Na potopoto talu ai nei faifeau suauʻu i Baku, Azerbaijan, o le ogatotonu o le faʻavaveina o le suauu na tupu i le seneturi talu ai. Na latou o mai mo le fonotaga lona 13 a minisita o le Faalapotopotoga o Atunu'u Fa'atau Atu Suau'u ma setete e le o ni OPEC.
A'o le'i faia le fonotaga, sa taula'i uma mata i Saudi Arabia ma Rusia, o malo ta'imua o le OPEC ma atunuu e le o ni OPEC. O le Minisita o Malosiaga Rusia Alexander Novak ma lana paaga Saudi Khalid al-Falih na faia ni auala eseese se lua i tau o le suauu. O Saudi Arabia, o lona tamaoaiga o loʻo i ai i se faʻalavelave faʻafuaseʻi, o loʻo naunau e vaʻaia le siʻitia o tau o le suauʻu i le US $ 95- $ 100 i le paelo (o le tau o le suauʻu faʻataʻitaʻi ua i ai nei i le $ 67 i le paelo). O Rusia, lea e tele lona tamaoaiga, na fuafua i se tau e tusa ma le $40 i le paelo. O le vevesi i lo latou va o le gaoia lea o le malamalama mo le fonotaga.
Ae peitaʻi, e pei ona tupu, na taulaʻi atu mata uma i Venesuela ma Iran, lea o loʻo faʻamoemoe nei e faʻasaoina mai o latou tulaga mataʻutia e Saina ma Rusia.
Fa'asalaga i le lalolagi o suauu
O Venezuela ma Iran o loʻo i lalo o faʻasalaga a Amerika. O le malo o Amerika - taʻitaʻia e le faufautua mo le puipuiga o le atunuu John Bolton - o loʻo taumafai e unaʻia atunuu uma e tipi le faʻatauga o suauʻu mai Iran ma Venesuela. O le mamafa ua i ai se aafiaga.
O Initia, o se tasi o faatauga autu o suauu mai Iran ma Venesuela, ua tipiina ana oloa mai Iran. I le fonotaga a Baku, na taʻua ai e le Minisita o Suauʻu Venezuela Manuel Quevedo e le toe auina atu e lona atunuu le suauu i Initia. O se ta'utinoga tele lea. O le unai a Amerika ia Initia, o se tasi o le lalolagi sili ona tele naua le suauu, o le a liliu le fao e faasaga ia Iran ma Venesuela.
O Iran sa i lalo o faasalaga a Amerika mo le tele o tausaga. O se faamalama puupuu o avanoa na tatalaina i le maliega faaniukilia a Iran. Ua faalēaogāina e le Peresetene o Amerika, Donald Trump lea feagaiga, ma ua faamalosia ai le faasalaga a Amerika i Iran. O Novema talu ai, na tuʻuina atu ai e le Iunaite Setete ni faʻamalologa i atunuu e valu (e aofia ai Initia ma Saina) e faʻaauau pea ona faʻatau le suauʻu Iran mo le ono masina, e oʻo atu ia Me. O lo'o mana'o ia fa'aitiitia le fa'atauina atu o suau'u a Iran i lalo ifo o le 1 miliona paelo i le aso (o le aofa'i o lo'o auina atu i fafo e 1.25mbpd). E foliga mai e le toe fa'aopopoina e le Iunaite Setete ia Me.
O le fa'atauina atu o suau'u Venesuela ua matua a'afia lava i le fa'alavelave a le US. O le Iunaite Setete sa sili ona tele na faatauina mai le suauu Venesuela. E le o toe iai lena tulaga. O faʻasalaga a Amerika e faasaga i le suauʻu - ma o lea ua faasaga i le faatauina atu o auro Venesuela - ua afaina ai tupe a le atunuu o Amerika i Saute. E matua afaina lava i nei tipi ona o lona faalagolago i tupe maua mai le suauu e faatupe ai e le gata i lona malo ae o lona faaaogaina.
Initia i le koluse
Ua leva ona mulimuli Initia i faiga faavae e faatau ai le suauu mai le tele o punaoa faapisinisi e mafai. O faiga fa'apolokiki e le tatau ona ulufale i fefa'ataua'iga fa'apisinisi na faia e le kamupani suau'u a Initia. Na fa'ai'u lenei mea i le sefulu ma le afa tausaga talu ai ina ua lagona e Initia le uunaiga mai le pulega a Amerika o George W Bush e palota faasaga ia Iran i le International Atomic Energy Agency e faafesuiai mo se folafolaga o le suauu faaniukilia mo le faaniukilia reactors a Initia.
Ae ui i lea, i le tele o tausaga, na faʻaauau pea ona faʻatau e Initia le suauʻu Iranian ma Venesuela, e tusa lava po o le a le faʻasalaga. O loʻo tuʻuina atu e Bolton le mamafa tele o New Delhi e taofi le faʻatauina o suauʻu mai Iran ma Venesuela.
Talu mai Fepuari o le tausaga talu ai, ua tipiina e Initia ana suauu mai Iran i le 60%. Ua fa'atau nei na'o le 260,000 paelo i le aso (le fa'amavaega a Amerika e fa'atagaina Initia e fa'atau le 300,000bpd). Fai mai le Minisita o Suauu a Iran, Bijan Zangeneh, i le tausaga talu ai, o le a ofo atu e Iran le New Delhi e leai se totogi ma faʻalautele aitalafu e faʻateleina ai le faʻatauga o suauʻu Initia. Ae sa leai se aoga o lenei mea. Na faʻaauau pea le tipi ma o le a faʻaauau pea aʻo leʻi oʻo i le aso e gata ai Me.
Ia Fepuari, na feiloai ai le Minisita o Suauʻu Initia Dharmendra Pradhan ma Quevedo i New Delhi e talanoaina le faʻateleina o le faʻatauga o suauʻu, e aofia ai le faʻafaigaluegaina o Initia i le suauʻu a Venezuela. Na o ni nai aso talu ai, sa i ai se talanoaga ogaoga i New Delhi e uiga i le totogiina e Initia o Venesuela i rupee mo le suauu. Sa ita tele Bolton. Na ia taʻua le faufautua mo le puipuiga o le atunuu Initia Ajit Doval e faamataʻu afai e faaauau pea ona faatau e Initia le suauu Venesuela, o le a "le faagaloina." I le aso 12 o Mati, na taʻu atu ai e le Failautusi o le Setete o Amerika, Mike Pompeo, le Failautusi o le Va i Fafo a Initia, Vijay Gokhale, e le tatau ona avea Initia ma "ola tau tamaoaiga" mo Venesuela.
O Fepuari, na fai mai ai se tasi o faioloa sili ona tele i le lalolagi, o Trafigura, o le a taofia le fefaʻatauaʻiga o suauʻu ma Venesuela. Na feutagai Initia ma Trafigura ma Litasco SA e taulimaina le suauu. Na faateleina le mamafa o Initia ina ua siitia le tau o uta, ma o le inisiua na avea ma faafitauli ogaoga.
O lo'o aga'i atu Initia i lana vaitau o faiga palota a le palemene, ma o le fa'ai'uga e o'o mai i le fa'ai'uga o Me. E iai le le mautonu i le faaiuga o le palota, o se tulaga le mautonu lea e foliga mai ai le tele o suauu mai Initia.
Liliu i Eurasia
O le le mautonu o Initia atonu o le mafuaaga lea na taʻu atu ai e le minisita o suauʻu Venezuela i le fonotaga a Baku e le toe auina atu e lona atunuu le suauu i Initia. O se tala taua tele lenei.
