Edward S. Herman
ʻO ka US mainstream
Ua hahai pono nā media i ka papahana a ko lākou aupuni no ka hāʻawi ʻana iā ʻIseraʻela carte
blanche i ka pili ana i ko lakou poe Palesetina, ma loko o ka Iseraela a ma
nā ʻāina i noho ʻia. Ua pili kēia i ka naʻauao a me ka pono
hoʻokūkū, hāʻawi ʻia i nā ʻoiaʻiʻo o ka hoʻokae racist koʻikoʻi, ka ʻIseraʻela lōʻihi
ka hōʻole ʻana e haʻalele i nā ʻāina i noho ʻia e like me ke koi ʻia e kahi mea hoʻomākeʻaka
ka ʻae like ʻana o ka honua, ka hana ʻino ʻana o ka ʻIseraʻela i kēlā me kēia lā i ka Geneva ʻehā
Nā koi o ka Convention no ka mālama ʻana i nā kānaka i noho ʻia
nā teritore—me ka hoʻomaʻemaʻe lāhui nui i hoʻolālā ʻia no ka pōmaikaʻi
nā "kānaka i wae ʻia" -a me ko lākou manaʻo maopopo e hana i kahi ʻōnaehana Palestinian
o ka poʻe kōkua ʻilihune a ʻilihune ma nā ʻāina i noho ʻia, hoʻonohonoho ʻia
pono no ka pono o ka mokuaina hoomaemae lahui.
E nānā kākou
pōkole, me kekahi mau kiʻi kiʻi hou, kekahi o nā ʻano hana
Ua hana ʻia ka hoʻomaʻemaʻe lāhui nui o ka ʻIseraʻela ma mua o ka hapalua kenekulia
ʻoluʻolu.
1. 'ōlelo:
Hoʻomaʻemaʻe Lahui, Hoʻomāinoino, Hoʻoweliweli, Paʻi. ʻO ka huaʻōlelo "hoʻomaʻemaʻe lāhui"
ʻoi aku ka pili i nā hana a ka ʻIseraʻela ma mua o nā Serbs ma
Kosowo. ʻO ka hana hoʻomāinoino Serb o Kosovo Albanians kahi hiʻohiʻona o kahi
ke kaua kīwila, a me nā pepehi kanaka a me nā kipaku nui i ka wā o ka NATO
ʻO ka pahū ʻana he mau hana pili i ke kaua; ʻaʻole lākou i ʻāpana o kahi papahana lōʻihi e
"E kūʻai i ka ʻāina" mai nā Serbs ʻole. ʻAʻole i kaupalena ʻia ka poʻe Albania ma Belgrade
i ka waiwai waiwai e like me ka poe Arabia i loko o ka Iseraela a me na aina i nohoia a
ʻAʻole i wāwahi ʻia nā hale o Kosovo Albanian no ka hoʻolako ʻana i kahi ākea
no Serbs. ʻOiai kēia ʻoiaʻiʻo, i loko o nā makahiki ʻekolu o 1998 a hiki i 2000,
ka New York Times, Washington Post, Los Angeles Times, Manawa, a
Newsweek Ua hoʻohana i ka huaʻōlelo "hoʻomaʻemaʻe lāhui" ma kahi o 1,200 mau manawa i ke kūkākūkā ʻana
Kosovo, ma kahi o ʻehā hapalima o nā hihia e pili ana i ke kulekele Serb, ʻoiai
i loko o nā makahiki he ʻumi o nā makahiki 1990 ua hoʻohana lākou i ka huaʻōlelo he 14 mau manawa wale nō
e kūkākūkā ana i ka ʻIseraʻela, a ʻelima wale nō manawa e pili ana i ka kulekele ʻIseraʻela. ʻO kēia
hōʻike i ka manaʻo nui i loko.
Ma ka media
ka hōʻike ʻana ma Intifada II, ʻo "ka hoʻomāinoino" ʻo ia ka hoʻolei pōhaku a me ka pana ʻana, ʻo ia
ʻAʻole loa e pili i ka "hana hoʻomāinoino" o ka lawe ʻana i ka ʻāina, ka kipaku ʻana
kanaka mai ko lakou mau hale a wawahi ia lakou, hopu a hoohuli i ko lakou
wai no ka hoʻohana ʻana i ka poʻe i koho ʻia, ke kūkulu ʻana i nā alanui e luku ai
ke komo ʻana o nā kaiāulu i nā hoalauna kahiko a me nā hana, e pani pololei ana i ke komo
ma nā kauoha a me nā pā kaua, a me ka ʻae ʻana a me ka pale ʻana i ka poʻe noho
ka hoouka ana, ka luku, a me ka hao ana i ka waiwai o ko na aina e. ʻOiai ua loaʻa
he heluna nui o na pepehi kanaka a me na eha i hookauia maluna o ko na aina e
e ka pūʻali a me ka poʻe noho i kēia kaʻina hana, ua loaʻa kēia hana ʻino haʻahaʻa haʻahaʻa
Ua ʻae loa ʻia e Clinton, Bush II, a me ka mea i hala
nā hoʻoponopono, no laila, ʻaʻole i helu ʻia ʻo ia no ka media mainstream
a i ʻole hāʻawi ʻia i ka nānā nui.
Akā i loko
ʻO ko lākou manaʻo liʻiliʻi o ka hana ʻino, hōʻike ʻia ka manaʻo o ka media i ka wā
He mea kupanaha ka Intifada II i ka hāʻawi ʻana i ka manaʻo nui a kūʻokoʻa
ka inaina i ka hoolei pohaku a me ka pepehi kanaka pepehi kanaka e Palestinians, mamua o ka
ʻoi aku ka ʻino a me ka make o ka pūʻali koa ʻIseraʻela. ʻOi aku ka maikaʻi ma mua o ʻeono a
hoʻokahi ratio o ka pepehi kanaka a ʻoi aku ka kiʻekiʻe o nā ʻeha Palestinian i ka poʻe o
Hoʻopili ʻia ka ʻIseraʻela e ka nānā nui ʻana i ka - a ʻoi aku ka nui o ke kanaka
o—Isaraela i hoehaia. Ma ke ana maʻalahi a me ke ʻano koʻikoʻi o kēia manaʻo, ʻewalu
ʻaoʻao mua o nā kiʻi o ka Intifada ma ka New York Times mai
Sepatemaba 28, 2000 a hiki i Malaki 9, 2001, ʻeono no ka ʻIseraʻela a ʻelua no ka
Palesetina. ʻO kēia, me ka hoʻopau nui ʻana, kōkua i ka mālama ʻana i ka
ka ʻike ʻana i ka "hana ʻino" me ka hoʻolei ʻia ʻana o ka pōhaku a me ka hoʻomake ʻana i ke ola kino
ka lehulehu kipi.
Pela no hoi
Ua hoʻomau ka media i kā lākou kuʻuna lōʻihi o ka loaʻa ʻana o nā Palestinians
ka poʻe hoʻoweliweli, ka poʻe ʻIseraʻela i hoʻopilikia ʻia - ʻoiai "ma lalo o ka hoʻopuni ʻana" - a me ke komo ʻana
hoʻopaʻi wale. Aneane me ka ʻole o ka pāpā ʻia e make Palestinian
hana hoʻoweliweli, a me ka ʻōlelo huhū i hoʻopili ʻia—ka pepehi ʻana i ʻelua
ʻO nā koa ʻIseraʻela he "pepehi kanaka maʻi," he hoʻouka kaua Palestinian ma kahi
ʻAʻole hiki ke haʻi ʻia ke kaʻa o ka poʻe noho a he "huhū hoʻoweliweli" i ka New York
manawa—akā, ʻaʻohe o ka 400 o ka make ʻana o Palesetina i kūpono i kēlā
huaʻōlelo. No laila, e pili ana i ka hoʻouka kaua nui ʻana o ka ʻIseraʻela i kahi wahi kīwila
ma Gaza, ʻo kēia ka "manaʻo ... he pane ikaika ʻo ʻIseraʻela" i kahi mua
pahū ʻana o kahi kaʻa kaʻa noho. ʻO ka ʻIseraʻela wale nō ka pane a hoʻopaʻi, a hana
ʻO kēia "predictably" (ʻo ia hoʻi ka pane a me ke kūpono). “O nehinei
ʻO ka hoʻoweliweli Palestinian a me ka hoʻopaʻi ʻana o ka ʻIseraʻela…”(ed., HIT, Nowemapa
21, 2000) ʻo ia ka ʻōlelo hoʻohālikelike o ka manaʻo hohonu.
Ma ka like
ʻO ke kānāwai o ka manaʻo ʻole ʻo Ariel Sharon, nona ka moʻolelo o ke kuleana no ka pepehi kanaka ʻole
ʻoi aku ka nui o nā kānaka kīwila i ko Carlos the Jackal ma kahi helu o 20 a ʻoi aku paha
ʻaʻole loa he "mea hoʻoweliweli" a i ʻole "ke kaua kaua" ma ka media mainstream, ʻoiai
i kekahi manawa ua ʻōlelo ʻia ʻo "lākou" (nā ʻAlapia) i koho iā ia. Akā, loaʻa iā ia kahi
"ea hou o ka koho" (Philadelphia Inquirer, Ianuali 7, 2001) a i ʻole
he "paʻakikī" a he "koa" e like me ka New York Times wehewehe iā ia ma kā lākou
ʻaoʻao mua o Pepeluali 7, 2001 (ma mua, a ma hope koke o ka Sabra-Shatila
ka pepehi kanaka, "ka manaʻo nui i ka palekana no ka ʻIseraʻela," HIT,
Pepeluali 11, 1983).
ʻO Robert Fisk
ʻōlelo ʻo ia ke heluhelu ʻo ia i ka make ma ke "ahi kea" a i ʻole "paʻi" ʻike ʻo ia i kēlā
ʻo ia hoʻi, ua pepehi ka ʻIseraʻela. Hoʻomaopopo ʻo Fisk ʻoiai ʻo CNN's Cairo
Ua kī ʻia ke poʻo o ka ʻoihana, ʻo Ben Wedeman, ma ke kua i ke kaua pū ma Gaza,
ʻaneʻane e nā koa ʻIseraʻela, ʻaʻole hiki iā CNN ke lawe iā ia iho e manaʻo
ʻo wai ka hewa "i kēia manawa." A ua hōʻike ʻo AP ua "hopu ʻia ʻo Wedeman
up in a crossfire” (Fisk, “Media: The Biased Reporting that Makes Killing
ʻAe ʻia,” ke kūʻokoʻa, Nowemapa 14, 2000). Hoʻomaopopo pū ʻo Fisk pehea
maʻalahi ka manaʻo o ka media i kahi "mea i manaʻo ʻia ʻo Palestinian gunman" a i ʻole "mea paha na
ʻO Palestinians" i ka wā i pana ʻia ai ka ʻIseraʻela, a ʻo ka poʻe Palestinians e make mau ana "ma
hakakā”—“me he mea lā ua pana ʻia lākou ma mua o nā pahuhopu no ka ʻIseraʻela
nā snipers. A inā e pana kēia mau snipers i nā keiki he nui, pinepine i nā maka a i ʻole
wahi palupalu ʻē aʻe, ka media—ka mea ʻaʻole hoʻohana i nā kiʻi he nui o
ʻO nā keiki Palestinian me ka pōʻino o ka maka-ʻoluʻolu e hāʻawi i ka hilinaʻi iā ʻIraeli
Manaʻo ka pūʻali koa he mea hauʻoli paha nā koa (Joel
Greenberg, "Ke hopohopo nei ka pūʻali koa ʻIseraʻela i kekahi mau pūʻali koa e hauʻoli," HIT,
Ianuali 17, 2001).
ʻO ka ʻIseraʻela
ʻAʻole wale lākou "hopohopo" e pili ana i nā koa ikaika loa, ʻae lākou e hana
"hewa," a i kekahi manawa ke hoʻomaopopo nei ka poʻe media i kā lākou pane
"ʻoi aku ka nui," "lima kaumaha," a i ʻole "disproportionate" i ka hoʻopaʻi ʻana i
hoʻoweliweli—akā, ʻaʻole lākou e komo i ka hoʻoweliweli aupuni a me ka pepehi kanaka
kanaka kīwila, me nā kamaliʻi, me ka noʻonoʻo a "ʻaʻole e haʻi ʻia." Ko lakou pepehi ana
ʻAʻole loa he "pepehi kanaka," e like me ka mea i koho pinepine ʻia ka pepehi kanaka Serb ma Kosovo.
ʻAʻole ʻo ka hana hoʻomāinoino Palestinian he pane "manaʻo" i ka ʻōnaehana Israeli
hana ino a me ka weliweli aupuni.
2.
Nā Papa Koʻikoʻi:
E hōʻike ana i ka hana ʻino o ka mokuʻāina hoʻomaʻemaʻe lāhui. Hoʻopili ʻia ka hoʻohālikelike ʻana
pili i ka manaʻo ʻole ma ka ʻōlelo, a aia nā kiʻi ikaika e kau i ka wahi
ka hewa no ka hana ʻino i ka mokuʻāina hoʻomaʻemaʻe lāhui a me kāna kākoʻo. ʻO kēia mau mea
Ua wehewehe ʻia nā kiʻi koʻikoʻi e nā mea nūpepa Israeli e like me Amira Hass a me
ʻO Danny Rubenstein, akā ua liʻiliʻi lākou e like me nā niho o nā moa ma ka US mainstream
paʻi, ʻoiai ua ulu lākou ma nā pāpaho ʻē aʻe.
2A.
Ka Papahana Pono ole. ka
kiʻi ʻokoʻa mua e kapa mākou i ke ʻano hoʻohālike ʻole. E like me kaʻu i hōʻike ai ma ka ʻāpana
1, kākau ʻo Amira Hass Haʻaretz hoʻohana i kahi papa koʻikoʻi maopopo
e wehewehe ana iā Intifada II ma ke ʻano he pane hiki ʻole i ka hemahema o Oslo
e hana i kekahi mea no ka Palestinians, a me ko lakou emi hou ana
ka pono a me ka morale. Ua ʻōlelo like ʻo Robert Fisk: ʻo ka Intifada "ʻo ia ka mea
hiki i ka wā i hoʻomoʻa ʻia ke kaiāulu holoʻokoʻa a hiki i kahi o ka pahū"
(" wahahee, inaina a me ka olelo o ka ikaika, ka kuokoa,
ʻOkakopa 13, 2000). Hass, Fisk, Danny Rubenstein ma Haʻaretz, a me kekahi
Ua hāʻawi nā mea hoʻolaha a me nā mea noiʻi i nā wehewehe like e koʻikoʻi i ka
hoʻomau ka lawe ʻia ʻana e ka poʻe noho a me ka pūʻali koa, ka poʻe racist a me ka hoʻohaʻahaʻa
ka lapaau ana i ko Palesetina e ko lakou mau haku, a me ka oiaio
ʻAʻole wale nā hoʻolālā Israeli-US i hōʻoia i nā ʻoiaʻiʻo post-Oslo "ʻoiaʻiʻo ma ka
ground," ʻaʻole lākou e hāʻawi i kahi hoʻoholo kūpono no ka pilikia o ka poʻe mahuka, ʻaʻole
ʻO ka mana o Ierusalema Hikina hikina, ʻaʻohe Palestinian kūʻokoʻa
moku'āina.
ma keia
ʻO ke kūlana koʻikoʻi, ua paʻa ke kipi o Palestinian i ka hoʻomāinoino loa a
ʻO ka pono ʻole, ka manaʻolana hoʻohaʻahaʻa, ka disillusionance me Oslo a me ka poʻe hewa
a me ke alakaʻi aloha ʻo Arafat e lawelawe ana ma ke ʻano he mea hoʻokō Israeli, a ʻo ka hope
ka hoonaukiuki o Sarona a me Baraka ma al-Aqsa. Ua manaʻo nui ʻia ka pahū,
"hiki ke wānana," a hiki ke hoʻomaopopo ʻia, a ma kēia mau manaʻo he "kūpono"
pane i ka hoʻomāinoino loa a me ka nele o nā koho maluhia.
2B. ka
Hoʻohālike hoʻonāukiuki ʻIseraʻela. He kiʻi ʻokoʻa lua, ʻoiaʻiʻo
hoʻopili i ke kumu hoʻohālike hewa ʻole, hoʻomaka me ka ʻoiaʻiʻo ʻo Intifada II
ua hoʻomaka maopopo ʻia e ke kipa ʻana o Ariel Sharon i ka hale pule al-Aqsa i Kepakemapa
28, 2000. ʻOiai ʻo Thomas Friedman a me ka media mainstream e ʻae i kēia
he "hoʻonāukiuki," akā ma nā ʻano hoʻopunipuni e hana lākou i ka pane Palestinian
ʻoi aku ka mea nui ma mua o ka hoʻonāukiuki.
Hoʻokahi hoʻopunipuni
e hōʻike ana iā Barak he kanaka maluhia e hāʻawi ana i kahi kūpono
ka hooponopono ana, a me ka hookaawale ana iaia mai ka hoonaukiuki aku. No laila, ʻo Thomas Friedman
"I ka pōkole, ʻaʻole hiki i ka Palestinian ke hana me Barak, no laila ua hana lākou
e hoohuli ia ia i Sarona. A ua hana lākou” (“Arafat's War,” HIT, Okakopa
13, 2000). Akā ke kāohi nei ʻo Friedman i nā ʻike pili. ʻO ka mua, ʻo Arafat kona aliʻi
ʻO ka mea kūkākūkā ʻo Saeb Erikat, a me ka luna Palesetina ʻo Faisal Husseini, ua noi lākou a pau
ʻAʻole ʻae ʻo Baraka i ke kipa ʻana iā Sarona ma muli o kona destabilizing
ʻAʻole i hōʻole wale ʻo Baraka iā lākou, ua kākoʻo ʻo ia iā Sarona
hoonaukiuki me 1,000 makai palena. ʻO ka lua, ma ka lā ma hope o ko Sharon kipa ʻana,
Ua nui nā mākaʻi o Barak ma al-Aqsa a kiʻi ʻia e pepehi i ka
ua hiki mai ka haunaele, ʻehiku mau kānaka i make a he mau haneli i ʻeha. Ke kolu,
Ma hope o kēia hoʻonāukiuki hou aʻe ʻaʻole i hana ʻo Barak i mea e hōʻemi ai i nā ʻāʻī.
a ʻoiaʻiʻo, ua hāʻawi hou aku i kahi hōʻike ikaika. Akā no Friedman a me ka
ʻo ka media mainstream, kēia ʻano hoʻonāukiuki a me ka hana ʻole o Barak e hana
ʻO nā mea a pau i ka maluhia, ʻaʻole ia e hoʻopiʻi iā ia; na Arafat i pono
kahea aku i kona poe kanaka.
Ma ka rula o ka hohonu
ʻO ka manaʻo koʻikoʻi, ʻoiai ua noʻonoʻo ka poʻe media i ke kumu o Arafat
e hoʻopiʻi ana i ka pane Palestinian-ʻo kāna "chancy gamble" e like me manawa waiho ia
(ʻOkakopa 23, 2000) -ʻaʻole loa lākou i hāpai i ka hiki i ka ʻIseraʻela
He mau manaʻo kālaiʻāina paha nā alakaʻi e alakaʻi iā lākou e hoʻonāukiuki a ʻo ia paha
wehewehe i kā lākou pane. Ua hoonaukiuki ko Sarona, me ko Baraka
ka launa pū ʻana, i manaʻo ʻia e hoʻoulu i ka hana ʻino a hiki paha
i wehewehe ʻia e ka ʻoihana politika Israeli ma waho o ka apologetic
papa kuhikuhi. Ua hoʻopaʻapaʻa ʻo Eduardo Cohen i ka hoʻonāukiuki ʻana o Sharon-Barak
Ua kahe mai kā lākou mau helu kālai'āina: makemake ʻo Sharon e lawe i ke kahua waena
ma mua o ka hoʻihoʻi ʻana o Netanyahu mai kāna hōʻino - ua hoʻokuʻu ʻia ʻo ia ma kahi hihia hoʻokolokolo
e pili ana i ka palaho ma Sepatemaba 27, 2000, i ka lā ma mua o ka hele ʻana o Sharon
al-Aqsa—a ʻo ka ʻike ʻana he kūlana paʻakikī a me ke kaua hou e lawelawe iā ia
makemake politika; Manaʻo ʻo Barak e hoʻohaʻahaʻa iā Sharon a hoʻomaka i kahi pilikia
a me ke koho mua ana e oi aku ai kona manawa ma mua o kona kali ana
no ka hoʻihoʻi politika o Netanyahu (Cohen, "American Journalists Should
Ua nānā i kahi hohonu liʻiliʻi," ʻaʻole i kau ʻia). He aha ka pono o kēia laina o
ʻO ka hoʻopaʻapaʻa, ka hiki ʻole o ka US media a hiki i ke kūkākūkā pili politika
nā kumu o ka hoʻonāukiuki, a inā paha i manaʻo ʻia
e hoʻonāukiuki i ka hana ʻino e hiki mai ana, e hōʻike ana i ka manaʻo nui.
3.
Nā Papa Apologetic: ʻO ka poʻe e hoʻopiʻi nei i kekahi hana ʻino i ka poʻe i loaʻa i ka lāhui
Hoomaemae. Aneane me ka ʻole o ka US mainstream media frame i kā lākou
nā hōʻike o nā pilikia i ka hakakā Israeli-Palestinian no laila
e kala aku no ka ʻIseraʻela kulekele a waiho i ka hewa no kekahi hana ʻino ma luna o ka ʻIseraʻela
nā mea pōpilikia.
3A. ka
Ke Ana Hoʻohālike: ʻO ka ʻālana lokomaikaʻi a Baraka, ʻo ke kaua ʻo Arafat, ʻaʻohe noʻonoʻo
Puka Palesetina. ʻO nā mea pono o kēia kiʻi koʻikoʻi
ʻO nā manaʻo he "kūpono" ʻo Barak a ʻo kāna mau makana a me ka
Ua kūpono ka "kaʻina hana maluhia", no laila, i nā haunaele a i ʻole kipi
no laila ke kuleana ʻole, kūpono ʻole, a me ka noʻonoʻo ʻole. ʻO Trudy Rubin, ka
hoʻoponopono hoʻoponopono kulekele haole o ka Philadelphia Inquirer,
ʻaʻole wale i ka ʻike ʻana "ʻo ka Irrationality drives in the region"
(ʻOkakopa 18, 2000). ʻO ka mea nui loa i ka hoʻolaha ʻana i kēia kiʻi
hōʻole e kūkākūkā i nā pilikia o ka pono a me ka loiloi ʻana i nā mea kikoʻī - pēlā ʻoe
ʻAʻole loa e loaʻa iā Friedman, a i ʻole Rubin, e kūkākūkā ana i ke kulekele ʻIseraʻela o
ʻO ka lawe ʻana i nā Palestinians ma nā ʻāina i noho ʻia, ka
ka hoohiolo ana, ka haawi ana i ka wai no ka poe Iudaio, ka noho kaulua
ka heluna kanaka mai 1993, ka hana alanui e hana ai i ka moku'āina Palestinian
unviable, a i ʻole ke kulekele o ka pepehi ʻana a me ka hōʻeha wale ʻana i nā lāhui kanaka, ʻaʻole naʻe i nā Iudaio.
ʻAʻole lākou e kūkākūkā koʻikoʻi - ʻaʻole e koi wale - i ke kuleana o ka hoʻi ʻana o ka mea i kipaku ʻia
ʻO nā Palestinians, ʻoiai ua kākoʻo ikaika ʻo Friedman lāua ʻo Rubin
ke kuleana o ka hoʻi ʻana mai o ko Kosovo Albanian. ʻO nā kolamu nūhou ma kā lākou mau pepa, a
ka media mainstream maʻamau, e hahai pū i ka luna (US a me
Israeli) laina pāʻina.
Ma kona
"Arafat's War," e hāʻawi ana iā mākou i ke kumu hoʻohālike "injustice" a Friedman,
ano o ka manawa ma ke ano he kula, a he mea nui
i loko o ka media mainstream, ʻōlelo ʻo Friedman i nā "hoʻopiʻi kahiko e pili ana
ka hana hoʻomāinoino o ka hoʻomau ʻana o ka ʻIseraʻela i ka noho ʻana a me ke kūkulu ʻana.
ʻO kaʻoiaʻiʻo, ʻo nā mākaʻi o ka ʻIseraʻela a me ka hoʻomau ʻana i ka hale noho
hookaumaha.” Hoʻopiʻi ʻo ia i kēia pūʻulu nui o nā pilikia ma o ka hoʻolilo ʻana iā lākou i "kahiko" (stale),
a me ka pale ʻana i nā kikoʻī, nā helu, a i ʻole ke kūkākūkā ʻana i ka hana ʻino racist i loko
expropriation no ka poe Iudaio Israeli wale no, ka nui-nui hewahewa o ka Ha
ʻO Geneva Convention, a i ʻole ka noi ʻana o ka poʻe Palesetina ma lalo o Oslo. ʻO ia kekahi
ke hoʻopaʻapaʻa nei ʻaʻole pili ia mau mea no ka mea ua hāʻawi ʻo Barak
"ʻAʻole i hana mua ʻia," no laila inā ʻaʻole e hāʻule ka Palestinians i ka laina
me keia mau hana ino, no lakou ka hewa. ʻAʻole ʻo ia e kūkākūkā i ke kumu i komo ai ʻo Sharon
i kāna hoʻonāukiuki a wehewehe paha i ke kumu o kēia hana a kahi alakaʻi ʻIseraʻela ʻaʻole
kūpono i ke kaumaha nui; a ʻaʻole ʻo ia i ʻae i ke kākoʻo o Baraka iā ia
ka hoʻonāukiuki a ʻaʻole loa e ʻōlelo e pili paha kēia mau hana ʻIseraʻela
i ka ʻIseraʻela politika. ʻAʻohe āna ʻōlelo hoʻohewa i ka ʻIseraʻela
pepehi kanaka o Kepakemapa 29 a i ʻole ka hoʻopaʻi ʻino ʻana. Haʻi ʻo ia i ka
"Pepehi kanaka lehulehu ʻoliʻoli i nā koa ʻIseraʻela ma Ramallah," akā i ʻole
aia he "hebedoma o ka pepehi kanaka Israeli-Palestinian," akā ʻaʻohe "pepehi kanaka" i ʻae ʻia.
ʻO nā "pepehi kanaka ʻoliʻoli" wale nō o Palestinians.
ʻAʻole loa ʻo Friedman
Ua ʻōlelo ʻo ia i nā ʻōlelo paʻakikī o ka ʻaelike Oslo i ʻae iā ʻIseraʻela, me ka US
kākoʻo, e hoʻolua i ka noho ʻana a hana i nā ʻoiaʻiʻo ma ka honua
e poino ana i ka pono o Palesetine. No laila ka "hoʻopiʻi kahiko e pili ana i ka hana ʻino"
etc., hoʻomau ʻia ʻoiai kēlā hana maikaʻi ma mua. I kēia manawa hāʻawi ka makana maikaʻi hou i ka
ʻO ka Palestinian kahi koho maikaʻi loa - "ʻoi aku ma mua o 90 pakeneka o ke Komohana Komohana no kahi
ʻO ka moku'āina Palestinian, kahi hoʻonā hapa o ka pilikia o ka poʻe mahuka a me ka Palestinian
ka mana ma luna o nā wahi Muslim a me Kalikiano o ke kūlanakauhale Kahiko o
Ierusalema…” ʻOiai makemake ʻo Bill Clinton i kēia hoʻolālā, no laila he aha ka mea e pono ai ke ʻōlelo
e pili ana i ka pono? ʻO ka helu "90 pakeneka" ʻo ia ka mana o ka ʻIseraʻela, e hiki ai i kahi
"ʻoiaʻiʻo ma ka honua" Ierusalema Nui e helu ʻia ma ke ʻano he ʻāpana o ka ʻIseraʻela - pēlā
i ʻoi aku ka pololei o ka 70 a hiki i ka 80 pakeneka. Aia no hoi ka ninau o ka
ʻO ka maikaʻi o ka ʻāina, ka mana o ka ʻIseraʻela i ka loaʻa ʻana o ka mauna
ma lalo o ke Komohana Komohana, a me ka hoʻokaʻawale ʻana i ka ʻāina, Iudaio
a me nā ʻoihana alanui "no nā Iudaio wale nō" i haki i ka "90 pakeneka"
i loko o nā ʻāpana pili ʻole, ʻaʻohe palena koe wale nō me ka ʻIseraʻela. ʻO kēia kahi
ʻo ka hoʻonā bantustan ʻaʻole e hāʻawi i kahi kūlana kūpono a kūʻokoʻa paha; a o
ʻAʻole ia e hoʻi i ka Palestinians i kekahi o ka waiwai i ʻaihue ʻia
mai ka makahiki 1993 no ka "palekana" o ka Iseraela a me ka lebensraum no kekahi o ka poe i waeia
nā kānaka.
ʻO Friedman
ʻoluʻolu me ka "hoʻoholo hapa" o ka pilikia o ka poʻe mahuka e pili ana
ʻIke ʻo ʻIseraʻela i ka "ʻeha" Palestinian a me ka hoʻohiki ʻana e ʻae i ka "hoʻi" i
"ʻO Palestine mōʻaukala," e komo pū ana me ke Komohana Komohana kahi o ka poʻe mahuka
ua ʻākoakoa ʻia, ʻaʻole i ko lākou mau home mua a ʻaʻole hoʻohiki
uku no ka hoihoi ana mai. ʻO ka mana o Palestinian ma luna o ka Muslim
ʻAʻole ʻo Harim Al Sharif nā wahi Karistiano o ke kūlanakauhale kahiko, a
ua wawahiia na wahi Mahometa a me Keristiano e
ʻO ka expropriations a me ka hana nui o ka ʻIseraʻela no nā Iudaio mai ka wā hope
maikaʻi maikaʻi (1993).
ʻO ke kaua ʻo Arafat
ke kau nei ma luna o ka hōʻole ʻole ʻana o ka poʻe Palestinian i ka lanakila piha: ko lākou
ʻaʻole makemake e ʻae i nā hewa āpau i hala, me ka post-1993
expropriations, kahi ʻōnaehana bantustan ʻoi aku ka maikaʻi ma mua o ka mea i kau ʻia e ʻApelika Hema
ma lalo o ka apartheid, a me ka hoʻomau i ka noho aliʻi kaua e kekahi ʻāina i noho
he wahi "hoʻokaumaha" (Ua koi ʻo Clinton lāua ʻo Barak i kahi Palestinian demilitarized
mokuʻāina, a hoʻomau i ka ʻIseraʻela kuleana noho ma West Bank, ma waho o
noʻonoʻo no ka palekana o ka ʻIseraʻela). Inā ʻaʻole ʻae ʻo Arafat i kēia, a kau inoa
ʻO kekahi ʻaelike hou i waiho hou i ka makemake o ka ʻIseraʻela a me kāna
sponsor, ʻo kāna hana ʻino a pau.
ʻO Ia ka
"ke kumu hoʻohālike ʻole" e like me nā apologetics maʻemaʻe no ka hoʻomaʻemaʻe lāhui. A
ʻaʻole i hoʻopaʻa ʻia iā Friedman a me ka New York Times ho'oponopono
ʻaoʻao. He mea maʻamau ia i ka nūhou a me nā ʻaoʻao hoʻoponopono
Ua koho ʻo Arafat i ka “Peace or Victimhood” (Jane Perlez, “Fork in Arafat's
alanui,” HIT, Kekemapa 29, 2000).
3B. Arafat
A me ka Hoʻi ʻana i ka Terrorism. No nā makahiki he poʻe hoʻoweliweli ʻo Arafat a me ka PLO
no nā luna o ka ʻIseraʻela a me ʻAmelika, a no laila no ka media mainstream. Iseraela
ua komo wale i ka hoʻopaʻi a me ka hoʻoweliweli, ma ke ʻano o ka manaʻo politika,
ʻo nā mea ʻoiaʻiʻo. A laila i ka makahiki 1991, i ka manawa i haʻalele ai ʻo Arafat a ʻae iā ia iho
e omo i loko o kahi "kaʻina maluhia" i hoʻolilo iā ia i ka ʻIseraʻela hoʻokō, akā
hāʻawi ʻole i kona poʻe kānaka, ua pau koke ʻo ia i ka hoʻoweliweli a
lilo i mokuaina. Me Intifada II, akā naʻe, a me kāna hana ʻole
ʻO kāna hana o ka mālama ʻana i kona poʻe pio ma lalo o ka mana, ua
Ua hoʻihoʻi ʻia ma ka liʻiliʻi ma kekahi mau media i ka papa hoʻoweliweli.
No laila ʻike mākou
nā ʻōlelo hoʻolaha maʻamau i ke kuleana o Arafat no ka loaʻa ʻole o ka
ka hoʻomāinoino, nā manaʻo noʻonoʻo inā ua hoʻāla maoli ʻo ia e hoʻomaikaʻi i kāna
kuʻikahi me ka ʻIseraʻela, a me nā ʻōlelo aʻo iā Arafat e kiʻi i kona poʻe kānaka
malalo o ka mana. Ma waena o nā hihia ʻē aʻe, manawa ua lawe ʻo ia i kahi "chancy
piliwaiwai”; ka ʻO ka mea nīnau nīnau Ua ʻōlelo ʻo Trudy Rubin ua "pehi, a ʻaʻole i hoʻomaha,
nā manaʻo hoʻomana a me ka lāhui" (ʻOkakopa 18, 2000), a nīnauʻo ia iā "Can Arafat
hoʻopau i ka hana ʻino” (November 1, 2000). ʻO kekahi o nā ʻōlelo a kāna ʻōlelo
Ua hele mai nā mea hoʻonāukiuki mai ka pūʻali koa a me ka naʻauao o ka ʻIseraʻela, ʻo ia ka
Ua manaʻo ʻia e ka media he nūhou (Tracy Wilkinson, “Is the violence beyond
Ka mana o Arafat?,” Los Angeles Times, ʻOkakopa 4, 2000). Jane Perlez
"Hiki iā Arafat ke hoʻohuli iā ia?," i kapa ʻia ʻo "US Officials Debate Degree of His
Manao” (HIT, ʻOkakopa 17, 2000). ʻAʻohe ʻatikala i loaʻa
i kapa ʻia “ʻO ka hana ʻino ma mua o ko Baraka [a i ʻole Sarona] mana?,” ʻaʻole hoʻi i ka
Ua hiki i ka pāpāho ke ʻimi i kekahi e loiloi i ko Barak a i ʻole ko Sharon manaʻo a
kuleana. A i loko o kahi hōʻike hoʻohiwahiwa o ka bias, ʻaʻole lākou inā loaʻa
Ua manaʻo ʻo Baraka e hiki a i ʻole e hoʻōki i ka hana kolohe
ua hoʻokō ʻo ia mai Kepakemapa 29, 2000; ʻO "Arafat kahi koho" wale nō (Rubin),
ʻaʻole ʻo Barak, a ʻo Sarona paha, ka mea e hana nei i ka "hoʻopaʻi" a
"counter-terror," ma kahi kuʻuna propaganda lōʻihi.
3C. ʻŌpū
Na keiki i mua e like me nā martyrs. Ma ke ano hoowahawaha like, ka
Ua hoʻopaʻa ʻia ka media mainstream i ka ʻōlelo ʻana he poʻe Palestinians
me ka hoʻoikaika ʻole ʻana i kā lākou mau keiki i mua e make, i pilikia lākou i ka a
maʻi martyr, a ʻo nā mākua, ʻo Arafat, a me ka makemake
No laila, ʻo ka martyrdom ke kuleana no ka nui o nā make pana o
nā keiki (Chris Hedges, "The Deathly Glamour of Martydom," HIT, Okakopa
29, 2000). ʻO kēia penchant no ka martyrdom ke kuleana no ka haki ʻana
o ka maluhia (John Burns, "The Promise of Paradise That Slays Peace," HIT,
ʻApelila 1, 2001).
ka
Philadelphia Inquirer hoʻokani i kēia laina me ka leʻaleʻa, me kahi ʻatikala ma
"Loaʻa ka hōʻoluʻolu o nā ʻArabia kaumaha i ka manaʻo o ka martydom" (ʻOkakopa 25, 2000), kahi
ʻO ke kolamu op-ed e Rubin ma ka "The children's crusade" e hoʻopiʻi nei i ka Palestinians
no ka make ʻana o kā lākou mau keiki (ʻOkakopa 25), a me kahi kiʻi paʻi na Tony Auth
e hōʻike ana iā Arafat e koi ana i nā keiki e lele i ka make martyrs ma luna o ka pali
(ʻOkakopa 26). ʻElua mau kiʻi paʻi kiʻi ʻo Auth e hōʻike ana iā Arafat me ke koko ma luna ona
lima, ʻaʻole naʻe he alakaʻi no ka ʻIseraʻela.
Uri Avnery
hoʻomaopopo i kēia mākaukau mākaukau o ke kuleana no ka pepehi ʻana i ke keiki iā
ʻO nā mākua Arab "e kumakaia i kahi hoʻokalakupua ʻino" ("Israel/Palestine: ʻumikumamālua
Hoʻopunipuni Kuʻuna," ʻOkakopa 21, 2000). Nānā pū ʻo ia i kēlā Palestinian
ʻAʻole hiki i nā mākua ke kāohi i kā lākou mau keiki "ke noho lākou ma lalo o kahi ʻino
ʻO ka hana a me ko lākou mau kaikunāne a me nā kaikuahine e hāʻawi i nā hiʻohiʻona o ka heroism a
ʻo ka hoʻolaʻa ʻana iā ia iho" ma kahi kuʻuna e hoʻi ana iā Joan of Arc, 16 makahiki. ʻO ia kekahi
ke kuhikuhi nei aia kahi moʻomeheu Iudaio o nā keiki hakakā a me nā koa.
a ke hoʻohana mau nei ka poʻe noho i kā lākou mau keiki, "ʻaʻole kanalua e hoʻokomo
iā lākou ma ke ala pōʻino," a me ka ʻole o ka hoʻopuka ʻana i nā manaʻo o ke kuleana ʻole
a me ka makemake i ka make ma ka aoao o ka poe hoohewa i na makua Palestine.
"ʻO ke kūpono
ʻO ka nīnau no ke aha e pepehi ai ko mākou mau koa i kēia mau keiki? A i kekahi mau hihia i ke anu
koko?” Akā ʻo ia ʻo Eyad Serraj e kākau nei Le Monde Diplomatique
(Nowemapa 2000), ʻaʻole ia he kumu nūhou nui o US. Kakaikahi ina hana i ka
Media kuhikuhi i ka Iseraela e hana ana i ka pana, he nui o ka
pana ʻia nā keiki me ka manaʻo e hōʻeha nui a pepehi paha iā lākou, a ʻo ia
Hoʻohana ʻia nā ʻano hana make ʻole o ka lehulehu e ka ʻIseraʻela, akā i ka manawa wale nō
e pili ana i nā kūʻē a nā Iudaio ʻIseraʻela.
3D. ka
ʻO ʻAmelika Hui Pū ʻIa Ma ke ʻano he Broker Honest. ʻAʻole makemake ka ʻIseraʻela i ke keakea
me kā lākou hoʻomaʻemaʻe lāhui, no laila "kūpono lākou i ka hoʻololi ʻana i kahi
format international,” e like me ka mea i hōʻike ʻia ma a New York Times
hoʻoponopono o Nowemapa 13, 2000, a hauʻoli ka poʻe ʻIseraʻela i ka loaʻa ʻana o ka United
Moku'āina, ka 50-odd makahiki kākoʻo a underwriter o ko lakou hoʻomaʻemaʻe lāhui, e like me
he pani no kahi noho honua maoli. ʻO ke kūpono o kēia
ʻO ka hoʻonohonoho ʻana e lilo i kūlana kūlana US a me ka ʻoiaʻiʻo media, a me ka
koi no ka palekana o ka honua i ka poʻe i hoʻopilikia ʻia e ka lāhui o ka ʻIseraʻela
ʻAʻole lilo ka hoʻomaʻemaʻe i mea pili pono e hoʻokō ana i kēlā hoʻolaʻa Western hou
ka pale ʻana i ka poʻe pale ʻole akā "he punahele na Palestinians" (Keith
Richburg, "Ua hōʻole ʻo ʻIseraʻela i ka noho honua," Philadelphia Inquirer,
Nowemapa 11, 2000). Ua ʻōlelo ʻo Richard Holbrooke "ʻaʻohe ikaika e kākoʻo ʻia
me ka ʻae ʻole o ka ʻIseraʻela” (Nicole Winfield, “Arafat appeals for UN
pale, akā kū'ē ka ʻIseraʻela, ʻAmelika. Philadelphia Inquirer, Nowemapa
11, 2000), no laila e hoʻoponopono i ka hihia no ka media mainstream. ʻAʻohe hoʻohālikelike
me Kosovo, ʻaʻohe ʻōlelo o ka hana like ma East Timor kahi i
Ua hoʻopaneʻe ka hui Clinton i kāna mea kūʻai aku ma Indonesia, no laila e ʻae i ka
luku ʻia ʻo East Timor.
Aole no hoi ka
Kūkākūkā mau ka media i ka manaʻo nui a lōʻihi o ka pro-Israeli o ka US
aupuni i mālama i ka ʻIseraʻela expropriations a me ka hoʻomaʻemaʻe lāhui no
mau makahiki he nui. E like me ka mea i hōʻike mua ʻia, haʻi ʻo Thomas Friedman i ka ʻae ʻana o Clinton
ʻO ka manaʻo maluhia a Barak me he mea lā he loiloi ʻia e ka mea kūʻai pono, ʻaʻole a
hoʻokaʻawale. Ma ka ʻaoʻao hoʻomaʻemaʻe hoʻomaʻemaʻe lāhui, ʻo William Safire
ʻO Clinton a me kāna ʻoihana he poʻe hoʻopaʻapaʻa ʻoiaʻiʻo, a hoʻoholo
ʻO kēia ʻoiaʻiʻo e like me "Ke makemake nei ʻo ʻIseraʻela i kahi hui, ʻaʻole pono ia i kahi mea kūʻai aku" (HIT,
ʻOkakopa 12, 2000).
ʻOiai ka
Ua pio ko Palestinians me ka hoʻomaʻemaʻe lāhui e a
hui pū ikaika o kahi superpower a me kāna mea kūʻai nui, pono ia
ʻO ka mea paʻi koʻikoʻi e hoʻohālike i ka manaʻo nui kākoʻo he pahuhopu a
ʻaʻole kōkua i ka mokuʻāina hoʻomaʻemaʻe lāhui e hopu i nā hua o kēia
hoʻokūkū kaua like ʻole. Ua hui pū ka poʻe media i kēia hana,
ʻoiai i kekahi manawa ka manawa, no ka laʻana, hiki ke haʻi ʻia
ke lilo nei ka Palestinians i mea hilinaʻi ʻole i ka mea kūʻai pono.
(William Orme, "Ke hele nei nā kamaʻilio maluhia hou, hoʻohewa nā Palestinians iā Clinton,"
HIT, Ianuali 23, 2001).
3E.
ʻO ka ʻIseraʻela hoʻomanawanui e kūʻē i ka poʻe hoʻopaʻi hoʻokō ʻo Serbian. ʻO ke kumu nui
Ua haʻi pinepine ka poʻe media iā mākou i ka ʻIseraʻela "ua pau ke ahonui" me ka
ʻO Palestinians, me ka "kaʻina maluhia," a me ko lākou mau alakaʻi i loaʻa
Ua ʻae ʻia kēia ʻano hou o (Palestinian) "hana ʻino." Ina ua koho lakou
Sharon, a ke kākoʻo nei i kēia manawa i ka pane ʻino loa i ka Intifada, ʻaʻole kēia
hōʻino i ka lehulehu no ka manaʻo pepehi kanaka a me ka extremism. ʻOiaʻiʻo,
he haawina ia e pono ai ko ke ao nei e hooponopono. I ka makahiki 1999, ʻo Stacy Sullivan
i nīnau: pehea inā "kākoʻo kekahi poʻe i ka hoʻomaʻemaʻe lāhui - me ka ikaika a i ʻole ka passive? In
ʻO kēlā hihia, he paio kā mākou me ka… poʻe… ʻO ia ka manaʻo
o ka lāhui. Akā ua kamaʻilio ʻo ia e pili ana i nā Serbs ma ke ʻano he "Milosevic's Willing
ʻO nā mea hoʻomake” (ʻO ka Repubalika hou, Mei 10, 1999), ʻaʻole he lehulehu e kākoʻo ana
he hoʻomaʻemaʻe lāhui i ʻāpono ʻia.
E pili ana i
ʻO ka Serbs, ka laina aupuni a no laila ʻo ia ka mea a ka Serb
ʻO nā pūʻali koa e hana nei i nā Albanians ma Kosovo he mea ʻino a hewa
pono e hookiia, pela ka manao o Serb "ka hoomanawanui" me na Kosovo Albanians
no ka mea, ua ʻike ʻia ko lākou kūʻē ʻana a me ka "terrorism". ʻO ka
ʻO ka nīnau: pehea ka hewa o nā Serbs maʻamau no nā hewa o kā lākou
aupuni, a ʻoiai ua ʻōlelo ʻia ka poʻe Serbs ma lalo o kahi
"Dictatorship," Anthony Lewis, Blaine Harden, a me Thomas Friedman ma ka
manawa a me Stacy Sullivan a me Daniel Jonah Goldhagen ma ka ʻO ka Repubalika hou,
a me nā mea ʻē aʻe he nui, ua hewa ka poʻe Serba, no ko lākou manaʻo ʻole
e pili ana i nā hewa o ko lākou aupuni a i ʻole kā lākou kākoʻo maikaʻi, ma ke ʻano he "makemake
nā mea hoʻomake.
Ma ka hihia o
ʻO ka ʻIseraʻela, ʻoi aku ka nui o lākou ma mua o nā Serbs i makemake nui i ka hana ʻino
e kūʻē i ka poʻe pōʻino o ko lākou mokuʻāina, a he nui nā huaʻōlelo i loaʻa
'Ōlelo kaʻIseraʻela "E pepehi au i nāʻArabia a pau," "Pono e hoʻopauʻia nā'Arabia," ka
He mau ʻūhini wale nō ka Palestinians, a he pono kēia mau "moʻeheʻe".
"hoʻopau ʻia" (Rabbi Ovadia Yosef, alakaʻi ʻuhane o ka ʻaoʻao Shas o ka ʻIseraʻela,
e kamaʻilio ana ma ʻApelila 9, 2001). Akā ma ʻaneʻi, kahi e ʻae ʻia ai ka hoʻomaʻemaʻe lāhui, ka
ʻAʻole hōʻike ka media i ka hewa o nā kamaʻāina ʻIseraʻela, a ua piʻi ke kākoʻo o ka ʻIseraʻela
Ua hōʻike ʻia ka hoʻoweliweli aupuni e kūʻē i ka Palestinians i ka antiseptically a hiki
me ka ʻoluʻolu, ʻoiai ʻo ka ʻIseraʻela ka poʻe i loaʻa i ka "terrorism" akā ʻaʻole loa
hooweliweli ia lakou iho. Ke pepehi a hōʻeha nei paha lākou i nā makaʻāinana hala ʻole ma kahi
20 a ʻoi aku paha ka nui o ko lākou hoʻopaʻi ʻia ʻana e nā "terrorists," akā
ʻaʻole pili ia i kahi hoʻohālikelike i ka waiwai o ke ola o nā mea hoʻoweliweli a
ʻaʻole ko lākou ʻohana.
4.
Ka hoopau ana i na mea pono ole: He hihia no ka Normalizing the
Hana ino o na wawahi ana. He mea nui ka pale ʻana i ka maka
ka pale ʻana i ka ʻōnaehana i ʻāpono ʻia o ka pono ʻole a me ka lāhui
ka hoomaemae ana. No laila, ʻaʻole e kūkākūkā ka poʻe media nui o US i nā kānāwai
e pili ana i kahi mana noho a me kā lākou mau kuleana ma lalo o ka Hāhā
Geneva Convention, a me ka nui o ka ʻIseraʻela i uhaki i kēia mau lula ma
ʻO ka lawe ʻana aku, ka hoʻokae ʻana i ka wai a me nā mea ʻē aʻe
ʻike ʻia. ʻO ka hoʻomāinoino ʻana o ka ʻIseraʻela i loko o ka hale paʻahao, ka hoʻomāinoino ʻana, ka hahau ʻana, ka pepehi ʻana,
a me nā ʻeha, a ʻoi aku ka nui o ke kōkua a me ka pale ʻana i ka hana ʻino o ka poʻe noho
ma mua o ka hana ʻino ʻana o Palestinian i ka ʻIseraʻela, akā ua hoʻohaʻahaʻa ʻia a pili pono
ʻO ka ʻike e pili ana i kēia mau mea e kau ʻia i ka hoʻopau nui ʻana.
ʻO ka pāpāho
ʻO ka mālama ʻana o ka ʻIseraʻela ʻōnaehana hoʻopau ʻana i nā hale Palestinian e hāʻawi i kahi
ka hoʻonaʻauao hihia hoʻonaʻauao i ka hoʻopaʻa ʻana a me ke ʻano. ʻO ke kulekele o ka wāwahi
ʻO ka horrendously inhumane, me kona manaʻo racist ma luna o nā hale Palestinian.
He mau moʻolelo ma ka pūnaewele i hoʻopuka ʻia e ka Ethnic
NewsWatch, Israeli Committee Against House Demolitions (ICHAD), ka
ʻO ke Kōmike Palekana ʻāina ʻo Palestinian (PLDC), nā hui hoʻomalu maluhia Karistiano (CPT),
ka Hebron Solidarity Committee (HSC), a me nā hui ʻē aʻe, e wehewehe ana i ka pūʻali koa
ʻO ka hoʻokuʻu ʻana i nā Palestinians me ka ʻole o ka ʻike. (E nana i ka
pūnaewele o ke Kōmike Solidarity Heberona: "CPT Hebron"
[pale ʻia ka leka uila].)
ʻO kēia mau moʻolelo
he nui, hoʻokani, a pinepine puʻuwai e like me ka poʻe kūʻē Iudaio ʻIseraʻela
a me nā hui Kalikiano e hakakā nei e pale aku i ka Palestinians mai ka hoʻouka kaua racist
o ka pūʻali koa a me nā kamaʻāina. Hōʻike pinepine nā moʻolelo i ka wāwahi ʻana i nā hale
kūkulu hou ʻia e ka poʻe kūʻē a laila hoʻopau ʻia e ka
pūʻali koa no ka manawa ʻelua a ʻekolu paha. Ua loaʻa iā Amnesty International kahi hōʻike e pili ana i kēia
kulekele hoʻomāinoino (Dekemapa 8, 1999), e hoʻokūpaʻa ana i ke ʻano racist, ka laha
Palesetina makau o ka wawahiia, a me ke ano pepehi kanaka o ka
kulekele—i kekahi hihia, 100 makai palena e hele mai me ka ike ole, e hoomaka ana
luku i hale, hoʻomaka ka Palestinians e kiola pōhaku, a me ka makai
ka pana ʻana iā Zaki 'Ubayd, he makua kāne 28 makahiki. Ua mālama ʻole ʻia kēia hōʻike AI e
ka Nupepa Kuokoa.
He hulina Nexis
o ka uhi ana i ka wawahi ana o na hale Palesetine ma ka Ka New York Times,
Washington Post, Los Angeles Times, Manawa, a Newsweek no ka elima
makahiki mai Ianuali 1, 1996 a hiki i Dekemaba 31, 2000, hiki mai me 23 wale nō.
ʻatikala: ʻaʻohe i loko manawa, 1 i Newsweek, 5 i ka New York
manawa, 11 i ka Hawaii Post, a me 6 i ka Los Angeles Times.
Me ka hoʻokahi wale nō ʻokoʻa i ka Hawaii Post, keia mau 'atikala
ʻAʻole loa e haʻi i ke Komite ʻIseraʻela e kūʻē i nā Demolitions, ka Heberona Solidarity
Komite, a me ke komite pale ʻāina ʻo Palestinian. ʻO 2 wale nō o ka 23
nā ʻatikala i hana i ka ʻaoʻao mua, a ʻo 5 wale nō e hāʻawi i nā kikoʻī nui ma ka
ka hoʻomāinoino o ka hana a me ka ʻeha o ka poʻe Palestinian i hōʻeha ʻia. He iwakālua o
Hāʻawi ka iwakāluakūmākolu i ka manaʻo o ka ʻIseraʻela e pili ana i nā home Palestinian
kūkulu ʻia ma ke kānāwai ʻole, a ʻeiwa i ʻōlelo i ka hoʻohiolo ʻana he pane ia
hana ino o Palesetine; ʻeono wale nō memo i ʻae ʻole ʻia ka poʻe Palestinian
kūkulu, a hoʻokahi wale nō e hōʻike ana i ka hoʻopau ʻana a me ka
ʻAʻole ʻae ʻia nā kuʻikahi o Oslo a me ka ʻEhā Geneva Convention.
I kēlā hoʻokahi
ʻO ka hihia kūikawā, ʻōlelo ʻo Steven Erlanger "ʻOiai ua loaʻa i nā aupuni Labour kekahi
hoʻonui ʻia nā wahi noho a ʻaʻole i kaupalena ʻia nā ʻaelike Oslo iā lākou mai
i ka hana ʻana pēlā, ua hoʻopiʻi ka poʻe Palestinian i kēia manawa ke kūkulu nei ʻo ʻIseraʻela i nā mea hou
nā kaiāulu kokoke i nā kauhale e kū nei i kapa ʻia lākou he hoʻonui,
ma mua o ka hoʻopaʻa inoa iā lākou he mea hou," (HIT, Kepakemapa 12, 1997). E hoʻomaopopo mua i kēlā
ʻO ka ʻōlelo a Erlanger ʻaʻole ʻae ʻo Oslo i ka hoʻonui ʻana i nā noho ʻana
ʻo ka wehewehe ʻana o ka ʻIseraʻela i ka ʻōlelo ākea; ʻaʻole hiki iā ia ke ʻae
ua hoonoho hou ia, aka, ua olelo wale no ka Palesetine
hoʻopiʻi. ʻAʻole ʻo ia e kamaʻilio inā e pāpālua ka nui o ka poʻe noho a
ʻO nā hana ʻē aʻe o ka ʻIseraʻela e hōʻino paha i ka ʻuhane o Oslo.
Ma ka huina, ma a
ka manawa o ka hana luku nui a ka ʻIseraʻela, ua nānā ʻia ka ʻelima paʻi
mālama i ka pilikia ma ke kī haʻahaʻa loa, me ka nānā ʻole i ka hoʻoponopono. Ua hana lākou
he kaulike phony ma ka hāʻawi ʻana i ke koʻikoʻi koʻikoʻi i nā mea i ʻōlelo ʻia i ka hewa ʻana i ke code hale
a me nā pane i ka hoʻoweliweli Palestinian i kumu no ka kulekele ʻIseraʻela,
ka hoʻohaʻahaʻa ʻana i nā hewa o Oslo a me nā kānāwai o ka honua, ka mea nui
nā hiʻohiʻona hoʻokae o ke kānāwai ʻIseraʻela, a me nā hana hoʻoweliweli pololei o
ka pūʻali koa a me nā kamaʻāina i ka hoʻohiolo ʻana a me ka lawe ʻana i ka waiwai o Palestine.
Ua mālama lākou i ka pilikia ma ke ʻano i ʻike ʻole ʻia e ka lehulehu o ʻAmelika
o keia hana, a he mea hiki ole ke hoala ia mai i ka inaina, e like me
ʻO kā lākou mau pane i ka manaʻo o ka poʻe media e pili ana i ka hoʻolei pōhaku ʻana a me nā mea ʻē aʻe
kolohe.
5. Kāhea ʻia
Mōʻaukala. I loko o nā ʻōnaehana hoʻolaha, ʻaʻole ʻeleʻele wale nā mea kūpono ʻole
i waho a i ʻole mālama ʻia ma ke kī haʻahaʻa loa ma kahi ʻino, akā kākau hou ʻia ka mōʻaukala.
No laila ua lilo ia i mea nui o ka ʻIseraʻela, ka luna US, a no laila
ʻO ka hoʻolaha hoʻolaha pāpaʻi nui ʻo Arafat a me ka PLO i mau
"hōʻole" ʻoiai ʻo ʻIseraʻela a me kāna mea kākoʻo e kali hoʻomanawanui nei a
hoa kukakuka. Eia naʻe, ua hōʻike pinepine ʻia kēia he
ʻO ka hoʻohuli ʻana ʻo Orwellian—ʻo ka mea hoʻomaʻemaʻe lāhui wale nō a me kāna mea kākoʻo
Ua hōʻole ʻo ia i ka ʻae ʻana o ka honua, i ʻae ʻia e ka PLO a me ka Soviet Union
a me nā mea a pau akā ʻo ka "nyet duo," e hoʻihoʻi i ka
"nā ʻāina i noho ʻia" i ka poʻe Palestinian a pili i ka ʻike like ʻana.
ʻO kekahi kī
ʻO ka moʻolelo moʻolelo ua hoʻokō ʻia ka lele Palestinian o 1948-1949
me ka manawaleʻa, ʻaʻole ma muli o ka hana ʻino a ka ʻIseraʻela. Ua lōʻihi kēia moʻolelo
pahū ʻia e nā mea kākau moʻolelo ʻIseraʻela e like me Benny Morris a me Simha Flapan, ma waena
nā mea ʻē aʻe, akā ke hoʻomau nei ʻo ia e ola a hiki i kēia lā i loko o ka hoʻolaha US
ʻōnaehana. No laila, ʻōlelo ʻo Elie Wiesel "Incited by their leaders, 600,000
Ua haʻalele ʻo Palestinian i ka ʻāina i ka manaʻo, i ka wā i lanakila ai ka ʻIseraʻela, ua lanakila lākou
e hoʻi i ka home” (“Jerusalem in My Heart,” HIT, Ianuali
24, 2001), a ʻaʻole i paʻi wale ʻia kēia mea hana e ka Nupepa o
Hoʻopaʻa, ʻaʻole i hoʻoponopono ʻia ma nā kolamu leka a i ʻole "Hoʻoponopono." ʻO ia hoʻi
hōʻike ʻia ʻaʻole i hoʻoponopono ʻia i ka "news," kahi i ʻōlelo ai ka mea kākau moʻolelo ʻo John Kifner he 52
makahiki i hala aku nei "750,000 poʻe i holo i ke kaua i hoʻomaka me ka Arab
hoouka kaua i ke aupuni hou o ka Iseraela” (HIT, Kekemapa 31, 2000).
ʻAʻole lākou i "holo i ka hakakā," ʻo ka hapa nui o lākou ua kipaku ʻia i waho
ʻO ka māhele mua o ka "hoʻōla ʻana i ka ʻāina."
7.
hopena a: Ka Media's
Kokua i ka Hoomaemae Lahui; Ma hea e pau ai i ka hana ʻana i kahi "palekana"
Iseraela? Hoʻomaopopo ʻo Robert Fisk "He mea kupanaha, hiki iā ʻoe ke aʻo hou mai ka ʻIseraʻela
paʻi ma mua o ka media ʻAmelika. Ua piha ka hana ino o na koa Iseraela
uhi ʻia i loko Haʻaretz, e hoike mai ana no ka nui o
ʻO nā mea kūkākūkā US he Iudaio. ʻEhā makahiki aku nei, he koa ʻIseraʻela kahiko
i wehewehe ʻia ma kahi nūpepa ʻIseraʻela i ka ʻaihue ʻana o kāna mau kānaka i kahi kauhale ma ka hema
Lepanona; i ka paʻi hou ʻia ʻana o ka ʻāpana ma ka New York Times, ka
Ua hoʻopaʻa ʻia ka hanana looting mai ka kikokikona" (kuokoa, Kekemapa
13, 2000).
ʻO ka US
ʻO ka hoʻolaha ʻana o ka media nui i nā pilikia Middle East e hōʻike ana i kahi hoʻolaha maoli
ʻōnaehana i ka hana. E like me kaʻu i hōʻike ai, ua hana ka media i kahi hana koʻikoʻi
o ke kākoʻo ʻana i ke kulekele mokuʻāina ma o ka hoʻomaʻemaʻe lāhui ʻana o ka ʻIseraʻela i mea ʻono,
ʻike i ka poʻe i hoʻopilikia ʻia ke kumu o ka hana ʻino, a pēlā e hoʻomaʻamaʻa ai
kokoke i nā pae o ka hana ʻino nui i manaʻo ʻia e ka ʻIseraʻela e pono e pale
kūʻē iā ia iho i ka "terrorism." E like me kāna mau kulekele hoʻomaʻemaʻe lāhui inevitably
hoʻopuka i nā hopena lua i ka hana ʻino (Israeli), ka media
no laila e hāʻawi i kahi kaʻina piʻi me ka hopena maikaʻi ʻole i ʻike ʻia.
He ʻIseraʻela "palekana".
hiki ke loaʻa ma ka noho ʻana i kahi noho Palestine me ka hoʻopono, akā
ʻAʻole i kūlike me ke kulekele ʻIseraʻela no ka "hoʻōla ʻana i ka ʻāina"
mai ko na aina e, a aole he mea hoike i ko'iko'i
i manaʻo ʻia he koho kulekele i nā makahiki Clinton a me Oslo a i ʻole kekahi Bush
nā hōʻailona a i ʻole nā manaʻo media. ʻO nā ala ʻē aʻe i kahi ʻIseraʻela "palekana", ʻoiai
lokoino, pōʻino, a aneane maopopo e hāʻule, ʻoi aku ka kūlike me ka
ka neʻe ʻana o ke kulekele maoli, ka lanakila ʻana o Sharon, a me nā noiʻi media no nā mea āpau
Ua hana ʻo ʻIseraʻela a hiki i kēia manawa. ʻO kekahi ala he kulekele ʻoi aku ka ikaika o
kipaku 'ia mai kekahi 'āina i paio 'ia, he ho'oholo lō'ihi i kāko'o 'ia e
Netanyahu a me Sarona. ʻO ke ala ʻē aʻe, maʻalahi i hui pū ʻia me kahi kulekele o
ʻO ka hoʻokuke ʻana, he hana hoʻomāinoino loa ia e pepehi a hōʻeha paha
ʻoi aku ka nui o nā helu i ka manaʻolana e hoʻonui kēia i kahi huakaʻi, pololei
e hoʻopau i nā helu Palestinian, a mālama i nā koena i ka makaʻu.
ʻAʻohe oʻu kanalua
i keia semi-genocidal a me ka weliweli kulekele, ua hoʻokokoke i loko o ka
ʻO Intifada II crackdown, e hoʻopiʻi maikaʻi ʻia e ka mainstream
media ma ke 'ano he mea minamina i ka pane 'ana i ka "ho'omāinoino" a me nā koi o
Israeli "palekana." Z
Edward
He polopeka emeritus o ke kālā ʻo Herman ma ke kula ʻo Wharton, University of
Pennsylvania. ʻO ia ka mea kākau o nā puke he nui, ʻo ia hoʻi: Manufacturing
'ae' ana (me Noam Chomsky), Lanakila o ka Makeke, a me ka Global
Media (me Robert McChesney). E kaomi wale ana me Ka Leo Kaʻi
o ka Liberal Media: he Edward Herman Heluhelu. ʻO kahi mana lōʻihi o kēia
hiki ke ʻike ʻia ka ʻatikala ma ka pūnaewele ZNet.