Na toe foʻi le Iunaite Setete i le pomu vaalele i Libya. O le sini o le Islamic State (IS) tulaga i le itu i matu o le taulaga o Sirte. O loo umia e le IS Sirte ma ona nofoaga lata ane talu mai le tausaga talu ai. O Sirte o le nofoaga na fanau ai Muammar Qaddafi, o le na fasiotia foi iina. Ina ua maeʻa le pa'ū o le malo o Qaddafi, na vaivai lenei taulaga tutotonu o Libyan. Na avea ma malae taʻalo a le Libyan Dawn - o le militia o le taulaga o Misrata, na taʻitaʻia e Salah Badi - ma mulimuli ane o le Libya Shield Force o Benghazi. O le vaega mulimuli sa i ai sootaga vavalalata ma al-Qaeda ma ua avea nei ma vaega o le Fono a le Shura a Benghazi Revolutionaries. Ina ua osofaʻia e le Islamic State ia Sirte i le tausaga talu ai, o le tele o militia e itiiti se faʻamalosi e nonofo ai. Na latou tuʻuina atu le aai i le Islamic State ma toe foʻi i o latou lava nuʻu. O taumafaiga e tafiesea le Islamic State e isi fitafita ma vaegaʻau e oʻo mai i le taimi nei ua le manuia.
Fai mai le militeri a Amerika o le a faʻaauau pea ona faʻatautaia osofaʻiga pomu i luga o tulaga IS i le umi e tatau ai. E ui o loʻo i ai fitafita US Special Operations i Libya, latou te le o auai i lenei gaioiga. O le Malo o le National Accord (GNA) - taʻitaʻia e Fayez al-Sarraj - valaʻaulia le Iunaite Setete e pomu le Islamic State. O le taumafaiga a le GNA e faʻatoʻilaloina le Islamic State i luga o le eleele ua faʻalavelave ina ua maeʻa le televave o feʻaveaʻi i totonu o le taulaga. O le osofaʻiga a le ea a le Iunaite Setete, o loʻo faʻamoemoeina, o le a toe faʻafoʻi ai le vaega a le GNA i la latou tetee - o le faoa faamalosi o Sirte mai le Islamic State.
E le o ni osofaiga muamua a Amerika ia Libya. E taua le manatua o le taua a le NATO na taʻitaʻia e le US i Libya i le 2011 na malepe ai le setete o Libya - faʻaumatia ana faʻalapotopotoga ma faʻatagaina ai le au fouvale a Sisifo e tuliesea soʻo se tasi e fesoʻotaʻi ma le malo. O le mea tonu lea na faia e le US occupation i Iraq; na toe faia i ona auiliiliga i totonu o Libya (Ou te faʻaalia lenei mea i laʻu tusi fou, Le Maliu o le Atunuu). O se Libya ma se fatafata vaivai fa'alapotopotoga na vave ona pa'u i le vevesi. Na pulea e fitafita i totonu o le taulaga a latou nofoaga, tau i le va o taulaga mo le puleaina o uta. O 'au fa'atupu fa'alavelave tuai - o le Libyan Islamic Fighting Group - na toe fo'i i le pule, ma nisi o a latou fitafita sa i ai le poto masani i Afghanistan ma Iraq ua avea nei ma ta'ita'i i o latou nu'u. O le toatele o nei alii talavou na o atu i Suria e ala atu i Turkey e tau faasaga i le malo o Bashar al-Assad. O le taimi lava na amata ai e Sisifo ona pomu sini a IS i Suria, na latou o mai i le fale e faʻatulaga a latou lava vilayat o le Islamic State. O le au tau mai isi vaega o Aferika i Matu - aemaise lava Tunisia - na auai ia i latou ao latou faoa Sirte ma ona nofoaga lata ane. Na pomuina e le US o latou tulaga ia Novema talu ai ma toe foi ia Fepuari - e leai se aoga. Sa latou eli i totonu.
Benghazi o se nofoaga moni
I le Iunaite Setete, ua avea le 'Benghazi' ma se fa'aupuga. O lona uiga e le talitonuina Hillary Clinton. Ae o Benghazi, o le mea moni, o se aai moni i sasaʻe o Libya ma le faitau aofaʻi e sili atu i le ono selau afe tagata. O se aai o loo mafatia tele, ua malepelepe lona autasi ma ua mafatia ona tagata ona o se taua e lē gata o loo faia i totonu o le ogatotonu o ona nofoaga.
A'o pomuina e le US tulaga IS i lenei vaiaso, na taia ai e se pomu ta'avale tele Benghazi. O lenei pomu na fasiotia ai le itiiti ifo ma le luasefulu-lua tagata ma manu'a ai le luasefulu isi. Na pa le pomu i le itumalo nofoia o Guwarsha i Benghazi, lea sa avea ma laina pito i luma mo le lua tausaga talu ai i le va o le tele o tagata faʻa-Islamist - e aofia ai le Islamic State - ma le Libyan National Army na taʻitaʻia e se aseta muamua a le CIA, General Khalifa Hafter. O vaega eseese a Islamist e tele lava i lalo o le pule a le Shura Council of Benghazi Revolutionaries, lea e aofia ai Ansar al-Sharia. O elemene sili ona ogaoga o le vaega mulimuli na auai i le Islamic State. O le Fono a Shura ua nafa ma le pomu talu ai nei.
O le Libyan National Army na faia a latou lava osofaʻiga i luga o le ea e faasaga i le Fono a Shura ma vaega a le Islamic State i le itu o Guwarsha ma Ganfouda o Benghazi. I le faaiuga o Iuni, na faia ai e le Libyan National Army se pomu ogaoga o nei vaega. O loʻo masalomia le faʻaleagaina o tagata lautele, e ui lava e faigata ona faʻamaonia mea o loʻo tutupu i totonu o nofoaga e pulea e le Islamic State ma le Shura Council. Al-Qaeda i le Islamic Maghreb's taʻitaʻi o Abu Ubaidah Yusuf al-Anabi, i se feʻau faʻalogo, na valaʻau i tagata Libyan e tau ma 'Franks' i Benghazi. Na ia valaʻau foʻi i le Libyan National Army e faʻataga le saogalemu o fafine ma tamaiti mai Ganfouda. Na teena e le au faufautua a Haftar lenei talosaga. O se MIG-23, na lele e le alii sili o Idris Hamed al-Obeidi, na fana i lalo i Ganfouda i le amataga o Iulai. E le o i laugutu o ana uo le alofa mutimutivale.
Malo maaleale
O faiga faʻapolokiki i Libya o loʻo tumau pea le maʻaleʻale. O le Malo o le Malo o le Atunuu (GNA) na tulaʻi mai i le atuatuvale. E lua malo tutusa - tasi i Tripoli ma le tasi i Tobruk / Bayda - na faʻavaeina i latou lava. Na amata ona latou fausia ni faʻalapotopotoga tutusa, e aofia ai ma matagaluega suauʻu e lua. I le taimi nei, i Benghazi, o le General Khalifa Hafter na galue o se malo lona tolu, e leʻi naunau e ave o ia lava i lalo o le pulega lautele. Na ia amataina se taua i le Fono a Shura ina ia avea Benghazi ma ana taui ina ua tuliesea mai Tripoli. O uunaiga mai Malo Aufaatasi ma Sisifo na faamalosia ai malo e lua o Tripoli ma Tobruk e tuufaatasia. Na latou filifilia al-Sarraj, e sau mai se aiga o alii sili o Libyan, e ave le foe. Al-Sarraj na sau mai le malo o Tobruk i Sisifo. Sa faigata ia te ia ona maua le faatuatuaga a le au Islamist o le malo o Tripoli.
Ina ua pasia e le GNA fou le Tulafono Nu. 1, lea na taumafai e aumai uma vaegaau i lalo o le pulega a le malo, General Hafter e leʻi i ai i le lisi. E leʻo Ibrahim Jadhran, o le ulu o le Petroleum Facilities Guards, o loʻo pulea le tele o fanua suauu Libyan. I Tripoli, o le avarice o Haitham Tajouri ma lana militia e tauva ma le lima tuai al-Qaeda Abdelhakim Belhaj. Al-Sarraj atonu o le taʻitaʻi o le GNA, ae i Tripoli o loʻo i ai o ia i le alofa tunoa o nei taʻitaʻi taua. Ina ua sauni le GNA e faʻasaʻoloto alii e toʻasefulu ma le lua na molia i solitulafono faasaga i le fouvalega o le 2011 i le masina talu ai, na fasiotia i latou e tagata osofaʻi le iloa i le falepuipui o Ain Zara - i le itu i saute o Tripoli. O se faʻataʻitaʻiga lea o le faʻaauau pea ona faʻaogaina e le militeri faʻaauupegaina le pulea o sosaiete Libyan, e aunoa ma se faʻamoemoe e mafai e le GNA ona faʻaogaina i latou. O faʻalapotopotoga a Libyan - ua vaivai i lalo o Muammar Qaddafi ona faʻaumatia lea e le NATO taua - e le lava le malosi e faʻamalosia ai le malosi. O le vaivaiga lea o le a mafai ai e le Shura Council ma le Islamic State ona faatumauina lana pule.
O le a le mea o le a faia e osofaʻiga a le US i se siosiomaga faʻapolokiki vaivai? Fai mai se faufautua i le GNA latou te faʻamoemoe o nei osofaʻiga a le ea o le a mafai ai e a latou 'au ona toe ave Sirte. Afai latou te faia, o lana tala lea, o le a aveesea e le Sisifo ma le UN faasalaga lea e taofia ai le $ 67 piliona o tupe a le malo o Libya mai le puleaina o le malo o Libyan. O le tau o lenei tupe e fesoasoani e aveese le Islamic State. O Sisifo, i se isi faaupuga, o loʻo taofia le tupe seʻia oʻo le malo o Libya e faʻatasi ma ana lisi. O le mea lea e taua ai le faailoa atu, pe a talosagaina e le malo o Libya se osofaʻiga a le US, e le faia i lona lava loto ae ona o tuutuuga mo le tatalaina o ana lava tupe. O osofaʻiga a le ea na faʻavaivaia ai le malo o Libya. Ua leva ona fai mai tagata e oʻo lava ia General Haftar e faʻatautaia ana lava osofaʻiga. Na te le fesili i tagata Amerika mo se fesoasoani.
Pe o le a fa'aleagaina moni ma fa'aumatia e le osofa'iga a le ea le Islamic State? E le na o le Islamic State o le faafitauli lea a Libya. O osofaiga a le ea e pei o lenei o le a na o le siitia atu o nei tagata tau i isi nofoaga - i Tunisia, mo se faʻataʻitaʻiga, poʻo Benghazi. O le a faaauau pea ona avea i latou ma faafitauli ogaoga i Aferika i Matu. O le mea moni, afai latou te toe foʻi i Tunisia, o le a latou aumaia le faʻalavelave tele i lena atunuʻu, lea faatoa vaʻaia le leiloa o le palota o le leai o se talitonuga a le ulu o le malo. Ia Mati, o le taulaga o Tunisia o Ben Guerdane, i luga o le tuaoi o Libyan, na vaʻaia ai feteʻenaʻiga mataʻutia i le va o IS ma le au Tunisia. O le mea ua ta'ua nei o le 'Islamo-gangsterism' ua ofi atu i nofoaga o Tunis e pei o Ettadhamen. O nei mea ua fa'atuputeleina atigipusa. Pe o le a latou agai atu i Benghazi, lea na faaleagaina ai e le malae o le taua le aai na amata ai le fouvalega i le 2011.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo