Zia Mian ṣe itọsọna Ise agbese lori Alaafia ati Aabo ni South Asia ni Woodrow Wilson School of International Affairs, Princeton University. O jẹ onkọwe ati oṣere fiimu lori South Asia ati awọn ọran iparun. Awọn ifọrọwanilẹnuwo iṣaaju wa nibi:
Mo ti mu pẹlu rẹ nipasẹ foonu ni Oṣu Kẹrin Ọjọ 27, Ọdun 2007 - gẹgẹ bi aawọ lọwọlọwọ ti bẹrẹ.
JP: Boya a le bẹrẹ pẹlu Afiganisitani. Fi fun asopọ itan laarin ilu Pakistan ati Taliban ni gbogbo awọn ọdun 1990, ati fun ni pe awọn ara ilu Amẹrika - awọn ọrẹ Pakistan - wa ni ogun pẹlu Taliban “atunṣe”, kini n ṣẹlẹ laarin Pakistan ati Afiganisitani loni?
ZM: Pakistan ti ri itan-akọọlẹ mejeeji iṣoro kan ati aye ni Afiganisitani. Iṣoro naa ni pe Ijọba Gẹẹsi, bii gbogbo awọn ijọba, fa awọn aala rẹ laisi ibowo fun awọn igbesi aye ati awọn ireti ti awọn eniyan lori ilẹ. Ijọba rẹ ni India pari ni Agbegbe Ariwa Furontia, laibikita awọn ogun lati ṣẹgun Afiganisitani. Lakoko ti Afiganisitani wa ni ita ilana ilana ti ijọba, ni otitọ pe awujọ, eto-ọrọ ati ilosiwaju aṣa wa kọja agbegbe Pashtun ti o kan Pakistan ati Afiganisitani. Olori Pakistan tuntun rii eyi bi iṣoro ni kete ti Pakistan di ominira ni ọdun 1947. Njẹ awọn ipe yoo wa fun Pashtunista olominira bi? Pakistan wá lati se idinwo awọn agbara ti eya nationalism lati iparapọ Pashtuns kọja awọn aala. Wọn wa lati gbagbọ pe lati le tọju NWFP, wọn yoo nilo agbara lori Afiganisitani.
Ni akoko kanna, anfani wa. Ni ifarakanra rẹ pẹlu India, paapaa lẹhin ogun 1971 ti o tu silẹ ni Ila-oorun Pakistan ti o si ṣẹda Bangladesh, awọn oludari Pakistan wo maapu kan ati ronu, fun bi Pakistan ti dín, ti India ba kọlu, nibo ni a ti pada sẹhin si ati ja pada lati? Wọn pinnu pe wọn le pada sẹhin si Afiganisitani ati ṣeto aabo lati ibẹ. Lati ṣe bẹ wọn nilo ijọba alabara ni Afiganisitani.
Ikọlu Soviet ti Afiganisitani ati igbiyanju AMẸRIKA lati ṣeto awọn resistance fun Pakistan ni aye. O gbiyanju lati lo anfani ti atilẹyin rẹ fun awọn atako lodi si USSR lati fi idi awọn alabara mulẹ laarin awọn ologun Afiganisitani. Ṣugbọn aṣeyọri gidi wa ninu rudurudu lẹhin ti awọn Soviets lọ ati pe awọn ara ilu Amẹrika duro ni abojuto ohun ti o ṣẹlẹ ni Afiganisitani.
Ologun Pakistan ṣe iranlọwọ lati ṣẹda, ikẹkọ, apa, ipese ati ni awọn akoko mu awọn Taliban lati gba agbara ni Afiganisitani ni awọn ọdun 1990. Ibi-afẹde ni lati ṣẹda ijọba alabara kan nibẹ. Ṣugbọn, lẹhin 9/11, wọn ni lati ya ara wọn kuro lọdọ Taliban nitori titẹ Amẹrika. Ṣugbọn o dabi pe wọn ko ti jẹ ki o lọ patapata.
Lẹhin ikọlu AMẸRIKA ni ọdun 2001, ọpọlọpọ awọn Taliban ati awọn onija Al-Qaeda salọ si awọn agbegbe ẹya Pakistan ti o wa ni agbegbe Afiganisitani. Wọn ti lo aaye yii lati tun ara wọn ṣe. Awọn ami ti o han gbangba wa ti wiwa wọn ni awọn agbegbe jijin ati ni ilọsiwaju ni awọn ilu ati awọn ilu pataki, Emi mejeeji NWFP ati agbegbe adugbo ti Balochistan, eyiti o tun ni ọpọlọpọ awọn Pashtuns.
Ọmọ ogun Pakistan ti gbiyanju lati lọ si awọn agbegbe aala ti ẹya lati fihan pe wọn n koju Taliban ati Al Qaeda nibẹ. Ṣugbọn wọn ti koju ija, pẹlu lati ọdọ awọn eniyan agbegbe, ni apakan nitori awọn ọmọ ogun ti pa awọn ara ilu. Bákan náà, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ló wà nínú ẹgbẹ́ ọmọ ogun tí wọn ò fẹ́ ja ohun tí wọ́n rí gẹ́gẹ́ bí ogun Amẹ́ríkà.
O tun jẹ ọran ti Gbogbogbo Musharraf, adari ologun Pakistan lati ọdun 1999, ati awọn alamọdaju ẹlẹgbẹ rẹ, mọ pe awọn ara ilu Amẹrika kii yoo wa ni Afiganisitani lailai. Wọn n wo iwọntunwọnsi ti agbara ati pe wọn fẹ ipin ni ọjọ iwaju ti Afiganisitani. Nitorinaa eyi ṣe opin bawo ni Pakistan yoo ṣe lọ lati ṣe iranlọwọ fun awọn Amẹrika lodi si Taliban.
JP: Elo ni aṣoju Amẹrika jẹ Pakistan, ni awọn ofin ologun? Ninu Ogun Tutu AMẸRIKA ṣe atilẹyin Pakistan lati laja ni Afiganisitani lodi si USSR, ṣugbọn Pakistan nifẹ diẹ sii lati koju India. Bayi AMẸRIKA ti ni ajọṣepọ pẹlu India ati ija awọn Taliban ni Afiganisitani. Kini iyẹn tumọ si fun ajọṣepọ ologun laarin AMẸRIKA ati Pakistan?
ZM: AMẸRIKA ati Pakistan ni ibatan ologun ti o gun. Ni ọdun 1954 Pakistan fowo si adehun ifowosowopo ologun pẹlu AMẸRIKA. Titi di akoko yẹn o jẹ ọmọ-ogun kekere pupọ pẹlu ohun elo kekere, ti a jogun lati ọdọ ọmọ ogun Gẹẹsi ṣaaju ominira. Pẹlu adehun yii pẹlu AMẸRIKA, Pakistan nireti lati gba iranlọwọ ologun, ikẹkọ, ati ohun elo lati kọ ọmọ ogun kan lati baamu India. AMẸRIKA n wa alabaṣepọ Ogun Tutu ati rii Pakistan bi pataki pẹlu isunmọtosi si Aarin Ila-oorun ati si USSR ati ifẹ lati ṣe atilẹyin AMẸRIKA.
AMẸRIKA tú ni owo, ikẹkọ, ati ohun elo ati ṣe atunto ọmọ ogun lori awọn laini Amẹrika. Iran kan ti awọn olori ni a firanṣẹ si AMẸRIKA fun ikẹkọ. Ọpọlọpọ lọ siwaju lati di oga pupọ. Wọn pẹlu Gbogbogbo Zia-al-Haq, ẹniti o ṣe ikẹkọ ni AMẸRIKA ti o tẹsiwaju lati ṣe igbimọ ikọlu ologun ni ọdun 1977 o si jọba fun ọdun mẹwa ti o ju. Idanileko AMẸRIKA jẹ ipa nla ni tito bi ologun Pakistan ṣe ronu nipa awọn ọran ologun. Wọn ṣe agbekalẹ itọwo fun ohun elo Amẹrika, ati ilana Amẹrika ati awọn ilana.
Lati awọn ọdun 1950 si awọn ọdun 1970, eyi jẹ ikẹkọ aṣa ati awọn ohun ija ti aṣa: awọn tanki, awọn ọkọ ofurufu, awọn ohun ija, awọn ibaraẹnisọrọ. Iwọnyi jẹ awọn ọgbọn ti o gba awọn igbega ati awọn ami-ẹri awọn ọmọ-ogun ifẹ agbara. Nitoribẹẹ, awọn eniyan wọnyi ni ohun pataki ninu igbero ologun ati ṣiṣe ipinnu. Ni awọn ọdun 1980, ogun Afiganisitani tumọ si pe idojukọ yipada si siseto ati ṣiṣe ọmọ ogun guerrilla kan. Ni asiko yii ISI wa sinu tirẹ, lọ lati ile-iṣẹ ti ko ṣe pataki si ile-iṣẹ ti o lagbara pupọ. O gba owo, ikẹkọ ni awọn ops ikọkọ, imọ-jinlẹ, ati idagbasoke agbara fun igbanisiṣẹ, ikẹkọ ati iṣakoso awọn onija Islam. Awọn wọnyi di awọn ọna ogun titun.
Lẹhin opin ogun Afiganisitani ati iṣubu ti USSR, Pakistan ko nilo mọ. AMẸRIKA ti paṣẹ awọn ijẹniniya ati ge iranlọwọ kuro nitori eto awọn ohun ija iparun Pakistan. Nipasẹ awọn ọdun 1990 ko fẹrẹ si iranlọwọ tabi ikẹkọ. O bẹrẹ lẹẹkansi lẹhin 9/11. AMẸRIKA ti tun bẹrẹ ifowosowopo, ṣugbọn tcnu rẹ n koju al-Qaeda ati Taliban. O ti dojukọ lori pinpin oye, iṣe aṣiri, atako-atẹgun, arojinle, ati ete.
Ṣugbọn pupọ ninu awọn gbogbogbo Pakistani tun ni idiyele awọn ohun ija Amẹrika. Wọn rii bi awọn olutọpa giga-giga si awọn nọmba nla ti India ti awọn ọmọ ogun, awọn tanki, awọn ọkọ ofurufu ati bẹbẹ lọ. Nitorinaa Pakistan tẹsiwaju lati wa tikẹti nla, awọn ohun ija AMẸRIKA giga, bii F-16s. AMẸRIKA ti n tu awọn ọkẹ àìmọye dọla ni ọdun kan ni iranlọwọ ologun. Fun AMẸRIKA, eyi ni anfani afikun, nitorinaa, ti itọsọna owo ijọba AMẸRIKA si awọn alagbaṣe ologun ti Amẹrika ti o ṣe ati ta ohun elo yii.
JP: Ṣugbọn ni bayi olutọju Pakistan, AMẸRIKA, n beere fun iranlọwọ lati ja awọn alabara Pakistan. Njẹ Pakistan n ṣe iranlọwọ fun awọn Taliban ni bayi?
ZM: Iwọn ifowosowopo jẹ gidigidi lati mọ. Ijọba Afiganisitani dajudaju dajudaju pe Pakistan n ṣe iranlọwọ fun Taliban.
O han gbangba pe a gba Taliban laaye lati ṣeto ati gbe larọwọto ni awọn agbegbe kan ni Pakistan. Wọn tun tẹsiwaju lati ni iraye si awọn ohun ija ati awọn ipese miiran, ati awọn owo. Ko si ijapa kankan lori awọn madrassas nibiti wọn ti gba awọn Taliban.
Awọn Taliban ti di ẹgbẹ ti o yatọ diẹ sii. Awọn eniyan AMẸRIKA n ja ni bayi kii ṣe Taliban atijọ Afghanistan nikan. Awọn ogbo tun wa lati ogun Afiganisitani ni awọn ọdun 1980 lodi si awọn Soviets. Ọpọlọpọ awọn ti o gba ikẹkọ nipasẹ AMẸRIKA lati ja awọn Soviets wa ni ẹgbẹ ti Taliban. Ọpọlọpọ awọn ara ilu Pakistan tun yọọda lati lọ ja si awọn ara ilu Amẹrika ati bẹrẹ lati darapọ mọ Taliban. Ati pe, awọn Talibani Pakistan wa ni bayi, agbeka ti ile ti awọn onija Islamu, ọpọlọpọ lati madrassas.
Pupọ ti atilẹyin Pakistan fun Taliban ti wa ati pe o wa ni ikọkọ. Eyi ṣẹda awọn iṣoro tirẹ. Nigbati awọn ipinlẹ ba ṣe atilẹyin awọn insurgency ni ikọkọ, wọn nilo aibikita. Lati ṣaṣeyọri aiṣedeede, wọn fun awọn aṣoju agbegbe ni ominira. Eyi tumọ si pe awọn oṣiṣẹ agbegbe ti awọn ile-iṣẹ oye oye ti Pakistan ati awọn ologun ti o ṣe atilẹyin fun awọn atako ko dahun si ẹnikẹni ati pe wọn ko ṣe jiyin.
JP: Yipada si ọran ologun pataki miiran ti Pakistan, kini n ṣẹlẹ pẹlu Kashmir?
ZM: Ipo ni Kashmir ti tunu pupọ ni awọn ọdun aipẹ. A wa ni ipo ti o dara julọ pe a wa ni ọdun 1999, nigbati awọn ologun Pakistan bẹrẹ ogun Kargil pẹlu India. Eyi ni ogun kẹta laarin Pakistan ati India lori Kashmir. Ẹgbẹ ọmọ ogun naa di aibikita nitori wọn ro pe nipa idanwo awọn ohun ija iparun ni 1998 wọn ti ṣẹda “asà iparun”. Wọn ro pe wọn le ṣe ogun ti aṣa lati gbiyanju lati fi ipa mu ipinnu idunadura kan. Ko ṣiṣẹ. Awọn ihalẹ iparun jẹ awọn ẹgbẹ mejeeji. Awọn orilẹ-ede mejeeji wa labẹ titẹ nla lati tunu awọn nkan balẹ.
Ni apa keji, igbiyanju ologun nla ti ọmọ ogun India fun o fẹrẹ to ọdun ogun ti ni ipa nla. Awọn olugbe Kashmiri jẹ kekere. Ti o ba gbin rẹ pẹlu awọn ọmọ ogun, awọn igbese draconian, ipakupa, ipaniyan, ijiya, atimọle, bi India ti ṣe, awọn eniyan pada sẹhin. Ati pe bi iṣipopada fun ominira ni Kashmir lọ si ọwọ awọn onija Islam, ti o ṣe atilẹyin nipasẹ Pakistan, iwọn idanimọ laarin Kashmiris lasan ati awọn eniyan ti o sọ pe wọn ja fun ominira wọn dinku. Awọn onija ominira Islam, ipilẹṣẹ ati Konsafetifu, lodi si ọkà ti iru Islam ti o gbilẹ ni Kashmir. Wọn ya awọn olugbe kuro pẹlu ikọlu wọn, igbẹkẹle wọn si awọn ti ita, ati ami iyasọtọ wọn ti Islam.
A fi agbara mu Musharraf lati ṣe nkan nipa awọn ologun Islam ti ọmọ ogun ti n ṣeto ati firanṣẹ lati jagun si India ni Kashmir. Orile-ede India ti fi awọn iṣẹ rẹ silẹ, awọn ilokulo rẹ, awọn idaduro, ati awọn ijiya, pẹlu awọn igbiyanju lati ni iru ilana ijọba tiwantiwa kan, ati lati mu awọn ipo dara si. Awọn olori Kashmiri n wa ipinnu idunadura kan, sọrọ si India ati Pakistan, da lori igbagbọ pe ko si ojutu ologun si rẹ. Gbogbo eniyan ti rii pe o ti de ipo aapọn ati pe o to akoko lati wa ọna ti o yatọ.
Ọna siwaju titi di isisiyi ti da lori awọn igbese ominira, ọna eyiti a fun Kashmiris ni ijọba ti ara ẹni siwaju ati siwaju sii, ni mimọ aaye pataki wọn ni India ati pe awọn eniyan ti o wa nibẹ fẹ lati ṣe adehun lori awọn ofin tiwọn ibatan wọn pẹlu India ati Pakistan. India-Pakistan ti bẹrẹ lati ṣe idunadura awọn igbesẹ ti o ni igbẹkẹle alakọbẹrẹ, gbigba gbigbe ti awọn eniyan kọja aala Kashmir. Iyẹn ti ṣe ilọsiwaju ipo ni ilẹ ni Kashmir pupọ ati pe o fun eniyan laaye lati gbe diẹ sii ni ominira, sọrọ, jiroro, ati ṣeto. O ti bẹrẹ lati fi idi awọn ipo ti o kere julọ fun ariyanjiyan ni awujọ Kashmiri nipa tani awa, kini a fẹ, kini awọn ibatan wa. Ti oye ti o wọpọ ba wa laarin Kashmiris nipa awọn aṣayan ati bi wọn ṣe lero, India ati Pakistan yoo ni oye to dara lati bọwọ fun.
JP: Ṣe o le ṣe alaye idaamu pẹlu Adajọ Oloye?
ZM: Oloye Idajọ ti Ile-ẹjọ giga ti Pakistan ti di aaye filasi ti orilẹ-ede. O pinnu lati gbọ awọn ẹjọ ti o fi ẹsun nipasẹ awọn ibatan ti awọn eniyan ti o yika ati ti sọnu, nipataki ni Balochistan ati gẹgẹ bi apakan ti awọn ipa ologun Pakistan lati ja ogun kekere tiwọn si ẹru. O sọ fun ijọba pe o fẹ lati mọ ibiti awọn eniyan ti o padanu wa - habeas corpus. Ijọba sọ pe, a ko ni wọn. Ile-ẹjọ ko ni idaniloju ati pe o ti tẹsiwaju lati lepa ọrọ naa, o si ṣe ijọba ni ẹgan ti kootu. Lojiji awọn eniyan ti a ti fi pamọ ni ikoko fun ọpọlọpọ ọdun wa ni ile-ẹjọ.
Musharraf pinnu lati ma farada iru ipenija yii lati awọn ile-ẹjọ, nitorinaa o gbe igbesẹ ti o ga julọ ti iyanilẹnu Oloye Adajọ. Ibẹru gidi ti Musharraf ni ni pe Oloye Adajọ kan ati Ile-ẹjọ Adajọ ti o fẹ lati koju ijọba ologun lori awọn ẹtọ eniyan le tun laja ati ṣe idiwọ yiyan atunbi rẹ bi Alakoso.
Ni atako ni igbese Musharraf lodi si Adajọ Oloye, ọpọlọpọ awọn agbẹjọro Pakistan jade ni idasesile ati diẹ ninu awọn onidajọ fi ipo silẹ. Awọn agbẹjọro ijọba ti kọ lati ṣe aṣoju ijọba. Awọn atako gbangba ti wa nipasẹ awọn agbẹjọro jakejado orilẹ-ede naa. Tẹlifisiọnu ti ṣe ikede awọn iṣẹlẹ iyalẹnu ti awọn agbẹjọro ti o wọ awọn aṣọ dudu ti aṣa ati awọn asopọ ti awọn ọlọpa lu, pẹlu ẹjẹ nibi gbogbo. Eyi ti n lọ fun awọn ọsẹ bayi.
Ipo naa jẹ airotẹlẹ. Pakistan TV lo lati jẹ anikanjọpọn ti ilu. Ṣugbọn nisisiyi awọn ile-iṣẹ TV aladani diẹ wa, ati pe wọn fẹ diẹ sii lati jabo lori ohun ti n ṣẹlẹ ni orilẹ-ede naa. Eleyi ti dajudaju yori si crackdowns lori awọn TV ibudo. Ni Oṣu Kẹrin, lẹhin ijabọ kan lori awọn atako nipasẹ awọn agbẹjọro ati lilu awọn agbẹjọro ni ita ile-ẹjọ giga julọ, ọlọpa ya wọ ile-iṣẹ TV kan ni Islamabad ti wọn si sọ ọ lẹnu patapata. Ni bayi ko ṣe akiyesi boya Musharraf paṣẹ fun ọlọpa lati ṣe eyi - o ṣee ṣe ko ṣe. Ṣugbọn eyi sọ nkankan nipa aṣa igbekalẹ ti ọlọpa. Awọn ọlọpa rii ijabọ naa ati pe wọn lo lati ni ijiya, wọn gbọdọ ti sọ pe: “a mọ bi a ṣe le kọ awọn eniyan wọnyi ni ẹkọ”. Musharraf nigbamii tọrọ gafara si ile-iṣẹ TV, ṣugbọn ifiranṣẹ naa ti firanṣẹ. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé bí ìjà náà ti ń bá a lọ, ìpakúpa tí ó le gan-an lè wà lórí àwọn ilé iṣẹ́ agbéròyìnjáde.
JP: Ọrọ Idajọ jẹ ọkan ninu ọpọlọpọ awọn iṣoro to ṣe pataki.
ZM: Pakistan ti di ninu awọn iṣoro ibile rẹ. Awọn ologun ti lagbara ju, iṣakoso ipinle, awujọ, aje. Ero yii n ṣe sisẹ sinu oye ti orilẹ-ede naa, pẹlu aawọ ni Islamabad. Awọn ologun fẹ lati mu nkan ti o dara julọ ti ilu olu-ilu ati kọ ohun elo tuntun kan. Eyi jẹ ohun-ini gidi akọkọ, ati pe wọn n gba ni isalẹ awọn oṣuwọn ọja, ni ipilẹ ji ji lati owo-owo. Ati pe awọn oludari oloselu ko lagbara pupọ: O ti gbọ bi Benazir Bhutto ṣe n ṣe idunadura fun ipadabọ si orilẹ-ede naa lori awọn ofin ologun. O gba agbara wa ati pe a ko ni fi ẹsun kan ọ fun ibajẹ. Iyẹn jẹ ilana aṣa fun Pakistan.
Ohun tuntun ni igbega ti iṣẹlẹ madrassa ati ipa ti o dagba ti iran ti ọdọ, awọn ajafitafita Islamist ti o gba ikẹkọ ni awọn ile-iwe ẹsin wọnyi. Awọn ile-iwe ẹsin wọnyi ni a ro nigbakan pe o wa ni ihamọ si ilẹ-ilẹ ati si awọn agbegbe Konsafetifu bii Agbegbe Iha Iwọ-oorun Iwọ-oorun (aala Afiganisitani). Ọpọlọpọ lọ lati jagun ni Afiganisitani. Ṣugbọn awọn madrassas tun wa ni awọn ilu nla, pẹlu Islamabad. Awọn wọnyi ti ṣẹda Pakistani Taliban. Awọn ọmọ ile-iwe ti o wa nibẹ ti di alaapọn diẹ sii. Ni Islamabad, awọn ọmọ ile-iwe madrassa ti gba ara wọn lati gba awọn ile ti gbogbo eniyan, mu awọn igbelewọn, ati pe ija ti wa pẹlu ọlọpa fun awọn ọsẹ. Iwọnyi jẹ awọn ọmọ ile-iwe madrassa obinrin.
JP: Awọn ọmọ ile-iwe obinrin lati awọn ile-iwe ẹsin wa ni ija pẹlu awọn ọlọpa lori awọn ile gbangba?
ZM: O bẹrẹ bi ariyanjiyan lori awọn mọṣalaṣi. Islamabad jẹ olu-ilu ti aṣa ti a ṣe, ti a ṣe ni awọn ọdun 1960 nipasẹ Gbogbogbo Ayub Khan, apaniyan ologun akọkọ ti Pakistan. Karachi ni olu ilu naa. Awọn dictator yan aaye aaye alawọ ewe kan, awọn aaye agbe ni ipilẹ, o sọ pe “kọ mi ni ilu kan”. Nitorinaa o jẹ ilu ti o ni ero titunto si, pẹlu awọn agbegbe alawọ ewe ti a gbero, awọn papa itura, gbogbo wọn ti a ṣe sinu ero naa. Ṣugbọn ni awọn ọdun aipẹ, awọn eniyan bẹrẹ lati kọ awọn mọṣalaṣi ni awọn agbegbe alawọ ewe, ati ni awọn ile-iṣẹ rira, laisi iyọọda. O ti wa ni besikale awọn ikọkọ, arufin appropriation ti àkọsílẹ ilẹ. Wọn ti lọ pẹlu rẹ fun ọdun. Awọn kannaa je o rọrun. O kọ mọṣalaṣi kan nibikibi ti o ba fẹ, awọn eniyan yoo wa gbadura, ati pe o ti ṣẹda awọn ododo lori ilẹ - tani yoo wó mọṣalaṣi kan?
Nikẹhin, iṣakoso ilu sọ pe a ko le yi oju afọju si eyi mọ. Islamabad n gba ariwo ikole nla kan, ilẹ lojiji ni ibeere nla. Eyi tun tumọ si pe iṣakoso ilu nilo lati gba iṣakoso diẹ lẹhin awọn ọdun ti idagbasoke ti ko ni ilana. Ilu naa wó tọkọtaya kan ti awọn mọṣalaṣi arufin ati kede awọn ero lati wó ọpọlọpọ diẹ sii.
Ni idahun, ni Oṣu Kini ọdun yii, awọn ọmọ ile-iwe obinrin lati madrassa agbegbe kan gba ile ti gbogbo eniyan, ile-ikawe ọmọde kan, sọ pe: o gbọdọ da awọn iparun duro ati tun awọn mọṣalaṣi ti a wó lulẹ. Awon omo ile iwe obinrin si wa nibe. Wọn wọ burqas, ṣugbọn awọn iroyin wa pe diẹ ninu wọn ni ihamọra pẹlu Kalashnikovs.
Awọn ehonu bẹrẹ lori awọn iparun, ṣugbọn awọn ọmọ ile-iwe ti ṣafikun awọn ọran miiran. Wọ́n bẹ̀rẹ̀ sí í ṣàtakò sí ìwà ìbàjẹ́ àti ìwà ìbàjẹ́ láwùjọ, wọ́n sì ń béèrè pé kí wọ́n fipá mú ìlànà sharia (ofin Islam). Wọn ṣeto ile-ẹjọ tiwọn - ni olu-ilu - nibiti wọn ti gbe eniyan kuro ni opopona ti wọn jẹ wọn niya fun irufin sharia. Eyi jẹ idagbasoke iyalẹnu. O fihan pe idaamu ni ofin ati aṣẹ ati aṣẹ ilu ti di pupọ.
Ijọba ti jẹ palolo pupọ. Wọn sọ pe a ko fẹ ṣe ipalara ẹnikẹni. Ṣugbọn eyi ko da awọn alaṣẹ duro lati lilu apaadi kuro ninu awọn alainitelorun ẹtọ eniyan, pẹlu awọn ajafitafita obinrin, ati awọn agbẹjọro obinrin. Ohun ti eyi ni imọran ni pe ailabo ti ijọba naa ti de ibi ti wọn ko fẹ lati fa ijakadi ti yoo ṣe iṣọkan awọn ẹgbẹ Islam ati awọn jihadi onijagidijagan lodi si ipinle naa. Awọn Islamists le ṣẹda ipenija gidi si ipinlẹ naa.
Ni akoko kanna, Musharraf nilo lati ṣe afihan ero ti gbogbo eniyan pe o wa ni alabojuto ipo naa ati pe ko si ẹnikan ti o yẹ ki o ronu lati koju ijọba rẹ. O tun nilo lati fihan Oorun pe o le gba lori awọn Islamists. Ó tún mú kí àwọn ọ̀gágun ẹlẹgbẹ́ rẹ̀ gbà pé òun lè yanjú gbogbo ìṣòro wọ̀nyí. Ewu nigbagbogbo wa ti o le wa, ti ko ba ṣẹda, aye lati ni anfani lati fi ifihan agbara han.
JP: Njẹ Musharraf ti lọ si itọsọna eyikeyi pato?
ZM: Musharraf kii ṣe oluwa ti ayanmọ tirẹ, botilẹjẹpe o sọ pe o jẹ. O jẹ mejeeji Aare ati Oloye ti Oṣiṣẹ Ile-ogun, ati pe o ti sọ asọye ti kiko lati fi ipo ologun rẹ silẹ botilẹjẹpe o ṣe ileri pe oun yoo. Eyi ni ọna rẹ lati jẹ ki olori ologun jẹ aduroṣinṣin si i. Musharraf ati awọn agba agba gbogbogbo maa n wa aaye ti o wọpọ. Awọn agba agba agba ko ni gba iduro ati sọ rara si Musharraf. Lati ṣe bẹ yoo jẹ lati fi awọn iṣẹ ti ara wọn sori laini. Ṣugbọn ti o ba to ti awọn gbogbogbo lero pe nkan ko tọ, wọn le ṣayẹwo Musharraf.
Awọn aifọkanbalẹ wa, fun apẹẹrẹ lori atilẹyin fun awọn Taliban ati awọn ẹgbẹ Islamists. O lo lati lọ gbogbo ọna si oke. Musharraf jẹ ọkan ninu awọn ayaworan ti ogun 1999 pẹlu India, ti o bẹrẹ pẹlu awọn onija Islamist ti o kọja lọ si Kashmir lati Pakistan. Lara awọn onijagidijagan naa ni awọn ọmọ-ogun Pakistan ti o wa ni iṣọra.
Musharraf ti ni ipa ninu gbogbo ṣiṣe ipinnu ni ayika eto imulo Pakistan ni Afiganisitani. Ṣugbọn awọn gbogbogbo Konsafetifu ti ẹsin diẹ sii wa fun ẹniti atilẹyin fun Taliban kii ṣe ilana kan nikan. Diẹ ninu awọn ti fẹyìntì tabi ti ti jade lẹhin 9/11. AMẸRIKA ṣe aniyan pupọ nipa olori ologun Pakistan fun igba diẹ. Ṣugbọn aanu pupọ tun wa laarin awọn ologun fun awọn ẹgbẹ Islam, ni imọran, bakanna fun awọn idi ilana ati iṣelu. Eyi pẹlu awọn eniyan ti ko fẹran eto imulo ajeji ti Amẹrika tabi ija awọn ogun Amẹrika.
Ọpọlọpọ wa ti o ni rilara nọmba ti o pọ si ti awọn apaniyan igbẹmi ara ẹni ni Pakistan lati inu atilẹyin Musharraf fun AMẸRIKA ni Afiganisitani.
JP: Jẹ ki a yipada si India fun iṣẹju kan. Ninu nkan aipẹ kan ni Tehelka Arundhati Roy ṣapejuwe olokiki India bi o wa larin ipinya ọkan ti o ṣaṣeyọri julọ ti o gbiyanju lailai. Ni akoko ikẹhin ti a sọrọ o sọ pe India n gbin awọn irugbin ti awọn iṣoro iwaju.
ZM: Ni Ilu India, o dabi pe a bẹrẹ lati rii pe ilana ti ilu, iṣelọpọ ile-iṣẹ, ati eto-ẹkọ ti a ṣeto ni aye lẹhin ominira nipasẹ Ẹgbẹ Apejọ Socialist ti ijẹri ti ṣe agbekalẹ kilasi ijọba tuntun kan. Gbajumo tuntun yii ni awọn anfani ni iṣowo ati ipinlẹ naa. O jẹ bourgeoisie ti o ni awọn ọna iṣelọpọ, awọn ile-iṣelọpọ, ati bẹbẹ lọ, bakanna bi kilasi arin lati ṣiṣẹ ni awọn iṣẹ tuntun wọnyi. Ilọ ti idoko-owo ajeji si India, pẹlu awọn ile-iṣẹ India ati awọn orilẹ-ede ti o ṣeto sibẹ, tun ti ṣẹda ẹgbẹ nla ti awọn ọdọ ti o rii awọn ilosoke iyara ni owo oya ati wiwa lati ni itẹlọrun ori ti “igbesi aye to dara”, rira sinu Amẹrika ala.
Awọn kilasi wọnyi jẹ ọja nipasẹ-ọja ti awọn ilana miiran, ni bayi wọn fẹ lati ṣe ijanu awujọ lati ṣe iranṣẹ awọn aini wọn. Wọn ti wa ni bayi, bi awọn kilasi ṣe nigbati wọn ba farahan, n gbiyanju lati fikun agbara ati ṣiṣe ipinnu lati dahun si awọn ifẹ wọn. Wọn ti lọ si ọna ominira - gbigbe awọn ohun-ini gbogbogbo ati awọn ẹru sinu ọwọ ikọkọ - ki wọn le ṣe ere ikọkọ lati ohun ti o jẹ idoko-owo gbangba tẹlẹ. Wọn fẹ awọn orisun ipinlẹ lati kọ ati mu awọn amayederun lagbara fun igbesi aye wọn ati awọn ireti wọn. Awọn agbewọle agbewọle diẹ sii ti awọn ẹru igbadun ati tcnu lori iṣelọpọ laarin India fun awọn iwulo India.
Eyi ni ohun ti Arundhati Roy tumọ si: aṣeyọri wa lati yapa, wọn fẹ lati mu ohun gbogbo pẹlu wọn. Gbajumo India tuntun n gbiyanju lati fa akaba soke lẹhin ti ara wọn, ni apẹẹrẹ aṣoju. Eyi fi 3-400 miliọnu silẹ ni aini ainireti ati iyasọtọ lati awọn ile-iṣẹ eto-ọrọ aje ati iṣelu.
JP: Ati iyipada ologun kan wa pẹlu iyẹn.
ZM: Awọn oludari ni India, osi ati ọtun, ni awọn ero nla. O jẹ apakan ti ori tuntun ti aṣeyọri ati aṣeyọri, ori tuntun ti agbara India bi ipinlẹ to lagbara ati eto-ọrọ aje. Awon eniyan ti bere lati so pe, a ni idagbasoke oro aje, a ti wa ni di alagbara aje, a yẹ ki o ni awọn miiran apa ti agbara nla.
Eyi jẹ itara ti awọn ara ilu Amẹrika ati awọn ara ilu Yuroopu dun lati jẹun. Ra ohun ija wa. Gba awọn ile nla. Ra submarines ati awọn onija oko ofurufu. eka ile-iṣẹ ologun AMẸRIKA wa ni India ọja tuntun nla kan ni agbegbe kan nigbati awọn ọja miiran ko dagba. Awọn inawo India n pọ si nipasẹ awọn fifo ati awọn aala pẹlu isọdọtun ologun kọja igbimọ naa. Wọn n kọ awọn ohun ija iparun ati awọn misaili, awọn ọkọ ofurufu, awọn ọkọ oju-omi kekere, awọn onija ọkọ ofurufu, awọn eto radar tuntun, ohun gbogbo. O n wa asọtẹlẹ agbara, eyiti o nilo agbara nla fun awọn eekaderi, awọn ọkọ oju omi, awọn ọkọ ofurufu ti n tun epo.
Ati pe India n rii ipa tuntun fun ararẹ ni ọjọ iwaju. O n ṣe awọn adaṣe apapọ nla pẹlu Ọmọ-ogun AMẸRIKA, Ọgagun ati Agbara afẹfẹ. Orile-ede India n wa ipa kan ninu ṣiṣe ọlọpa ni okun India ati awọn wahala laarin okun India ati Pacific nibiti epo ati awọn ọja ti kọja. India wo iwọ-oorun ati pe o rii ararẹ ni ipa ni okun Arabia.
Ni ọdun 2004, AMẸRIKA ati India fowo si adehun ajọṣepọ ilana kan. Adehun naa ni awọn eroja mẹrin:
1. US iranlọwọ pẹlu India ká iparun eto.
2. Iranlọwọ AMẸRIKA pẹlu awọn eto aaye India
3. Meji-lilo ga-ọna ẹrọ
4. Misaili olugbeja.
Ẹka Ipinle AMẸRIKA ṣe igbasilẹ ati sọ pe ibi-afẹde AMẸRIKA ni lati ṣe iranlọwọ India di agbara agbaye pataki ati pe wọn loye awọn ipa ologun ti alaye yẹn. AMẸRIKA ngbaradi India lati di agbara nla kan. Idi naa ni lati ṣe iranlọwọ India bi oludije si China. Iyẹn tun n ṣe ifunni ologun ti India ati awọn ibi-afẹde.
JP: Kini awọn itumọ fun Pakistan?
ZM: Awọn ologun Pakistan rii ararẹ bi ipalara. Wọn ri ipo wọn ti npa. Kini wọn le ṣe ti AMẸRIKA ba ta si awọn ẹgbẹ mejeeji ni South Asia, ati pe India ni owo pupọ diẹ sii lati lo lori awọn ohun ija? Pakistan le ra ohun elo diẹ sii lati China, ṣugbọn ko dara bi nkan AMẸRIKA ti wọn lo lati. Ewu gidi ni pe bi wọn ṣe rii aafo ti aṣa ti dagba, wọn yoo ni igbẹkẹle diẹ sii lori ohun ija iparun.
Bi agbara ologun ti ara ilu India ṣe n dagba, Pakistani yoo sọ pe kii yoo fi aṣayan iparun silẹ, paapaa ti Kashmir ba pinnu. Lati ṣakoso aiṣedeede, wọn le lero iwulo lati Titari awọn ohun ija iparun wọn si eti imurasilẹ ni iyara ni eyikeyi aawọ pẹlu India.
JP: Ibeere ikẹhin: Iran nigbagbogbo wa ninu awọn akọle. Kini ipo iparun Iran dabi lati Gusu Asia?
ZM: Mejeeji Pakistan ati India ti ya laarin awọn anfani agbegbe wọn lati ni ibatan to dara pẹlu Iran, ati awọn ajọṣepọ wọn pẹlu AMẸRIKA. Gbogbo iṣoro naa ni a fi kun gaan ni iṣẹ akanṣe pataki kan ti a dabaa ni ọdun diẹ sẹhin: opo gigun ti epo lati mu gaasi Iran wa nipasẹ Pakistan si iwọ-oorun India, lati pese agbara fun India. Orile-ede India ni awọn iwulo agbara nla, gaasi adayeba jẹ ọrẹ ayika diẹ sii ati yiyan si edu ati agbara iparun. Inu awọn ara ilu Iran dun lati ta ati pe o ṣe iyatọ ipilẹ alabara wọn. Pakistan yoo ni anfani lati gaasi, iyalo ti wọn le gba fun opo gigun ti epo ti n kọja, ati igbẹkẹle ti o le ṣe agbejade laarin India ati Pakistan.
Iṣoro naa: AMẸRIKA ko fẹ ki Iran ta gaasi. Wọn sọ fun awọn ara ilu India pe wọn ko le ra, wọn sọ fun Pakistan pe wọn ko le jẹ ki a kọ opo gigun ti epo. Nibo Iran le ti ṣe ipa nla ni imudarasi ipele ifowosowopo laarin awọn orilẹ-ede mejeeji, AMẸRIKA n gbiyanju lati ṣe idiwọ iyẹn fun awọn anfani igba kukuru kukuru ni igbiyanju lati ṣakoso ati ni ati mu Iran pada. Eleyi jẹ ọkan ninu awọn tobi isoro.
Awọn keji ni awọn Iranian iparun eto - lati ẹya Iranian ojuami ti wo, awọn eto bẹrẹ ni 1950s, labẹ "atomu fun alaafia", kanna eto ti o iranwo pese iparun ikẹkọ, ọna ẹrọ, ati reactors to India ati Pakistan. Shah fẹ eto iparun nla kan, ati awọn ohun ija iparun. Ṣugbọn o jẹ ọrẹ AMẸRIKA ati pe ko si ọpọlọpọ awọn ifiyesi nipa iranlọwọ eto Iran niwọn igba ti o wa ni agbara.
Iyika Islam ni itan iparun ti o nifẹ. Khomeini tako eto agbara atomiki lori awọn aaye ẹkọ ẹkọ. O tun sọ pe, a ko nilo nkan naa. Ko si fun u ni akiyesi, ko si si owo. Ṣugbọn awọn onimo ijinlẹ sayensi ṣakoso lati duro ni iṣowo nipasẹ awọn akoko lile. Lẹhinna ogun Iran-Iraq ṣẹlẹ ati AMẸRIKA pese ọpọlọpọ iranlọwọ fun awọn ara ilu Iraq ati agbegbe agbaye ko ṣe nkankan lakoko ti Iraq lo gaasi majele si Iran. Awọn ara Irani ro: a ni lati tọju ara wa.
Ogun Gulf akọkọ tun ṣe ipa kan. Gẹgẹbi awọn ologun miiran ni agbegbe naa, olori Iran le ti ni imọlara iwulo lati ṣe idagbasoke idena iparun lẹhin ikọlu AMẸRIKA lori Iraq. O tun di mimọ Iraq ti nṣiṣẹ eto awọn ohun ija iparun aṣiri, ati ọjọ iwaju ti Saddam Hussein ati eto naa ko han si awọn ara ilu Iran.
Awọn ohun ija iparun tun jẹ ọrọ ti igberaga orilẹ-ede: awọn ara ilu Iran wo ni ayika agbegbe wọn rii pe awọn ara India ni, awọn Pakistani ni o, awọn ara Iraq le gba, kilode ti awa?
Loni olori rogbodiyan Iran ko ni pupọ lati ṣafihan fun ọdun 20 ni agbara. O ni ogun ọdun mẹwa ati ọrọ-aje okeere ti epo ti awọn amayederun wa ni etibebe iparun fun aini idoko-owo. O ni iṣẹ akanṣe orilẹ-ede kan: eto iparun rẹ. Nkankan ti ijọba nikan le ṣe. Eyi ti di odiwọn ti aṣeyọri wọn. Nigbati iwọ-oorun ba kọlu eto iparun, wọn rii bi ẹri ti pataki rẹ - wọn gbagbọ pe Oorun ko fẹ ki Iran ni eto nitori imọ-ẹrọ iparun jẹ pataki.
O jẹ itiju eyi ni ohun ti wọn gbe fun iṣẹ akanṣe orilẹ-ede kan. Imọ-jinlẹ Iran ti ni ilọsiwaju ni ọpọlọpọ awọn ọna. O le jẹ aarin fun pupọ julọ ti aarin ila-oorun. Ṣugbọn awọn mullah Iran dabi awọn mullahs nibi gbogbo: wọn nifẹ si imọ-ẹrọ, kii ṣe imọ-jinlẹ. Wọn fẹ awọn aami ti jije igbalode, dipo ki wọn fẹ lati jẹ igbalode niwọn igba ti eyi yoo ṣe afihan ifaramo si iru awujọ ti o yatọ.
Justin Podur jẹ onkọwe ti o da lori Toronto.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun