Ọgụ siri ike agbasaala n'ofe mpaghara ndị Shia na-achị na Iraq n'ime ụbọchị abụọ gara aga. Ọchịchị United States na-akwado Prime Minister Nouri al-Maliki enyela ndị agha Iraq 50,000 iwu ka ha "kwatuo" - site na nkwado ikuku jikọrọ ọnụ - na ndị agha Shiite na obodo Basra bara ọgaranya na nke dị mkpa, ndị agha US agbaala Baghdad's Sadr City gburugburu. a kọwokwa ọgụ na ndịda obodo Kut, Diwaniya, Karbala na Hilla. Ebibiri isi akwa mmiri Basra na ọkpọkọ mmanụ jikọtara ya na Amara na Wednesde. Obodo isii nọ n'okpuru iwu ịlọta, na omume nnupụisi obodo emechiela ọtụtụ agbata obi n'ofe mba ahụ. Akụkọ na-egbu ndị nkịtị akarịala ụlọ ọgwụ na-adịghị mma na Baghdad na Basra.
Enwere ihe na-egosi na nkwubi okwu n'otu n'otu kwupụtara n'afọ gara aga nke onye ụkọchukwu mba Muqtada al-Sadr na-akụda. Otu onye agha na-eguzosi ike n'ihe na-erubere al-Sadr gwara ndị agha ahụ, sị: "Ọgbaghara ahụ akwụsịla; a gwara anyị ka anyị buso ndị America agha." Christian Science Monitor's Sam Dagher site na ekwentị si Sadr City. Dagher gbakwụnyere na "otu nwoke ahụ, mgbe a gbara ya ajụjụ ọnụ na Jenụwarị, kwuru na ya na-agbaso nkwụsị ọkụ ahụ na ọ na-arụsi ọrụ ike na-agba ọsọ ụlọ ahịa ekwentị ya."
A na-egwu egwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị: Sadr akpọọla ndị na-eso ụzọ ya ka ha gaa n'okporo ámá iji rịọ Maliki arụkwaghịm, na ndị omebe iwu nke mba na nzuko omeiwu Iraq, nke ndị otu al-Sadr na-edu, na-agbalị ịkwanye votu enweghị ntụkwasị obi na-ama aka. ọchịchị praịm minista.
Esemokwu ahụ bụ nke ụlọ ọrụ mgbasa ozi US na-egosi enweghị ike ịkọwa n'ụzọ dabara adaba. Akụkọ na-aga n'ihu bụ na ndị agha mafialike na-achị Basra - nke bụ eziokwu - na ndị agha gọọmentị Iraq na-akpagbu mmebi iwu ugbu a na nkwadebe maka ntuli aka mpaghara, nke na-abụghị. Dị ka onye nyocha onwe ya Reider Visser kwuru:
"Na nyocha nke ọma, enwere nsogbu na akaụntụ ndị a. Ikekwe nke kachasị mkpa, enwere ọdịiche dị n'etiti nkọwa nke Basra dị ka obodo nke ndị agha na-achị (na ọtụtụ) ... [na] eziokwu nke ọrụ na-aga n'ihu, nke yiri lekwasịrị anya naanị otu n'ime ndị agha ndị a, ndị agha Mahdi na-eguzosi ike n'ihe nye Muqtada al-Sadr. N'ezie, ọ bụrụ na ebumnuche ahụ bụ ime Basra ebe nchekwa, ọ gaara abụ ihe ezi uche dị na ya ime ihe iji kwụsịkwa mmetụta nke ndị agha ndị ọzọ na-eguzosi ike n'ihe. ndị asọmpi mpaghara nke Sadrists, Islamic Supreme Council of Iraq [SIIC], yana ndị otu ndị agha jikọrọ aka na Fadila party (sic) (nke na-achịkwa ọrụ nchekwa mmanụ ruo ogologo oge). Ndị Sadrist mere mkpesa maka mwakpo ndị agha gọọmentị."
Esemokwu ahụ adabaghị na nyocha nke mgbọrọgwụ nke enweghị ntụkwasị obi Iraq dị ka ndị ọrụ US kwuru na mpaghara Green nke ewusiri ike siri ike. Ọ dabara na akụkọ dị mfe mana nke a ma ama nke obodo nke ime ihe ike nke otu na-eme, na akara ngosi nke mgbasa ozi azụmahịa na-emetụtaghị ebe dị iche iche nke Iraq na-eguzogide ọrụ ahụ.
"Mgbawa" ahụ na-abịa na nkwado nke "iwu mpaghara" ọhụrụ, nke ga-emecha kpebie ma Iraq ọ bụ obodo jikọtara ọnụ nke nwere ọchịchị etiti siri ike ma ọ bụ kewara ya na ndị ọchịchị mpaghara na-adabere na otu. Usoro a na-akpọ maka ntuli aka mpaghara na October, na ndị meriri na ntuli aka ndị ahụ ga-ekpebi ọdịnihu nke ala Iraq. Njikwa akụ na ụba mmanụ nke mba ahụ, na otu a ga-esi zụlite akụ ya, ga-enwekwa mmetụta dị ukwuu na nsonaazụ ntuli aka ahụ.
Ọ bụ akụkọ kwụ ọtọ: Iraq na-agba ọkụ taa n'ihi mbọ a na-agba mbọ ịmanye ọchịchị onye kwuo uche Colombia na mba ahụ na-akwụghị ọtọ: ebumnuche Maliki, nke ndị otu ndị Shiite, Sunni na Kurdish na-achị na-ekekọrịta. ma ọ dịkarịa ala tacit nkwado US, bụ igbu ndị mmegide wee jide votu.
Iji ghọta nke ọma ụdị ọgba aghara ọhụrụ a, ebe a bụ ihe ise mmadụ kwesịrị ịma gbasara ihe na-eme n'ofe Iraq.
1. Ngosipụta a na-ahụ anya nke esemokwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị etiti na etiti Iraq (ọ bụghị "ime ihe ike nke otu")
Iraq, bụ nke enwetela obere ihe ike ma ọ bụ enweghị mgbagha sitere na ngalaba tupu mbuso agha US, enweela nsogbu na ndị agha otu na-alụ ọgụ maka okporo ụzọ Iraq nke agbata obi dị iche iche na mbụ, na “ime ihe ike nke otu” abụrụla nkọwa izizi nke ndị America maka enweghị ntụkwasị obi nke meworo. kpagburu obodo ahụ.
Mana ọgụ a na-alụ n'okporo ámá nke òtù nzuzo bụ ihe mgbaàmà nke esemokwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị ka ukwuu, nke a nyochabeghị nke ọma na ụlọ ọrụ mgbasa ozi. Ezigbo isi iyi nke esemokwu na Iraq - na ihe kpatara nkwekọrịta ndọrọ ndọrọ ọchịchị ji sie ike - bụ nghọtahie dị mkpa maka ọdịnihu Iraq ga-adị. Akọwapụtaghị nke ọma, ọ bụ ọgụ nke ndị mba Iraq - ya na Muqtada al-Sadr dị ka olu ha kacha emetụta - ndị chọrọ steeti Iraq jikọrọ aka na njikwa ọha na eze nke nnukwu mmanụ mmanụ nke obodo na ndị ji ike jụ mmetụta mba ọzọ na usoro ndọrọ ndọrọ ọchịchị Iraq. bụrụ nke sitere na United States, Iran ma ọ bụ ndị agha ndị ọzọ dị n'èzí.
Ndị na-ahụ maka mba ugbu a na-anọchite anya ọnụ ọgụgụ ka ukwuu na nzuko omeiwu Iraq mana ihe a ga-akpọ ndị na-ekewa ndị Iraq na-emegide, bụ ndị na-ahụ maka “nkebi dị nro” nke Iraq n'ime ma ọ dịkarịa ala ụlọ ọrụ mpaghara anọ na-achị isi na nke ngalaba, na-anabata ikike nke ngalaba ike Iraq. na ndị ọzọ nke akụ na ụba Iraqi) ma dabere na nkwado mba ọzọ iji nọgide na-enwe ike ha.
Anyị dere banyere nke a esemokwu dị ogologo oge n'oge gara aga, ma ugbu a, anyị na-ahụ ka ọ na-abịa n'isi, dịka anyị kwenyere na ọ ga-eme n'oge ụfọdụ.
2. U.S. na-akwalite ọchịchị na-enweghị mmasị; Sadr nwere nkwado n'ihi ikpo okwu ya
Otu n'ime ihe mgbagwoju anya nke mkpesa sitere na Iraq bụ nkọwa zuru oke nke Muqtada al-Sadr dị ka onye ụkọchukwu "na-agbagha agbagha," "radical" ma ọ bụ "onye agha", n'agbanyeghị na ọ bụ naanị ya bụ onye ndu dị mkpa na mba ahụ nwere. nyere ndị na-eso ụzọ ya iwu ka ha guzoro ọtọ. Ọdịmma agha ya a na-atụghị anya ya dị ka ọ na-esite na mmegide ya megide ọrụ US na-edu Iraq.
O doro anya na ọ dị njikere iji ime ihe ike n'oge gara aga, ma akara "firebrand" na-ekweta eziokwu ahụ bụ na Sadr bụ onye ndu kachasị ewu ewu n'etiti akụkụ buru ibu nke ndị Iraq nakwa na ọ jụwo ọgụ nke òtù dị iche iche ma chọọ ikpokọta ọnụ. ndị nnọchianya nke agbụrụ dị iche iche na otu dị iche iche nke Iraq na mbọ iji mepụta ezi nkwekọ nke mba - usoro nke ọchịchị Maliki nwere oke isi. emezughị.
Ọ dị ezigbo mkpa ịghọta na ama ama Sadr na nkwado ziri ezi bụ n'ihi na ọ nwere ikpo okwu nke ọtụtụ ndị Iraq na-akwado.
Ọtụtụ ndị Iraq:
· Mmasị ọchịchị etiti siri ike na-enweghị mmetụta nke ndị agha.
· Na-emegide, site na oke 2-1, privatization nke Iraq's energy sector - ihe nrịbama maka ọganihu dịka nchịkwa Bush siri kwuo.
· Kwado mwepu US na obere usoro iheomume (PDF) (ọtụtụ ndị kwenyere na United States na-ezube iwulite ntọala na-adịgide adịgide - ha abụọ bụ okwu nke ndị Sadrist na-ekwu okwu banyere ya.
· Na-emegide al Qaeda na echiche nke Osama Bin Laden na, n'obere ogo, mmetụta Iranian n'ihe gbasara ime Iraq.
Ewezuga mmegide ha megide Al Qaeda, otu ise ndị isi ikewapụ - Sunni, Shia na Kurdish - bụ ndị mebere njikọ ọchịchị Maliki nọ n'akụkụ nke enweghị mmasị na okwu ndị a. A ntuli aka emere n'afọ gara aga chọpụtara na 65 pasent nke ndị Iraqis na-eche na ọchịchị Iraq na-arụ ọrụ na-adịghị mma, na Maliki n'onwe ya nwere ọnụ ọgụgụ anabataghị nke Bush-dị ka pasent 66.
Dị ka ọ dị na Vietnam, United States na-akwado ọchịchị na-enweghị mmasị na nke kpebisiri ike na Iraq, na eziokwu ahụ dị mfe na-akọwa ọtụtụ nguzogide ime ihe ike na-eme na Iraq taa.
3. "Ndị agha Iraq" bụ, n'ezie, "Iran- (na U.S.-) ndị agha Shiite kwadoro"
Isi akụkọ ọ bụla n'izu a egosipụtala ụfọdụ ọdịiche nke akụkọ akụkọ "Ndị agha nchekwa Iraq" na-alụ ọgụ "Ndị agha Shiite." Mana nke bụ eziokwu bụ na ọ bụ agha dị n'etiti ndị agha Shite - ndị na-ekewapụ onwe ha na ndị mba - na otu ndị agha yi uwe ndị agha Iraq na ndị ike ikuku US na-akwado, nke ọzọ na uwe ndị nkịtị.
Ọ bụbu nnukwu ihe ọchị nke ọrụ Iraq na "nwoke anyị" nọ na Baghdad bụkwa nke Tehran. Maliki bụ onye isi otu Dawa Party, nke na-enwe mmekọrịta chiri anya na Iran ogologo oge, ma dabere na nkwado SIIC, otu pati na-akwado Iranian na ndị agha Badr siri ike. "Mkpachapụ gọọmentị" bụ mmụba nke esemokwu na-adịte aka na ndịda n'etiti Badr Brigade, ndị Sadrists na ndị otu Fadhila Party, nke kwadoro nnwere onwe ka ukwuu maka Basra mana ọ jụrụ ịhụ SIIC nke nnukwu mpaghara mpaghara Shiite na-achị. Ndịda Iraq.
4. ọchịchị onye kwuo uche ya n'ụdị Colombia
Basra abanyela n'ọgba aghara dị egwu kemgbe tupu ndị Briten adọtara ndị agha ha n'ebe dịpụrụ adịpụ dị nso ọdụ ụgbọ elu ma nyefee ndị ọchịchị Iraq obodo ahụ. Ma oge mgbawa a abụghị ihe ndabara; Ndị na-ekewa Iraq - Dawa, SIIC na ndị ọzọ - na-atụ anya na ha ga-eme nke ọma na ntuli aka mpaghara, ebe ndị Sadrist na-atụ anya ka ha nweta nnukwu uru. Ndị na-eguzosi ike n'ihe nye Sadr na-aghọta nke ọma na nke a bụ mgbalị ikpochapụ mmegharị ọ na-edu tupu ntuli aka ahụ ma belata mmetụta nke ndị mba Iraq dị njikere inweta.
United States, n'aka nke ya, na-aga n'ihu na-esonye n'akụkụ na esemokwu a - na mgbakwunye na ịnye ike ikuku, ndị agha US na-amanye iwu mgbochi na Sadr City - kama ịrụ ọrụ nke onye ogbugbo na-anọpụ iche. Nke ahụ bụ n'ihi na ọdịmma nke ọchịchị Bush na ndị ha na ya jikọrọ aka na Maliki na njikọ ya. Na ha bụ ọ bụghị kwekọrọ na ọdịmma nke ọtụtụ ndị Iraqis, ọ dịghị mgbe a kpọtụrụ aha na Western press, ma ọ bụ isi ihe kpatara nkọwa nke Bush nke "mmeri" - mpụta nke steeti ziri ezi na Democratic nke na-akwado amụma US na mpaghara - na-abụkarị ihe na-agaghị ekwe omume pipedream. .
5. Gbanyụọ ngọngọ ochie: Mgbalị Maliki ime ka ndị mmadụ ghara ime ihe ọjọọ
Amabeghị ma Sadr ebulila ọgbaghara ahụ kpamkpam, ma ọ bụ hapụ ndị agha ya ka ha chebe onwe ha. Ọ na-aga n'ihu na-akpọ maka iguzogide udo.
Ihe ọ bụla ọ bụ, ọ bụghị ihe ziri ezi ikwu na ọ "họọrọ" esemokwu a. Nke bụ́ eziokwu bụ na ka ndị agha ya nọ na-akwụsị nkwụsị ọkụ, mwakpo a na-ebuso ndị Sadrist na njide anọgidewo na-aga n'ihu. Sadr megharịrị nkwụsị nkwụsị ahụ n'ọnwa gara aga, mana o mere nke a n'ihi arịrịọ nke ndị enyemaka ya kacha elu, ndị rụrụ ụka na a na-eyi mmegharị ha egwu ikpochapụ. O mechara nye ndị na-eso ụzọ ya ikike ka ha buru ngwa ọgụ “maka iji chebe onwe ha” ka ha ghara igbu onwe ya n'ọkwa ya.
Ahmed al-Massoudi, onye otu Sadrist nke nzuko omeiwu, n'izu gara aga " boro gọọmentị Prime Minister Nouri al-Maliki, Dawa Party ya na the Supreme Islamic Iraqi Council (SIIC) ebubo na ha na-eme atụmatụ mkpọsa agha iji kpochapụ ndị Sadrists."
Onye omebe iwu kwuru Olu nke Iraq na Abdul-Aziz al-Hakim's "SIIC na Dawa Party enweela nzukọ na ndị isi nke ndị agha jikọtara n'oge na-adịbeghị anya n'ime ụlọ ọrụ nchekwa iji malite mgbasa ozi agha n'èzí iji weta iwu na iwu, mana ezi ebumnobi bụ ikpochapụ Sadrist block." Ọ gbakwụnyere, "Prime Minister Nouri al-Maliki na-ahụ maka atụmatụ a ozugbo na ndị ọrụ Dawa Party na SIIC." N'agbanyeghị mmekọrịta chiri anya ya na Tehran na itinye aka na ọrụ ndị agha Shiite, a kpọrọ Hakim ka ọ bịa na White House, bụ ebe Bush n'onwe ya na-azụ ya.
Sadr kpọrọ oku maka nnupụisi obodo nke ga-eme ka ndị na-eso ụzọ ya gbanwee ụfọdụ akwara ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'ụzọ na-enweghị isi. Iwu ya, dị ka Akụkọ Iraq ga-ekesara ndị agha nọ n’ebe a na-enyo enyo alaka olive na akwụkwọ Koran.
Ọchịchị Maliki zara ya site n'ikwu na a ga-ata ndị mmadụ n'otu n'otu na-esonye n'ọgba aghara nke mba ahụ nakwa na ndị na-ahazi ya megidere iwu Iraq Counter-Terrorism Act nke e wepụtara na 2005. Onye na-ekwuchitere praịm minista kwere nkwa na ya ga-ata ndị ọrụ gọọmenti ọ bụla nke na-emeghị ihe gosiri na ya taa ahụhụ. maka ọrụ.
Nke a kwekọrọ n'omume ogologo oge: mgbochi gọọmentị US na-egbochi mgbalị Iraq iji kwalite nkwekọrịta ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'etiti ndị otu dị iche iche nke ndị mba Iraq. (Gụkwuo maka nke a Ebe a.)
Mgbasa echiche na mmụba
Ọchịchị Maliki ewepụtala oge na-achọ ka ndị agha ahụ - ndị agha mba - tọgbọrọ ogwe aka ha n'ime ụbọchị abụọ na-esote ma ọ bụ nweta "nsonaazụ ka njọ." Al-Sadr ewepụtakwala akwụkwọ ikike: Gọọmenti ga-akwụsị mwakpo ọ na-awakpo ndị na-eso ụzọ ya, ma ọ bụghị ya, ndị na-eso ụzọ ya ga-abawanye. Ọ bụ ọnọdụ dị oke egwu, ọkachasị n'ihi na isi ụzọ mbubata US na-esi na Baghdad gafere na mpaghara ndịda ndị Shia na-achị.
Ma ihe dị egwu nke ọnọdụ ahụ yiri ka ọ na-enwechaghị nchegbu nye iwu ndị agha, bụ ndị wepụtara nkwupụta na-ekwu na ime ihe ike bụ n'ihi ọganihu nke ndị agha US "mwapụta" (Bush). akpọ "mkpebi" bụ "mkpebi siri ike" nke na-egosi na ndị agha nchekwa obodo nwere ike ịlụso ndị na-eyi ọha egwu ọgụ).
Ndị agha a na-ekwukarị na "mwapụta" enweghị ihe jikọrọ ya na mbelata nke ime ihe ike n'ime ọnwa ndị na-adịbeghị anya - ọ nweghị ihe jikọrọ ya na nkwụsị oge n'usoro oge yana n'ezie bụ obere ihe kpatara kacha mma. Ọtụtụ ihe butere ime ihe ike belata, mana ọgbaghara Sadr nwere mmetụta kachasị. Ka o sina dị, ọchịchị Maliki, nke United States na-akwado, nọgidere na-eme mkpọsa nke mmekpa ahụ na iyi egwu megide ndị na-eso ụzọ Sadr, na-enye ha ohere iji mee ka ha nwee ike iguzogide ọrụ ahụ n'udo ma manye aka ya.
N'iburu n'ókè nke njikọ aka ahụ gara n'ihu na-akpalite akwụ mpi, anyị nwere ike na-ahụ ihe atụ zuru oke nke ihe egwu dị na ya. ikwere echiche nke onwe na-egwu dị ka Iraq na-ọzọkwa ire ọkụ.
Joshua Holland bụ onye ode akwụkwọ ọrụ AlterNet. Raed Jarrar bụ onye ndụmọdụ Iraq Kọmitii Ọrụ Amụma America. Ọ blọọgụ na Raed na Middle.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye