Caracas — Marta Harnecker hija l-awtur imwieled fiċ-Ċilì ta’ Understanding the Venezuelan Revolution (Monthly Review Press, 2005) u kotba oħra li jittrattaw ir-rivoluzzjoni u l-Amerika Latina. Hija kienet parteċipant attiv fir-rivoluzzjoni Bolivarjana tal-Venezwela u konsulent tal-president soċjalista ta’ dak il-pajjiż, Hugo Chavez.
Harnecker kien involut fil-formazzjoni u l-iżvilupp tal-Kunsilli Komuni tal-Venezwela — korpi maħsuba biex ikunu vetturi għall-poter popolari u l-parteċipazzjoni pubblika fil-proċess tal-ħolqien tas-“soċjaliżmu tas-seklu 21”. Harnecker ġie intervistat minn Green Left Weekly lejn l-aħħar ta’ Ottubru.
Kif inħolqu l-Kunsilli Komuni u kif għaddej il-proċess?
Dak li għamilt fis-sena li għaddiet hu li nfittex esperjenzi interessanti, li nsib nies li jistgħu jiskambjaw esperjenzi. F’Cumana, [fil-Grigal tal-Venezwela], skoprejt li organizzazzjoni kienet ilha teżisti għal ħafna snin qabel ma nħolqu l-Kunsilli Komuni. Kien organizzat fi spazju żgħir ħafna, iżgħar minn barrio (viċinat), 200-400 familja. U f’ċerti żoni rurali, għandek bżonn saħansitra inqas, ngħidu aħna 100 familja, f’żona fejn kulħadd jaf lil xulxin, u lanqas biss għandek bżonn trasport biex tasal għal-laqgħat. Huwa faċli li tissodisfa. Huwa spazju li jippermetti lil kulħadd jipparteċipa.
Evidentement, in-nies li ħasbu dwar dan, skoprew li spazju daqshekk żgħir jippermetti lin-nies li normalment m'għandhomx kapaċità kbira li jesprimu lilhom infushom ... jesprimu l-opinjonijiet tagħhom u jieħdu deċiżjonijiet. Kif qal Freddy Bernal [sindku tal-muniċipalità ta' Libertador fiċ-ċentru ta' Caracas], [il-Kunsill Komuni] huwa ċellola bażika tas-soċjetà futura.
Jekk irnexxielna nibnu komunitajiet li jorjentaw lejn is-solidarjetà, il-poplu jkun imħasseb bil-foqra li jgħixu fl-inħawi tagħhom. Fi ħdan [qafas ta’] solidarjetà, huma jfittxu soluzzjoni għal dan is-settur...
Chavez kien qed iħares lejn formuli differenti għal organizzazzjonijiet popolari. Iċ-Ċrieki Bolivariani huma aktar fi ħdan qafas politiku wiesa'. Huma organizzazzjonijiet immirati lejn il-poter politiku. Il-Kunsilli komunali jinkludu kemm dawk li huma ma’ Chavez kif ukoll dawk li mhumiex. Huma l-komunità: il-Kunsilli Komunitali jridu jirriflettu l-kuluri kollha ta’ qawsalla; irid ikopri lil kull min irid jaħdem għall-komunità, mingħajr affiljazzjonijiet politiċi, mingħajr assoċjazzjonijiet tal-gvern...
Permezz ta’ dan il-proġett, meta wieħed jibda jaħdem għall-komunità, jibda jpoġġi s-solidarjetà fuq quddiem, jibda jinbidel. Naħseb li dan se jieħu post "Chavismo". Xi drabi, in-nies jaħsbu li biex ikun involut politikament irid joħroġ bil-kartelluni, bandalori, [brieret u flokkijiet] ħomor. In-nies f’dan il-perjodu li fih qed tgħix id-dinja jaħsbu li l-politika hija [limitata għal prattika politika formali].
Jekk torganizza fil-barrio, l-organizzazzjoni hija fuq skala ferm iżgħar. Għandek bżonn persuna flessibbli, mhux settarja, bil-kapaċità li taħdem ma’ kulħadd — li twettaq proġetti, tipprova ssolvi l-problemi tan-nies...
F’artiklu li ktibt dwar l-4 miljuni ta’ vot li ġew mitfugħa fir-referendum tal-2004 biex tneħħi lil Chavez, għidt li 3 miljuni minn dawn ma tantx ivvutaw kontra l-proġett ta’ Chavez. Huma vvutaw biss kontra l-proġett Chavez kif ġie ppreżentat mill-oppożizzjoni. Madwar miljun biss li vvutaw kontra Chavez kienu kompletament konvinti u kienu jafu x'qed jagħmlu. It-1 miljuni l-oħra kienu influwenzati mill-midja tal-oppożizzjoni, li tgħid li l-proġett Chavez huwa proġett ta’ “komuniżmu”, awtoritarju, dittatorjat…
Meta n-nies isiru involuti f’xogħol prattiku, jistgħu jibdew jaraw li Chavez huwa persuna miftuħa u diretta, u li l-proġett tal-president mhuwiex dak li ħasbu li kien. Fir-rigward tal-elezzjoni, il-problema hi li ħafna nies mhumiex infurmati bis-sħiħ. Hemm ħafna nies li huma anti-Chavista li ġew misinformati mill-midja tal-oppożizzjoni f’dan il-pajjiż. Il-midja ma tirrispettax id-dritt bażiku tan-nies li jkunu infurmati sew.
In-nies tal-klassi tan-nofs huma aktar suxxettibbli għax-xogħol tal-midja. Il-midja timmanipula s-sitwazzjoni billi tibda b'veritajiet żgħar, u fallimenti żgħar, li mbagħad jesaġeraw...
X'rwol għandu l-moviment tal-ħaddiema fir-rigward tal-organizzazzjoni komunitarja?
Loġikament, naċċettaw li b’mod ġenerali l-esperjenza tal-poter popolari tfisser li, peress li hija bbażata fuq spazji territorjali, il-ħaddiema ma jidhrux [direttament] bħala membri attivi. Niftakar diskussjoni interessanti ħafna f’Kuba, meta kienu qed jippjanaw il-poter popolari permezz ta’ reġistrazzjonijiet elettorali. Inevitabbilment, il-proxxmu li jipproponi kandidat fiż-żona tiegħu kien jagħżel il-persuna li tista’ ssolvi l-aktar problemi prattiċi fi ħdan il-komunità. Dan kien ifisser li kien diffiċli, sa issa, għall-ħaddiema li jkunu involuti direttament.
Minħabba f'hekk, f'Kuba, ġie ssuġġerit li jkun hemm żewġ forom ta' għażla ta' kandidati, waħda territorjali u l-oħra fuq il-post tax-xogħol — żewġ modi ta' deċiżjoni... Fil-Venezwela, s'issa, m'għandniex unità tal-ħaddiema fi ħdan ir-[rivoluzzjoni]. Il-moviment tal-unjin mhux b'saħħtu biżżejjed f'dan l-istadju.
Għidt lit-trade unions, “Għaliex ma ssaħħaħx il-kunsilli komunali, billi tintegraw magħhom? Intom, bħala ħaddiema, għandkom tkunu involuti fil-komunità.” Sa issa, ma għamlux dan.
Għandna naħsbu fil-kunsilli komunali bħala komunità ċentrali ta’ ħaddiema, [kif ukoll ta’ ġirien]. Għalija huwa importanti ħafna li nikkunsidra l-mikroekonomija u l-ħtieġa li jiddaħħlu organizzazzjonijiet ekonomiċi biex ikunu jistgħu jiġu demokratizzati, fid-direzzjoni tas-solidarjetà u mhux tal-korporatiżmu. Għandu jkun hemm rabta mill-qrib bejn l-organizzazzjoni tax-xogħol u l-komunità.
Tista’ tiddeskrivi kif jaħdmu l-Kunsilli Komuni?
Issa hemm 16,000 CC, stabbiliti f’sitt xhur [mill-bidu tal-programm din is-sena]. Hija inizjattiva serja ħafna, fl-opinjoni tiegħi. Il-proċess CC jeħtieġ ħafna xhur biex in-nies ikunu jistgħu jimmaturaw, u biex jeleġġu mexxejja veri. Bdejna bi proċess li jinvolvi motivaturi. Il-kumitat tal-motivaturi jridu jmorru minn dar għal dar biex jagħmlu ċensiment. Dan huwa wieħed mill-aktar impjiegi bażiċi — ċensiment soċjoekonomiku. Jeħtieġ li l-kumitat iżur id-djar kollha fiż-żona.
Jidher li jeħtieġ mexxejja serji u diliġenti li kapaċi jmorru minn dar għal dar. Minħabba f’hekk, naħsbu li ma jkunx possibbli li jiġu eletti kelliema għas-CC mingħajr ma jgħaddu minn dan il-proċess. Għandu jkun hemm l-ewwel assemblea, u mbagħad elezzjoni.
Għandu jkun hemm tim, kummissjoni tal-promozzjonijiet, li għandu jagħmel din l-istorja soċjali u ġeografika - l-istorja tal-komunità. [Biex jinkiseb dan], ikun hemm bżonn tal-inqas tmien xhur. Meta jkollhom il-laqgħa tal-assemblea, jeleġġu l-kelliema futuri. Imbagħad il-proċess jiġi approvat [legalment]. Xi wħud mis-CCs qed jaħdmu tajjeb, oħrajn le.
Ħaġa oħra importanti ħafna hija li s-CC għandu l-opportunità li jeleġġi tmexxija ġdida... It-tmexxija trid tiġi eletta minn assemblea ġenerali fejn kulħadd jista’ jiġi propost. Il-kelliema mhumiex l-assemblea — mhumiex l-organizzazzjoni. L-assemblea trid tirratifika l-proposti — kemm jekk minn kumitat għall-akkomodazzjoni, jew minn kumitat għas-saħħa. Jekk xi ħadd li jsir il-kelliem ma jkollux il-fiduċja tal-assemblea, is-CC ma jaħdimx.
Huwa mod demokratiku biex tiġġedded it-tmexxija, u tippermetti lill-assemblea tagħżel tmexxija ġdida. Naħseb li l-liġi tirrispetta din ir-rieda tal-assemblea. Kont parti mill-grupp li ħadem il-formazzjoni tas-CCs. Fil-liġi huwa ċar ħafna: Fejn hi l-poter? Il-poter mhux tal-kelliema - huwa tal-assemblea ġenerali. Għaliex jissejħu “voceros”? Għax huma l-vuċi tal-komunità. Jekk jitilfu l-pożizzjoni ta’ kelliem, ma jibqgħux ikollhom xi setgħa...
Naħseb li dan huwa mod sperimentali ta 'organizzazzjoni tal-poter popolari. Iżda, għalija, hija d-direzzjoni futura li għandna nieħdu. Din hija l-idea bażika: mhux minn fuq.
Jiddependi wkoll mit-tip ta 'problema. Hemm problemi li jeħtieġu l-involviment ta’ diversi CCs, għax huma problemi tal-barrio kollu — pereżempju, il-pajpijiet tal-ilma li jgħaddu mill-barrio kollu. Dan għandu jiġi solvut fil-livell tal-Kunsill Barrio. It-taraġ, id-dawl, iż-żibel — tista’ ssolvi dawn fi ħdan is-CC. Dawn is-CCs huma l-bażi — demokratiċi ħafna; skema għall-parteċipazzjoni...
Qegħdin ifittxu modi kif jipprijoritizzaw l-affarijiet li l-komunità tista’ ssolvi: iżda mhux biex joħolqu tip ta’ lokal “tallaba” li jara problema, u jsejjaħ biss lill-istat biex isolviha...
Dawn huma metodi li jippermettu lill-komunità ssolvi kwistjonijiet... Aħna nagħmlu valutazzjoni u nipprijoritizzaw il-problemi: x'tista' ssolvi l-komunità, u x'ma tistax issolvi. Il-“vuċijiet” tal-komunitajiet differenti jridu jiddiskutu dawn il-problemi f’livell ogħla.
Hekk tibda s-solidarjetà, għax tibda tara li l-problema tiegħek hija usa’ mir-realtà żgħira tiegħek, u trid tgħin lil ħaddieħor. B’hekk, il-Kunsilli Komunijali huma aktar skola ta’ formazzjoni politika. Naħseb li l-poter popolari, meta jkun tassew demokratiku, huwa l-aqwa skola, għax jipproduċi dan il-proċess. Dan għaliex ilek tiġġieled għad-dar tiegħek, l-art tiegħek. U tibda tirrealizza li d-dar tiegħek tinsab f'barrio, u l-barrio huwa f'belt...
X'inhuma xi wħud mid-differenzi bejn l-esperjenza Kubana, u r-rivoluzzjoni Bolivarjana tal-Venezwela, bil-missjonijiet tagħha u l-bqija?
Naħseb li din ir-rivoluzzjoni saret permezz tar-rotta paċifika, iżda l-president ma ġiex diżarmat. Fil-każ Ċilen [il-gvern tax-xellug ta' Salvador Allende fil-bidu tas-snin sebgħin], kien il-mod paċifiku, iżda mhux armat. Ma kellux appoġġ militari. Il-Venezwela hija qawwija ħafna, għax hija armata, bl-appoġġ tal-Forzi Armati Nazzjonali. Madankollu, kien proċess li fih il-korrelazzjoni tal-forzi tfisser li l-president ma setax jimponi proġett fuq il-pajjiż. Il-proċess tal-Venezwela jobbliga lill-gvern biex jikseb armonija.
Il-proġett kiseb kunsens mal-biċċa l-kbira tas-setturi tas-soċjetà. Konsegwentement, dan jobbliga li t-trasformazzjoni tkun ħafna aktar bil-mod. L-apparat tal-istat ifisser li għandek 80% jew aktar ta’ nies impjegati fil-gvern permezz tal-klijentaliżmu, li mhumiex interessati li jaħdmu. Huwa servizz pubbliku, iżda ma jiffunzjonax. Il-maġġoranza tal-impjegati pubbliċi mhumiex impjegati pubbliċi; jaħdmu kontra l-pubbliku...
[Il-Venezwela] huwa pajjiż “rentier” li m’għandux livell għoli ta’ żvilupp industrijali. Il-maġġoranza l-kbira tal-ħaddiema huma fis-settur informali. F’Kuba, ir-rivoluzzjoni wettqet proġetti [soċjalisti] kważi immedjatament. Minflok, hawn, is-serje ta 'battalji huma primarjament ideoloġiċi.
Għalhekk, id-direzzjoni tal-poter popolari hija importanti, għaliex jeħtieġu ħin biex il-proġett jimmatura. Bir-rotta paċifika, hija ħafna aktar bil-mod minn trasformazzjoni qawwija tal-istat.
Tista' tikkummenta dwar il-proġett ta' Chavez għas-“soċjaliżmu tas-seklu 21”?
Il-verità hi li għandna ħafna kritiċi. Eduardo Galeano, il-kittieb Urugwajan, qal li meta s-soċjaliżmu falla fl-Unjoni Sovjetika, il-Punent qal li s-soċjaliżmu miet u l-Marxiżmu wkoll. Galeano qal li s-soċjaliżmu li hu mejjet mhuwiex is-soċjaliżmu tagħna, għax il-proġett soċjalista li qed niddefendu hu fundamentalment umanist, demokratiku u bbażat fuq is-solidarjetà. Is-soċjaliżmu li miet kien soċjaliżmu burokratiku li l-poplu ma ddefendiex, għax ma kienx hemm parteċipazzjoni reali.
Naħseb li Chavez jaf dan. Chavez jaf li tista’ toħloq soċjetà soċjalista tal-futur biss jekk f’dan il-proċess jipparteċipa l-poplu, l-aktar umli, l-ifqar, l-aktar sfruttat. Il-mertu kbir ta’ Chavez hu li huwa mexxej li jippromwovi organizzazzjoni popolari — li huwa konvint li l-forza ta’ dan il-proċess tinsab fl-organizzazzjoni. Chavez dejjem qed isejjaħ għal aktar organizzazzjonijiet u jivvinta organizzazzjonijiet ġodda. Xi drabi, wisq. Hija kreattività li tagħti l-possibbiltà li kulħadd jista' jiġi organizzat.
Minn: International News, Green Left Weekly ħarġa #693 6 ta’ Diċembru 2006.
ZNetwork huwa ffinanzjat biss permezz tal-ġenerożità tal-qarrejja tiegħu.
Donate