"Hezbollahek susmoa du Hamas Sirian matxino sunitei nola borrokatzen irakasten ari dela"
Beraz, Obamak trumoi egiten du. Hezbollahek alde egin behar du Siria. Horrek botak astinduko ditu Bekaa bailaran. Izan ere, Hezbollahek –duela astebeteko 22 egun batean hil ziren, jakin beharko lukeen ezagun baten arabera– ez du Libanon bere existentzia mehatxatzen duen gudu batetik erretiratzeko asmorik. Hildakoak? Beno handia, dirudienez, eta horretara iritsiko gara geroago. Baina...?
Hona hemen istorio txiki bat, Hezbollah musulman xiita, munduko gerrilla armadarik beldurrik eta gupidagabeena, Sirian zergatik dagoen azaltzen lagun dezakeena. Sayyed Hassan Nasrallah bere buruzagiaren akats politiko handi bat, zalantzarik gabe. Baina ez militar garrantzitsu bat. Siriako gerra Libanora iraultzeko arriskuan baitago; ez Libanoko iparraldeko Tripoli hirian, bertako milizia sunit eta alauitak (xiitak) aspaldian elkarren arteko borroka sinbolikoa jokatzen baitute. Baina zikinkeria pobrea den Arsal herrian, Siriako mugaren ondoko muinoetan gora, Hezbollahek eskuan zuen Hermel herritik 20 milia eskasera, eta "eutsi" esan nahi dut, Libanoko Hermel herritik.
Arsal –turismorik ez luke hemen denbora galdu behar, nahiz eta jendea jatorra den eta bere herria zaintzen duen– leku sunita eta nahiko salafista da. Sunnien aurkako altxamendua onartzen du Bashar al-Assad Siriako presidentea.
Qusayr-ko mugaren ondoan dauden matxino sunitek -gehienak Jabhat al-Nusra islamistakoak (ez Obamaren maitatua den Siriako Armada Askearena eta John McCain AEBetako senataria)- Qusayr harrapatzen badute, Libanoko herria erabili ahal izango dute. Arsal atseden eta aisialdirako eta, hain zuzen ere, berarmatzeko leku gisa.
Arsal Hermel eta Libanoko hegoaldearen arteko autobide nagusitik, Hezbollahek Libanoko bi feudoetatik, mortero baten barrutia da. Joan den astean hiru soldadu libanoar hil zituzten Arsalen, ziurrenik, Siriako matxinoek ez dutelako nahi Libanotik ateratako mugimenduak kontrolatzea.
Beraz, Arsal eta Hermel dira oraintxe bertan Libanoko bi herri garrantzitsuenak. Libanoko armadak ez du Hermelen kontrol-punturik –horregatik Hezbollaheko gizon armatuak ibiltzen dira hortik–, baina Arsal-i estu eusteko erabakia hartu du. Horregatik, tokiko Assad-en aurkako gizonek nahiago lukete Libanoko armada utzi. Eta horregatik Libanoko presidentea -jeneral ohia bera- joan zen joan den astean armadaren hilketen lekura bisitatzera. Ez zen Hermelera joan, non emakume xiita gazte bat ordu batzuk lehenago hil zuten ia seguru batek jaurtitako misil batek. Matxino sunitak Sirian.
Hauek ez dira goiburuetan agertzen diren gertakariak. Eta laudorio guztiak frantses hizkuntzan L'Orient Le Jour egunkari kristauaren kazetaritza bikainari eta, batez ere, Scarlett Haddad kazetariari (behin aitortu zidan gurasoek Scarlett O'Hara izena jarri zutela) borroka ez ezik. -Libano iparraldeko lerroak, baina Libanok berak bizirik iraun duen oinarrizko bloke bakarra den Libanoko armadaren erresilientzia. Izan ere, ez funtzionatzen duen gobernurik ez parlamentu juridikorik ez duen herrialdea da, nahiz eta batzarrak bozkatu berri dituen beste 17 hilabeteko botere hautetsirik.
Baina badira azken egunotan titularrei ihes egin dieten beste gertakari batzuk ere. Ez da gutxien John McCain senatariaren ondoan ageri den pertsonaia interesgarria argazki batean matxinoen esku dagoen Siriako iparraldera egin berri duen bisitan. McCainen ondoan hemen Beiruten Mohammed Nour gisa identifikatutako gizon bat ikus daiteke, Ipar Ekaitz Brigadako bozeramaile musulman sunit bat, duela urtebete Sirian Libanoko 11 erromes xiita bahitu izana leporatuta.
Zer ari zen egiten McCainek halako tipo batekin? Nour balitz, "tamalgarria" zela esan zuen McCainen bozeramaileak. Nahiko horrela. Tamalgarria zen bezala, Washingtonen inork ez agertzea iragan astean Hermelen emakume xiita gaztearen hilketa gaitzetsi zuenik. Zergatik? Shia zelako? Edo hiltzaileak Siriako matxinoak izan zirelako, zeintzuk izan daitezkeen edo ez Obamak (eta Hagak eta beste minoi batzuk) lagundu nahi luketen matxinoak.
Libanon munduak jakin beharko lukeen beste gauza batzuk gertatzen ari dira. Ez behintzat palestinarren (gehienak sunitek) Hezbollahekiko duten haserrea.
Joan den astean, palestinarrek errefuxiatu-esparru guztietako lotsagarrienetan –Sidongo Ein el-Hilweh-en– erre zituzten Hezbollaheko janari paketeak “Ez dugu laguntza Siriako herriaren odolez blai” zioen kartel baten ondoan. Hamasek, Gazako kontrolatzaile palestinarrek, Damasko abandonatu zuten iraultza hasi ostean; orain Hezbollahek susmoa du Hamas Siriako matxino sunitei nola borrokatu irakasten ari dela.
Horregatik al da hainbeste gizon galtzen Hezbollah? Qusayrtik itzultzen diren borrokalari xiitak istorio beldurgarriak kontatzen ari dira; sunnitek gauez gorputzak erre ditzatela identifikatu ez daitezen, frankotiratzaile fusil berriak dituztela.
Interesgarria da Siriako ofizial militar batek duela hilabete batzuk esan zidan matxinoek gobernuaren baseak erasotzen dituztenean, amuekin hildakoen gorpuzkiak berreskuratzen dituztela; berriro, identifikaziorik egon ez dadin.
Afganistango bati –beti informazio iturririk fidagarriena– galdetu nion zergatik Hezbollahek halako biktima handiak hartzen zituen. Hona hemen jaso dudan erantzuna: “Libanoko hegoaldean, israeldarrekin borrokan ari zirenean, Hezbollahek bere lurraldea eta bere lurraldea ezagutzen zituen.
«Etxetik borrokan ari ziren eta israeldarrak tranpan erori ziren, Libano ezagutzen ez zutelako. Okupatuek okupatzaileek baino hobeto ezagutzen dute beti lurraldea. Baina orain Hezbollah lurralde ezezagunean dago. Siriarrek Qusayr ezagutzen dute. Hezbollahek ez».
"Ai" handi bat. Uste dut Sayyed Nasrallah-ek honi buruz pentsatzen duela.
ZNetwork irakurleen eskuzabaltasunaren bidez soilik finantzatzen da.
Dohaintzan