2018ko Neguko Olinpiar Jokoak Hego Korean egiteko ideiak huts egingo zuela zirudien. Hiru eragile nagusiren interesak –AEB, Hego Korea eta Ipar Korea– hain ziren desberdinak, non ezinezkoa zirudien haien artean lan-konpromisoak aurkitzea.
Eta, hala ere, ustekabeko arrakasta erlatiboa izan zen. Diplomaziak irabazi zuen. Hau, neurri handi batean, pertsona baten gaitasun diplomatiko nabarmen eta susmagarriengatik izan zen: Moon Jae-in Hego Koreako presidentea. Azter ditzagun desadostasun sakonak zeuden gaiak, eta zehaztu ditzagun hiru gobernuen posizioak 2018. urtearen hasieran.
Trump AEBetako presidenteak ez zuen nahi Ipar Korea Olinpiar Jokoetara joatea ere. Ipar Korea zigortzeko moduak bilatzeko asmoa zuen Nazio Batuen hainbat ebazpen gaitzesteagatik. Ipar Koreak arma nuklearrak erabiltzeari uko egin eta lehendik zituenak suntsitu zituela azpimarratu zuen. Ipar Koreako erregimena hunkituko zuten maniobra militarrak egiteko asmoa zuen AEBen eskaerei aurre egiteko zorakeriarekin. Ipar Koreako erregimenarekin izandako edozein eztabaida diplomatikoren aurka zegoen, printzipioz eskaera horiekin bat egin zuten arte.
Ipar Koreako buruzagiak, Kim Jong-unek, irmo baztertu zuen desnuklearizazioaren edozein ideia. Esan zuen Trump presidentearekin biltzeko prest egongo zela bilera aurrebaldintzarik gabe eta Estatu Batuek Ipar Korearen aurkako ekintza oldarkorrak utziko balituzte, maniobra militarrak esaterako. Gainera, esan du gai horiek Ipar Korearen eta AEBen bakarkako bilera batean soilik eztabaidatu daitezkeela. Zehazki, edozein talde alternatibo baztertu zuen bilera-kide gisa, hala nola Seien Taldea deritzona (NBEko Segurtasun Kontseiluko bost kideak gehi Alemania). Gainera, bileran Hego Korea egoteari uko egin zion.
Erabateko blokeo egoera arriskutsu honetan, Moon presidenteak hirugarren postu baterako lekua bilatu nahi izan zuen. Estatu Batuei lasaitu nahi izan die Hego Koreak, batez ere, Estatu Batuekin duen aliantza baloratzen duela oraindik. Ipar Korea ere konbentzitu nahi izan zuen Koreako penintsulan tentsioak murrizteko.
Hego Koreako presidentearen lehen lorpena Olinpiar Jokoetan parte hartzeko Ipar Korearen baimena lortzea izan zen. Ipar Korearen laguntza ere lortu zuen bere taldeen presentzia bateratua bandera baten azpian izateko. Kirol batean talde bateratu bakarra sortu zen.
Moon presidenteak AEBei ziurtatu nahi izan zien aspalditik funtzionatzen zuen aliantza maila altu berari eutsi nahi ziola. Hala ere, maniobrak Olinpiar Jokoen ostean atzeratzea proposatu zuen. Gogoz kontra, AEBek onartu zuten.
Moon presidenteak, orduan, Ipar Koreak suziri jaurtiketetan behin-behineko tregua ezar zezan Olinpiar Jokoak amaitu arte. Ipar Koreak isilbidez onartu zuen. Ustez, horrek bi aldeetako goi mailako parte-hartzaileei bidea ireki zien. Herrialde bakoitzak goi-mailako funtzionario batekin joan ziren hasierako saioetara, eta liderra gertuko emakume batekin.
Ipar Korearen kasuan, estatuburu nominala zen, Kim Yong chol, Ipar Koreako ordezkaritzako presidentea eta Kim Yo-jong, Ipar Koreako buruzagiaren arreba eta konfiantzazkoa. Moon presidenteari Ipar Korea bisitatzeko gonbidapenarekin iritsi zen. AEBetako kasuan, Pence presidenteordea eta Ivanka Trump izan ziren, Trump presidentearen alaba eta konfidantza.
Estatu Batuak ipar korearrekin bileren aurka zeuden arren, kanal pribatu bat erabili zen Pence presidenteordearen eta ipar korearren arteko bilera bat antolatzeko. Hala ere, AEBetako Trump presidentearen aldekoak baretzeko, Pence presidenteordeak Ipar Koreako erregimenaren salaketa publikoa egin zuen. Ipar Koreako zaplazteko publiko honen erantzuna azken momentuan Pencerekin izandako bilera bertan behera uztea izan zen.
Hala ere, Ipar Koreako zein AEBetako ordezkariak izan ziren amaierako saioan. Ardura handiz saihestu zuten elkarren arteko edozein harreman, baina elkarren arteko salaketak ere saihestu zituzten.
Nola interpreta dezakegu gertatutakoa? Ipar Koreako erregimenak kontzesio lasai batzuk egin zituen, errealitatean behin-behinekoak zirenak. Hala ere, egin zituzten. Trumpek kontzesio handiagoak egin zituen, errealitatean ere aldi baterakoak zirenak. Moon presidenteak kreditua lortu zuen, bai Hego Korea barruan bai beste leku batzuetan, bakerako tregua hau sortzeko. Hego Koreako kontserbadore batzuek ere balioren bat ikusi zuten lortutakoari.
Itxiera saioan, Ipar Koreakoek adierazi zuten Ipar eta Hego Korearen arteko harremanak "elkarrekin hobetu" behar zirela. Orain egingo dute? Eta orain AEB eta Ipar Korearen beste bilera ofizial bat izango al da? Ezer ez da gutxiago ziur. Baina buztaneko haizea Moon presidentearekin dago, eta, hortaz, Olinpiar Jokoetako negoziazioen garaile handia baita zalantzarik gabe. Ipar Koreako erregimena okertu zuen eta AEBetako erregimena gainditu zuen. Ez dago gaizki, edozein definizioz.
ZNetwork irakurleen eskuzabaltasunaren bidez soilik finantzatzen da.
Dohaintzan