Nan 2012 Venezyela a pwogresis Lwa Travay te sou yo te pase nan Asanble Nasyonal la. Piske lwa a te mete anplifye dwa travayè yo nan yon seri domèn, sa te mete klas kapitalis nan peyi a sou alèt. Pwopriyetè faktori yo te kòmanse sabote pwodiksyon ak fèmen plant yo. Pwosesis sa a, ki te mete travayè yo ak pwopriyetè yo nan konfli ouvè, te afekte tout peyi a, men li te espesyalman feròs nan endistri yo nan Guayana nan eta Bolívar.
Apre anpil batay long, travayè nan kèk izin yo te pran kontwòl izin yo jan atik 149 Lwa Travay la mande. La a nou tande istwa faktori Equipetrol ak Calderys nan Puerto Ordaz (Eta Bolivar). Moun ki te kenbe izin yo fonksyone pale nou de lit yo te genyen pou kontwòl travayè yo ak obstak yo te oblije simonte pou kenbe izin yo fonksyone pandan blokaj la, pandan y ap eksplike nesesite pou ranplasman enpòtasyon yo.
Calderys
Depi 1964 Calderys te fè materyèl refractory: brik ak yon varyete de panno ki ka kenbe tanperati ekstrèmman wo ak presyon pou gwo founo dife ak lòt endistri lou. Li te posede depi lontan pa yon sosyete transnasyonal franse. Sepandan, apre yon sabotaj pwopriyetè yo te fè nan kad Lwa Travay la, travayè Calderys yo te pran kontwòl operasyon yo an 2016. Jodi a, izin Calderys la ap dirije demokratikman pa trant travayè ki gen anpil eksperyans e ki gen anpil angajman.
ISTWA YON PRAN
José Guerra: Lwa Travay Chávez te pwovoke yon sabotaj nan pwodiksyon bò kote pwopriyetè yo. Se te yon efò kowòdone pa klas kapitalis la pou mete gouvènman an ajenou epi dewoule lalwa.
Nouvo Lwa Travay la te ankouraje an Me 2012, epi nan mwa Oktòb, pwopriyetè Calderys te sispann peye salè, akize yon balans negatif nan kont labank konpayi an. Nou te kòmanse swiv revni antrepriz la, epi byen vit nou dekouvri kèk tranzaksyon olye lonbraj. Konpayi an t ap achte [konpayi petwòl leta] bon PDVSA ak pwofi li yo. Lè sa a, yo te chanje obligasyon yo pou dola ameriken ke yo te depoze aletranje. Se te yon konplo vòl kapital.
Nou te prezante yon reklamasyon devan yon tribinal epi finalman patwon yo te peye sa yo te dwe nou an. Yo te fè li nan vann yon sèl kamyon chaje nan pwodwi Calderys yo. Lè sa a, li te vin menm pi klè pou nou ke konpayi an pa te gen okenn pwoblèm solvabilite reyèl: nou te pwodwi trant kamyon chak mwa, ak yon sèl kago patwon yo te kapab peye tout dèt ak salè dèyè!
Apre sa, an 2013, nou te vin konnen Calderys France, konpayi paran an, t ap fèmen operasyon nan Venezyela e li t ap revoke nou tout. Lè sa a, nou te gen yon konpreyansyon trè byen sou plan operasyonèl ak finansye yo. Kidonk, nan yon asanble travayè, nou te deside ke nou pa t ap kite l pase. Sa a pa t 'fayit, li te sabotaj plenn! E te gen objektif politik klè dèyè operasyon an.
Abimael Velásquez: Lè Calderys France te bay lòd pou nou fèmen plant la, nou te premye eksplore opsyon nasyonalizasyon an. Pwodiksyon Calderys a se estratejik pou endistri debaz yo nan Guayana, kidonk ta dwe gen yon enterè nan kenbe faktori a kouri. Anpil nan sipriz nou an, la CVGPrezidan [Kòporasyon Leta a nan Guayana] te di nasyonalizasyon pa t yon opsyon solid. Nan moman sa a, nou te sispèk ke ta ka gen yon negosyasyon anba tab la ak patwon yo, ki te vle fèmen boutik pandan y ap kenbe pwopriyetè faktori a.
Kòm tout bagay sa yo t ap pase, nou deside rete vijilan: nou mete yon gad 24 èdtan ak pran tou pou pwoteje plant la. Enkyetid prensipal nou an se ke patwon yo ta demonte faktori a, jan yo te deja fè yon lòt kote.
José Guerra: Pa 2014, travayè yo nan plant Equipetrol ki tou pre a te deja pran etap nan direksyon kontwòl travayè yo. Yo te fè sa ak sipò nan men Jesús Martínez, ki te Minis Travay nan lè sa a, ak nan apèl nan atik 149 nan nouvo Lwa Travay la, ki pèmèt travayè yo pran kontwòl nan yon faktori lè patwon yo sote bato.
Nou finalman jere yo pran kontwòl nan antrepriz la isit la. Premye bagay nou te fè se te fè yon evalyasyon apwofondi nan plant la nan lide pou reaktive pwodiksyon an. Sitiyasyon an pa t fasil, paske patwon yo te vrèman reyisi retire câbles ki te bay machin nan kouran. Sepandan, te gen travayè isit la ki te gen ven ak trant ane eksperyans, kidonk nou te kapab rezoud anpil pwoblèm.
Plis, solidarite klas travayè a te antre. Nou te resevwa zouti ak kab nou te bezwen pou reaktive faktori a nan Carbonorca [plan anod leta a], Indorca [Travayè-kouri faktori metalworks], ak lòt antrepriz. Se konsa nou reaktive plant la. 2015 jiska 2018 te trè bon ane pou Calderys: nou t ap dirije faktori a demokratikman, epi nou t ap jwenn kontra nan men endistri debaz yo.
Sa pa vle di ke li te fasil. Nou te rankontre anpil obstak akòz kondisyon nou antanke yon antrepriz travayè dirije. Patikilyèman obstak administratif ki soti nan biwokrasi CVG, kliyan natirèl nou an. Sepandan, alye nan gouvènman an te ede nou simonte pwoblèm sa yo. Sepandan, alantou 2018 bagay yo te kòmanse vin pi difisil: kriz la, sanksyon yo, fyèd andedan CVG la, epi, pita, pandemi an, tout te fè tèt ansanm pou mennen nou nan yon kanpe.
DEMOKRASI OUVRIYE AK EDIKASYON POLITIK
Abimael Velásquez: Nan yon faktori travayè yo, demokrasi vin youn nan poto antrepriz la, men lespri demokratik la pa parèt otomatikman nan yon faktori ki te dirije pa yon sosyete transnasyonal depi lontan. Se poutèt sa Inivèsite Travayè Bolivarian Jesús Rivero [UBTJR, pou inisyal li yo an panyòl] te vin tèlman enpòtan nan pwojè nou an.
Anviwon 2015 UBTJR te dirije atelye nan edikasyon politik ak teknik nan plizyè travayè dirije ak antrepriz piblik. Yo te fè sa isit la tou. Nou te gen espas regilye tou pou nou reflechi sou pwosesis sosyal travay la, epi pou nou pale sou sosyalis, kontwòl travayè, ak jesyon demokratik.
José Guerra: Izin travayer i komans par egzanp Calderys i ganny dirije dan en fason demokratik. Gen yon jent administratif twa moun, men tout desizyon enpòtan yo pran nan yon asanble travayè kote tout vòt yo konte egalman.
Isit la, nan Calderys, nou tout travay nan plant la, nou tout kwit manje ak manje midi ansanm, ak liv yo louvri pou revize. Nan lòt mo, pa gen okenn sekrè!
Sa a se ane limyè lwen mekanis kontwòl ansyen mèt pwopriyete yo. Patwon kapitalis yo te kenbe sekrè antrepriz, epi yo devlope pratik pwodiksyon dout pou koupe kwen. Yo te kouri tankou yon operasyon opak ke konpayi an - pandan y ap pwodwi sou yon gwo echèl - te kapab akize fayit!
Sa a gen anpil bagay pou wè ak Calderys se yon endistri depandan. Konpayi paran Calderys te an Frans e patwon lokal yo pa t gen okenn angajman ni anvè Venezyela ni anvè travayè yo. Revni yo te tounen dola ameriken atravè divès plan vòl kapital.
NAN LIBBO
José Guerra: Calderys se nan yon pwosesis pou reyaktivasyon. Dènyèman Paj [izin asye leta] te ban nou yon kontra epi plant la ap fonksyone kounye a, men yon lòt obstak parèt. Antanke yon faktori travayè dirije, Ministè Travay la dwe renouvle chak ane Atik 149 - ki ba nou kontwòl plant la. Malerezman, ministè a poko renouvle li. Faktori ki tou pre Indorca ak Equipetrol yo nan menm bato a.
Sitiyasyon limbo sa a kreye pwoblèm imedya pou nou. Premyèman, gen konpayi tankou PDVSA ki bezwen wè ke antrepriz nou an an bon pozisyon legal ak administratif anvan yo siyen yon kontra. An reyalite, nou pèdi plizyè gwo travay paske ministè a pa renouvle atik 149 pou nou.
Apre sa, gen ensètitid ak prekarite ke non-renovasyon atik 149 la pote pou nou. Nou mande tèt nou: Eske se jis yon reta administratif? Si se konsa, poukisa radyo a silans? Èske kèk gwoup pouvwa vle pran kontwòl plant la epi remèt li bay ansyen patwon yo oswa nan lòt enterè kapitalis yo?
Malerezman, laperèz sa yo se pa sèlman espekilasyon paranoya. Frè ak sè nou yo nan CE Minerales [yon izin ki pwodui alumina] nan mitan yon batay pou repran kontwòl faktori a: sa gen kèk mwa, yon jent ekstèn te mete sou pye pa Ministè Travay la. Koulye a, plant la ap kouri tankou nenpòt ki ansyen antrepriz kapitalis!
BLOKE AK REAKTIVASYON PWODIKSYON
Abimael Velásquez: Calderys te totalman aktif jiska 2018. Nan epòk sa a, pwodiksyon an te rive tou pre yon kanpe: nou te gen anpil lòd. Lè sa a, te vini pandemi an, ki te pay final la. Kounye a, sepandan, gen kèk lòd ki kòmanse vini. Nou espere ke, kòm endistri debaz yo kòmanse reyaktive, yo pral tounen vin jwenn nou pou kontra.
José Guerra: Isit la, nan Calderys, nou gen yon avantaj lè li rive nan blokaj la: nou gen yon rezèv nan matyè premyè. Nou menm tou nou gen liy pwodiksyon nou yo operasyonèl nan 70% nan kapasite enstale. Sa vle di ke nou ta ka pwodwi 20 mil tòn materyèl refractory pa ane si lòd yo te vini.
Pou simonte efè blokaj la, nou dwe rekòmanse pwodiksyon nasyonal nan peyi sa a, soti nan sektè primè rive nan sektè siperyè. Nou te fè yon etid sou pri pwodiksyon materyèl refractory, epi li sanble ke baz pwodiksyon nan Venezyela [paske matyè premyè ki tou pre ak elektrisite bon mache] aktyèlman diminye pri. Nou sispèk ke sa a se vre nan tout branch pwodiksyon metalurgik.
Natirèlman, sibstitisyon enpòte mande pou yon plan kowòdone. Venezyela konsome apeprè 24 mil tòn asye chak ane. Ak eksepsyon de kalite trè espesyalize nan asye, CVG a ka pwodwi sa nasyon an mande ak plis ankò.
Pa gen okenn kache ke, nan endistri debaz yo, kriz la te pran plizyè plant ak liy pwodiksyon soti nan operasyon. Pwopozisyon nou an se ke, pandan CVG a reyaktif, yo devlope yon plan kowòdone pou enkòpore endistri Venezyelyen yo - ak patikilyèman faktori kontwole travayè yo - nan pwosesis rekiperasyon an. Nou ka bay materyèl ki satisfè estanda entènasyonal yo. Nan mitan yon blokaj, pwodiksyon souveren dwe vin yon reyalite!
Aldemaro Mundaraín: Vire anndan, nan direksyon Venezyela, se yon dwe kounye a. Malerezman, ansyen pratik toujou genyen nan CVG ak PDVSA: antrepriz sa yo gen tandans fè kontra intermédiaires ki pral swa soutretans oswa, plis chans, enpòte materyèl yo.
Calderys gen potansyèl pou bay materyèl refractory pou jiska 40% sa nasyon an mande. Sepandan, nou ta ka aktyèlman ogmante pati nou nan mache a: kounye a nou gen kapasite enstale pou pwodwi 20 mil tòn materyèl refractory pa ane, men sa ta ka ale jiska 36 mil si nou kapab aktive yon liy pwodiksyon ki te defen. depi ansyen patwon yo te leve fil kouran yo.
José Guerra: Kòm nou kòmanse jwenn kontra yo, nou pral envesti pwofi yo nan fè Calderys 100% opere. Operasyon konplè se objektif nou. Nou pral fè sa sou baz eksperyans akimile ak konesans nou yo kòm travayè, ak istwa lit ki te ban nou zouti pou dirije avèk siksè yon gwo operasyon.
Ekipetrol
Te fonde an 1984, Equipetrol se yon endistri metalik ki espesyalize nan pwodwi tiyo, manifoul, po, ak lòt ekipman ki nesesè nan endistri lwil oliv ak gaz. Ekipetrol te frape difisil pa blokaj la ak kriz. Sepandan, gwoup travayè ki dirije li a gen yon gwo angajman pou kontwòl travayè yo ak sosyalis.
ISTWA YON LIT
Leonel Veliz: Anviwon 2011, patwon yo te kòmanse revoke travayè: se te yon rèy laterè. Nan yon kout peryòd de tan, nou te ale nan gen 260 a 40 travayè nan plant la. Manadjè plant lan se te yon sikopat. Anplis de revokasyon yo, li pa t ap peye salè nou yo.
Yon lit te kòmanse e finalman, an Desanm 2012, Ministè Travay la te rekonèt dwa nou genyen pou nou dirije plant la jan sa te etabli nan atik 149 Lalwa Travay.
Nou te premye nan peyi a ki te pran kontwòl yon antrepriz nan aktive nouvo Lwa Travay la, donk pwosesis la pa t fasil ditou: nou te oblije fè fas ak anpil ensètitid. Premyèman, nou te prezante yon reklamasyon legal kont pwopriyetè a pou Equipetrol ta peye sa ki te toujou dwe travayè yo. Pandan sa t ap pase, nou te oblije pwoteje plant lan pou evite piyay moun k ap travay bòs nan travay la.
Yon fwa nou te jwenn kle izin lan, pwoblèm yo te kontinye paske ansyen pwopriyetè a te toujou fè pati junta tranzisyonèl la, e nou te bezwen siyati li pou operasyon finansye. Sa vle di ke pou kontinye ak nenpòt tranzaksyon bankè, nou te oblije konte sou reprezantan bòs nan travay la, ki te fè tout sa ki posib yo sabote pwosesis administratif yo.
Yon jou, apre plizyè èdtan ap eseye fè nèg sa a siyen kèk peman, avoka pwopriyetè a te vin nan Equipetrol ak kenz Gad Nasyonal di ke nou "kidnape" reprezantan an. Sepandan, lè yo rive, li te evidan ke nou pa te kidnape reprezantan an. Yo di l: "Pa gen moun ki blese isit la, siyen chèk yo epi ann fè sa."
Finalman, nou te rive jwenn ministè travay la retire ansyen nonm pwopriyetè a nan jente a. Sa a se lè nou reyèlman te gen kontwòl konplè sou Equipetrol.
YON ANTREPRISE SOSYALIS
Elis Pomontti: Equipetrol se yon antrepriz sosyalis. Nou pale atravè tout desizyon nou yo epi kenbe liv ouvè lè li rive kontablite. Anplis, nou tout jwenn peye menm jan. Isit la nou gade nan byen materyèl nan yon fason diferan: ansyen di "sa ki pou mwen se pou mwen" pa aplike nan konpayi nou an.
Nou sonje souvan kòmandan Chávez te di, "Nou pa ta dwe egoyis, nou ta dwe solidarite, nou ta dwe pataje sa nou genyen." Sa se yon lòd revolisyonè ak yon ansyen ansèyman kretyen - li enpòtan pou nou.
Elvis Muñoz: Nou solidarite ak Indorca ak Calderys chak fwa nou kapab. Nou pataje konesans nou ak yo, e nou menm pataje materyèl ak zouti si nou kapab fè sa.
Nou gen yon nouvo pèspektiv, yon nouvo fason pou wè mond lan. Tout bagay sa a soti nan konbinezon an nan pratik ak konsyans. Natirèlman, gen yon diferans ant pratik nou an ak sa ki nan mond lan deyò - mond kapitalis la - e sa fè travay nou an trè difisil.
Anpil moun pa konprann kote nou prale. Yo pa konprann poukisa nou tout jwenn menm salè, epi yo kesyone jesyon demokratik. Malerezman, gen kèk moun ki pa motive pa solidarite ak konsyans. Yo pale de Chávez men yo rejte pratik sosyalis yo.
Sa vle di ke nou te rankontre anpil obstak sou wout la, e ke Equipetrol te pafwa moute kont miray la. Sepandan, nou konvenki ke nou nan bon chemen an, epi nou konnen ke sosyalis se lavni.
SÈVIS POU ENDISTRI PETROL LA PANDAN BLOKAJ LA
Leonel Veliz: An 2013 ak 2014, nou reaktive plant nou an. Nou te gen yon kontra ki soti nan PDVSA pou fè manifoul: yon sistèm konplèks nan tiyo ak tiyo ki itilize pou rasanble oswa distribye lwil oliv. Nou devlope yon mekanis pou yon sèl moun ka opere manifoul sa yo opoze ak plizyè travayè.
Nou te delivre alè, men malerezman, peman an te rive an reta. Natirèlman, sa te pwodwi pwoblèm koule lajan kach, epi, lè peman an te finalman rive, bolivar la te trè devalorize.
Plis resamman, an 2016, nou te resevwa yon kontra PDVSA pou konstwi wellheads ansanm ak Indorca. Nou te kapab ranvèse enjenyè yon tèt pi ki otreman ta dwe achte nan peyi Etazini. Nou amelyore konsepsyon an, epi nou te delivre de nan jis yon mwa. An total, nou te fè sèt pi.
Nou te gen sipò nan men Prezidan Maduro apre sa, ki te di nan televizyon nasyonal: "Sa a se sa nou bezwen, pwodiksyon nasyonal la. Kontra moun sa yo. Ba yo travay pou kenz ane." Kontra sa a, sepandan, pa janm rive nan. Koulye a, yon antrepriz prive ap pwodwi wellheads yo.
Liy anba a isit la se ke nou bezwen kowòdone pwodiksyon nan peyi a kounye a plis pase tout tan. Chávez te pale souvan sou souverènte, sou fè sa nou bezwen isit nan Venezyela. Nou konnen sa posib.
Mwen ta ajoute tou ke izin ouvriye yo nan yon pozisyon privilejye pou sèvi nasyon an: nou se patwon pa nou pou nou pa bezwen sèvi enterè kapitalis. Nou pa gen kont labank aletranje e, sa ki pi enpòtan, nou pran angajman pou konstwi yon pi bon avni pou Venezyela!
ZNetwork finanse sèlman atravè jenerozite lektè li yo.
Fè yon don