[iguqulelwe yi-irlandesa]
“Asikhange sibahlasele. Xa abantu baseOrcao bakha isikolo sabo, sasiwuhlonela umsebenzi wabo. Sifuna kubekho intlonipho phakathi komntu wonke. Kwelinye icala, yayingabo abeza kuhlasela iziseko zezapatista,” ilungu leBhunga eliZimeleyo laxelela uLa Jornada kwigumbi elincinane elingasemva “kwindlu enkulu,” njengoko beyibiza ngokuba yifama yefinca namhlanje. uluntu lwasePatria Nueva.
Engqongwe ngamanye amalungu amahlanu eBhunga, lowo unikela ubungqina uthi “ngoxa bethetha ngengxoxo yaye begxeka thina,” abavelisi bekofu bayaqhubeka nezisongelo nokuhlaselwa kwabo. Le Cawa, ngo-Epreli 7, nge-8 PM, izibhamu ezintandathu ze-22-caliber zavakala kwi-Regional Organisation of Coffee-Growers of Ocosingo (ORCAO), i-60 yeemitha ukusuka kwindlu enkulu. “Ngomhla we-8, safumana inkcazelo yokuba babenabantu abathandathu beBhunga abaphantsi kweliso elibukhali ukuze bababambe babaqweqwedise.
Namhlanje, nangona kunjalo, lusuku lokuqala lokuba izinto zizolile kwiiveki nje ezimbalwa, njengoko ilungu eliselula lenkampu yasekuhlaleni laphawulayo. Abantu abaphethe i-sit-in begada uluntu baya kuba ne-pozol yabo kwaye bashiye umlindi. Baza kubuya kamva, bephethe iimaski zabo zokutyibiliza kunye neentonga, ukuze bagade indlela yokungena kwisihlalo sikaMasipala oZimeleyo. Enye indoda ekwangumbutho weAutonomÃa ithi: “Ebusuku, zimalunga nama-300 iicompañeros ezibekwe zijikeleze ezi zakhiwo.
“Ngokutsho kwabanye abantu base-Orcao, abafike benxilile, baza kuza basigqibezela ngezixhobo. Bathi iimbumbulu zibekwe ukuba zome ukuze bangaphoswa. Asinakukwazi ukuthetha nabo ngolo hlobo, ukuba abaziyeki izisongelo nohlaselo lwabo. Besisoloko siwuhlonipha umsebenzi wabo neenkomo zabo. Into abayifunayo ngoku kukuba basithathele yonke into,” wongeze watsho.
Umntu wokuqala wathi: “Akukho thetha-thethwano. Umhlaba walapha wabuyiselwa wonke umntu, ayingowabo. Kwaye asizange siqalise ingxaki. Asizange silunqumle ucingo kwidlelo labo, njengoko betyhola. Ngaphandle koko, olocingo lwalungelulo olwabo, umnini-finca wayelushiyile. Asazi ukuba ngubani osikiweyo. Siyazi ukuba amadlelo ngawe-Orcao, akukho ndlela sinokuwahlutha kuwo. Kodwa asiyi kuyamkela into yokuba bafuna ukuyihlutha ngenkani imihlaba engeyoyabo.”
“Asifuni nkomo. Izilwanyana zifuna umhlaba, kwaye nanku umhlaba omncinane, siwufunela ukutya kwethu kwemihla ngemihla,” wongezelela, ngokuqinisekileyo ekhumbula ukuba kwakungekudalanga kwiminyaka emininzi eyadlulayo xa yonke le mihlaba kwintlambo yaseOcosingo yayimiwe yintaphane yeenkomo ezanelisekileyo. besendleleni eya ekubeni ziibhega zakwaMcDonalds, ngelixa amawaka abantu bemveli babengama-peon kwi-fincas okanye babegcina intsalela encinci evela e-monterÃas kunye nokuxhaphaka kwemfuyo yenkomo.
I-Orcao yanikwa umhlambi weenkomo ezivela kwingxowa-mali karhulumente, apho ungquzulwano lwangoku luye lwenziwa. Okunokuphindaphindwa: “Basilumkisile ngenye ifama ekude kulo Masipala we-Autonomous, apho bafaka khona iinkomo ezisuka kwenye ingxowa-mali karhulumente kumasimi afunyenweyo asetyenzwa ziziseko zezapatista. Abantu baseOrcao sele beyijikelezile.
“Ngomhla wokuqala sithe sathetha neenkokeli zaseOrcao, ngolwesihlanu umhla wesihlanu, zafika zisemoyeni, sathetha ngokujika amabanjwa. Sibe nesivumelwano, kwaye yonke into ihambe kakuhle ngoMgqibelo umhla wesithandathu,” sitshilo isithethi sikamasipala wasePrimero de Enero Autonomous. Kodwa kwangaloo mvakwemini, kwisixeko saseOcosingo, ilungu lalo masipala laleqwa ezitratweni liqela labantu baseOrcao.” Uye waphawula ukuba ngalo Lwesihlanu ixesha elibekwe ngu-Orcao lokuthethathethana ngamanqaku amathathu liya kuphakama. “Asazi ukuba bangenza ntoni ngelo xesha, kodwa ukuba baye benza izoyikiso zabo, siza kubamba umongameli wase-Orcao uxanduva,” wongeze watsho.
Emva kokutshintshiselana kwamabanjwa phakathi kwe-zapatistas kunye ne-Orcao, ekunyanzeliseni kwamalungu e-AutonomÃa, ibutho loKhuseleko loLuntu larhoxiswa elaligcina uPatria Nueva phantsi kweliso elivela kwinduli ekufutshane, apho i-La Alameda strip ikhoyo.
Namhlanje iindonga "zendlu enkulu" zipeyintwe ngemizobo elandelelanayo malunga nokuvukela kwe-zapatista, umsebenzi wasemaphandleni, u-El Che Guevara kunye nomfanekiso opheleleyo ka-Emiliano Zapata emnyango wokhuni wento namhlanje eklasini. Kukho ivenkile, iiofisi, isikolo, iholo yeendibano, igumbi leentlanganiso zamabhinqa. Yindlu yasefama yenye yeefinca ezininzi ezafunyanwa ngo-1994. Uluntu lwamatyotyombe lungqonge izakhiwo zamatye, ezingahlali mntu (ekubeni kungekho mntu uhlala apho), kodwa ezingayi kumosha.
Omnye ubethwe zizibonelelo ezilahliweyo zefasilithi yefama eyayikho. Zizakhiwo ezenziwe ngezitena nentsimbi, ezikwaziyo ukumelana neendleko ngaphezu kwazo naziphi na izindlu ezakha zanazo ezi zizwe zomthonyama. Ngokungasetyenziswayo, amehlo apho ingca ikhula khona. Azisetyenziswa nanjengezindlu zangasese ngabemi apho iinkomo zazikhe zahlala khona, ezazifudula zingookumkanikazi bale mihlaba.
I-ZNetwork ixhaswa ngemali kuphela ngesisa sabafundi bayo.
Nikela