"ჩვენ გავაგრძელებთ ჯიჰადს, სანამ უცხოური ჯარები არ განდევნიან." მულა ჰაიათ ხანი
ჯორჯ ბუშმა დაარღვია ყველა დაპირება, რომელიც მან ავღანეთის ხალხს მისცა. 2001 წელს მან განაცხადა, რომ მოხსნის თალიბებს, დაამყარებს წესრიგს და აღადგენს ქვეყანას მარშალის გეგმის მიხედვით.
ყველა ანგარიშზე ატყუებდა.
თალიბებმა დაიბრუნეს სამხრეთ ავღანეთი, რეკონსტრუქცია უმნიშვნელო იყო და არ ყოფილა მცდელობა უსაფრთხოების დამყარება ქაბულის მიღმა. ავღანეთი კვლავ იტანჯება სიღარიბის დაძლევაში ნაკლები სუფთა წყლით და ელექტროენერგიით, ვიდრე ომამდე. ეს არის წარუმატებელი ნარკო-სახელმწიფო, რომლის სოფლის 99% რეგიონის მეომრებისა და ნარკომანიების რკინის მჭიდის ქვეშაა.
ეს არის ბუშის განმარტება დემოკრატიული უტოპიის შესახებ?
შეჭრის დროს ამერიკელი ხალხის 95%-მა მხარი დაუჭირა ომში წასვლის გადაწყვეტილებას. 9-11-ის შეტევებით გაძლიერებულმა ბუშმა დაამახინჯა ერების მწუხარება შურისძიების ძახილად. ხუთი წლის შემდეგ, შედეგები მოსალოდნელია ბნელი; ავღანეთი უბედურებაა და უახლოეს მომავალში გაუმჯობესების მცირე პერსპექტივა არსებობს. ავღანეთში მარშალის გეგმის უფრო მეტი შანსი არ არის, ვიდრე არის ნიუ ორლეანში. ერთადერთი შესამჩნევი განვითარება იყო ამერიკული სამხედრო ბაზები, რომლებიც ახლა კეთროვანის დაზიანებების მსგავსია ლანდშაფტით და ნავთობსადენები, რომლებიც გველის გავლას უნაყოფო ქალაქებში. გარდა ამისა, ავღანეთის კამპანია სრული მარცხი იყო.
ავღანეთის პრეზიდენტი კარზაი არის ადამიანის არაეფექტური კარიკატურა, რომელსაც არ აქვს ფართო მანდატი ან ფართო საზოგადოების მხარდაჭერა. ის უბრალოდ კიდევ ერთი ამერიკელი ჯოხია, რომელიც კმაყოფილია შემოსილი ტანსაცმლითა და კომიკური ქუდით, 75 სრულად შეიარაღებული დაქირავებული ჯარისკაცის თანხლებით, რომელიც მის ყოველ ნაბიჯს მიჰყვება. მისი, როგორც სახელმწიფოს მეთაურის როლი გამაღიზიანებელია ყველა ავღანელისთვის, თუნდაც წვეთი პატრიოტული სისხლი ძარღვებში.
ამერიკელები უნდა გაბრაზდნენ ამ შარადით. ჩვენ უნდა გვენახა ბუშის დროშის ფრიალი, გულმკერდის ატეხილი მოტყუება და წინააღმდეგობა გავუწიოთ ომისკენ მოწოდებას. ახლა ქვეყანა ჩაძირულია კიდევ ერთ დამღუპველ თავგადასავალში, რომელსაც დასასრული არ ჩანს.
გასულ კვირას ქაბულში აჯანყება დაიწყო, როდესაც ჯარის ტრანსპორტის მუხრუჭები გაქრა და მანქანა ხალხმრავალ ტრაფიკში თავით შევარდა. დაიღუპა 2 მშვიდობიანი მოქალაქე. ინციდენტი გადაიზარდა ანტიამერიკანიზმის სპონტანურ დემონსტრირებაში, რომელიც სწრაფად გადაიზარდა სისხლის ღვარცოფში. გახარებულმა ამერიკელმა ჯარისკაცებმა ბრბოს ცეცხლი გაუხსნეს, რის შედეგადაც 8 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. ბევრი მკითხველი გაიხსენებს, რომ მსგავსი ინციდენტი მოხდა ფალუჯაში 2003 წელს, რამაც მძიმე გრძელვადიანი გავლენა მოახდინა აშშ-ს ოკუპაციაზე. გაბრაზებული ფალუჯანები ქუჩებში გამოვიდნენ, რათა გააპროტესტონ ამერიკული ძალების მიერ ქალაქის მერის დანიშვნა. ბრბო იყო გაბრაზებული, მაგრამ არაძალადობრივი. არანაკლები, გამოუცდელი აშშ-ს ჯარებმა გადაჭარბებული რეაგირება მოახდინეს, როგორც ეს გააკეთეს ქაბულში, და ცეცხლი გაუხსნეს ბრბოს, რის შედეგადაც 14 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. ამ ინციდენტმა ოკუპაციაში მყოფი ხალხი გააფუჭა და ერაყის ახალი წინააღმდეგობის გაწევის მძლავრ იარაღად იქცა. სამი წლის შემდეგ ჩვენ შეგვიძლია შევხედოთ იმ დღის ძალადობას, როგორც გარდამტეხ მომენტს ერაყის მოვლენებისა და წინააღმდეგობის წარმოშობაში. ახლა ერაყი სრულმასშტაბიან ომშია ჩართული და შედეგი შორს არის გარკვეული.