Fai mai Quevedo o Venesuela o le a tele naua le auina atu o suauu i Saina ma Rusia. O Saina ma Rusia, o malosiaga e le o naunau e faʻamalosi atoatoa i le malosi a le US, o loʻo faʻatau pea i le suauʻu Venesuela ma Iran. Ua tele foi a latou tupe teu faafaigaluega i nei tamaoaiga, faatau aitalafu ma teu faafaigaluega i atinae tetele.
E taua tele le siitia atu e le Peresetene Venezuela Nicolas Maduro le laumua o le lala suauu Europa a Venesuela mai Lisbon i Moscow. Quevedo o le a alu i Moscow ia Aperila mo le faʻauluina o le ofisa. I Baku, na fai mai Quevedo o le a la feiloai ma Novak ma Rosneft ulu Igor Sechin.
Atonu e aoga le toe manatua o le Iunaite Setete o loʻo i ai ni faʻasalaga faasaga ia Rusia ma o loʻo i ai i le lotolotoi o se taua tau fefaʻatauaʻiga e faasaga ia Saina. Afai o se pili fou i le US Senate e taʻua o le Defending American Security from Kremlin Aggression Act (2019) e maua ai se malosi, o le a naʻo le faʻateleina o feeseeseaiga i le va o Rusia ma le Iunaite Setete. E itiiti le manaʻo i Moscow poʻo Beijing e faʻataʻitaʻi i faiga faʻavae a Amerika, aemaise lava pe a iai ni faʻamanuiaga faʻapisinisi mo Rusia ma Saina.
I le aso 11 o Mati, na faʻatagaina ai e le US Treasury Department le Evrofinance Mosnarbank, o se faletupe faʻapisinisi a Rusia-Venezuela, mo le fesoasoani i le kamupani suauʻu a Venezuelan e faʻatautaia faʻasalaga tau tupe a Amerika. E leai se fa'ailoga o le a fa'amuta lea ituaiga o gaioiga. O le mea moni, afai e faʻateleina e Rusia ana suauʻu faʻatau mai Venesuela, e foliga mai o le a atiaʻe ni fuafuaga tau tupe fou e faʻataga ai atunuu e lua - ma Saina - e fefaʻatauaʻi ma isi.
O se tasi o faʻamaoniga o le a le fiu Rusia i Venesuela o le Rosneft na auina atu uta mamafa naphtha i Venesuela e ui lava i le US embargo. O lenei naphtha e mana'omia e aveese mai ai le suauu mama mamafa. Lua va'a a Rosneft - Serengeti ma Apilani - o le a ave le 1 miliona paelo o le naphtha mai Europa i Venesuela, lea na toetoe lava a uma mai lenei vai. O lo'o tu'uina atu e Rosneft Venesuela le $6.5 piliona talu mai le 2014, fa'atasi ai ma le kamupani suau'u Venesuela o lo'o aitalafu ia Rosneft i le $2.3 piliona. O lenei tupe teufaafaigaluega e taua tele ma na o le faalolotoina o le siteki a Rusia i Venesuela.
E le o naunau foi Saina po o Rusia e vaai le Iunaite Setete e faatoilaloina le malo i Venesuela. E iai uma mea faapisinisi i totonu o le atunuu. O loʻo taumafai foʻi i laʻua e faʻalolotoina se faʻalapotopotoga faʻapitoa i le lalolagi atoa, ma le Iunaite Setete ua le o toe vaʻaia o se leoleo aoga. O le suega mo le latou tautinoga i le tele o polarity o le a faia i le auala o loʻo umia ai e Saina ma Rusia le laina i le taumafaiga a le Iunaite Setete e faʻamalosi Iran ma Venesuela.
Afai e mafai e Saina ma Rusia ona tatalia le malosi a Amerika - ma fausia isi faiga tau tupe - ona mafai lea ona oʻo mai se faʻatonuga tele. Afai latou te toilalo, o le a tumau pea le lalolagi i lalo o le pule e tasi.
O lenei tusiga na gaosia e Globetrotter, se poloketi a le Independent Media Institute, lea na tuuina atu i Asia Times.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo