By de rûnwei tusken de stielen en glêzen kantoargebouwen fan it Europeesk Parlemint yn Brussel stiet in iensume beam. Op in buordsje ûnder de beam, plante troch de Society of European Affairs Professionals (SEAP), stiet: 'Wichtige problemen moatte oplost wurde troch diskusje en beslút, mei bepaling, geduld en tawijing.'
Begjin oktober beskuldige in lytse groep aktivisten dat mear as ien fan dizze deugden it jild en temûk ynfloed wie dy't wichtige saken beslute. By in protest yn 'e middei bedutsen de aktivisten de beam mei tsientallen giele papierknipsels fan' e Euro, en holden in eigen teken op: 'End Lobbying Secrecy'. De aktivisten beskuldigje dat machtige yndustrygroepen lykas SEAP, dy't mear as 200 bedriuwslobbyisten fertsjintwurdigje, ûngewoane ynfloed útoefenje op Jeropeeske wetjouwende besluten, yn it geheim operearje en tafersjoch foarkomme.
'Nimmen wit wa't eins lobbyt út namme fan wa', seit Caroline Lucas, in Britsk lid fan it Europeesk Parlemint (MEP), dy't de offisjele gebouwen kaam om mei te dwaan oan it aktivistyske protest. 'D'r is hjir in massale bedriuwslobby, mar it is geheim en hat tagong ta de Kommisje op in manier wêrop wy, as parlemintariërs, earlik sein allinich kinne dreame. D'r is gjin soart register - ik tink dat it absolút krúsjaal is. Dat is de iennichste manier om te soargjen dat minsken fertrouwen hawwe yn it systeem, yn de besluten dy't hjir nommen wurde.'
It systeem omfettet no mear dan 15,000 lobbyisten dy't yn Brussel wurkje om agressyf lobby te meitsjen by de tsientallen grutte ynstellingen fan 'e Jeropeeske Uny (EU) dy't tsientallen miljarden euro's yn finansiering kontrolearje en ek de strange miljeu-, arbeid- en finansjele regels beslute dy't de 27 EU regelje lid lannen. Sawat 90 prosint fan dizze lobbyisten wurdt leaud te wurkjen út namme fan 'e yndustry, mei maatskiplike groepen lykas miljeubestriders en fakbûnen dy't minder dan tsien prosint meitsje. Mei-elkoar besteegje se nei skatting 750 miljoen euro ($1 miljard) yn it jier út om de Europeeske burokraten te beynfloedzjen.
In oere nei it protest by de beam, diene de aktivisten har by hûnderten meiwurkers en lobbyisten yn in parlemintêre harkseal om te harkjen nei de earste harksitting oer de regeling fan lobbyisten binnen it EU-systeem. Fertsjintwurdigers fan bedriuwen fariearjend fan Daimler-Chrysler, de autofabrikant, en Kraft, de ferwurke fiedselgigant, kwadraten tsjin konsuminte- en miljeugroepen, ynklusyf Friends of the Earth en Public Citizen.
De parlemintêre harksitting folge in beslút fan maart troch de machtiger Jeropeeske Kommisje (dat is de útfierende tûke fan 'e Jeropeeske Uny, krekt as it Wite Hûs, sjoch fak) om te begjinnen mei it ûnderhâlden fan in frijwillige register fan lobbyisten. In diel fan it European Transparency Initiative, de frijwillige registraasje is pland om te begjinnen yn 'e maitiid fan 2008. As it nei in jier net effektyf is bewiisd, kin de Kommisje in ferplichte registraasje beskôgje.
Estsk Siim Kallas, de anty-fraude-tsaar fan 'e kommisje, dy't it 'European Transparency Initiative' útjûn hat, is in sterk foarstanner foar it regeljen fan 'e sektor. 'Brussel en Washington wurde breed erkend as de twa lobbyhaadstêden fan 'e wrâld. Op beide plakken wurdt wetjouwing opsteld dy't it libben en ekonomyske belangen fan hûnderten miljoenen boargers beynfloedet,' skreau hy yn in op-ed foar de 6 febrewaris 2006 Wall Street Journal. 'It soe arrogant wêze, en eins in teken fan ûnwittendheid, om te beweare dat Europeeske politisy net korrupt wurde kinne.'
It transparânsje-inisjatyf fan 'e Kommisje stelt ek foar dat lobbyisten finansjele iepenbiering produsearje dy't har jierlikse ynkomsten skatte, mei in persintaazje ferdieling fan hokker kliïnten as donateurs wat betelje. 'Omdat der neat mis is mei lobbyjen, moat der neat te ferbergjen wêze', skreau Kallas.
In protte bliuwt lykwols ûndefinieare: it European Transparency Initiative hat in brede definysje fan wa't in lobbyist is en wat moat wurde opnommen as lobbyaktiviteit. En om't lobbyisten parlemintariërs of burokraten net hoege te fertellen hokker bedriuwen se brûke, is it hast ûnmooglik om de ynfloed fan har lobbypogingen te kontrolearjen of te beoardieljen.
Ek jildt it inisjatyf fan de Europeeske Kommisje net needsaaklik foar lobbyisten dy't gearkomme mei leden fan it Europeesk Parlemint, dy't in mindere, hoewol krityske rol spylje yn it Europeeske bestjoerssysteem. De regels fan it parlemint wurde opsteld troch de mear yndustryfreonlike Alexander Stubb, in Finsk Europarlemintariër, dy't rapporteur is foar lobbyjen foar de kommisje foar grûnwetlike saken fan it Europeesk Parlemint. Stubb fertelde koartlyn Public Affairs News, in yndustrytydskrift, dat it net nedich wie om in ferplichte systeem te meitsjen. 'Om't myn sicht op lobbyjen is as it net brutsen is, reparearje it dan net.'
It hjoeddeistige systeem, wêrby't lobbyisten in ienjierrige pas krije om it gebou fan it Europeesk Parlemint yn te gean nei it tekenjen fan in koade fan etysk gedrach, wie genôch, gie hy troch. "Yn myn trije jier, en nei't ik wierskynlik sawat 500 ferskate lobbyisten yn myn kantoar sjoen haw, bin ik nul misbrûk fan 'e gedrachskoade tsjinkaam en ik tink dat it frij goed wurke hat," sei hy.
Letter dit jier sil de kommisje fan Stubb stimme oer in rapport dat oan it transparânsje-inisjatyf taheakke wurdt, en sil oanbefelje hokker regels de lobby yn it parlemint dekke moatte. (Yn teory kin it parlemint sels strangere regeljouwing opdrage dan dy fan de Europeeske Kommisje.)
US Lobbyisten
Grut en ynfloedryk as de EU-lobbyistyske yndustry is, wurdt it dwers troch syn Amerikaanske tsjinhinger. D'r binne sa'n 35,000 registrearre lobbyisten yn 'e Feriene Steaten, dy't yn 2.61 útjeften fan $2006 miljard optekene, neffens it Center for Responsive Politics, in Washington, DC-basearre non-profit.
Craig Holman, in registrearre lobbyist fan Public Citizen, in oare Washington, DC-basearre non-profit, waard útnoege om te tsjûgjen foar de parlemintariërs op oktober 8. Hy ferklearre dat ûnder it Amerikaanske model, makke yn 1995, in lobbyist wurdt definiearre as in persoan wa ûntfangt wichtige lean foar lobbyaktiviteit, makket mear as ien lobbykontakt yn in seisjierrige perioade, en wijt op syn minst in fyfde fan syn of har tiid oan lobbyaktiviteit foar in bepaalde klant. Dizze lobbyisten moatte opjaan mei wa't se kontakt opnimme foar hokker kliïnt, lykas de bedraggen en boarnen fan har ynkommen.
Oannommen yn septimber, in nije Amerikaanske federale wet beheint dramatysk it soarte kado's dy't lobbyisten wetjouwers kinne jaan. Bygelyks, it beheint moarnsbyienkomsten ta kofje en donuts, diners ta 'fingerfood', en ferbiedt sit-down diners.
It Sintrum foar Publike Yntegriteit, ek in non-profit basearre yn Washington, DC, meldt dat regels foar Amerikaanske federale lobbyisten swakker binne as dy yn allegear útsein in hânfol steaten. Bygelyks, 37 steaten fereaskje wat detaillearre ynformaasje oer de kosten fan elke lobbyist, wylst de federale regearing dat net docht. Guon 24 steaten hawwe ek unôfhinklike etyske kommisjes dy't leden fan it publyk as pensjonearre rjochters omfetsje om lobbyregels te ûndersykjen en te hanthavenjen.
Konflikten fan belang
Lobbyisten hawwe de lêste jierren yn it hert west fan ferskate grutte Amerikaanske politike skandalen, nettsjinsteande it feit dat se folle mear regele binne as har Europeeske kollega's. Allinnich ferline jier waarden 22 leden fan it Kongres en har personiel oanklage foar korrupsje, guon fan it relatearre oan lobbyjen.
It meast beruchte foarbyld fan oerfloed fan lobbyjen is Jack Abramoff, dy't yn jannewaris 2006 skuldich pleite foar trije kriminele misdieden yn ferbân mei korrupsje fan publike amtners en oplichting fan Yndiaanske stammen. Dêrnjonken waard it advokatekantoar fan Abramoff fan 1995 oant 2001 op syn minst $6.7 miljoen betelle troch it Commonwealth of the Northern Mariana Islands (CNMI) foar it helpen by it opstellen fan belied dat fabrikanten tastiene om de status fan 'e Marianen as in Amerikaanske territoarium te maksimalisearjen: De eilannen wiene yn steat om har produkten 'Made in the USA' te labeljen, en waarden tagelyk frijsteld fan Amerikaanske ymmigraasje- en arbeidswetten. Abramoff's omgongen mei in Russyske enerzjybedriuw wiene ek ûnderwerp fan in ûndersyk fan it Federal Bureau of Investigations. Bestjoerders fan Naftasib hawwe miljoenen troch Abramoff lutsen om stimmen yn it Amerikaanske Kongres te beynfloedzjen oer wetjouwing dy't holp it Ynternasjonaal Monetêr Fûns mooglik te meitsjen om de falende Russyske ekonomy te rêden.
Wylst sokke grutte skandalen Jeropa noch net hawwe troffen, hawwe in oantal lytse ynsidinten gebreken yn it systeem yllustrearre. Bygelyks, ferskate parlemintariërs en top Jeropeeske burokraten binne beskuldige fan it nimmen fan 'draaidoar' banen by de yndustry doe't se har oerheidsbaan ferlitte. Nei't er as Europeesk direkteur-generaal foar ûndernimming dien hie, waard Jean-Paul Mingasson algemien adviseur by UNICE, de Jeropeeske wurkjouwersfederaasje; by it ferlitten fan syn post as direkteur-generaal fan Europeeske miljeu, kaam Jim Currie by British Nuclear Fuels Limited.
Yn jannewaris, de Amsterdamske organisaasje Corporate Europe Observatory (CEO) bleatsteld dat Rolf Linkohr, in 25-jierrige feteraan MEP, in ferlykbere twifele oergong makke. Nei it spyljen fan in aktive rol yn parlemintêre kommisjes dy't ferantwurdlik binne foar enerzjykwestjes, gie Linkohr troch mei it regissearjen fan in kommersjeel lobbyadvysburo: it Centre for European Energy Strategy (CERES). Har kliïnten binne grutte enerzjykorporaasjes.
Wylst Linkohr CERES rûn, waard hy ek beneamd as in spesjaal adviseur fan Europeesk Kommissaris foar enerzjy Andris Piebalgs. Bedriuwsklanten fan 'CERES' kinne wurde ferwachte dat se advys krije fan de hear Linkohr en syn kollega's oer hoe't se har kommersjele belangen foarút kinne tsjin it enerzjybelied fan 'e EU. It jaan fan sa'n advys en analyse is wierskynlik de wichtichste boarne fan ynkommen fan de hear Linkohr,' skreau CEO yn in iepen brief oan Piebalgs. 'Tagelyk moat Linkohr de enerzjykommissaris advys jaan oer hoe't it EU-enerzjybelied foarmjaan kin om it publike belang te tsjinjen.'
Doe't Kallas, de anty-fraude-tsaar, de CEO-brief krige, frege hy alle 55 spesjale adviseurs oan 'e Kommisje (guon fan waans identiteiten geheim wiene!) Om te befêstigjen dat der gjin konflikt fan belangen wie tusken har rollen. Doe't Linkohr net binnen de deadline antwurde, waard hy ûntslein.
Oaren yn 'e publike relaasjes en lobbysektor binne fongen mei etysk twifele taktyk. Cancer United, in groep lansearre yn Brussel yn oktober 2006, noege Europarlemintariërs út om har advysried oan te melden. De groep bewearde in koalysje te fertsjintwurdigjen fan dokters, ferpleechkundigen en pasjinten dy't pleite foar gelikense tagong ta kankersoarch yn 'e Jeropeeske Uny. It die bliken dat Cancer United in frontgroep wie oprjochte foar farmaseutyske reus Roche troch public relations-bedriuw Weber Shandwick. (Roche makket Herceptin foar boarstkanker, Avastin foar darmkanker en Tarceva foar longkanker.) Fâd krante (UK) iepenbiere Roche syn rol, leden fan de Cancer Union syn advysried hastich ûntslach.
Lobbyisten Fight Initiative
By de harksitting fan it Europeesk Parlemint yn oktober ûntkenten fertsjintwurdigers fan 'e yndustry dat Jeropa skandalen yn' e Amerikaanske styl koe hawwe. Foar ien ding bewearden se dat parlemintariërs gjin partikuliere donaasjes kinne nimme foar har ferkiezingskampanjes - in grutte boarne fan korrupsje yn 'e FS (Dit is net folslein wier, om't de yndustry jild yn ferkiezings yn ferskate lannen yn Jeropa, lykas Finlân en de Nederlân, hoewol op in folle lytser nivo dan yn 'e Feriene Steaten.)
Lyn Trytsman-Gray, in lobbyist foar Kraft en presidint fan SEAP, warskôge dat regeljouwing yn 'e US-styl in ûngewoane lêst opleit op' e yndustry. "Wy besteegje 40 oant 60 mandagen yn 'e FS om te foldwaan oan federale iepenbiering," fertelde se de harksitting. (Public Citizen's Holman frege har skatting iepenbier yn fraach, en sei dat it ynfoljen fan de nedige formulieren him elke seis moanne fjouwer oeren koste.)
Thomas Tindemans fan Council of Bars and Law Societies of Europe fersette finansjele iepenbiering, mei it argumint dat it yn striid wêze soe mei fertroulikenswetten yn ferskate Europeeske lannen. "Iepenbiere iepenbiering foar kliïnten fan advokaten moat ferfine wurde," sei hy.
Nijsgjirrich, guon yndustry lobbyisten spruts foar in ferplichte regeling fan lobbyisten. "Wy fersette ús net tsjin in frijwilligerssysteem, mar wy sjogge net hoe't it soe wurkje," sei José Lalloum fan de European Public Affairs Consultancy Association (EPACA). Hy merkte op dat wegering om it register te tekenjen lobbyisten in kompetitive neidiel soe sette.
Dizze nochal ferrassende miening is in trúk, seit Paul de Clerck fan Friends of the Earth Europe, dy't ek útnoege waard om yn it panel te sprekken. 'De lobbyisten spylje in smoarch spul. Se hawwe lobbye tsjin in ferplichte systeem, en no't se in frijwilligerssysteem krigen hawwe, binne se in ferplichte systeem [as omlieding] begûn te easkjen.'
De Clerck fertsjintwurdige ek de Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation (Alter-EU), in koälysje fan aktivisten fan it maatskiplike maatskippij dy't it protest opfierde by de beam bûten it Europeesk Parlemint. De groep easke in searje herfoarmings, ynklusyf ferplichte registraasje, etyske regels foar lobbyisten en in gedrachskoade foar amtners fan 'e Jeropeeske Uny, lykas ek in ûnôfhinklik tafersjochsysteem mei effektive sanksjes. Alter-EU socht ek in lykwichtige fertsjintwurdiging yn 'e 1,000 advysorganen fan' e Jeropeeske Uny dy't op it stuit dominearre wurde troch bedriuwslobbyisten. Uteinlik advisearre de Clerck in trijejierrige 'afkoelingsperioade' foardat amtners fan 'e Jeropeeske Uny dy't mei pensjoen of ûntslach geane, lobbyaktiviteiten kinne útfiere.
Nei't de harksitting fan trije en in heal oere einige wie, sei rapporteur Stubbs dat hy nei de aktivistyske easken leaude om it tafersjoch op lobbyisten te fergrutsjen. Mar, hy luts laitsje oan 'e konklúzje fan' e harksitting, doe't hy tafoege dat hy 'iepen wie foar lobbyjen oer dy fraach.'
Nasjonale Lobbyisten
Wylst it Europeesk Parlemint debatten oer herfoarming yn Brussel, hawwe guon Europeeske lannen al hannele. Hongarije, Litouwen en Poalen hawwe koartlyn in ferplichte registraasje ynfierd. Mar aktivisten yn dizze lannen sizze dat it proses oant no ta net heul suksesfol west hat.
Adam Foldes, fan 'e Hungarian Civil Liberties Union, skat dat minder as de helte fan 'e lobbyisten yn syn lân har oanmeld hawwe. 'De regearing hat mar 176 registrearre persoanen en organisaasjes dy't beweare dat se meidien hawwe oan in totaal fan 26 aksjes fan lobbyjen. De measten hawwe lege formulieren ynlevere. En ik wit dat de echte lobbyisten, dy't de meast aktyf binne, net iens registrearre hawwe,' fertelde hy CorpWatch. De Hongaarske regearing hat it foech om boetes op te lizzen fan maksimaal 40,000 euro ($ 56,000), mar hat oant no ta gjin oplein.
Pratap Chatterjee is in advysriedslid fan it Corporate Europe Observatory, dat betelle foar syn reis nei de harksittings fan it Europeesk Parlemint. Hy is ek bestjoersredakteur foar CorpWatch.
ZNetwork wurdt allinich finansierd troch de generositeit fan har lêzers.
Donaasjes