უკეთესად დროულად ვერ იქნებოდა. გლობალური სასურსათო კრიზისი აგრობიზნესის ინდუსტრიის მხსნელად იქცევა. უფრო თავისუფალი ვაჭრობა და გენმოდიფიცირებული კულტურების სწრაფი მიღება შემოთავაზებულია, როგორც შესაძლო გამოსავალი.
აშშ-ის პრეზიდენტმა ჯორჯ ბუშმა კითხვაზე, თუ რა განიხილეს მას და პრემიერ მინისტრ მანმოჰან სინგს შორის ცოტა ხნის წინ დასრულებულ G-8 სამიტზე, თქვა: „ჩვენ ვისაუბრეთ მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის დოჰას განვითარების რაუნდის წარმატებით დასრულების აუცილებლობაზე. (WTO)." მისი განცხადება ღებულობს მნიშვნელობას სოფლის მეურნეობისა და არასასოფლო-სამეურნეო ბაზრის ხელმისაწვდომობის (NAMA) შეთანხმებებში არსებული რამდენიმე გადაუჭრელი საკითხის გათვალისწინებით, რომლებიც, სავარაუდოდ, ჟენევაში 21-25 ივლისს დაგეგმილ ვმო-ს მოახლოებულ მინი მინისტრობამდე იქნება.
ჯორჯ ბუშის აქცენტი სადავო სავაჭრო საკითხების გადაჭრაზე ხდება იმ დროს, როდესაც ვმო ჩქარობს შეთანხმების მიღწევას წლის ბოლომდე. ვმო-ს ხელმძღვანელი პასკალ ლამი ამბობს: „თავისუფალი ვაჭრობა ერთადერთი პასუხია გლობალური სასურსათო კრიზისისთვის“ და მუდმივად მოუწოდებდა დოჰას განვითარების რაუნდის ადრეულ დასრულებას. მსოფლიო ბანკის დირექტორმა რობერტ ცელიკმაც მოახდინა შთაბეჭდილება განვითარებად ქვეყნებზე, რათა უზრუნველყონ უფრო მეტი წვდომა სასოფლო-სამეურნეო საქონელზე მდიდარი და ინდუსტრიული ქვეყნებიდან.
მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო ბანკი და ვმო ძლიერად ახორციელებენ განვითარებადი ქვეყნების ბაზრების შემდგომ გახსნას აგრობიზნესის კომპანიების სარგებლობისთვის, გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია არ არის დარწმუნებული. თავის უახლეს "მსოფლიო ეკონომიკურ და სოციალურ კვლევაში 2008", გაერო ამბობს, რომ პირიქით, სოფლის მეურნეობის დაცვის სისტემა მოწინავე ქვეყნებში, რომელიც გაიზარდა ბოლო 40 წლის განმავლობაში, საზიანოა სოფლის მეურნეობის განვითარებისთვის ბევრ განვითარებად ქვეყანაში და არის ერთ-ერთი მრავალი ფაქტორიდან, რამაც ხელი შეუწყო სასურსათო დაუცველობას ზოგიერთ ამ ქვეყანაში.
ეს მოხსენება მოდის უპრეცედენტო სასურსათო კრიზისის კვალდაკვალ, რომელიც მოწმდება მთელ მსოფლიოში. ბოლო ერთი წლის განმავლობაში დაახლოებით 37 ქვეყანა შეეჯახა სურსათის არეულობას და გაერო 55 ქვეყანას ასახელებს, როგორც დაუცველს საკვების სერიოზული დეფიციტის მიმართ.
ბედის ირონიით, სანამ ვმო აწარმოებს მოლაპარაკებებს განვითარებადი ქვეყნების ბაზარზე მეტი წვდომისთვის, გაერო ამბობს, რომ ამ (განვითარებაში) ქვეყნებმა წინასწარ გადაიხადეს ფასი მარაკეშში (სადაც 1994 წელს შეთანხმებული იქნა WTO-ს შექმნაზე), და დასძინა, რომ არსებობს რეალურად არ არის საჭირო განვითარებად ქვეყნებს ბაზარზე წვდომის მეტი დათმობა. აქედან გამომდინარე, აშკარაა, რომ ვმო-ს გენერალური დირექტორი პასკალ ლამი და მსოფლიო ბანკის ხელმძღვანელი რობერტ ცელიკი მხოლოდ მრავალეროვნული კორპორაციების კომერციული ინტერესებისთვის იბრძვიან.
უკვე აქვს მოგება აგრობიზნესის MNC-ებმა აჩვენეს საოცარი მოგება ამ წლის პირველ კვარტალში. იმ დროს, როდესაც მსოფლიო მზარდი ფასების წინაშე აღმოჩნდა სურსათზე, რომელიც გაიზარდა 300 პროცენტით ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში, აგრობიზნესის კორპორაციების მოგებამ ყოველგვარ მოლოდინს გადააჭარბა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სანამ შიმშილი მრავლდებოდა (მსოფლიო ბანკის შეფასებით, დამატებით 100 მილიონი ადამიანი შიმშილობს), ამ კორპორაციების ბიზნესი გაიზარდა.
აქედან გამომდინარე, ის, რაც აშკარად ჩანს, თუ როგორ უბიძგებს WTO მეტი ვაჭრობისკენ, რეალურად მიზნად ისახავს რამდენიმე MNC-ისთვის მეტი მოგების მოტანას, ვიდრე მშიერი მილიონებისთვის საკვების მიწოდებას. სოფლის მეურნეობაში მეტი ვაჭრობის წყალობით, განვითარებადი ქვეყნების სურსათის დეფიციტი გაიზარდა რეკორდულ 11 მილიარდ აშშ დოლარამდე წელიწადში. დაახლოებით 40 წლის წინ განვითარებადი ქვეყნები ფაქტობრივად ახორციელებდნენ საკვების ექსპორტს და ჰქონდათ 7 მილიარდი აშშ დოლარის ჭარბი რაოდენობა საკვებით ვაჭრობაში. სურსათის სიმდიდრის შემობრუნება უფრო მეტი ვაჭრობის ლიბერალიზაციის შედეგია.
უთანასწორო ვაჭრობიდან მიღებული მოგება რამდენიმე კერძო კორპორაციამ მოიცვა. მსოფლიოში უმსხვილესი თესლის კომპანიის Monsanto-ს მოგება გაიზარდა 108 პროცენტით, ხოლო Cargill-მა და Archer Daniel Midlands-მა (ADM), მსოფლიოს უმსხვილესი საკვებით მოვაჭრეებმა, დაარეგისტრირეს მოგება, შესაბამისად, 86 და 42 პროცენტით. მსოფლიოში ერთ-ერთი უმსხვილესი სასუქის კომპანიის, Mosaic-ის მოგება გაიზარდა 1,134 პროცენტით. გასაკვირი არ არის, რომ ინდოეთში სასუქის სუბსიდირების კანონპროექტმა უკვე გადალახა ინდური 1,00,000 მილიონი ლარის ზღვარი. არა მხოლოდ ვაჭრობა, G-8-მა ასევე გაამახვილა ყურადღება გენმოდიფიცირებულ (გენმოდიფიცირებულ) კულტურებზე განვითარებადი ქვეყნების შიმშილის შემსუბუქებაში. სოფლის მეურნეობის საერთაშორისო კვლევების საკონსულტაციო ჯგუფის (CGIAR) ბოლო შეფასებით, რომელიც 16 საერთაშორისო სასოფლო-სამეურნეო კვლევითი ცენტრის მმართველი ორგანოა, ვარაუდობს, რომ ბიოტექნოლოგიას შეუძლია ხელი შეუწყოს კულტურების პროდუქტიულობაში მნიშვნელოვან მიღწევებს. შესაბამისად, გენმოდიფიცირებული მწარმოებელმა შეიძლება კიდევ უფრო გაზარდოს გლობალური მოსავლიანობის პოტენციალი დაახლოებით 25 პროცენტით მომდევნო წლებში.
საინტერესოა, რომ CGIAR კვლევა არც კი არის აღიარებული გენმოდიფიცირებული კომპანიების მიერ. მარტინ ტეილორი, Syngenta-ს თავმჯდომარე, მსოფლიოში GM კვლევის ერთ-ერთი უდიდესი მხარდამჭერი, უარყოფს CGIAR პრეტენზიებს. The Guardian-თან ინტერვიუში მან თქვა: "GM ვერ მოაგვარებს სასურსათო კრიზისს, ყოველ შემთხვევაში, მოკლევადიან პერიოდში." მისი სიტყვები ეწინააღმდეგება G-8-ის ლიდერების განცხადებებს, რომლებიც ხედავენ გენმოდიფიცირებული კულტურების უზარმაზარ შესაძლებლობას მსოფლიო სასურსათო კრიზისის მოგვარებაში.
ინდოეთშიც, პოლიტიკური ხელმძღვანელობა შეესაბამება მცდარ პროგნოზებსა და მოლოდინებს. დასავლეთის ქვეყნების მთავარი ეკონომისტებისა და პოლიტიკის შემქმნელების მიერ პროპაგანდას, ინდოეთის მთავრობაც უარს ამბობს მიღმა გაიხედოს. დაგეგმვის კომისია და მეცნიერებისა და ტექნოლოგიის სამინისტრო უფრო მეტ რწმენას გამოხატავენ იმის მიმართ, რასაც თომას შოუე, Wal-Mart International-ის ვიცე-თავმჯდომარე და Wal-Mart International Stores-ის აღმასრულებელი დირექტორი მეტი ვაჭრობისთვის გახსნის შესახებ ამბობს და რასაც ფრიდრიხ ბერშაუერი, Bayer CropSciences AG-ის თავმჯდომარემ უნდა თქვას გენმოდიფიცირებული კულტურების/საკვების პოტენციალის შესახებ.
სამწუხაროდ, ის, რაც არ არის გაცნობიერებული, არის ის, რომ დღევანდელი აგრარული კრიზისი უფრო უსამართლო სავაჭრო რეჟიმისა და არასასურველი ტექნოლოგიების შედეგია, რომელიც მცირე და მარგინალური ფერმერების საჭიროებებს არ ეხება.