Ho se ho fetile selemo esale ke phatlalatsa letoto la lingoloa ho New Yorker tse hlalosang tlhekefetso ea Abu Ghraib. Ho bile le bonyane lipatlisiso tsa sesole tse 10 ho tloha ka nako eo - ha ho le e 'ngoe ea tsona e phephelitseng mohala oa tsamaiso oa Bush hore ho ne ho se na leano la boemo bo holimo le lumellang kapa ho hlokomoloha tlhekefetso e joalo. Buck e lula e ema le masole a seng makae a ngolisitsoeng a sesole a tsoang Khampani ea Sepolesa ea Sesole sa 372 eo litšoantšo tsa eona li tlatsang linepe tsa Abu Ghraib ka pososelo e sa lokelang le ho hlahisa batšoaruoa ka mokhoa o soabisang.
Ke paterone e nyarosang. Litlaleho le linyeoe tse latelang tsa Senate ka linako tse ling li nyatsuoa maqepheng a bahlophisi. Ho na le mehala ea hore ho etsoe lipatlisiso tse ikemetseng ke Senate kapa Ntlo. Joale, ha likhoeli li ntse li feta ho se na khato ea molao, taba eo ea pona, ho fihlela litšenolo tse latelang li e tsosolosa.
Ho na le ho hongata ho ithutoang. Ke tseba eng? Lintho tse seng kae lia ikhetha. Ke tseba ka mokhoa o ntseng o tsoela pele oa basebetsi ba Amerika ho tšoara batho bao ho belaelloang hore ke likhukhuni le ho ba isa litsing tsa lipotso tse ka boroa-bochabela ho Asia le libakeng tse ling, ntle le tlhahlobo e utloahalang ea molao. Ke tseba ka ofisiri e nyane ea mabotho a khethehileng eo bahlanka ba hae ba ileng ba tobana le liqoso tsa tlhekefetso le tlhokofatso ea batšoaruoa lekhotleng la lekunutu ka mor'a hore e mong oa bona a romele lifoto tsa hae ka lengolo-tsoibila hae. Ofisiri e ile ea fana ka bopaki ba hore, e, banna ba hae ba ne ba entse seo linepe li se bontšang, empa bona - le e mong le e mong ea neng a le taelong - ba ne ba utloisisa hore tšoaro e joalo e lumelloa ke batho ba phahameng.
Ke eng hape eo ke e tsebang? Kea tseba hore qeto e entsoe ka hare ho Pentagon libekeng tsa pele tsa ntoa ea Afghanistan - e neng e bonahala e "hlōtse" ka Tšitoe 2001 - ho ts'oara ka nako e sa lekanyetsoang batšoaruoa ba bangata ba neng ba bokelloa letsatsi le letsatsi libakeng tsa Amerika ho pholletsa le naha. Ka nako eo, ho ea ka memo, eo ke e tšoereng, e lebisitsoeng ho Donald Rumsfeld, ho ne ho e-na le "800-900 bashanyana ba Pakistani ba lilemo li 13-15 ba le litlamong". Ke ne ke sitoa ho tseba hore na ba bang kapa kaofela ba lokollotsoe, kapa hore na ba bang ba ntse ba tšoeroe.
'Muelli oa Pentagon, ha a botsoa hore a fane ka maikutlo, o ile a re ha a na boitsebiso bo ka tiisang palo e tokomaneng, le hore hona joale ho ne ho e-na le bacha ba ka bang 100 ba neng ba tšoaretsoe Iraq le Afghanistan; ha a ka a bua le batšoaruoa ba tšoaretsoeng libakeng tse ling. O ile a re ba fumane tlhokomelo e khethehileng, empa a phaella ka hore "lilemo hase eona ntho e etsang qeto ea ho koalloa ... Joalo ka batšoaruoa bohle, ho lokolloa ha bona ho itšetlehile ka boikemisetso ba hore ha ba tšokelo le hore ha ba sa na thuso ea bohlale. , re fumane hore ... lilemo ha li hlile li fokotsa kotsi e ka bang teng."
Lipotso tse 10 tsa semmuso ho Abu Ghraib li botsa lipotso tse fosahetseng, bonyane mabapi le ho arola boikarabello ba mantlha ba ho tšoara batšoaruoa. Potso e sa arabeloeng ka ho lekana ke ena: Mopresidente o ile a etsa eng kamora ho bolelloa ka Abu Ghraib? Ke mona moo tatellano ea liketsahalo e bang bohlokoa haholo.
Mabotho a kopaneng a etelletsoeng pele ke US a ile a fihla katlehong e neng e bonahala hanghang tlhaselong ea Hlakubele 2003 ea Iraq, mme mathoasong a Mmesa Baghdad e ne e nkiloe. Leha ho le joalo, likhoeling tse 'maloa tse latelang, khanyetso e ile ea eketseha ka bongata, ho phehella le bokhoni. Ka August 2003 e ile ea e-ba mabifi le ho feta. Mothating ona ho ne ho e-na le qeto ea ho thatafalloa ke batšoaruoa ba likete ba Iraq, bao bongata ba bona ba neng ba nkiloe litlhaselong tse sa reroang kapa libakeng tsa ho hlahloba tsela. Major General Geoffrey D Miller, molaoli oa lithunya tsa sesole eo, joalo ka molaoli oa Guantanamo, a ileng a thatafalloa ke batšoaruoa moo, o ile a etela Baghdad ho ruta masole - ho "Gitmo-ise" tsamaiso ea Iraq.
Mathoasong a Mphalane 2003, masole a sesole a neng a sebetsa bosiu Abu Ghraib a ne a se a qalile tlhekefetso ea batšoaruoa. Ba ne ba tseba hore lihlopha tse ling tsa mabotho a khethehileng a Amerika le tsona li ne li sebetsa chankaneng. Banna bao ba sesole ba koetlisitsoeng haholo ba ne ba lumeletsoe ke boetapele bo phahameng ba Pentagon ho sebetsa ka ntle ho melao e tloaelehileng ea boitlamo. Ho ne ho se sephiri ka mekhoa ea ho hlongoa lipotso e neng e sebelisoa ho pholletsa le hoetla le mathoasong a mariha ao, le likhanyetso tse fokolang. Ha e le hantle baemeli ba e mong oa likonteraka tse ikemetseng tsa Pentagon ho Abu Ghraib, ba neng ba ntse ba hlongoa lipotso, ba ile ba bolelloa hore Condoleezza Rice, eo ka nako eo e neng e le moeletsi oa tšireletso ea naha ea mopresidente, o rorisitse boiteko ba bona. Ha ho hlake hore na ke hobane'ng ha a ka etsa joalo - ha ho na bopaki ba hore sechaba sa mahlale sa Amerika se bokelletse tlhahisoleseling efe kapa efe ea bohlokoa mabapi le ts'ebetso ea bohanyetsi, ba ntseng ba tsoela pele ho otla masole a US le ma Iraqi. Mesebetsi ea bosiu Abu Ghraib e ile ea fela ka la 13 Pherekhong 2004, ha setsebi Joseph M Darby, e mong oa masole a 372, a fa balaoli ba sesole disk e tletseng litšoantšo tse hlakileng. Ka nako eo, ho ne ho se ho fetile likhoeli tse ka bang ’nè ho etsahala lintho tsena tse nyarosang.
Matsatsi a mararo hamorao sesole se ile sa qala lipatlisiso. Empa ke se sa etsoang se bohlokoa. Ha ho na bopaki ba hore Mopresidente Bush, ha a ithuta ka boitšoaro bo senyang Abu Ghraib, o ile a botsa lipotso leha e le life tse thata tsa Rumsfeld le bathusi ba hae White House; ha ho na bopaki ba hore ba nkile mehato ea bohlokoa, ha ba ithuta bohareng ba Pherekhong ea tlhekefetso, ho lekola le ho fetola leano la sesole mabapi le batšoaruoa. Ke ile ka bolelloa ke ofisiri e phahameng ea mehleng ea bohlale hore matsatsing a seng makae ka mor'a litlaleho tsa pele tsamaiso ea boahloli e ile ea hlophisoa hore e qale ho qosa banna le basali ba ngolisitsoeng lifotong le hore ba se ke ba tsoela pele ka letoto la taolo.
Ho elella bofelong ba Mmesa, kamora litlaleho tsa CBS le New Yorker, letoto la likopano tsa litaba le likhatiso tsa boralitaba li ile tsa hatisa pherekano ea White House mabapi le boitšoaro ba masole a 'maloa a fosahetseng Abu Ghraib le khanyetso ea khafetsa ea mopresidente ea tlhokofatso. Miller o ile a tsebisoa bocha setsing sa khatiso sa Amerika Baghdad ’me ho ile ha hlalosoa hore molaoli oa sesole o ne a abetsoe ho hloekisa tsamaiso ea chankana le ho kenya tlhompho bakeng sa likopano tsa Geneva.
Ho sa tsotellehe Abu Ghraib le Guantanamo - re sa bue ka Iraq le ho hlōleha ha bohlale - le likarolo tse sa tšoaneng tseo ba li bapetseng ho se ileng sa senyeha, Rumsfeld o ile a boloka mosebetsi oa hae; Rice o ile a phahamisetsoa ho ba mongoli oa naha; Alberto Gonzales, ea ileng a laela memos e lokafatsang tlhokofatso, e ile ea e-ba 'muelli-kakaretso oa molao; motlatsi oa mongoli oa tšireletso Paul Wolfowitz o khethiloe ho ba mopresidente oa Banka ea Lefatše; le Stephen Cambone, mokwaledi wa katlase wa tshireletso bakeng sa bophatlalatsi mme e le e mong wa ba amehang ka ho toba maanong a batshwaruwa, e ne e ntse e le e mong wa batshepi ba haufi ba Rumsfeld. Mopresidente Bush, ha a botsoa ka boikarabello, o ile a bolella Washington Post pele a khakoloa ka lekhetlo la bobeli hore batho ba Amerika ba fane ka boikarabello bohle bo hlokahalang - ka ho mo khetha hape. Ke banna le basali ba supileng feela ba ngolisitsoeng ba ileng ba qosoa kapa ba qosoa ka litlolo tse amanang le Abu Ghraib. Ha ho ofisiri e tobaneng le linyeoe tsa botlokotsebe.
Ketso e joalo, kapa ho se etse letho, ho na le moelelo o khethehileng ho 'na. Lilemong tsa ka tsa ho tlaleha, ho tloha ha ke koahela My Lai ka 1969, ke ithutile litšenyehelo tsa batho tsa liketsahalo tse joalo - le ho lumela hore masole a nkang karolo le 'ona a ka fetoha mahlatsipa.
Ha ke ntse ke tlalehela New Yorker ka Abu Ghraib, ke ile ka letsetsoa mohala ke mosali ea lilemo li mahareng. O ile a mpolella hore setho sa lelapa, moroetsana, e ne e le e mong oa litho tsa Sesole sa Sepolesa sa 320, moo 372nd e neng e le teng, e neng e khutletse US ka Hlakubele. O ile a khutla e le motho ea fapaneng - a tsielehile, a halefile a bile a sa batle letho le amanang le lelapa la hae le haufi. Ka nako e 'ngoe ka mor'a moo, mosali-moholo eo o ile a hopola hore o alimile lepolesa k'homphieutha e nang le mochine o bapalang li-DVD hore a e ise Iraq; holim'a eona o ile a fumana letoto le pharaletseng la litšoantšo tsa motšoaruoa ea hlobotseng oa Iraq ea thothomelang ke tšabo ka pel'a lintja tse peli tse tsubellang. E 'ngoe ea litšoantšo e ile ea hatisoa New Yorker le lefats'eng lohle.
Mosali e moholo o ile a mpolella hore ntoa eo e ne e se ntoa ea demokrasi le tokoloho eo a neng a nahana hore setho se senyenyane sa lelapa la hae se rometsoe ho ea loana. Ba bang ba tlameha ho tseba, o boletse joalo. Ho ne ho e-na le ntho e ’ngoe eo a neng a batla ho e arolelana le ’na. Ho tloha ha a khutla Iraq, moroetsana enoa o ne a ntse a etsa li-tattoo tse kholo tse ntšo 'meleng oa hae. O ne a bonahala a ikemiselitse ho fetola letlalo la hae.
E ntšitsoe ho The Chain of Command, e hatisitsoeng pampiring ke Penguin Press
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate