Joalokaha eka matsatsi a phomolo a lehlabula e ne e le lesira la ho lebala, mecha ea litaba e lekile ho re sitisa bokhopo ba koluoa eo ka litekanyetso tse kholo tsa ho hlonama ho kopaneng: European Football Championship, Liolimpiki, liketsahalo tsa lehlabula tsa batho ba tummeng, joalo-joalo. ho lebala hore leqhubu le lecha la ho khaola le tseleng le hore bailout ea bobeli ea Spain e tla ba bohloko le ho feta? Empa ha baa atleha. Hoetla hona ho tla chesa.
Puisanong ea phatlalatsa eo ke bileng le eona ka Phato e fetileng Benicassim, Spain, le rafilosofi Zygmunt Bauman, re ile ra lumellana ka tlhokahalo ea ho itokolla le ho hloka tšepo ho ntseng ho rena sechabeng sa rona, se soabisitsoeng ke lipolotiki tsa setso. Re tlameha ho khaotsa ho ba batho ba itšehlang thajana 'me re be baemeli ba phetoho, baitseki ba hokahaneng ba sechaba.
"Re na le boikarabelo ba ho laola maphelo a rona," Bauman o ile a pheha khang. "Re phela nakong ea lipelaelo tse tebileng tseo ho tsona baahi ba sa tsebeng hantle hore na ke mang ea ikarabellang, 'me ka lebaka lena re lahlehetsoe ke tšepo ho bo-ralipolotiki ba rona le mekhatlo ea setso. Sena se baka boemo ba tšabo e sa feleng le ho se sireletsehe ho batho.
"Bo-ralipolotiki ba khothalletsa tšabo ena e le mokhoa oa ho ba laola, ho fokotsa litokelo tsa bona, le ho fokotsa tokoloho ea bona ka bomong. Ena ke nako e kotsi haholo hobane sena sohle se ama bophelo ba rona ba letsatsi le letsatsi: re bolelloa khafetsa hore re tlameha ho tšoarella mesebetsing ea rona ho sa tsotellehe maemo a thata a mosebetsi le ho se tsotelle hobane ka tsela ena re tla fumana chelete e lekaneng ea ho e sebelisa ... Tšabo ke mokhoa o matla haholo oa taolo ea sechaba."
Haeba batho ba sa tsebe hore na ke mang ea laolang, ke hobane matla le lipolotiki li arohane. Ho fihlela nakong e fetileng, ho ne ho le thata ho ba arola. Pusong ea demokrasi, mokhethoa ea hapileng bopresidente ka likhetho e ne e le eena feela motho ea neng a ka etsa mosebetsi oo ka molao. Kajeno ho neoliberal Europe sena ha se sa le joalo. Ho hlōla likhethong ha ho tiise hore mopresidente ke matla a sebele hobane matla a mabeli a sa khethoang ka ho fetisisa (ho phaella ho Berlin le Angela Merkel) a phahamisa taelo ea mopresidente le ho laola liketso tsa mopresidente: litsebi tsa theknoloji ea European Union (EU) le limmaraka tsa lichelete.
Mekhatlo ea morao-rao e beha merero ea eona. Li-Eurocrats li hloka kutlo e foufetseng ea litumellano le mekhoa ea EU e leng quintessentially neoliberal, ha mebaraka e ntse e otla ho kheloha leha e le hofe ho tloha ho ultraliberal orthodoxy. Ka hona e kentsoeng chankaneng pakeng tsa marako ana a mabeli, nōka ea lipolotiki e phalla ka tsela e le 'ngoe e se nang sebaka sa ho tsamaisa - kapa, ho e beha ka tsela e' ngoe, ntle le matla.
Bauman o itse: "Mekhatlo ea setso ea lipolotiki e ntse e fokola 'me ha e tšepahale, hobane ha e etse letho ho thusa ho rarolla mathata ao batho ba iphumanang ba qabeletsoe ke 'ona. limmaraka li hahola litokelo tsa mantlha tsa batho sechabeng.”
Re ntse re bona ntoa e mahlo-mafubelu pakeng tsa 'Maraka le Naha eo ho eona 'maraka, ka litabatabelo tsa oona tsa bohatelli, o batlang ho laola ntho e 'ngoe le e 'ngoe: moruo, lipolotiki, setso, sechaba le batho ka bomong. 'Me hona joale, ho sebelisana le mecha ea phatlalatso, e sebetsang e le lisebelisoa tsa eona tsa maikutlo,' maraka o batla ho qhaqha mohaho oa tsoelo-pele ea sechaba le seo re se bitsang "Naha ea Boiketlo".
Seo se leng kotsing ke sa bohlokoa: tekano ea menyetla. Ka mohlala, nahana ka liphello tsa taba ea hore thuto e etsoa ka lenyele, e fetisetsoa mekhatlong e ikemetseng. Ho fokotseha ha lichelete ho tla hlahisa boemo ba thuto ea sechaba moo maemo a mosebetsi a leng boima ho matichere le baithuti. Likolo tsa sechaba li tla thatafalloa ho lokisa bana ba tsoang malapeng a ikokobelitseng, le hoja ho bana ba malapa a boiketlo ba moruo, thuto ea poraefete e tla bapala karolo ea bohlokoa le ho feta 'me e be mobelehisi oa sehlopha se secha se nang le tokelo le lejoe la mohato bakeng sa maemo a boetapele ba naha. Ba maemong a tlase, ka lehlakoreng le leng, ba tla fumana feela mesebetsi e bobebe ho fapana le maemo a boetapele. Sena ha se mamellehe.
Ntlheng ena, koluoa e ka 'na ea sebetsa e le ntho e makatsang ka kutloisiso e sebelisitsoeng ke setsebi sa kahisano Naomi Klein bukeng ea hae 'The Shock Doctrine': koluoa ea moruo e tla sebelisoa e le monyetla oa ho qobella morero oa neoliberal. Ho entsoe mekhoa ea ho beha leihlo le ho laola demokrasi ea naha e le hore (joalo ka ha re bona hona joale Spain 'me re bone Ireland, Portugal, le Greece) mananeo a sehlōhō a tokiso ea meralo a ka hlahisoa le ho hlokomeloa ke bolaoli bo bocha: "troika" e nang le Letlōle la Lichelete la Machaba, Komisi ea Europe, le Banka e Bohareng ea Europe, mekhatlo eohle eo e seng ea demokrasi eo litho tsa eona li sa khethoang ebile li sa emele baahi.
Mekhatlo ena - ka tšehetso ea boralitaba, e mamelang boipiletso ba moruo, lichelete, le indasteri - e qosoa ka ho theha mekhoa ea taolo ho fokotsa demokrasi hore e be theatre feela - ka boikamahanyo ba mekha e meholo e busang.
Phapano ke efe lipakeng tsa ho putlama ha tekanyetso ea mopresidente oa hajoale oa Spain Mariano Rajoy le ea mohlahlami oa pele oa hae Jose Luis Rodriguez Zapatero? Ha nyane haholo. Ka bobeli ba ile ba inehela ho bo-rakhoebo ba lichelete 'me ka bofofu ba etsa kopo ea Eurocrats. Ka bobeli li ile tsa felisa bobusi ba naha. Hape ha ho letho le ileng la etsa ho thibela boitšoaro bo sa utloahaleng ba limmaraka. Ka bobeli ba ne ba e-na le karabelo e tšoanang ho litaelo tsa Berlin le litlhaselo tsa bahanyetsi: joalo ka moetlo o mong o khopo oa boholo-holo, tharollo e le 'ngoe feela e ne e le ho tela baahi joalokaha eka mahlomola a bakoang ke sechaba a ka fokotsa meharo ea mebaraka.
Maemong a kang ana, na batho ba na le monyetla oa ho tsosolosa lipolotiki le ho tsosolosa demokrasi? Ee. Boipelaetso ba sechaba bo ntse bo tsoela pele ho ata. 'Me mekhatlo ea toka ea sechaba e ntse e tsoela pele ho ata. Hajoale sechaba sa Spain se ntse se lumela hore koluoa ena ke kotsi feela le hore haufinyane lintho li tla khutlela ka tsela eo li neng li le ka eona. Ena ke phoso, ke ntho e makatsang. Ha batho ba hlokomela hore ha ho joalo le hore litokiso tse behiloeng ha se "mehato ea tlokotsi" empa liphetoho tsa moralo tse reretsoeng ho ba tsa ka ho sa feleng, boipelaetso ba sechaba bo ka 'na ba fihla boemong bo boima.
Empa baipelaetsi ba tla batla eng? Motsoalle oa rona Bauman o hlakile ka seo: "Re tlameha ho theha tsamaiso e ncha ea lipolotiki e lumellang ho hlaha ha mokhoa o mocha oa bophelo le demokrasi e ncha le ea 'nete ea batho." Re emetse eng?
Ignacio Ramonet ke mohlophisi oa Le Monde Diplomatique en Espanol.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate