که جشن گرفتیم، به خانه رفتیم و منتظر اجرای عدالت بودیم.»
از زمان روی کار آمدن مرسی در 13 ماه پیش، ریاست جمهوری مرسی با مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی مواجه بوده است. با افزایش قیمت مواد غذایی و رایج شدن کمبود گاز، مرسی تحت فشار قرار گرفت انتقاد شدید به دلیل لغو اصلاحات قانون اساسی و تلاش برای دادن حق قانونگذاری بدون نظارت قضایی. او همچنین شروع به هدف قرار دادن و زندانی کردن کمدین ها و روزنامه نگاران کرد. با این حال، نقطه عطف - حداقل در رابطه مرسی با ارتش - ممکن است ماه گذشته زمانی که مرسی رخ داد در یک راهپیمایی با رادیکال های اسلامی شرکت کرد دعوت به "جنگ مقدس" در سوریه.
این انتقادات جرقه اعتراضات فعلی را برانگیخت که بسیاری آن را ادامه قیام بهار عربی اعلام می کنند. با این حال، به طور فزایندهای، بسیجهای این هفته برخی از چالشهای دو سال پیش را نشان میدهند - به ویژه در مورد خشونت جنسی در فضاهای اشغالی. بر اساس گزارش گروه عملیات ضد آزار و اذیت جنسی، تنها در 50 ژوئن نزدیک به 30 تجاوز جنسی در اعتراضات XNUMX ژوئن رخ داده است. به گفته بسیاری از فعالان، اخوان المسلمین از تجاوز جنسی و تجاوز جنسی برای تضعیف اعتراضات و منع زنان از مشارکت استفاده می کند. اما فعالان همچنین ادعا می کنند که خشونت جنسی از درون خود جنبش سرچشمه می گیرد. به عنوان یکی از فعالان مصری در فیس بوک توضیح داد:
«زمانی که حملات در 25 ژانویه گذشته اتفاق افتاد، یک کمپین از سوی احزاب غیرنظامی، چپ و ناسیونالیست در کنار رسانه ها به راه افتاد که فریاد می زدند که اخوان المسلمین می خواهند زنان را به وحشت بیندازند و از تاکتیک های رژیم قدیمی توسط اوباش سازمان یافته استفاده می کنند. این پایان کار بود. بسیاری از ما سعی کردیم به "اردوگاه ما" توضیح دهیم که موضوع بزرگتر از اوباش سازمان یافته است و آزار و اذیت یک اتفاق روزمره در همه جا است. که روزنامه های روزانه اخباری از حوادث تجاوز جنسی دارند. و حتی در اعیاد هم اتفاق می افتد. همه آنها طوری با ما برخورد کردند که ما دیوانه هستیم.»
با این وجود، معترضان از بسیج بهار عربی آموختهاند و گروههای فعالی مانند محافظان تحریر سازماندهی شدهاند و تلاش میکنند تا مبارزه با آزار و اذیت جنسی و خشونت در بسیج جمعی.
خارج از مشکل فزاینده خشونت جنسی و تعداد انگشت شماری از درگیری ها بین فعالان حامی و مخالف مرسی، این گذار عمدتاً بدون خشونت بوده است. با این حال، امروز ارتش خودروهای زرهی را به محل تجمعات حامی مرسی فرستاده، برای 300 عضو اخوان المسلمین حکم بازداشت صادر کرده است و بنا بر گزارش ها، قصد دارد این تجمعات را پاکسازی کند. حتی نیروهای امنیتی به سرویس مصری الجزیره حمله کرد (الجزیره مصر)، بازداشت کارکنان و توقف پخش یک تجمع حامی مرسی.
چنین اقداماتی نقش مخاطره آمیز و بالقوه مشکل ساز ارتش را در روزهای آینده برجسته می کند. برخلاف کشورهای دیگر، ارتش مصر در آن سهم دارد تقریبا تمام صنایع کشور، سوالات بیشتری را در مورد انگیزه موسسه برای مشارکت ایجاد می کند.
علیرغم این سؤالات برجسته، بسیاری از این رویدادها به عنوان شاهدی بر موفقیت بهار عربی در رادیکال کردن جامعه مصر و القای مجدد روحیه اعتراض به مردم تجلیل می کنند.
مایسا سلطان روز چهارشنبه نوشت: «آنها فکر می کردند به اندازه کافی خوب است. ما گفتیم، نه، ما همه چیز را می خواهیم.
ZNetwork صرفاً از طریق سخاوتمندی خوانندگان آن تأمین می شود.
اهدا