Ka 1863, mohlahlobisisi oa kahisano oa Lerussia, Nikolay Chernyshevsky, o ile a hatisa buka e nang le sehlooho se reng “Ke Eng Seo se Lokelang ho Etsoa?” Pale ea eona e bua ka mohale ea bohareng, Vera Pavlovna, le litoro tsa hae tse 'nè. E kopanya ka bokhabane bophelo ba hae le moferefere oa sechaba oa phetoho ea Russia ka nako eo ho tloha ho feudalism ho ea ho capitalism. Chernyshevsky, mofetoheli ea kentsoeng chankaneng ke ’muso oa Czarist, o ile a ngola buka eo e neng e le mosebetsi oa bopula-maliboho oa bososhiale ba basali. Ho eona, o boetse a etsa boipiletso ka cheseho bakeng sa moruo oa litoropo, indasteri o ipapisitseng le likoporasi tsa basebetsi, mofuta oa sejoale-joale o fetotsoeng oa litoropo tsa Russia tsa pejana tsa temo. Lenin ea nang le kananelo o ile a re e ’ngoe ea lipampitšana tsa hae tsa bohlokoa ka ho fetisisa tsa lipolotiki, e hatisitsoeng ka 1902, “Ke Eng Seo se Lokelang ho se Etsa?”
Lilemo tse mashome a mabeli hamorao, ka mor'a hore phetohelo ea Soviet e hlōle bahlaseli ba tsoang linaheng tse ling le lira tsa lehae ntoeng e telele ea lehae. Lenin e khutletse sehloohong sa likoporasi tsa basebetsi. Maemong a Soviet, ho ne ho fetohile haholo ho tloha Russia ea Chernyshevsky, Lenin o ile a pheha khang ka matla hore baitseki ba USSR ba lemohe bohlokoa bo boholo ba ho aha, ho jala, le ho hlompha likoporasi e le senotlolo sa bokamoso ba bososhiale ba Soviet. O ile a pheha khang, a re, li-coops tsa basebetsi li arabile potso e tukang ea lipolotiki har'a baitseki: ho lokela ho etsoa eng? Mona ke batla ho ikamahanya le maemo le ho sebelisa khang ea Lenin maemong a kajeno a sechaba a phahamisang potso eona eo ka potlako le ho feta.
Bokapitalise ba kajeno ke ba lefats'e - sebopeho sa mantlha sa moruo oa lefats'e se na le mohlala oa mantlha oa mohiri le mohiruoa. "Likamano tsa tlhahiso" ka har'a likhoebo (lifektheri, liofisi, le mabenkele) li beha palo e fokolang ea barupeluoa mosebetsing e le bahiri. Ba etsa "liqeto tsa khoebo" tsa mantlha mabapi le hore na ba ka hlahisa eng, joang, hokae le hore na ba etse eng ka sehlahisoa (le chelete ha ba se rekisa). Ke bona feela ba etsang liqeto tseo kaofela. Basebetsi, bongata ba bankakarolo mosebetsing, ha ba akaretsoe liqetong tseo.
Bokapitale kajeno le bona bo arotsoe lefatšeng ka bophara ka lihlopha tse peli tse kholo: e 'ngoe ea khale le e ncha. Ea khale ke selekane le United States. Ntle le ho ba ea khale, G7 e se e le nyane ho li-blocs tse peli, e fokotsehile ka bohlokoa ba lefats'e lilemong tse mashome tse fetileng. E akarelletsa UK, Jeremane, Fora, Italy, Canada, le Japane hammoho le United States. Sehlopha se secha se ntseng se hola ka potlako, sa BRICS, sa pele se ne se kenyeletsa Brazil, Russia, India, China le Afrika Boroa. Haufinyane tjena, e memme linaha tse tšeletseng tseo e leng litho ho kena, ho tloha ka Pherekhong 2024: Egypt, Iran, Saudi Arabia, Ethiopia le Argentina. Ho tloha ka 2020, kakaretso ea GDP ea BRICS e fetile ea G7, 'me lekhalo pakeng tsa bona le ntse le hola.
"Bokapitale ba holileng" ba G7 kaofela bo ile ba pholoha 'me ba hola hobane basebetsi ba amohetse mokhatlo oa mohiri le mohiruoa oa libaka tsa mosebetsi. Har'a le ho sa tsotellehe mekete e sa feleng ea lichaba tsa G7 ea demokrasi, basebetsi ba amohetse ho ba sieo ha demokrasi ka har'a likhoebo tsa bo-capitalist. Ka mekhelo le khanyetso e itseng, e ile ea e-ba mokhoa o tloaelehileng oa hore demokrasi ea boemeli ka tsela e itseng e ne e le ea libaka tsa bolulo empa eseng metseng e sebetsang. Ka hare ho likhoebo tsa bokapitale, puso ea boitaolo e ne e le ntho e tloaelehileng. Bahiri ba ne ba busa basebetsi empa ba ne ba sa ikarabelle ka demokrasi ho bona. Bahiri khoebong e 'ngoe le e 'ngoe ea bo-capitalist ba ile ba ruisa sehlopha se khethiloeng ka ho isetsa bona likarolo tsa lekeno, ho beng ba likhoebo, le ho batsamaisi ba seng bakae ba phahameng. Sehlopha seo se ne se e-na le tšusumetso e makatsang lipolotiking le setso. E ile ea etsisa bosieo ba demokrasi ka har'a likhoebo tsa eona ka ho boloka demokrasi ka ntle ho bona e le ea molao feela. Mebuso ea bokhaphithaliste ka tloaelo e ne e bōptjoa ke bakhethoa ba lefshoang ba selikalikoe, menehelo ea matšolo, le lihlahisoa tse lefelloang tsa mecha ea litaba. Ka bokhaphithaliste ba sejoale-joale, marena le mafumahali a neng a lelekiloe lilemong tse makholo tse fetileng a ile a hlaha hape, a fetoloa, a falla, joalo ka Baokameli ba ka har'a likhoebo tse kholoanyane tse laolang mekhatlo eohle.
Khanyetso ea 'nete kapa e lebelletsoeng ea basebetsi ea ho qheleloa ka thoko ha demokrasi ka har'a libaka tsa mosebetsi e lula e hlorisa bokhaphithaliste. Tsela e 'ngoe e ka sehloohong eo bahiri ba ka thibelang khanyetso e joalo ke ka ho hlalosa tlamo ea bona ho basebetsi ho latela meputso e lefuoang hore ba sebelisoe. Meputso e lekaneng ho sebelisoa e ile ea e-ba e hlokahalang le ka ho hlaka puseletso e lekaneng bakeng sa mosebetsi. Ka mokhoa o hlakileng, le bona ba ile ba fetoha matšeliso a basebetsi bakeng sa bosieo ba demokrasi mosebetsing. Maemo a ntseng a eketseha a tšebeliso ea basebetsi a ile a bontša "katleho" ea bokapitale. Ka lehlakoreng le leng, ho phahama ha demokrasi mosebetsing ha ho mohla e kileng ea e-ba mokhoa o ka bapisoang oa ho lekola tsamaiso.
Ho etsa hore ts'ebeliso e be ntlha le sepheo sa mosebetsi ho tlatselitse ho phahamisong e feteletseng ea tšebeliso ea sechaba ka se. Lipapatso le tsona li ile tsa tlatsetsa ho nkeleng holimo holimo hoo. Mokhatlo oa kajeno oa bokapitale o ile oa eketsa “ho reka” lethathamong la oona la liphoso tsa boitšoaro. Ka hona, baruti ba re hlokomelisa khafetsa hore re se ke ra lahleheloa ke pono ea bohlokoa ea moea ka ho potlakela ho ja (ke ka seoelo, litekanyetso tseo tsa moea li kenyelletsang litokelo tsa demokrasi ka har'a libaka tsa mosebetsi).
E tobane le ho hlōloa ke Chaena le BRICS, mebuso le moruo o ntseng o theoha oa G7 joale o kotsing ea hore tšebeliso ea batho ba bangata e tla fokotseha haholo. Mebusong e ntseng e putlama, barui le ba matla ba boloka leruo le menyetla ea bona ha ba ntse ba theola litšenyehelo tsa ho theoha ho bongata ba basebetsi. Ho iketsetsa mesebetsi, ho e romela libakeng tse nang le meputso e tlaase, ho reka basebetsi ba tsoang linaheng tse ling ka theko e tlaase, le matšolo a mangata a khahlanong le lekhetho ke mekhoa e lekiloeng le ea 'nete ea ho phethahatsa tholoso eo.
“Bothata” bo joalo bo se bo ntse bo tsoela pele hoo e ka bang hohle. Ba hlalosa karolo e ntle ea khalefo le khalefo ea sehlopha sa basebetsi ka har'a likapitaliste tsa khale (mofuta oa G7) tse hlahisoang ka boitšisinyo bo khahlanong le "ba phahameng sechabeng". Ka lebaka la lerato le lelelele la bokhaphithaliste le bonts'itsoeng lehlakoreng la lona le letona khahlano le bahlahlobisisi ba lepheo le letšehali, ha ea lokela ho makatsa motho hore khalefo le khalefo li qala ka mefuta ea lehlakore le letona (Trump, Boris Johnson, Wilders, Alternative for Germany, le Meloni).
Moleko oa lipolotiki oa ho le letšehali e tla ba ho tsepamisa maikutlo hape joalo ka ha ho ne ho etsoa nakong e fetileng ka ho batla ho phahama ha tšebeliso ea chelete ha joale bokhaphithaliste bo ntseng bo theoha bo e theola. Bokhaphithaliste bo tšepisitse tšebeliso e ntseng e eketseha eo hona joale e hlolehang ho e tlisa. Ho lokile, empa hoo ha hoa lekana. Hangata nakong e fetileng, bokapitale bo ne bo khona ho fana ka meputso ea sebele e ntseng e phahama le maemo a bophelo a basebetsi. 'Me ho ka etsahala hape. Ehlile, China e ntse e fana ka eona hona joale.
Thuto e hlakileng ke hore le letšehali le hloka karabo e ncha le e fapaneng potsong ea se lokelang ho etsoa. Khalemelo ea eona e tlameha ho nyatsa le ho hanyetsa bokhaphithaliste ka nako le kae moo e fanang ka meputso e ntseng e phahama, ka mokhoa o ts'oanang le neng le moo e seng teng.
Joale ke nako ea ho pepesa le ho hlasela bokhaphithaliste bo amohuoang demokrasi mosebetsing le mathata a sechaba a hlahang (ho se lekane, ho hloka botsitso, le demokrasi e hlophisitsoeng ea lipolotiki). Lipakane tsa basebetsi ha ho mohla li neng li hloka ho ba 'me ha ho mohla li neng li lokela ho lekanyetsoa ho phahamisa meputso, ho bohlokoa joalo ka ha ho ne ho le joalo. Lipakane tseo li ka kenyelletsa tlhoko ea demokrasi e felletseng ka har'a sebaka sa mosebetsi. Ho seng joalo, liphetoho life kapa life tseo mathata a basebetsi a li fihlelang li ka khutlisoa hamorao (joalo ka ha ho etsahetse ho New Deal United States le demokrasi ea sechaba linaheng tse ling tse ngata). Basebetsi ba ile ba tlameha ho ithuta hore ke libaka tsa mosebetsi tsa demokrasi feela tse ka khonang bolokabasebetsi ba lintlafatso ba hlola. Se lokelang ho etsoa litsing tsa khale, tse ntseng li fokotseha tsa bokhaphithaliste ke hore likhohlano tsa maemo li kenyelletse puso ea demokrasi ea likhoebo. Phetoho e lebisang moruong e theiloeng holim'a likhoebo tsa koporasi ea basebetsi ke sepheo sa leano.
Ho bokhaphithaliste bo bocha, bo ntseng bo nyoloha lefatšeng, BRICS, mohopolo o fapaneng o lebisa hape ho likoporasi tsa basebetsi e le sepheo sa mantlha sa lipolotiki le tlhophiso ea bososhiale. Har'a BRICS, oona mohlala ona oa mohiri le mohiruoa o hlophisa lifeme, liofisi le mabenkele. Ho fapana le G7, bahiri ba batla hangata eseng lekunutung. Ho e-na le hoo, bahiri ba bang ba tsamaisa likhoebo tsa poraefete, ha ba bang e le liofisiri tsa mmuso tse tsamaisang likhoebo tsa mmuso. Rephaboliking ea Batho ea Chaena, moo hoo e batlang e le halofo ea likhoebo e le ea poraefete le halofo ea sechaba, hoo e ka bang kaofela li amohetse mokhoa oa mokhatlo oa mohiri le mohiruoa.
Moo mmuso o nkang karolo e kgolo, e kgolo, kapa e laolang ntshetsopeleng ya moruo mme haholo-holo moo mohopolo o mong kapa o mong wa bososhiale o tsamayang le ho lokafatsa karolo eo, tjhebo e lebisang ho tsepamiso ya dikoporasi ya basebetsi e se e le nakong. E tla hohela ba bangata linaheng tseo e le mohato o latelang o hlokahalang oa bososhiale. "Ntšetso-pele" kapa socialism e finyelitsoeng moo-liphetoho tse kholo tse seng li finyelitsoe (ka lintoa tsa decolonization le liphetoho) - lia ketekoa empa hape li utloisisoa ka ho pharaletseng e le tse sa lekaneng. Lipheo tse kholoanyane tsa sechaba le liphetoho li ile tsa susumetsa lintoa le liphetohelo tseo. Likhoebo tsa demokrasi li tlisa "ntlafatso" boemong bo bocha ho fihlela lipheo tseo.
Ho na le mohloli o mong hape oa karabo oo joale o arabelang potso ena: ho lokela ho etsoa eng? Litšobotsi tsa demokrasi tse fihletsoeng ka har'a G7, BRICS, kapa linaha tse ling tse ngata, ho fihlela joale e se e le tsa semmuso ho feta tsa bohlokoa. Moo ho etsoang likhetho tsa baemeli, tšusumetso ea leruo le ho se lekane ha meputso, matla a sechaba a sebelisoang ke Baokameli ba phahameng, le taolo ea bona mecheng ea litaba e etsa hore demokrasi e be ea tšoantšetso ho feta ea sebele. Batho ba bangata ba e tseba; e ntse e utloa ho feta. Ho atolosetsa demokrasi moruong le ka ho khetheha mokhatlong o ka hare oa likhoebo ho emela mohato o moholo oa ho tsamaisa demokrasi ea lipolotiki ho feta feela e hlophisitsoeng le ea tšoantšetso ho ea ho ea bohlokoa le ea sebele. Hoa tšoana le tabeng ea ho tsamaisa bososhiale ka nģ'ane ho mefuta ea bona ea pele.
Mohoo oa khale ho basebetsi ba lefatše ba ho kopanya—“Ha ho letho leo le ka lahleheloang ke lona haese liketane tsa lōna”—e ne e le karabo ea pele, e sa fellang potsong ena: Ho lokela ho etsoa eng? Ka mor'a lilemo tse lekholo le halofo tsa tsoelo-pele le socialism, joale re ka fana ka karabo e feletseng le e tobileng haholoanyane potsong eo. Ho fetela ka nģ'ane ho motheo oa bokhaphithaliste-likamano tsa tlhahiso ea mohiri le mohiruoa-re hloka ka ho hlaka ho nkela likamano tseo sebaka le sebaka sa mosebetsi sa demokrasi, ho nkela likoporasi tse ikemetseng bakeng sa khoebo ea bokhaphithaliste ea maemo a phahameng.
Sehlooho sena se hlahisoa ke Moruo bakeng sa Bohle, morero oa Setsi se Ikemetseng sa Litaba.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate