ეს არის კითხვა, რომელიც მთელ მსოფლიოში უნდა დაისვას, როდესაც საერთაშორისო სავალუტო ფონდი აწვდის თავის რეცეპტს სიმკაცრის შესახებ. საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგრამა მოითხოვს მთავრობის მხარდაჭერის შემცირებას ჯანდაცვის, პენსიებისა და სხვა საჯარო სერვისების ფართო სპექტრისთვის. ის ასევე მოითხოვს შრომის ბაზრის რეგულაციების შესუსტებას, რომელიც უზრუნველყოფს მუშაკთა სამუშაო უსაფრთხოებას.
ეს რეკომენდაციები მოცემულია იმ კონტექსტში, როდესაც მსოფლიო ეკონომიკა განიცდის მოთხოვნის მასიურ დეფიციტს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ათობით მილიონი ადამიანი ახლა უმუშევარია, რადგან არ არის საკმარისი ხარჯები მათი დასაქმებისთვის. სავალუტო ფონდის პროგრამა თითქმის დარწმუნებულია, რომ შეამცირებს ხარჯებს, რაც გამოიწვევს მოთხოვნის კიდევ უფრო დიდ კლებას და მეტ უმუშევრობას.
მაგრამ სსფ ამბობს, რომ მათ უნდა ვენდოთ. კითხვა, რომელიც ყველას უნდა დავსვათ არის "რატომ?"
სად იყო საერთაშორისო სავალუტო ფონდი, როდესაც საბინაო ბუშტი შეერთებულ შტატებში და სხვაგან იზრდებოდა უფრო საშიშ დონემდე? იყო თუ არა ეს სასტიკი ყვირილი მთავრობებზე, რომ დაემორჩილებინათ ბუშტები, სანამ ისინი დამღუპველი შედეგებით ადიდებდნენ? ბოლოს და ბოლოს, რა შეიძლებოდა ყოფილიყო უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე ამ ბუშტების საშიშროების გაფრთხილება?
ორივესთვის ადვილი იყო ამოიცნობს საბინაო ბუშტებს და რომ მათი დაშლა დამანგრეველი შედეგები მოჰყვება ეკონომიკას. ეკონომიკა ადვილად არ ეგუება სიმდიდრის დაკარგვას, რომელიც ზოგიერთ შემთხვევაში მშპ-ს 50 პროცენტს აჭარბებდა.
ნამდვილმა ეკონომისტებმა ეს იციან, მაგრამ, როგორც ჩანს, სავალუტო ფონდის ხალხმა არ იცის, ან თუ იცოდნენ, არ თვლიდნენ, რომ რაიმეს თქმა ღირდა. საბინაო ბუშტის აგების დროს სსფ-ის პუბლიკაციებში უშედეგოდ შევხედავთ პოტენციური საფრთხის შესახებ სერიოზულ გაფრთხილებებს. მიუხედავად იმისა, რომ საერთაშორისო სავალუტო ფონდს შეუძლია იყვიროს სიმკაცრის აუცილებლობის შესახებ დღეს, მას არ შეეძლო ბევრის თქმა იმ ბუშტებზე, რომლებმაც აქ მიგვიყვანეს.
საერთაშორისო სავალუტო ფონდის გამოცდილება გვაძლევს საფუძველს არა მხოლოდ დაწესებულების კომპეტენციაში, არამედ მის მოტივაციაზეც. ეს კითხვა ყველაზე ნათლად ჩნდება არგენტინის შემთხვევაში. 2001 წლის ბოლოს არგენტინამ დაასრულა ვალები, რამაც გააბრაზა საერთაშორისო სავალუტო ფონდი. დეფოლტამდე, არგენტინა იყო IMF-ის პლაკატი, რომელიც მოუთმენლად იჭერდა IMF-ს პროგრამას. სავალუტო ფონდის ზრდის პროგნოზები აშკარად ასახავდა მას არგენტინისადმი დამოკიდებულების შეცვლა. დეფოლტამდე საერთაშორისო სავალუტო ფონდი მუდმივად ზედმეტად ოპტიმისტურად იყო განწყობილი არგენტინის ზრდის პერსპექტივების მიმართ და პროგნოზირებდა ბევრად უფრო მაღალ ზრდას, ვიდრე რეალურად არგენტინას ჰქონდა. დეფოლტის შემდეგ, საერთაშორისო სავალუტო ფონდი უკიდურესად ზედმეტად პესიმისტური იყო და პროგნოზირებდა გაცილებით დაბალი ზრდის ტემპებს, ვიდრე შემდგომში განიცადა. ძნელია შეცდომების ამ ნიმუშის ახსნა, გარდა პოლიტიკური მოტივაციისა.
შესაძლებელია მსგავსი ნიმუში დავინახოთ სავალუტო ფონდის უახლეს პოლიტიკის რეკომენდაციებში ეკონომიკური კრიზისის დასაძლევად. მისი წინადადებების უმეტესობის გავლენა იქნება ჩვეულებრივი მუშაკების მიერ მიღებული სარგებლის შემცირება. შემოთავაზებული ცვლილებები შრომის ბაზრის რეგულაციებში, სავარაუდოდ, ასევე შეასუსტებს მუშაკთა ვაჭრობის ძალას, რაც გამოიწვევს ხელფასების შემცირებას. გარდა ამისა, მოთხოვნის შემცირება, რომელიც გამოწვეულია სიმკაცრისკენ მიბრუნებით, მილიონობით მეტს დატოვებს სამუშაოს გარეშე, როგორც ამ მუშებს ჩამოართმევს შემოსავალს და კიდევ უფრო შეასუსტებს ვაჭრობის ძალას მათ, ვისაც ჯერ კიდევ აქვს სამუშაო.
არის ალტერნატივები. ცენტრალურ ბანკებს, როგორიცაა ევროპის ცენტრალური ბანკი, ინგლისის ბანკი და ფედერალური სარეზერვო საბჭო, უბრალოდ შეეძლოთ დიდი რაოდენობით სახელმწიფო ვალის შეძენა და შენარჩუნება. ამ ცენტრალურ ბანკებს შეუძლიათ უზრუნველყონ, რომ არ არსებობს გადახდისუნარიანობის საკითხები, უზრუნველყოფენ სახელმწიფო ვალის მზა ბაზარს და რომ არ მოხდეს საპროცენტო ტვირთის გაზრდა. ბანკების ვალზე გადახდილი პროცენტი უბრუნდება მთავრობებს.
ცენტრალური ბანკის სახელმწიფო ვალის ფართომასშტაბიანი შესყიდვები არ შექმნის ინფლაციას მასიური უმუშევრობისა და ჭარბი სიმძლავრის პირობებში. ეს არ არის ის საკითხი, რომელზეც უნდა ვიკამათოთ. იაპონიის ცენტრალურმა ბანკმა იყიდა სახელმწიფო ვალი, რომელიც დაახლოებით მშპ-ს უტოლდება, თუმცა ის უფრო მეტად აწუხებს დეფლაციას, ვიდრე ინფლაციას. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ შეგვიძლია ვიმედოვნებთ, რომ უკეთესი იქნება სტიმულირების ფრონტზე, ვიდრე იაპონია, ინფლაცია უბრალოდ არ არის პრობლემა, რომლის წინაშეც ახლა დგას ან თუნდაც შორეულ ჰორიზონტზე.
განსაკუთრებით მტკივნეულია სსფ-ის მხრიდან სიმკაცრის ამ მოწოდებების დანახვა. ეს ორგანიზაცია გამოირჩევა არა მხოლოდ უშედეგო ეკონომიკური პოლიტიკის წარმართვის სავალალო გამოცდილებით; ის ასევე ცნობილია იმ გადაჭარბებული სარგებლით, რომელსაც ის აძლევს თავის ეკონომისტებს. საერთაშორისო სავალუტო ფონდის საპენსიო პროგრამის ფარგლებში ბევრ თანამშრომელს შეუძლია პენსიაზე გადიან 50-იან წლებში ექვსნიშნა პენსიით. წარმოიდგინეთ ხალხი, ვინც მთლიანად გამოტოვა საბინაო ბუშტი ან ვინც სრულიად არასწორად მიიჩნია არგენტინაში ტროპიკების გარშემო 51 წლის ასაკში სსფ-ის პენსიით წელიწადში 100,000 დოლარით. თუნდაც ქუჩის მთვრალი, რომელიც ეკონომიკურ რჩევებს აძლევდა, პატიოსანი იქნებოდა.
- ეს სტატია თავდაპირველად გამოქვეყნდა 28 წლის 2010 ივნისს Guardian Unlimited.
ZNetwork ფინანსდება მხოლოდ მისი მკითხველების გულუხვობით.
შემოწირულობა