იგივე მოხდება ავღანეთში?
ასე ფიქრობს ლონდონის Times-ის კორესპონდენტი ტიმ ალბონე. ალბონმა თქვა,
"მე ველაპარაკე მეგობრებს, რომლებიც მუშაობდნენ ერაყში და ისინი ამბობენ, რომ იყო ერთი დღე, როდესაც ყველაფერი შეიცვალა. ეს შეიძლება იყოს აქაც. ავღანელებს ესმით, რომ მათ შეუძლიათ პოლიციელებთან ბრძოლა და ამერიკელების წინააღმდეგ - მათ ამის გაკეთება მარტივად შეუძლიათ. („დღე, რომელმაც შეცვალა ავღანეთი“ MK Bhadrakumar)
ალბონე მართალია. ავღანეთი არის ფხვნილი კასრი, რომელიც გასულ კვირას აანთო უგუნური მართვის უბრალო ინციდენტის გამო. ადგილი ჰქონდა ოკუპაციის მხარდაჭერის მუდმივ ვარდნას და ასევე ძალადობის დრამატულ ზრდას.
ავღანეთმა დაშლა დაიწყო. თალიბები ხელახლა გამოჩნდნენ სამხრეთში და ჩართული არიან საგაზაფხულო შეტევაში, რომელიც არღვევს სოფლის ფართო ტერიტორიებს. ბევრ ქალაქში ისინი თავისუფლად დადიან დღისით და იზიდავენ უფრო უკმაყოფილო ადგილობრივებს თავიანთ საქმეში. ზოგიერთ რაიონში მათ უფლება აქვთ ქადაგონ მეჩეთებში და ცდილობენ დაარწმუნონ მიმდევრები, შეუერთდნენ ბრძოლას. 5 წლიანმა ოკუპაციამ სოფლის მოსახლეობას არაფერი მოუტანა. უმუშევრობა იზრდება 45%-მდე, ნარკოტიკებით ვაჭრობა ყვავის და უცხოური ჯარების ყოფნამ არ გააუმჯობესა უსაფრთხოება. რაც არ უნდა არასასიამოვნო ჩანდეს თალიბანი, ისინი იძენენ ადგილს ატმოსფეროში, რომელიც სულ უფრო მეტად არის დამუხტული რელიგიური მხურვალებითა და ავღანური ნაციონალიზმით. ქაბულში მომხდარი არეულობები უდავოდ დიდ გავლენას მოახდენს მზარდი წინააღმდეგობის ამ ახალ პარადიგმაში.
ბუშის ადმინისტრაციას ჰქონდა საკმარისი შესაძლებლობა ავღანეთში „გულებისა და გონების“ კამპანიის ჩატარების. სამაგიეროდ, მათ თავი დაანებეს თავიანთ მოვალეობებს და ღარიბი ნათესავივით განდევნეს ქვეყანა. მზარდი აღიარებაა, რომ ამერიკას არ აქვს გეგმა შეასრულოს თავისი ვალდებულება ავღანეთის 21-ე საუკუნეში შემოყვანის შესახებ. სამაგიეროდ, ავღანელებს აწყდებათ შემაძრწუნებელი უთანასწორობა კარგად ნაკვებ ოკუპანტებს შორის და მათი ყოველდღიური ცხოვრების დამღლელი გაჭირვება.
„ჩვენ არ გვინდა ეს უცხოელები. სახლში უნდა წავიდნენ, - ამბობს ფეისალ აღა. „ისინი აზიანებენ ჩვენს საზოგადოებას და ჩვენ ძალიან ღარიბი ვართ. და ძარცვავენ ავღანეთს. რატომ არ აშენებენ ისინი ქარხნებს? (AP)
აღას იმედგაცრუება თითქმის საყოველთაოა. ამერიკულმა ყოფნამ მხოლოდ გააძლიერა რელიგიური და კულტურული განსხვავებები, რომლებიც ხალხს აშორებს ოკუპანტებს. ალკოჰოლისა და პროსტიტუციის ხელმისაწვდომობა ღრმად შეურაცხმყოფელია მორწმუნე მუსლიმებისთვის და ხელს უწყობს იმედგაცრუებისა და ბრაზის ზოგად გრძნობას.
ამჟამად შეერთებულ შტატებს 23,000 ჯარისკაცი ჰყავს ავღანეთში. ნატოს ხელმძღვანელობით მრავალეროვნული ძალები ამ რიცხვს კიდევ 9,000-ს უმატებენ. ეს უზრუნველყოფს ერთ უცხოელ ჯარისკაცს ტერიტორიის ყოველ 35 კვადრატულ მილზე; უსაფრთხოების დამყარების შეუძლებელი ფორმულა. შედეგად, აშშ-ს ძალები იძულებულნი არიან გამოიყენონ მტრის დასაპირისპირებლად გაფანტული საშუალებები, რაც უცვლელად მთავრდება უდანაშაულო მშვიდობიანი მოსახლეობის დაღუპვით. თალიბანის "სავარაუდო" დასაყრდენზე ბოლო დაბომბვის შედეგად დაიღუპა 16 მშვიდობიანი მოსახლე, რომელთაგან ბევრი ქალი და ბავშვი იყო. ინციდენტმა მხოლოდ გააძლიერა საზოგადოების გაბრაზება და შექმნა უფრო არასტაბილური ატმოსფერო.
Asia Times-ის ბოლო სტატიაში ავტორი საიდ შაჰზადი ესაუბრა სამსახურებთაშორისო დაზვერვის (ISI) გენერალურ დირექტორს ჰამიდ გულს. გიული ავღანეთში განვითარებულ მოვლენებს ადევნებდა თვალს 1980-იან წლებში თალიბების მიერ წარმატებული ომი საბჭოთა კავშირის წინააღმდეგ. მას მტკიცედ აქვს გააზრებული ის, რაც ამჟამად ადგილზე ხდება. გულმა თქვა:
„როდესაც ამ სახის მასობრივი წინააღმდეგობა იწყება, ეს ნიშნავს, რომ ეს ავღანელების კოლექტიური გადაწყვეტილებაა. ასე რომ, თქვენ ხედავთ, რომ მიუხედავად იმისა, რომ თალიბების წინააღმდეგობა კონცენტრირებულია ძალიან კონკრეტულ ზონაში, სპორადული ინციდენტები იფეთქა მთელს მსოფლიოში. ეს არის აისბერგის მწვერვალი, რომელსაც თქვენ უყურებთ; სიტუაცია კიდევ უფრო გამწვავდება, რადგან მთელი გარემო ახლა ხელს უწყობს წინააღმდეგობას.“
შემდეგ გიულმა საშინლად დაამატა: "ჯირგები ერთსულოვანია" ავღანეთში ყოვლისმომცველი ომი იქნება". (სიდ სალიმ შაჰზადი; Asia Times Online)
ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ბუშის ადმინისტრაციაში ვინმემ ყურადღება მიაქციოს გულას გაფრთხილებებს. მათი თავბრუსხვევა წარმოუდგენელს ხდის იმის გათვალისწინებას იმ ადამიანის რჩევისთვის, ვინც კარგად იცის ქვეყნის უახლესი ისტორიის შესახებ და ესმის კატასტროფის მოსალოდნელი ნიშნები. სამაგიეროდ, ამერიკა შეცდომებს წააწყდება წინ, შექმნას კიდევ ერთი ჭაობი, რომელიც პოტენციურად ისეთივე დიდია, როგორიც ერაყში იყო.
არ არსებობს განკურნება თავხედობის გარდა წარუმატებლობისა.
ნარკოტიკებით ვაჭრობა ახლა კვებავს წინააღმდეგობას; უზრუნველყოს თალიბებისთვის საჭირო რესურსები იარაღისა და ასაფეთქებელი ნივთიერებების შესაძენად. ნარკოტიკების მარშრუტი ხდება რუსეთის გავლით, რომელიც შემთხვევით იგნორირებას უკეთებს ტრეფიკინგის მას შემდეგ, რაც ვაშინგტონთან ურთიერთობა დაღმასვლას განიცდის. შეერთებულმა შტატებმა ვერ შეძლო თავისი სტრატეგიის მორგება ცვალებად პირობებთან; დაბომბვის დარბევისა და მასობრივი დაკავების შიშველი საბრძოლო გეგმა. მათმა მოუხერხებელმა მოპყრობამ მხოლოდ გააძლიერა საზოგადოების აღშფოთება. იმპერიული დაუდევრობა კვებავს "მტრობის ქვაბს" და აქცევს ძალისხმევის კოლონიურ საწარმოს სასტიკ ცეცხლში.
ვაშინგტონის თაფლობის თვე ავღანეთში დასრულდა. ძალადობა განახლდა სამხრეთში და ქაბულში პოლიტიკური უკმაყოფილების მიძინებული ძალები მწიფდება. ამერიკა მორიგი კატასტროფისკენ მიდის, ხოლო ავღანელები მეორე თაობის ინტიფადასთვის ემზადებიან.
ZNetwork ფინანსდება მხოლოდ მისი მკითხველების გულუხვობით.
შემოწირულობა