Ni Oṣu Kini ọdun 2000, Igbimọ Kariaye ti United Nations ti Iwadi lori East Timor ati igbimọ eto eto eniyan ti ijọba Indonesian mejeeji rii pe awọn ọmọ ogun Indonesia ti o ni iduro fun awọn iwa-ipa si eda eniyan ti o waye ni East Timor ni 1999. Igbimọ UN pe fun idasile ile-ẹjọ kariaye kan. . Ijọba Indonesian ṣafẹri pe o ṣeeṣe awọn idanwo agbaye ati ni idahun ti ṣe ileri lati fi idi ile-ẹjọ Ad Hoc Eto Eda Eniyan ti tirẹ fun East Timor. Lẹhin ọpọlọpọ awọn idaduro, awọn ẹjọ ni a nireti lati bẹrẹ loni ni Jakarta.
East Timor Action Network, pẹlu ọpọlọpọ Indonesian ati East Timorese awọn ẹgbẹ ẹtọ eda eniyan, ko nireti awọn idanwo wọnyi lati wa ni kikun tabi aiṣedeede tabi lati pese idajọ ododo fun awọn eniyan ti East Timor. Eyi ni awọn idi 10 idi:
1. Ẹjọ ti o ni opin ti ile-ẹjọ bo nikan si Oṣu Kẹrin ati Oṣu Kẹsan 1999 ati pe mẹta nikan ti awọn agbegbe 13 ti East Timor - Suai, Liquicia ati Dili. Ọpọlọpọ awọn odaran to ṣe pataki ti a ṣe ni 1999 ni East Timor kii yoo jẹ ẹjọ. Ọna nkan ti nkan yii jẹ ki o jẹ ẹjọ ti ko ṣee ṣe ti isọdọkan gbogbogbo nipasẹ awọn ologun aabo Indonesian ati awọn oṣiṣẹ oloselu ni awọn ipele ti o ga julọ lati fa idamu ijumọsọrọ UN, dẹruba awọn eniyan East Timorese ṣaaju idibo naa ki o jẹ wọn niya fun didibo lọpọlọpọ ni ojurere ti ominira. Pupọ ninu awọn oṣiṣẹ ijọba wọnyi ko paapaa ṣe atokọ bi awọn ifura.
2. Awọn iwa-ipa naa waye ni East Timor, agbegbe ti a ko mọ ni agbaye bi Indonesian. Wọn ṣe lodi si iṣẹ apinfunni UN kan ti Igbimọ Aabo ti ṣẹda ati pe o kan awọn ikọlu lori mejeeji East Timorese ati oṣiṣẹ UN. Awọn oṣiṣẹ ti East Timorese ti iṣẹ apinfunni UN ni a pa lẹhin ti ibo naa.
3. Awọn ologun Indonesian (TNI) si maa wa lalailopinpin lagbara ati ki o tẹsiwaju lati ṣiṣẹ pẹlu laijiya. Ọpọlọpọ awọn ọmọ ẹgbẹ ti ologun ti o fi ẹsun awọn iwa-ipa si eda eniyan ati awọn ilokulo miiran ni East Timor tẹsiwaju lati di awọn ipo pataki mu ati gba awọn igbega. Lakoko ti ologun le gba laaye awọn ẹjọ ami-ami diẹ bi igbiyanju awọn ibatan ti gbogbo eniyan lati ṣẹda irokuro ti atunṣe TNI ati lati tun fi idi awọn ibatan ologun mulẹ pẹlu AMẸRIKA, awọn ẹjọ ti o nilari ti awọn oṣiṣẹ giga giga ko ṣeeṣe lati farada. Gẹgẹbi olori ẹgbẹ ti n pinnu awọn ẹjọ fun awọn iwa-ipa ni East Timor, Agbẹjọro Gbogbogbo ti Indonesia MA Rahman ṣeduro pe ki awọn oṣiṣẹ kekere nikan ni o jẹ ẹjọ.
4. Ilé ẹjọ́ kò ní sọ̀rọ̀ nípa àwọn ìwà ọ̀daràn tí wọ́n hù ṣáájú April 1999. Pupọ̀ jù lọ lára àwọn 200,000 East Timorese tí àwọn ọmọ ogun Indonesia pa ló kú ní ọdún mẹ́wàá àkọ́kọ́ lẹ́yìn ìgbóguntini 1975. Láti ọdún 1975, ẹgbẹẹgbẹ̀rún ni wọ́n fipá bá lòpọ̀, wọ́n fi sẹ́wọ̀n, wọ́n sì ń dá wọn lóró. Pẹlu awọn ile-ẹjọ ni Ila-oorun Timor ti rẹwẹsi ati ti ko ni agbara pupọ, ati Indonesia kọ lati fa awọn afurasi jade, laibikita adehun pẹlu iṣakoso UN, awọn olufaragba ati awọn idile wọn ko ṣeeṣe lati rii idajọ ayafi ti a ba ṣẹda ile-ẹjọ kariaye.
5. Awọn abanirojọ Indonesia ko ti dojukọ eyikeyi ninu ọpọlọpọ awọn iwa-ipa ilana ti a ṣe si awọn obinrin ni ọdun 1999, pẹlu ifipabanilopo ati ifipabanilopo ibalopo, bakanna bi isọdọmọ fi agbara mu kaakiri ni ọpọlọpọ ọdun ti iṣẹ naa.
6. Awọn ẹlẹri East Timore ko ṣeeṣe lati jẹri. Wọn ti ni ipalara nipasẹ awọn ewadun ti iṣẹ Indonesian ati, fun ologun ati kiko ọlọpa lati rii daju aabo lakoko akoko idibo UN, ko ni igbẹkẹle awọn adehun Indonesian lati daabobo wọn. Ipinfunni iṣẹju to kẹhin ti awọn ilana aabo ẹlẹri ti ko ni idanwo kii yoo da ẹnikẹni loju.
7. Lakoko ti ofin orileede Indonesia fi idinaduro ibanirojọ ifẹhinti, ile-igbimọ aṣofin Indonesia sọ pe ipese t’olofin yii kii yoo kan awọn irufin ti o kọja ti awọn ẹtọ eniyan ti kariaye-mọ ti gbọ nipasẹ Ad Hoc Awọn Ẹtọ Eniyan. Ile-ẹjọ afilọ le ṣe idajọ daradara pe ofin naa jẹ pataki julọ ati yiyo eyikeyi idalẹjọ.
8. Pupọ ninu awọn onidajọ ko ni oye, pẹlu diẹ tabi ko si iriri idanwo tabi imọ ti awọn iṣedede ẹtọ ẹtọ eniyan kariaye. Diẹ ninu awọn ni ibatan pẹkipẹki pẹlu awọn ologun Indonesia.
9. Awọn ile-ẹjọ Indonesian jẹ olokiki ti ibajẹ ati ni ifaragba si titẹ iṣelu. Ijabọ Orilẹ-ede ti Ẹka Ipinle AMẸRIKA lori Awọn adaṣe Awọn Eto Eda Eniyan ṣapejuwe ile-igbimọ idajọ Indonesia gẹgẹ bi “ibajẹ ti o gbilẹ” ati “tẹriba fun alaṣẹ.”
10. Ni awọn iṣẹlẹ ti o ṣọwọn nigbati awọn ọmọ-ogun kekere tabi aarin tabi awọn ologun ni wọn fi ẹsun kan, awọn ile-ẹjọ Indonesia ti fun ni ijiya kekere fun awọn ilokulo ẹtọ eniyan ti o buruju julọ. Lẹhin ipakupa ti Santa Cruz ni Oṣu kọkanla ọjọ 12, ọdun 1991 ni East Timor, Igbimọ Ọla Ologun kan dajọ diẹ ninu awọn ọmọ ogun ipo kekere si laarin oṣu mẹjọ si 18 ninu tubu. Ọpọlọpọ awọn oṣiṣẹ ti o ga julọ ni a “jiya” nipa gbigbe ranṣẹ si okeere lati kawe. Ní ọwọ́ kejì ẹ̀wẹ̀, àwọn ajàfẹ́tọ̀ọ́ ọmọnìyàn ti Ìlà Oòrùn Timore tí wọ́n kópa nínú ìfohùnṣọ̀kan Santa Cruz àti àfihàn Jakarta kan tí ó ń tako ìpakúpa náà ni a fi sẹ́wọ̀n fún ọdún mẹ́ẹ̀ẹ́dógún. Laipẹ diẹ, awọn ọmọ ẹgbẹ ologun ti o jẹwọ pe wọn pa awọn oṣiṣẹ asasala UN mẹta ni ilokulo ni West Timor ni akọkọ gba awọn gbolohun ọrọ ti awọn oṣu 15-10 lẹhin ti wọn ti jẹbi fun didari iwa-ipa agbajo eniyan kii ṣe ipaniyan. Iwọnyi ti pọ si iwọn ọdun meje nikan lẹhin igbe ẹkún kariaye.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun